Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vraag om uitleg over de publieksprijs van de Ultimas
Vraag om uitleg over de publieksprijs van de Ultimas voor de documentaire Tegenwind
Verslag
Mevrouw Segers heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, de zaak blijft nazinderen. Men blijft erover praten. Wat gebeurd is, stond niet in het scenario. Op 10 mei werden in Antwerpen de Ultimas uitgereikt. Het was een fijne show, een fijne avond. We hebben er allemaal van genoten. Er waren veel collega’s daar. U was jammer genoeg verhinderd, minister-president, u was op missie.
De Ultimas worden al sinds 2003 uitgereikt door de Vlaamse Gemeenschap aan toonaangevende artiesten, kunstenaars, organisaties of gezelschappen uit verschillende categorieën zoals muziek, architectuur enzovoort voor hun artistieke prestaties.
Terwijl de laureaten worden gekozen door een jury van deskundigen, werd dit jaar voor de eerste keer ook een publieksprijs uitgereikt. Die is bedoeld om artiesten of organisaties die het afgelopen jaar bijdroegen aan de verbreding van cultuur, te honoreren. De call was heel open: elke Vlaming kon hiervoor zelf nominaties insturen en stemmen. Uiteindelijk won de omstreden documentairereeks Tegenwind de publieksprijs. De documentairemakers ontvangen hiervoor een prijzengeld van 10.000 euro.
Het omstreden Tegenwind is een zevendelige documentairereeks op basis van een reeks interviews met verschillende coronasceptici van het land. Uiteraard is iedereen vrij elke mening te verkondigen, maar er kwam ook veel kritiek op de documentairereeks, omdat die desinformatie en complottheorieën verspreidt over het coronavirus en het vaccinatiebeleid, waar geen wetenschappelijke consensus voor bestaat. Dat de documentairereeks niet onomstreden is, blijkt ook uit de reacties die TV Plus kreeg nadat het platform het eerste deel van de reeks uitzond. Hierna werden de overige delen van de reeks niet meer uitgezonden op TV Plus.
Het is onduidelijk hoe het komt dat een omstreden documentaire de publieksprijs kan wegkapen op de gerenommeerde prijzen. Ook is het onduidelijk welke criteria en voorwaarden werden gehanteerd om een nominatie toe te laten voor de publieksprijs. Volgens mij zijn er geen criteria en kan iedereen indienen. Bij de bespreking van het ontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 20 december 2013 betreffende de Cultuurprijzen van de Vlaamse Gemeenschap in de commissie op 10 juni 2021 bleken er vanuit het parlement verschillende vragen te bestaan over de concrete invulling en de monitoring van de publieksprijs, en ook de Strategische Adviesraad voor Cultuur (SARC) stelde daar in zijn advies vraagtekens bij.
Minister-president, hoe evalueert u het algemene verloop van de Ultimas na de wijziging van het decreet? Hoe evalueert u de eerste organisatie van de publieksprijs van de Ultimas? Hoe staat u tegenover het feit dat een omstreden documentaire de publieksprijs heeft gewonnen? Wat kunnen we leren? Wat kunnen we beter doen? Welke criteria worden gebruikt voor de nominatie van de publieksprijs? Op welke manier worden de publieksprijs en de nominaties ervan gemonitord? Zullen er na deze eerste uitreiking wijzigingen komen in de invulling en de voorwaarden van de publieksprijs? Zo ja, welke?
De heer Brusselmans heeft het woord.
De inleiding is al geschetst door collega Segers. De primeur voor deze editie van de Ultimas was de nieuwe publieksprijs, die we onlangs ook hebben goedgekeurd in het parlement. De uitslag van die publieksprijs was voor sommige mensen een verrassing. Met 12.033 stemmen, toch bijzonder veel als we dat afzetten tegen de top 10, werd de documentaireserie Tegenwind de eerste winnaar van de publieksprijs. De documentaire wordt door opiniemakers omschreven als omstreden, omdat het onder meer gaat over het al dan niet bewezen nut van enkele coronamaatregelen tijdens de coronapandemie en omdat de documentaire, of je daar nu voor of tegen bent – ik laat mijn appreciatie in het midden –, een andere stem liet horen tijdens het coronadebat, een stem die in de traditionele media niet aan bod is gekomen. Ondertussen hebben trouwens over heel de wereld veel traditionele media zich ook al geëxcuseerd voor het altijd maar belichten van één kant. In Vlaanderen is dat moeilijk. Maar ja, dat is ook anders als je afhankelijk bent van subsidies. Maar dat is een ander debat.
Op sociale media en intussen ook in de pers zien we nu leden van de commissie Cultuur zich uitlaten tegen de publieksprijs en zelfs vermoedens uiten van kaping. Ik hoor het hier net opnieuw van collega Segers. Ik kijk met enorme verbazing naar die uitspraken, en in het bijzonder naar de aflevering van De Afspraak. Speciaal voor collega D’Hose heb ik toch nog eens de VRT opgezet. Dat is anders ‘not done’ bij mij thuis. Maar wat daar is gezegd, deed bij mij meerdere rode alarmen branden – ook nu opnieuw, als ik collega Segers in de commissie de vraag hoor stellen hoe de minister-president de winnaar beoordeelt.
