Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister-president, wie onlangs nog langs het Amerikaans Theater op het Heizelplateau wandelde, fietste of reed, zal hebben gezien dat het in een steeds triestigere toestand belandt. Dit is een erfenis van de wereldtentoonstelling van 1958. De toenmalige BRT is er dan vanaf de jaren 60 ingetrokken, tot 2012, ondertussen tien jaar geleden. Ze heeft daar talrijke tv-shows opgenomen. Dat gebouw staat nu echter al tien jaar leeg en de verloedering ervan is begonnen.
We weten dat de Vlaamse Regering al lang van het Amerikaans Theater een Vlaamse culturele pool zou willen maken, zoals ook in het regeerakkoord staat. Op termijn zou men daar een theaterzaal kunnen realiseren met een capaciteit van 1200 zitjes om een aantal grotere dans-, theater- en muziekproducties op rendabele wijze naar Brussel te halen. Tevens beoogt Vlaanderen hiermee een broedplek voor jong artistiek talent, waar dat talent kan creëren, leren en onderling uitwisselen. Na de overdracht zou de coördinatie van dat project gebeuren door Ancienne Belgique (AB).
Er ligt al geruime tijd een plan op tafel waarbij een overeenkomst zou worden gesloten tussen de Regie der Gebouwen, de Vlaamse Gemeenschap en de stad Brussel. De stad Brussel zou de site verwerven van de federale overheid, maar is enkel geïnteresseerd in de naakte eigendom. De stad Brussel zou het gebouw dan voor 99 jaar in erfpacht geven aan Vlaamse Gemeenschap. De federale overheid moet daarvoor de site wel eerst op de markt brengen. Over het Amerikaans Theater zijn er vroeger dan ook al diverse vragen gesteld in deze commissie. Gezien de proporties van de verloedering vond ik het echter toch nuttig om nog eens een vraag te stellen over de stand van zaken in dezen.
Minister-president, is Vlaanderen nog altijd geïnteresseerd om het Amerikaans Theater over te nemen om er een Vlaamse culturele pool van te maken? De jongste keer dat het dossier hier ter sprake kwam, was op 30 september 2021. Welke initiatieven werden er ondertussen genomen om de verwerving van het Amerikaans Theater te realiseren, of welke initiatieven plant u nog in dit dossier? Ik neem aan dat dat dan samen met minister Dalle is, die voor Brussel bevoegd is. Dit is dus ook een vraag aan de regering, niet alleen aan u.
Is de Regie der Gebouwen eigenlijk nog steeds bereid om dat gebouw te verkopen aan de stad Brussel? Wanneer zal dat gebeuren? Zijn wij nog geïnteresseerd in die erfpacht van 99 jaar? Is er misschien al aan die erfpachtovereenkomst gewerkt? Is die afgerond? Wanneer zou die kunnen ingaan? Heeft men bij AB nog steeds interesse om dat te beheren? Dat is immers een nieuw gebouw dat er dan bijkomt, en van hen vergt dat dan toch ook heel wat inspanningen. Is er een concreet zicht op de kosten voor de renovatie van het Amerikaans Theater om dat allemaal te realiseren? Zeker gezien de huidige prijzen in de bouw vraag ik mij immers af of de prijzen die daarover ooit naar voren zijn gebracht, nog altijd gelden.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Meremans, ik ben nog een paar jaar ouder dan u. Bij mij roept het Amerikaans Theater vooral Jan Theys op. (Gelach)
Mevrouw Brouwers, dank voor de vraag want het is inderdaad goed dat we daar even opnieuw een stand van zaken geven.
Is Vlaanderen nog geïnteresseerd? Ja, absoluut.
