Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Vraag om uitleg over de bijkomende boosterprik voor 80-plussers
Verslag
Mevrouw Sleurs heeft het woord.
Minister, eerst en vooral moet ik zelf zeggen dat deze vraag wat zonder voorwerp gevallen is. Want we zijn bijna een maand verder en ondertussen is er op de interministeriële conferentie de politieke beslissing genomen om de tweede herhalingsprik aan 80-plussers toe te dienen. Mijn vraag ging daarover. We kunnen daarover nog even van gedachten wisselen.
Ten eerste was mijn vraag waarom er werd beslist om deze herhalingsprik – booster in slecht Nederlands – toch toe te dienen aan de 80-plussers of aan de mensen met een verminderde immuniteit?
En ten tweede, op welke grond baseerde u zich? Ik weet wel dat u toen nog niet in deze functie was.
Met andere woorden – ik zal het samenvatten –, ik heb vragen bij de politieke beslissing om die 80-plussers toch te vaccineren. Ik weet dat nul risico niet bestaat. Dat moeten we goed voor ogen houden. Het is aan de artsen om te oordelen of bepaalde mensen dat tweede herhalingsvaccin – het vierde vaccin – nu nodig hebben. De redenering die ook de Hoge Gezondheidsraad aanhoudt, is dat het momenteel niet nodig was, ook gezien het lage voorkomen van corona. Het is zomer, mensen zijn vaker buiten en de afstandsregels worden veel meer gevolgd. De ziekenhuizen worden zeker niet overspoeld met ernstige infecties.
Ik had mijn vraag eerder al gesteld aan de vorige minister, omdat we toch ook moeten opletten voor vaccinatiemoeheid. En aangezien we eerder in het najaar misschien ook nog een herhaling zouden kunnen geven met een nieuw vaccin – dan zou dat het vierde vaccin zijn en niet het vijfde – was mijn vraag: hoe komt het dat toch de politieke beslissing werd genomen om alle 80-plussers op te roepen? Want ik kan u zeggen dat ook ik, zelf arts zijnde, nogmaals met de huisarts heb overlegd in verband met de vaccinatie van mijn ouders. We hebben alle literatuur erop nagekeken en besloten hen niet te vaccineren. Ik zei al dat nul risico niet bestaat. Maar om vaccinatiemoeheid tegen te gaan, zou ik toch graag die vraag stellen. Maar ik begrijp dat het in feite al een beetje zonder voorwerp is, aangezien de mailing al is rondgegaan, en de post en alles errond en erop. Mijn excuses daarvoor, de vraag is een maand oud.
Niettemin is uw vraag gekoppeld aan een gelijkaardige vraag van mevrouw De Rudder.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Mijn vraag is natuurlijk ook een beetje zonder voorwerp, aangezien die ook ging over de boosterprik voor de 80-plussers. Maar vorige week werd daar een communicatie van minister Frank Vandenbroucke aan gekoppeld. Hij geeft aan dat er dit najaar een algemene vaccinatiecampagne mogelijk zou zijn. Mijn vraag sluit daarbij aan: hoe gaan we dit in het najaar, als het nodig zou zijn, allemaal moeten organiseren?
We hebben vorige week in de pers vernomen dat er ook nog andere plaatsen zouden kunnen zijn waar mensen zouden kunnen worden gevaccineerd. Minister, zullen er eventueel, naast de bestaande vaccinatiecentra die nu heel optimaal zijn, ook nog andere grootschalige vaccinatiecampagnes kunnen worden gevoerd? Ik verwijs naar de rol van de apothekers, huisartsenpraktijken of andere vaccinatoren die mee in het scenario zullen worden betrokken om in het najaar mee een eventuele nieuwe vaccinatiecampagne op te zetten. En op welke manier zullen we, ondanks de vaccinatiemoeheid waarnaar de collega verwees, de mensen weer kunnen overtuigen om eventueel die bijkomende prik te gaan halen?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, ik dank jullie voor de vragen. U kunt nog altijd vragen stellen, maar ondertussen zijn we al bezig. De uitnodigingen zijn verstuurd en al 40.000 mensen hebben een vaccin gehad. Die cijfers zaten vorige week in mijn hoofd.
Ik begrijp de vragen. Het is altijd een beetje zoeken naar wat de juiste beslissing is. Ik zal een ander voorbeeld geven, mevrouw Sleurs. Mijn papa is 78 jaar en hij zou verschrikkelijk graag een booster krijgen, maar hij is nog te jong. Er is voor alles wel een pro en een contra.