Ik vind dat toch allemaal heel bizar, niet het minst omdat het in deze commissie al enkele keren is gegaan over het subsidiëren van politiek activisme, iets waar ik zelf absoluut een groot tegenstander van ben – laat dat duidelijk zijn. Maar dan krijg ik altijd hetzelfde verwijt: de politiek moet zich niet bemoeien, de politiek moet niet bepalen wat goed of wat slecht is. Ik vind het toch heel frappant dat nu gewoon exact het omgekeerde wordt gepropageerd, vanwege de foute winnaar van een publieksprijs. Voor sommige mensen is dat misschien nieuw, maar bij een publieksprijs kiest het publiek.
Het enige waar ik mij wel zorgen over maak, is dat de procedure goed moet zijn. Het moet onmogelijk zijn dat mensen bijvoorbeeld twee keer kunnen stemmen. Ik denk dat daar misschien nog wat finetunewerk aan is. Ik zou ook graag de evaluatie van heel dat proces horen. Maar dat de winnaar niet is wie u gehoopt had, dat is dan jammer, maar ik denk niet dat dat iets is waar wij ons als politiek in moeten moeien.
Ik heb de volgende vragen, minister-president. Hoe evalueert u de afgelopen editie van de Ultimas? Hoe evalueert u in het algemeen de publieksprijs, en niet de winnaar van de publieksprijs? Is de publieksprijsbevraging voldoende verspreid door de verantwoordelijken en via welke kanalen? Voor welke bedragen is dat geadverteerd op de verschillende kanalen? Ik denk dat dat vooral interessant is om te weten.
Ziet u tekenen van kaping? Hebben de Russen zich bijvoorbeeld gemoeid door het te hacken, of zo? Wie weet. Plant u iets te wijzigen aan het concept tegen volgend jaar? Zo ja, wat? En plant u nog andere initiatieven ter zake?
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
De live-uitreiking van de Ultimas had na twee coronajaren een groot cultuurfeest moeten worden. Collega Segers en ikzelf waren daar. Het was ook een heel groot feest, alleen was er wel een domper op de feestvreugde toen op het einde van de avond de winnaar van de publieksprijs werd bekendgemaakt. Dat was Tegenwind, een controversiële reportage die uitgegeven wordt door een commercieel bedrijf met een zetel in het buitenland. Het gaat, collega Brusselmans, niet om een andere stem die aan bod werd gebracht, maar om onwaarheden die werden verkondigd. Het is bedenkelijk dat een dergelijk staaltje van desinformatie een cultuurprijs krijgt, met een publieke waardering en een bijhorende prijs van 10.000 euro, betaald door de Vlaamse Gemeenschap, die er alles aan doet om desinformatie te bestrijden.
Bij de goedkeuring van het wijzigingsdecreet met betrekking tot de Vlaamse cultuurprijzen heeft de cd&v-fractie bedenkingen geformuleerd, onder andere over de publieksprijs. Collega Brouwers stelde toen dat we dat decreet uiteraard zouden goedkeuren, maar niet met volle overtuiging. Enerzijds was dat omdat er, zoals ook de Strategische Adviesraad voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media (SARC) stelde, geen grondige evaluatie en denkoefening met de sector is aan voorafgegaan. Anderzijds ging het erom dat de toekenning van de nieuwe categorie publieksprijs heel strikt gemonitord zou moeten worden, want ook de Raad van State had heel terecht een aantal opmerkingen geformuleerd. Het publiek zou die prijs toekennen, en niet een vakjury. Collega Brouwers stelde toen ook dat we ‘geen nood hadden aan televotings en pop-polls, want dit is Eurosong niet’. Laat dat nu net wel zijn wat er is gebeurd bij de uitreiking van de Ultimas publieksprijs.
De Raad van State had in zijn advies over dat nieuwe artikel 11 trouwens relevante opmerkingen gemaakt, die hij bovendien nog eens herhaalde in het advies bij het ontwerp van uitvoeringsbesluit. Dat ging onder andere over de rol van de mediapartners en hoe die moeten worden aangeduid. Verder ging het ook over de procedure van de toekenning van de publieksprijs, met name over de manier waarop het publiek zou worden betrokken bij het toekennen bij die prijs en dat dit nader zou moeten worden geregeld.
Ook van het Departement Cultuur, Jeugd en Media (CJM), dat de organisator is van de Ultimas en dat een heel mooie show opzette, mogen we verwachten dat het een heldere en niet te manipuleren procedure uitwerkt en bewaakt.
Ik wil u hierover de volgende vragen stellen, minister-president. Collega Brusselmans, het gaat me niet over de winnaar an sich maar over de procedure die gevolgd is bij de toekenning van de prijs.
Waarom werd er geen gehoor gegeven aan de opmerking van de Raad van State om de procedure voor de toekenning van de publieksprijs en met name de wijze waarop het publiek zal worden betrokken, nader te regelen in het decreet en het uitvoeringsbesluit?
Kunt u verduidelijken welke procedure werd gevolgd om de ruime kandidatenlijst samen te stellen? Wie hield er toezicht op het correct verloop van de internetstemming?
