Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
De heer Slagmulder heeft het woord.
Overal in Europa duiken er problemen, stakingen en dergelijke meer op in aanloop naar de zomervakantie. Zowel de piloten, de luchtverkeersleiders, het bagagepersoneel als ander luchtvaartpersoneel dreigen met stakingen of hebben al stakingsaanzeggingen gedaan. Heel wat vluchten in Europa worden geschrapt. Er wordt een enorme chaos verwacht op de luchthavens. Heel wat Vlaamse toeristen zullen niet op het gewenste moment kunnen vertrekken, maar ook omgekeerd zullen buitenlandse toeristen niet altijd op tijd in Vlaanderen geraken. Het kan niet anders dan dat de problemen in de luchtvaartsector een nefaste invloed hebben op het toerisme in Vlaanderen. Daarom krijg ik graag een antwoord op de volgende vragen, minister.
Heeft Toerisme Vlaanderen of uw kabinet al onderzoeken gevoerd naar de mogelijke impact die de verstoorde werking van de luchtvaart deze zomer kan hebben op het toerisme in Vlaanderen? Hebt u een idee hoeveel toeristen we zouden kunnen mislopen door de problemen in de luchtvaartsector?
Zullen er bepaalde maatregelen genomen worden om het toerisme richting Vlaanderen via trein, bus en auto in goede banen te leiden? Is er al een plan van aanpak klaar? Hebt u daarover overleg gepleegd met de andere collega’s in de Vlaamse Regering of uit de Federale Regering?
Minister Demir heeft het woord.
Collega, u weet dat de Vlaamse administratie altijd heel veel onderzoeken doet, maar die moeten ook zin hebben. Voor dit probleem is het te laat om onderzoek te doen want we zullen de resultaten pas veel te laat krijgen. Op korte termijn is het te moeilijk om onderzoek te doen, maar ik kan u al een aantal zaken meegeven.
In 2022 is het geen business as usual. Dat maakt het veel moeilijker om de impact correct te berekenen en een onderzoek zal heel veel tijd en werk vragen. Dit jaar is nog altijd geen normaal jaar. Corona ligt nog vers in het geheugen, dus het is een beetje inschatten wat de impact daarvan is op het reis- en vlieggedrag van bezoekers. Uit diverse onderzoeken weten we dat niet alleen de Vlamingen, maar alle Europese bezoekers opnieuw naar het buitenland op vakantie gaan. Voor Vlaanderen gaat dat vooral over Nederlanders en Duitsers. Een kleiner aandeel van de toeristen neemt het vliegtuig. Dat zijn vooral de Spanjaarden en de Italianen.
De internationale luchtvaart draait evenwel nog altijd niet op volle capaciteit. Dat is voor een groot deel te wijten aan personeelsgebrek. Dat is overal een groot probleem: in de horeca, in de bouwsector, bij de energieleveranciers en in de zorgsector. Niemand vindt personeel, terwijl heel veel mensen werkzoekend zijn. Er is een gigantische mismatch met alle gevolgen van dien, ook voor de toerismesector.
Door het volledig stilvallen van het internationaal vliegverkeer tijdens de coronacrisis werd ook deze sector geconfronteerd met een grote uitstroom. Binnen Europa is dat grotendeels opnieuw op het niveau van voor de coronacrisis, maar op verdere bestemmingen is er minder aanbod. Die effecten moeten ook meegenomen worden.
De impact op zowel het uitgaand als het inkomend toerisme is niet alleen afhankelijk van onze eigen luchthaven, maar ook van de luchthavens van waaruit internationale bezoekers ons land komen bezoeken. Denk maar aan de luchthaven van Schiphol. Die kent de afgelopen tijd grote problemen door personeelstekorten. In de Duitse luchthavens is er hetzelfde probleem. De situatie is niet alleen in België, maar ook in de buurlanden problematisch.
Zowel de Vlaamse als de Federale Regering hebben vooral bevoegdheden op het vlak van het binnenlandse personenvervoer. Op het buitenlandse vervoer richting Vlaanderen hebben beide regeringen weinig impact.
Ik ga ervan uit dat u met uw vraag verwijst naar een verschuiving van vliegreizen naar het vervoer over het land. Een dergelijke verschuiving lijkt mij in de praktijk zeer beperkt. Bezoekers uit de buurlanden zoals Nederland, Duitsland, maar ook uit Oostenrijk, komen met het openbaar vervoer of met de auto naar Vlaanderen. Zoals ik al eerder heb gezegd, komen vooral de Spanjaarden en Italianen met het vliegtuig en dat is op dit moment problematisch.
De heer Slagmulder heeft het woord.
Minister, ik hoop alleszins dat het Vlaams toerisme niet te veel zal lijden onder de problemen in de luchtvaartsector want wanneer toeristen niet in Vlaanderen geraken of Vlaanderen links laten liggen, dan heeft dat natuurlijk ook een impact op de hotelsector, onze horeca, jobs in de toeristische sector enzovoort. Buitenlandse toeristen die niet in Vlaanderen geraken, zullen hier dan ook geen geld opdoen en dat zou natuurlijk heel jammer zijn nu de toeristische sector aan het heropleven is na corona. Mensen willen kunnen blijven reizen maar dan moeten ze natuurlijk wel op hun bestemming geraken.