De immuniteit opgewekt na vaccinatie, maar ook na het doormaken van een infectie, neemt af met de tijd. Dat klopt absoluut. Er is sowieso een daling in de bescherming tegen ernstige ziekte en hospitalisatie te merken vanaf drie tot vier maanden na de vaccinatie. De ouderen die nu het aanbod krijgen om een booster te krijgen, hebben als eerste een booster gekregen waardoor het interval voor de meesten ondertussen al zeven tot acht maanden is. Er is dus een ruime overschrijding van die duur. Daarnaast hebben oudere personen de meeste kans op een ernstig verloop bij een covidinfectie, dat weet u ook, vanwege een minder goed werkend immuunsysteem, meestal door hun leeftijd.
Deze zomer zullen ook meer mensen weer op vakantie gaan, wat kan zorgen voor meer circulatie van het virus. Intussen circuleren er twee nieuwe varianten – ik leer elke dag bij –, namelijk BA.4 en BA.5 waarvan uit de al beschikbare gegevens blijkt dat ze erg besmettelijk zijn.
Collega’s Sleurs en De Rudder, op basis van die vaststellingen is er beslist om aan de 80-plussers en de bewoners van de woonzorgcentra het extra vaccin aan te bieden zodat de kansen op een goede bescherming de komende maanden ook worden versterkt.
Wat is de grond? Het is zo dat het positieve effect van een booster afneemt, dat heb ik al gezegd. Dat is net het belangrijkste argument om er nu nog een aan te bieden. Het positieve effect blijft echter wel langer dan zes weken, zeker als het gaat over de bescherming tegen ernstige ziekte of hospitalisatie. Dat onderscheid moeten we hier ook maken: langs de ene kant gaat het over de vraag of men het krijgt of niet, maar langs de andere kant is het natuurlijk ook belangrijk hoe men erop reageert.
Hoe zullen we dat doen? Dat zal inderdaad via de vaccinatiecentra gaan. Er zijn op dit ogenblik vaccinatiecentra op 82 locaties in Vlaanderen, dat zijn er dus een of twee per eerstelijnszone. De bewoners van woonzorgcentra worden ter plekke gevaccineerd, collega De Rudder, dus daar wordt de nabijheid ook absoluut gegarandeerd.
Conform het advies van de Hoge Gezondheidsraad wordt de tweede booster ‘aangeboden’ en niet ‘aanbevolen’ of ‘aangeraden’. Ik heb begrepen dat er daarover al een hele discussie is geweest, maar het wordt dus ‘aangeboden’. Men is dus vrij om er al of niet op in te gaan. De 80-plussers hebben een brief ontvangen met informatie omtrent de mogelijkheid om de bijkomende prik te laten zetten.
De relaties met de minister van Binnenlandse Zaken zijn uiteraard heel goed, collega’s. Nog voor de huidige boosterplannen werden er ook afspraken gemaakt met mijn collega-minister van Binnenlandse Zaken over hoeveel tijd er nodig is om lokaal op te schalen en hoe er ook tussen verschillende fases kan worden geschakeld. Die beslissingen tot op- of afschaling worden altijd besproken binnen de Vlaamse Regering, we nemen die beslissingen collegiaal. Eens die beslissing genomen is, vragen we aan de lokale besturen en de vaccinatiecentra om ze binnen een periode van ongeveer twee weken tot uitvoering te kunnen brengen.
Collega De Rudder vroeg of er ook nog andere grootschalige instellingen zijn. Voor het hele najaar zullen we de vaccinatiecentra sowieso ‘in charge’ houden. Vanuit mijn vorige bevoegdheid was ik zelf ook vragende partij om ook eens te bekijken of we in grote bedrijven of op andere plaatsen konden gaan werken. Er zijn wel een aantal redenen waarom het nu nog moeilijk is, onder andere het aantal dosissen dat in een flesje zit. Ik denk echter dat die problemen op termijn wel opgelost zullen kunnen worden en dan hoop ik echt dat we dat op een andere manier kunnen doen. Anderzijds hebben die vaccinatiecentra tot nu fantastisch werk geleverd. Het is ongelofelijk hoe men alles georganiseerd heeft. Het zou dan ook spijtig zijn om die expertise nu niet aan te houden en te riskeren om in een situatie te komen waarbij het aanbod aan iedereen tussen twee stoelen dreigt te vallen.
Mevrouw Sleurs heeft het woord.
Zeker bij zo’n beslissingen, en bij geneeskundige beslissingen, zijn er altijd argumenten voor en tegen. De beslissing is genomen en wordt dus ook uitgevoerd. Ik zou bij dezen echter wel willen oproepen om zeker naar het najaar toe – dat is immers een grotere risicoperiode, want mensen zitten veel binnen – en in functie van hoe het virus zal circuleren, snel op de proppen te komen om de mensen opnieuw te prikken, om de winter door te komen. Met het najaar bedoel ik al het vroege najaar, september.