Waarom werd er niet in twee duidelijk onderscheiden rondes gestemd, zodat men eerst kandidaten kon nomineren en vervolgens een stem kon uitbrengen op de volledige lijst met genomineerden? Nu was het immers niet duidelijk dat na de eerste nominatiestemming geen stem meer uitgebracht kon worden.
Blijkbaar zou Tegenwind ook even uit de selectie verdwenen zijn, wat de aanhangers meteen stof tot extra mobilisatie gaf. Wat is er hier exact gebeurd?
Hoe werd de mediapartner geselecteerd? Kregen alle mediabedrijven een gelijke kans om geselecteerd te worden?
Volgens de gemachtigde van de minister kan ‘afhankelijk van de mediapartner de procedure voor toekenning aangepast worden’. Hoe en op welke manier werd mediapartner Knack betrokken bij het vastleggen van de procedure voor toekenning van deze eerste publieksprijs? Op de website van het weekblad Knack verscheen al op 19 april 2022 een bijzonder kritisch artikel onder de titel ‘Winnen coronasceptici straks een cultuurprijs?’. Vooral het slot van dit artikel was veelzeggend, omdat het toen al verwees naar een mogelijke kaping van de publieksstemming. Ik citeer: “Kan Tegenwind daadwerkelijk de publieksprijs van de Ultimas winnen? Het is niet uitgesloten. De reeks staat in een lijst met meer dan 120 andere genomineerden waarop cultuurfans kunnen stemmen. De mobilisatiekracht van coronasceptici en antivaxers op sociale media is groot, zeker wanneer ze allemaal op één kandidaat stemmen. Blijft natuurlijk nog de vraag of Tegenwind ook daadwerkelijk culturele verdienste heeft – tenzij we natuurlijk complotdenken beschouwen als een innovatief fictiegenre.” Tot zover het citaat uit het artikel van Knack.
Zal de procedure voor de aanduiding van de Ultimas publieksprijs worden geëvalueerd en bijgestuurd?
Hoe zult u erover waken dat er bij de volgende publieksprijs een minimale kwaliteitscontrole wordt toegepast?
Dank u voor de vele vragen. De zaak heeft inderdaad de gemoederen beroerd. Ik was er niet bij, mevrouw Segers. Ik was op prinselijke missie in het Verenigd Koninkrijk, waar we culturele contacten gehad hebben. Het was een moeilijke afweging voor mij. Het eerste contact met het Verenigd Koninkrijk na de Brexit leek me belangrijk voor het Vlaams buitenlands beleid. Daardoor moest ik de uitreiking van de Ultimas missen. Ik heb wel videogewijs mijn inbreng gedaan.
Ik denk te mogen zeggen dat de uitreiking van de Ultimas op 10 mei 2022 een succes was. Ik wens voor deze organisatie het departement, de presentatoren en het productiehuis te bedanken. Er werd een breed scala aan laureaten gehuldigd, die elk in hun vakgebied geëxcelleerd hebben. En dat is toch de bedoeling van de Ultimas.
De komende weken zal ik samen met mijn kabinet en met het departement samenzitten om een evaluatie te maken van deze uitreiking, zoals we dat trouwens elk jaar doen. Het is nu nog te snel, maar ze komt er.
De publieksprijs werd in het leven geroepen om de scope van de Cultuurprijzen te verbreden en om de naamsbekendheid van de Ultimas naar een hoger niveau te tillen. Dat verbreden is gelukt. Er werden een pak waardevolle initiatieven genomineerd, ook door het bredere publiek, waardoor de betrokkenheid alvast sterk omhoog is gegaan. Maar opnieuw, een concretere evaluatie zullen we samen met het departement nog maken.
Ik ga me niet uitspreken over de inhoud van deze documentaire, net zoals ik me niet uitspreek over inhoudelijke aspecten bij andere prijzen. Ik heb dat ook de voorbije edities nooit gedaan. Maar het is en het blijft een publieksprijs, natuurlijk. Deze laureaat heeft de meeste mensen weten te mobiliseren en dus ook de meeste stemmen behaald. Ongetwijfeld waren er tussen de andere genomineerden ook organisaties of personen die die kracht hadden, maar die ervoor gekozen hebben om er minder op in te zetten. Elke genomineerde werd door het departement op de hoogte gebracht van zijn nominatie en kon dus mobiliseren.
De criteria om de publieksprijs te mogen ontvangen, staan uitgelegd in het uitvoeringsbesluit dat deze Vlaamse Regering goedkeurde in januari. Voor de publieksprijs werden volgende criteria gebruikt om een nominatie te aanvaarden. Die criteria stonden ook op de website van de publieksprijs. Het brede publiek moet de genomineerde kunnen kennen. Het werk van de genomineerde moet toegankelijk zijn voor een breed publiek. Uiterst lokale initiatieven die geen breed bereik hebben gehad in promotie en communicatie, komen niet in aanmerking. De genomineerde heeft minstens een bereik in Vlaanderen en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. De genomineerde komt in aanmerking wegens een aantoonbare prestatie in 2021. Content die een link heeft met een bepaalde politieke strekking of partij wordt geweerd. Schunnige content wordt geweerd. De nominatie is geldig als ze gebeurt in de periode van 15 maart tot en met 15 april. Op basis van deze criteria evalueerde het departement elke nominatie en beslisten ze om die al dan niet te aanvaarden.