Ik hoop dat de impact op het toerisme toch enigszins kan worden beperkt. Mij lijkt het dat nu het vliegverkeer verstoord is, er op het vlak van vervoer in een betaalbaar alternatief en in voldoende aanbod moet worden voorzien om de schade op de een of andere manier te kunnen beperken.
Ik heb nog een bijkomende vraag. Heel wat Vlamingen zullen een annulatieverzekering afgesloten hebben. Verwacht u dat deze groep vooral opnieuw op vakantie zal gaan in eigen land of denkt u toch dat zij nog voor het buitenland zullen kiezen maar dan iets dichterbij?
De heer De Veuster heeft het woord.
Minister, het ging hier vooral over de impact op ons inkomend toerisme maar ik wil het toch ook nog even hebben over de impact op het uitgaand toerisme, vooral op die vele mensen die momenteel, deze periode, letterlijk dag en nacht bij reisbureaus en touroperators aan het werk zijn en dit allemaal moeten oplossen. En dan zwijg ik nog over die vele honderdduizenden Vlamingen die hun zuurverdiende vakantie met de nodige strubbelingen zien starten. Natuurlijk is dat een Europees probleem en ik weet ook wel, minister, dat de meeste hefbomen op federaal en Europees niveau zitten. Ik heb het dan bijvoorbeeld over die reiscontractenwet, maar noch Europees, noch federaal is iemand expliciet bevoegd voor toerisme. De Vlamingen kennen maar een minister van Toerisme en dat bent u, gelukkig maar, zou ik zeggen. Daarom mijn vraag of u alstublieft aanklampend en in uw gekende en gedreven stijl bij die andere niveaus aandacht wilt blijven vragen voor die vele mensen die actief zijn in het uitgaand toerisme. Ik denk dat dit ook belangrijk zal blijven en heel velen zullen u daar dankbaar voor zijn.
Mevrouw Van den Brande heeft het woord.
Ik wil aansluitend ook van de gelegenheid gebruik maken om nog eens te onderlijnen hoe belangrijk het is dat er een goed alternatief wordt uitgewerkt voor vliegtuigen. Treinen zouden een logische keuze moeten zijn voor reizen binnen Europa vermits geschikter en duurzamer, zeker voor korte afstanden.
In 2021 ontving Vlaanderen 2,6 miljoen buitenlandse bezoekers, op de eerste plaats vooral uit Nederland, gevolgd door Frankrijk, Duitsland en Spanje. Voor hen zou de trein de meest logische en gemakkelijkste keuze moeten worden. Op federaal niveau werkt onder andere mijn collega Kim Buyst, ook kijkend naar Europa, aan een verbetering van de dienstverlening en treinverbindingen.
De Europese Commissie stelde op 14 december 2021 ook haar nieuwe actieplan voor dat op zich een boost zou moeten geven aan het internationaal treinverkeer. Het gaat, laat ons hopen, toch een beetje de goede richting uit.
Minister, hoe meer mensen weet hebben van een duurzaam kwaliteitsvol alternatief zoals de trein, hoe meer mensen daar ook van zullen gebruikmaken. Ik zou hier dan ook graag willen pleiten, ook vanuit Toerisme Vlaanderen, om meer in te zetten op informatie en reclamecampagnes, zowel in eigen streek als samen met de buitenlandkantoren. Ik mag hopen dat u zich niet zult neerleggen, zoals ik u zonet hoor zeggen, bij het feit dat mensen sowieso met de auto of het vliegtuig zullen komen.
Ik heb nog een bijkomende vraag. Is er regelmatig overleg tussen Toerisme Vlaanderen en de vervoerregio’s en hoe vruchtbaar is dat, ook gezien de duurzaamheidsambities voor toerisme? Is er al sprake van een concreet plan van aanpak?
Minister Demir heeft het woord.
Uit intentieonderzoeken weten we dat Vlamingen in groten getale naar het buitenland op vakantie zullen gaan. Ik vermoed dat, als ze een annuleringsverzekering hebben, ze veeleer een andere bestemming in het buitenland zullen boeken dan dat ze hier zouden blijven omdat de intentie groot is om dit jaar wel naar het buitenland te gaan. De impact blijft al bij al beperkt, in de zin dat Brussels Airlines ongeveer zevenhonderd vluchten heeft geannuleerd. Dat is bijna 6 procent van het totale aantal.
Toerisme Vlaanderen werkt nauw samen met binnen- en buitenlandse treinmaatschappijen om een trip naar Vlaanderen met de trein te promoten. We zullen dat verder blijven doen. Zeker als bepaalde vluchten niet doorgaan, is het een opportuniteit om dat goed in de verf te zetten via Toerisme Vlaanderen. Dat is het bijvoorbeeld ook wanneer de aangekondigde nachttreinen richting Zuid-Europa worden gelanceerd.
Er is occasioneel ook overleg met de vervoerregio’s.
De heer Slagmulder heeft het woord.
Ik dank u voor uw bijkomend antwoord, minister. Ik kan u alleen maar oproepen om dat verder nauwgezet te blijven opvolgen en hopelijk kunnen we de schade voor de toeristische sector maximaal beperken.
De vraag om uitleg is afgehandeld.