Gezien het werk dat ze al hebben geleverd, zijn de vaccinatiecentra dan inderdaad de meest gunstige partner, als ik het zo mag zeggen.
Wat betreft de voorbije beslissing: de huisartsen zijn er ook, misschien kan uw vader toch even langs de huisarts gaan? Hij kan apart naar de huisarts gaan. Ik zou dus toch even proberen om met uw vader naar de huisarts te gaan en dat te bespreken. Dat is toch de bedoeling van huisartsenpraktijken.
Een genomen beslissing is genomen, maar ik wil voornamelijk oproepen en waarschuwen voor het najaar. Als Vlaamse overheid moeten we dan toch echt wel klaarstaan om de mensen te motiveren en te sensibiliseren, en om het vaccin preventief toe te dienen om de winter goed door te komen.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor het antwoord. De lokale besturen hebben met de vaccinatiecentra zeker en vast heel goed werk geleverd. Zoals u zelf zegt, zijn er op termijn wel andere mogelijkheden. Het openen van zo’n vaccinatiecentrum weegt natuurlijk ook wel heel erg op de lokale besturen, zoals ik merkte in mijn gemeente. We zijn daar dus zeker een voorstander van. Mochten er op termijn andere mogelijkheden zijn – en zoals u aangeeft, zal het toedienen almaar toegankelijker worden en zal het mogelijk zijn om het ook op andere plaatsen toe te dienen – dan zijn wij daar als lokaal bestuur eveneens een voorstander van. Ik hoop dus dat we tegen het najaar, als dat nodig zal zijn, een goede nieuwe vaccinatiecampagne kunnen uitwerken.
De heer De Reuse heeft het woord.
Ik heb geen vraag maar wil me aansluiten bij de bezorgdheid over het draagvlak, vooral voor het najaar. Heel wat mensen zien inderdaad niet direct de noodzaak in om nu nog gevaccineerd te worden. Dit weekend zag ik een artikel in de krant waarin zelfs werd gesproken over een herhalingsspuitje om de zes maanden. Ik denk dat de bevolking ondertussen ook weet dat het spuitje nu nog op het Wuhanvirus gebaseerd is, terwijl we ondertussen omikron hebben met varianten BA.4 en BA.5. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we zorgen dat het draagvlak er blijft, want dat draagvlak zal er vooral voor zorgen dat er vrijwilligheid blijft. Het is inderdaad heel belangrijk dat mensen het vaccin vrijwillig willen nemen. Wij willen het draagvlak dus zeker niet onderuithalen om vrijwillige vaccinatie maximaal te kunnen laten doorgaan.
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel, collega’s. Zoals ik net gezegd heb, wordt deze booster aangeboden. Ik leg er nogmaals de nadruk op. Aangeboden, mijnheer De Reuse, dat betekent dat je vrij bent om er al dan niet op in te gaan. Ik merk wel dat er heel veel 80-plussers zijn die de booster ook willen.
Die prik wordt natuurlijk aangeboden aan 80-plussers, collega Sleurs. Ik zal u nog een nieuwtje geven: mijn ouders zijn beiden via de huisarts ingeënt omdat ze zich moeilijk kunnen verplaatsen. Sommigen zeggen dat het niet nodig is om een extra booster toe te dienen, anderen vragen om die ook aan mensen jonger dan 80 jaar te geven. Daarom maakte ik deze opmerking.
Collega De Rudder, u hebt een punt. Het vraagt grote inspanningen van de lokale besturen. Anderzijds merk ik ook wel een grote bereidheid om dit, als het nodig is, verder te zetten. Wat men niet wil, is ‘stop and go’ en ‘stop and go’. Dat zou een vervelende situatie zijn en dat proberen we zoveel mogelijk te vermijden.
Wat de najaarscampagne betreft, collega’s: daar bestaat nog geen zekerheid over. U weet dat de federale overheid donderdagavond plots de boodschap gaf dat die campagne er zeker zou komen, maar het is absoluut nog niet zeker of het überhaupt nodig zal zijn. Maar ik wil ook hier geen risico’s lopen. We hebben met de Vlaamse Regering een budget voorzien om het, als het nodig is, te kunnen doen. Ik word evenwel niet graag geforceerd om de indruk te wekken dat het sowieso zal gebeuren. Ik kan dat vandaag nog niet zeggen omdat het nog niet zo is. Maar we zijn waakzaam over wat er de komende periode nog allemaal zal gebeuren.
Mevrouw Sleurs heeft het woord.
Bij dat laatste kan ik me enkel aansluiten, minister. Onze bezorgdheden zijn overgemaakt. Ik zie dat ook de Vlaamse Regering dezelfde bezorgdheden heeft en zich klaar houdt om, als het nodig is, in het najaar een adequate, efficiënte vaccinatiecampagne op poten te zetten.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.