De publieksprijs werd gemonitord door het departement in samenwerking met Vote Company, een externe partner gespecialiseerd in het organiseren van publieksstemmingen. Het departement bekeek of een nominatie aan de benodigde criteria voldeed. Indien wel, werd de naam aan de lijst met genomineerden toegevoegd en werd die verwittigd. Vote Company stond in voor het in goede banen leiden van de stemming.
Zoals al eerder gezegd: een uitgebreide evaluatie van deze editie van Ultimas moet nog worden gemaakt. Uiteraard zal daar ook de organisatie van de publieksprijs op de agenda staan. Het was de eerste keer dat we een dergelijke prijs uitreikten en het is logisch dat er hier en daar nog geoptimaliseerd kan worden, en waar nodig zullen we dat ook doen. Mocht u suggesties hebben om een zogenaamde kwaliteitscontrole in te bouwen, dan hoor ik dat graag. Ik vind echter dat een publieksprijs wel de waarde van publieksprijs moet blijven hebben. Het publiek beslist. Eén prijs via burgerparticipatie toekennen, moet toch kunnen? We moeten het als individu niet eens zijn met de inhoud van het werk of de laureaat.
Mijnheer Brusselmans, gezien het aantal nominaties dat werd ingestuurd, denk ik te mogen zeggen dat de bevraging afdoende werd verspreid. Alles werd verspreid via sociale media, op Radio 1 werden er reclamespots uitgezonden voor de publieksprijs en ook bij Knack werd er geadverteerd. De publieksprijs kreeg ook een aparte webstek. Ook op de sociale media van de mediapartners en de presentatoren werd promotie gemaakt voor deze publieksprijs. Er werd ook aan de genomineerden gevraagd om publiciteit te maken voor hun eigen nominatie.
Voor de sociale media werd er samengewerkt met Talking Birds. Voor de hele socialemediacampagne voor de gehele Ultimas werd een bedrag van 35.000 euro, inclusief btw, voorzien. Het betreft de volledige campagne – de Ultimas aankondigingen, de voorstellen van de categorieën, de presentatoren enzovoort –, waaronder ook die van de Ultimas Challenge en de terugblikcampagne. Die kosten behelzen ook de creatiekosten, de publicatiekosten en de werkingskosten. Voor de publiciteit die werd gevoerd via Knack en Radio 1, werden barterdeals gesloten met respectievelijk Roularta en de VRT.
U vroeg ook of ik tekenen van kaping zag. Kaping is natuurlijk een groot woord. Kapen is zich met geweld meester maken van iets. Alle genomineerden werden verwittigd dat ze genomineerd waren voor een Ultimas publieksprijs. Aan elke genomineerde werd ook gesuggereerd om zo veel mogelijk reclame te maken om stemmen te ronselen. Tussen de genomineerden zaten best wel wat grote namen. Het was een heel brede waaier van genomineerden. De uiteindelijke winnaar heeft ervoor gekozen een intensieve promotiecampagne te voeren op sociale media, een keuze die andere genomineerden niet gemaakt hebben. Vote Company, het bedrijf dat door de Vlaamse overheid werd ingeschakeld om deze verkiezing in goede banen te leiden, heeft ongeldige stemmen – stemmen uit het buitenland, dubbele stemmen, ongeldige mailadressen enzovoort – uit de resultaten gefilterd. De stemprocedure werd trouwens ook uitvoerig beschreven op de webstek van de publieksprijs. Er is volgens mij dus geen sprake van kaping, want alles is technisch gezien correct verlopen.
Dan vroeg u of ik andere initiatieven ter zake plan. Ook dat zal afhangen van de evaluatie die we met het departement zullen houden. Wat we zeker niet gaan doen, is opnieuw het decreet wijzigen. Het werd geschreven om de Vlaamse Cultuurprijzen aan te passen aan onze hedendaagse samenleving en we gaan daar natuurlijk ook mee verder.
Mijnheer Van de Wauwer, evenmin als bij de vakjury’s is de procedure in detail beschreven. Ik heb het altijd vreemd gevonden dat de Raad van State van oordeel was dat de toekenning van een publieksprijs nader moest worden geregeld, terwijl hij dat over de andere prijzen, die uitgereikt worden door de vakjury’s, niet doet. De procedure werd niet heel concreet verankerd in het uitvoeringsbesluit omdat ik niet wou dat we in een al te strak carcan kwamen te zitten betreffende de procedure, ook omdat de manier van toekennen kan wijzigen in functie van de mediapartners. Op dit moment zijn decretaal dus verschillende opties mogelijk qua organisatie. We zullen bij de evaluatie ook bekijken hoe we dat volgend jaar zullen organiseren en in voorkomend geval optimaliseren. Ook voor de vakjury’s in de klassieke categorieën is trouwens niet concreet vastgelegd hoe die jury zich dient te organiseren om tot een laureaat te komen. Er wordt elk jaar een draaiboek opgemaakt door het departement voor de organisatie van de jurering.