Wat is er ondertussen gebeurd? Sinds de commissievergadering van 30 september vorig jaar werd aan de verantwoordelijke administratie gevraagd om het dossier rond de overdracht verder af te werken en de nodige voorstudies uit te voeren. Hierdoor was ik – zoals u terecht zegt – samen met collega Dalle, Vlaams minister van Brussel, Jeugd, Media en Armoedebestrijding, en samen met de heer Close, burgemeester van Brussel, in staat tijdens de afgelopen maand uiteindelijk formeel de vraag te stellen aan de bevoegde staatssecretaris voor de Regie der Gebouwen om de minnelijke onteigening op te starten omdat ik natuurlijk ook een zicht wilde hebben op de erfpachtovereenkomst met Brussel. De draft daarvan is ook klaar. We hebben dat met Brussel afgetoetst, want als daar bij wijze van spreken onoverkomelijke barrières in zouden opduiken, dan had het geen zin om uw vraag op het federale niveau te stellen. Die zijn er niet, we moeten dat nog finaliseren, maar we hebben besprekingen gehad over de mogelijke erfpachtovereenkomst. Nu hebben we samen de vraag gericht aan het federale niveau. Dat is het voordeel. Doordat we met twee publieke overheden de handen in elkaar slaan, moeten we niet naar een marktbevraging. Er kan een minnelijke onteigening van dat gebouw gebeuren.
Is de Regie der Gebouwen nog steeds bereid om het gebouw te verkopen? In alle voorbereidende gesprekken die we gehad hebben met de Regie der Gebouwen, blijft de bereidheid tot verkoop aan de stad Brussel bestaan. Zoals ik vorige keer al aangaf werd de Regie der Gebouwen formeel verzocht om de procedure van de minnelijke onteigening op te starten.
Zijn we nog altijd geïnteresseerd in de erfpachtovereenkomst? Ik heb het zonet eigenlijk gezegd. In de beoogde constructie zal Vlaanderen nog steeds een erfpachtovereenkomst afsluiten met de stad Brussel. Het spreekt voor zich dat de erfpachtovereenkomst pas afgerond zal worden na de overdracht van het Amerikaans Theater aan de stad Brussel. Maar we hebben wel met de stad Brussel voorbereidend werk gedaan op dat vlak.
Het beheer zal gebeuren door AB. AB heeft inderdaad nog altijd interesse om dit op te nemen.
Dan kom ik aan de bouwkosten. Tijdens de voorbereidingen werden al verschillende kostenramingen gemaakt van de renovatiekost van het Amerikaans Theater. Door de uitzonderlijke prijsstijgingen in de bouwsector en door de verschillende renovatiescenario’s die nog mogelijk zijn, acht ik het weinig opportuun om op dit moment al met gedetailleerde cijfers naar buiten te komen. Uit de studies is wel gebleken dat we toch minimaal rekening zullen moeten houden met een renovatiekost van 40 miljoen euro wanneer we de site in zijn totaliteit willen ontwikkelen als nieuwe Vlaamse culturele pool. Nog eens: dit is een minimumbedrag. We moeten voorzichtig zijn om in deze fase al bedragen in beton te gieten, dat doe ik dus nog niet.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, dank u wel, ik vind dat een heel mooi antwoord want recent is de vraag dus blijkbaar officieel gericht aan de federale verantwoordelijke om tot de minnelijke onteigening te kunnen overgaan, zodat het dossier verder zijn weg kan gaan. De voorbereiding is blijkbaar toch al heel stevig. De erfpachtovereenkomst ligt zo goed als klaar. Zodra de federale overheid de beslissing neemt, kan het snel gaan. Het is ook goed dat u voorzichtig bent in verband met de bouwkosten. Als ik de timing een beetje bekijk, zie ik dit eerder als een dossier waar misschien pas een volgende regering de nodige bedragen zal voor moeten kunnen vrijmaken. Het is wel belangrijk dat het dossier klaarligt, dat men daaraan kan werken, want om dit – bij wijze van spreken – nog vijf jaar zo z’n gang te laten gaan: ik begin me echt af te vragen of de kwaliteit van het gebouw daar niet onder gaat lijden of of er op een bepaald moment geen dringende maatregelen genomen moeten worden, enzovoort. Dat is dan misschien eerder iets voor Erfgoed om naar te kijken vanaf het ogenblik dat we ook de erfpacht in handen hebben. Maar als dit het komende jaar in een versnelling kan gaan, dat is al zeer belangrijk nieuws. Dank u wel daarvoor. Goed gewerkt. Nu hopen dat het snel kan gaan op het federale niveau.
De vraag om uitleg is afgehandeld.