U vroeg ook waarom er niet in twee rondes gestemd wordt, mijnheer Van de Wauwer. Ik vind dat een terechte bedenking. Die werd tijdens het verloop van de stemming ook al door mijn kabinet gemaakt. We zullen bekijken of dat op een andere manier kan verlopen. We nemen de suggestie mee in de evaluatie. In een ideale wereld worden volgend jaar de periodes van nominatie en stemming strikt gescheiden. Dat zal onderwerp van bespreking zijn als we deze Ultimas evalueren.
Dan is er het feit dat Tegenwind.tv even uit de selectie verdwenen was. Dat incident is al een aantal keer ter sprake gekomen, zij het niet in deze commissie. Wegens een fout van iemand in de administratie werd de nominatie van Tegenwind.tv tijdelijk van de website verwijderd op 8 april. De aanleiding was een reactie die binnenkwam van een burger, waardoor de administratie uit voorzorg de nominatie offline haalde, om die nogmaals te verifiëren. Dat heeft hooguit een drietal uur geduurd en werd snel rechtgezet. Alle stemmen die tot dan toe waren uitgebracht, zijn bewaard gebleven. Mijns inziens was de impact ervan dus miniem.
De samenwerking met de VRT is een historisch gegroeide samenwerking, die al enkele jaren loopt. In de beheersovereenkomst die de VRT heeft met de Vlaamse overheid, is aandacht voor cultuur een belangrijke pijler. Enkele jaren terug liep er een samenwerking met de krant De Morgen. Toen zij lieten weten niet meer geïnteresseerd te zijn in een dergelijke samenwerking, werd een redactionele samenwerking met Knack opgezet. Beide partnerschappen zijn dus partnerschappen van enkele jaren en kloppen ook in het verhaal van de Vlaamse Cultuurprijzen. Mediapartners kunnen zich desgewenst altijd aanmelden om mee te werken. Elke vorm van media-aandacht is natuurlijk welkom. Tot op heden werd er vanuit de commerciële televisie- of radiozenders nog geen interesse getoond, evenmin van andere kranten of tijdschriften.
Knack en Radio 1 werden in dezen vooral betrokken in functie van publiciteit rond deze publieksprijs, om bij te dragen tot de bekendheid van de prijs. Dat staat zo in de barterdeals die we met beide mediapartners hebben. Op dat vlak hebben ze ook hun rol gespeeld. Conform artikel 11 van het uitvoeringsbesluit kunnen we volgend jaar bekijken of we hun rol in de publieksprijs kunnen bijsturen, maar ook dat zal deel uitmaken van de diepere evaluatie van het geheel.
In ieder geval, collega’s, is het niet omdat we het als politiek niet eens zijn met het resultaat van een publieksprijs, dat we het gegeven van een publieksprijs dan in vraag moeten stellen. Iets anders zijn natuurlijk de vragen rond de procedure en de criteria. Daar kan natuurlijk altijd verder over van gedachten worden gewisseld.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Minister-president, alle begrip dat u niet bij de uitreiking kon zijn. U zwaait alle partners lof toe. Dat is terecht, de show was af. Het productiehuis Sylvester was goed. Ik ben er gisteren nog op werkbezoek geweest, ze verrichten uitstekend werk.
Op zich was de intentie om een publieksprijs in te voeren een goede zaak. Die dient namelijk twee doelstellingen: verbreden, het publiek betrekken, en vergroten, wat nu effectief gebeurd is. Er is gebeurd wat is gebeurd. We hebben toch wel het gevoel dat die prijs gekaapt is, niet met geweld, maar met een grootse wervingscampagne, zeker gezien de enorme discrepantie qua aantal stemmen tussen nummer 1 en nummer 2. Nummer 2 was 4Hoog. Die zitten momenteel in zak en as want ze zijn negatief geëvalueerd. Het is hier het enige kind- en kleutertheater en een prijs zou voor hen een opsteker geweest zijn.
U spreekt zich niet uit over de inhoud, dat doet u ook niet bij andere prijzen, maar ik wil toch eens herhalen, zoals de heer Van de Wauwer aangaf, dat de Vlaamse Regering alles inzet om desinformatie en polarisatie tegen te gaan. Het doet op zijn minst de wenkbrauwen fronsen dat een reeks die desinformatie en leugens verspreidt, zo’n prijs dan kan winnen.
U gaf een opsomming van de criteria. Wie niet in aanmerking komt, zijn organisaties of producten met een politieke strekking. Voor mij voeren antivaxers ook een vorm van politiek. Misschien moeten we dat eens bekijken.
Ik ben blij te horen dat er een evaluatie van de procedure komt, maar dit had vermeden kunnen worden. Er was een advies van de Raad van State en van de SARC. Er waren vragen van mevrouw Brouwers in het parlement. Er werden veel vragen gesteld bij de invulling en de manier waarop de publieksprijs tot stand kon komen. U wou het niet in een te strak carcan steken. Maar gezien de kritiek die al op voorhand was gegeven, en de waarschuwingen, was dit een ‘accident waiting to happen’. Dat is eigenlijk bijzonder jammer.
U wilt de procedure veranderen. Een publieksprijs, bijvoorbeeld de literatuurprijs, gebeurt meestal op basis van een longlist. Het lijkt me evident dat we zouden vertrekken vanuit een hele lijst van genomineerden, waar dan per categorie een laureaat uit komt. We zouden alle genomineerden op de lijst zetten voor de publieksprijs, aangevuld met een tweetrapsinput van het publiek – een combinatie van de twee dus. Ik denk maar wat luidop. Ik veronderstel dat de administratie daar ook over denkt, ook om dat zo te doen. Ik kijk uit naar suggesties van de collega’s.
U had het over de rol van de mediapartners. Ik denk dat dit zeker moet worden meegenomen, zeker de rol van Knack. Die evaluatie is echt wel nodig.
Nog een bijkomende vraag: wanneer komt die evaluatie er? Hoe ziet u dat? Met wie gaat u dan rond de tafel zitten?
De heer Brusselmans heeft het woord.
Eerst en vooral bedankt voor het antwoord, minister-president. Ik ben positief verrast. Ik moet zeggen dat ik er niet van op de hoogte was dat er werd gefilterd op dubbele stemmen en stemmen vanuit het buitenland. Het is positief dat het is gebeurd. Dat sterkt mij in mijn geloof dat aan elke procedure verbetering mogelijk is, maar dat er aan deze procedure en aan hoe alles is gegaan eigenlijk niets fundamenteels schort. Ik ben blij dat u de term ‘kaping’ niet gebruikt en dat u hier niet pleit voor het afschaffen van de publieksprijs omdat het resultaat sommige mensen niet aanstaat.
Ik val wel omver, collega Segers, als ik naar uw repliek luister. U zegt op een gegeven moment dat antivax zijn politiek is. Ik weet niet wat uw definitie van politiek is. Die kan natuurlijk zeer breed zijn. Maar laat het mij eens anders stellen: vindt u dan ook dat wanneer iemand pro massamigratie pleit, dat politiek is? En dat dat niet meer gesubsidieerd moet worden? Ik vind dat we hier fair mogen zijn tegenover elkaar. Als we straks nog nul komma nul politiek activisme willen subsidiëren, dan vind ik dat daar zeker over moet worden gesproken. Maar daar gaat het hier natuurlijk niet over. Het past niet in het kraam van sommigen. U had liever een andere winnaar gezien. En natuurlijk zou dat een grote opsteker zijn geweest voor de organisatie die u noemt en voor zovele andere organisaties. Maar zo gaat het nu eenmaal in de wereld. Wanneer er een prijs is, is er een winnaar, en al de rest zijn verliezers. En of we die winnaar nu goed of slecht vinden … Ik begrijp het echt niet meer.
De term ‘kaping’ heb ik hier horen terugkomen. Ik neem jullie mee terug naar de verkiezing van de Vlaamse Jeugdraad, niet de laatste keer, maar de verkiezing daarvoor. Een aantal rechtse jonge knapen waren toen verkozen binnen de Jeugdraad, en dan werd er hier ook gesproken over kaping: ‘De jeugdraad is gekaapt.’ Die mensen zijn dan op de ‘democratische’ wijze zoals we van sommigen gewoon zijn, pardoes uit de Jeugdraad gezet. En dan hadden we een nieuwe verkiezing, de laatste keer, en qua representativiteit werd het triestig, niet alleen vanwege de politieke en ideologische diversiteit die er binnen de Jeugdraad niet is, maar ook vanwege het aantal stemmen die toen zijn uitgebracht. Dat is trouwens hetzelfde argument dat ik nu bij sommigen terecht hoor terugkomen: de representatie van het aantal mensen die gestemd hebben tegenover de Vlaamse bevolking is eigenlijk wel bijzonder klein. Dat erken ik. Maar ik ben opnieuw eens gaan neuzen in verslagen toen het ging over de Vlaamse Jeugdraad. En behalve ikzelf heeft daar toen niemand een probleem gemaakt van het zeer lage representatiecijfer. Nochtans was dat een cijfer dat op hetzelfde niveau ligt als het cijfer bij de Ultimas. Ik zou in het verhaal kunnen horen dat het terechte bezorgdheden zijn over procedures, over democratie, enzovoort. Maar dat is het natuurlijk niet. De feiten bewijzen iets anders.
Het voorstel om eerst een longlist te maken van de dingen waarop mensen kunnen stemmen, is helemaal te gek. We vertrouwen het niet dat de burgers hun eigen keuze maken, dus gaan wij vooraf een selectie doen en daaruit mogen ze dan kiezen. Dat is hetzelfde als zouden jullie morgen mogen bepalen wie mee mag doen aan de verkiezingen op federaal of Vlaams niveau. Dan weet ik welke partijen erin zullen staan en welke partijen jullie eruit laten. Zo gaat dat dan: wanneer jullie het er niet mee eens zijn, dan mag het niet meer. Maar bon, de discussie is gevoerd, en dat was nodig.
Ik heb nog een bijvraag aan de minister-president. U sprak over bedragen die zijn uitgegeven aan advertenties en samenwerkingen. Zou het mogelijk zijn, eventueel schriftelijk, om ons ook de bereikcijfers mee te geven? Want dat lijkt me niet onbelangrijk.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Dank, minister-president, voor uw antwoord op de gestelde vragen. Voor alle duidelijkheid wil ik nog eens zeggen dat we het gegeven zelf van een publieksprijs nooit in vraag hebben willen stellen, en dat willen we vandaag ook niet doen. Het gaat ons wel over de manier waarop, zoals we al bij de start van de besprekingen van het decreet hebben gezegd. Het is sowieso goed dat er na een eerste publieksprijs vragen gesteld worden en dat er een evaluatie wordt gedaan. Deze winnaar heeft het geheel wat uitvergroot, omdat er zeker kritische vragen te stellen zijn. U kunt zich inderdaad niet inhoudelijk uitspreken over de winnaar of over andere genomineerden. Ik stel me zelf wel vragen of de reportage an sich een culturele meerwaarde heeft. Het ging over een reportage waarin er onwaarheden werden verteld en complottheorieën werden verspreid.
Collega Brusselmans, uiteraard heeft iedereen recht op een eigen mening, maar niemand heeft recht op eigen feiten. De feiten zijn wat ze zijn. Dit was een platform om feiten te miskennen en onwaarheden te verspreiden. Ik durf dat hier eerlijk te zeggen. Ik heb vragen gesteld in de commissie op basis van de procedure, maar ik betreur ook dat een reportage die zo’n onwaarheden verspreidt een Vlaamse cultuurprijs wint en daarmee publieke erkenning en publieke middelen krijgt. Ik durf dat gerust te stellen.
Minister-president, u hebt de rol van Vote Company toegelicht. Dank daarvoor. Ik ben blij te horen dat alles in het werk werd gesteld om dubbele stemmen te vermijden en om ongeldige e-mailadressen uit het buitenland te filteren. In televoting is er altijd ruimte voor manipulatie. Daar blijf ik wel bezorgd over. Ik vroeg me af of er finaal ook een gerechtsdeurwaarder bij betrokken was om te bekijken of alles correct verliep. Ik denk dat dit zeker voor een publieksprijs waar ook publieke middelen aan verbonden zijn, aangewezen is.
Het is goed dat er wordt gekeken om volgend jaar de nominatie en de stemming uit elkaar te trekken. Ik kijk daarnaar uit. Voor de verdere evaluatie van de procedure vraag ik me af of ik het juist heb begrepen dat u niet kijkt naar een decreetsaanpassing. Nee? Want indien dat wel het geval zou zijn, wou ik vragen om de SARC hierin te betrekken en naar hun advies te luisteren. Maar dat is niet van toepassing indien er geen decreetswijziging komt. Het is wel mogelijk dat zij een interessante kijk hebben op de aanpassing van de procedure.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik zou mijn collega’s willen bedanken voor het indienen van de vragen. Het is belangrijk om dat debat hier te voeren.
Ik heb totaal geen probleem met een publieksprijs, integendeel. Het is een heel goede zaak. Het is ook een manier om de Ultimas meer in de spotlights te zetten. De procedure is kwetsbaar, en dat moeten we durven te erkennen en evalueren. Naar ik begrijp, kon je ook jezelf nomineren en hoefde je geen enkele motivatie te geven aan je nominatie. Ik kon, bij wijze van spreken, mijn kat, die nogal populair is op Instagram, gewoon indienen zonder motivatie, enkel naam en e-mailadres en ‘that was it’. Dat is op zich gevaarlijk, en dat zag je ook wel een beetje aan de lijst van 134 genomineerden. Eerlijk gezegd, collega’s, er stond gewoon van-alles-en-nog-wat in. Het is dan ook heel moeilijk om de stemming te organiseren als er geen enkele lijn in zit en het een amalgaam is van iedereen die denkt daar aanspraak op te kunnen maken.
Ik heb nog een heel punctuele vraag, minister. We denken dat die organisatie een Spaanse maatschappelijke zetel heeft. Is er al nagegaan of dat effectief zo is? Ik vind dat dit indruist tegen artikel 6 uit het besluit van de Vlaamse Regering (BVR) dat de cultuurprijzen worden toegekend aan een organisatie waarvan de zetel is gevestigd in het Nederlandse taalgebied of in het tweetalige gebied Brussel Hoofdstad. Staat er in het reglement iets anders? Dat reglement zegt dat betrokken zijn met Vlaanderen volstaat. Het is heel raar dat een reglement een BVR zou overrulen. Het lijkt me nog altijd dat het uitvoeringsbesluit de basis is en dus het belangrijkste, en dat het reglement dat niet kan overrulen.
Over de inhoud van de winnaar heb ik mijn mening, maar dat is niet de essentie. De essentie is de procedure. Ik denk dat de collega’s al een aantal heel valabele suggesties hebben gedaan. Wat me soms een beetje stoort, is dat men denkt dat er geen voorselectie moet gebeuren omdat het een publieksprijs is. En dan wordt de vergelijking met Eurosong gemaakt. Maar zelfs met Eurosong is er een voorselectie, collega’s. In de respectieve landen gaan we ook niet ‘Jantje-met-de-hoed-van-achter-de-straat’ sturen die met moeite ‘recht’ kan zingen. In elke publieksprijs is er een voorselectie, mijnheer Brusselmans. Zelfs bij verkiezingen is er een voorselectie, bij ons toch. Wij zetten niet zomaar iedereen op de lijst. We doen daar toch een kleine check op. Dat zou misschien beter ook gebeuren in uw partij, dan zouden we geen parlementsleden hebben die zeggen dat homo’s abnormaal zijn. Misschien kunt u daar beter een voorselectie op doen.
Laat ons terugkeren naar de essentie. Ik denk dat er een aantal weeffouten in zitten die je heel simpel kunt wegwerken door te werken met een hybride systeem, een systeem dat werkt met een combinatie van een vakjury en een publieksjury en waarbij er een zekere lijn zit in de cultuurprijzen.
Ik zou willen eindigen met een positieve noot, minister-president. Ik hoor her en der dat de uitreiking zeer professioneel was, dat er een strakke regie in zat, dat het heel goede presentatoren waren en dat het zeer kwaliteitsvol gedaan is. Ik geef hier dan ook een dikke duim.
De heer Meremans heeft het woord.
Collega’s, ik wil toch een aantal dingen zeggen. Ik had geen vraag ingediend. Ik zat die avond ook op de gemeenteraad, maar ik heb het nadien wel bekeken.
Er zijn de voorbije week een aantal dingen geponeerd die mij een beetje de haren te berge deden rijzen. Ik heb daar toch wat bedenkingen bij. De Ultimas, dat is altijd leuk. Er is altijd wat commotie, maar dat mag. Dat is niet erg. Dat hoort erbij. Het is misschien goed dat daar ook de aandacht aan wordt gegeven.
We hebben het over een publieksprijs, collega’s. Als ik het goed voorheb, betekent dat dat het publiek kiest. En ik moet het hier altijd horen, ook van een aantal collega’s: autonomie van het kunstenveld, we mogen ons niet bemoeien. En dat is terecht. De politiek hoort zich niet te bemoeien. Wel, het publiek is nu ook autonoom geweest. Het publiek heeft daar een keuze gemaakt.
Men zegt dat het niet over de inhoud gaat, maar wel over de procedure. Ik denk eerlijk gezegd dat, mocht er nu een andere vzw gewonnen hebben, er hier waarschijnlijk ook geen vraag zou zijn geweest. Dan waren er ook geen vragen geweest over de procedure. Want die procedure is wel degelijk besproken – tot tweemaal toe, als ik het goed voorheb – in de regering. En daar heeft de ministerraad zich ook over gebogen.
Wat hebben we nu eigenlijk bereikt? Zeggen dat we bedenkingen hebben bij die vzw en dat dat niet mag, wat hebben we daarmee bereikt? We hebben daarmee bereikt dat er een indruk ontstaat dat wij gaan bepalen wat het publiek goed mag vinden, dat je een soort van curatie gaat krijgen van de publieke mening: ‘Je mag kiezen, maar wij gaan zeggen wie. Wij gaan al een preselectie maken.’ Ik denk dat dat heel slecht overkomt. Dan ga je net complotdenkers, net die mensen die al wat paranoïde zijn, nog loef geven. Dat is dus geen fraai schouwspel.
Natuurlijk heb ik ook bedenkingen bij die laureaat. Maar we hebben ook nog bedenkingen bij andere laureaten, van andere prijzen. Maar dan zwijg ik, omdat er een jury is geweest – in dit geval het publiek – die daarover oordeelt. En daar moet je respect voor hebben. In het verleden zijn er ook al laureaten geweest waar ik het niet mee eens was. Het zijn soms meningen die ik niet deel, maar dat is nu eenmaal de manier waarop gewerkt wordt. Het is dus niet onze taak, noch van het departement, noch van de regering, noch van ons als parlementsleden, om die keuze ergens te sturen.
Uiteraard moet die procedure geëvalueerd worden en moet er bekeken worden wat er beter kan, maar dat is altijd zo. Dat is een normale gang van zaken. Ik begrijp ergens wel de kritiek. Nominatie en verkiezing liepen door elkaar. Maar de kritiek dat het buitenlands is, vind ik er toch wat over. Wij hebben een waardevolle kunstenaar naar de biënnale van Venetië gestuurd die sinds 1986 woont en werkt in Mexico City. Dat is kilometers van hier verwijderd. Ik heb daar geen probleem mee. Maar hebben we iemand die een Vlaming is, maar een productie maakt in Spanje, dan zeggen we dat het buitenlands is. Komaan, mensen, we moeten toch een beetje ernstig zijn.
De discussie is nu afgesloten. We gaan het evalueren. Maar ik vind dit niet voor herhaling vatbaar. Ik hoor het Bart Caron nog zeggen: soms moet je ook dingen waar je het niet mee eens bent, leren aanvaarden. Dat was een wijs man, dus ik volg zijn mening. Ik blijf er dus bij dat de reacties niet voor herhaling vatbaar zijn. De publieksprijs moet blijven, met burgerparticipatie. Wij zijn daar volledig voorstander van.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister-president, u doet hier de belofte om de procedure te herbekijken. Want daar zit het inderdaad. Ik vind het goed dat u al stelt dat er twee rondes komen en dat wij suggesties mogen doen om daar eventueel kwaliteitscontrole in te bouwen.
Er is hier al duidelijk gezegd dat er geen enkele motivering is. Je kunt zelfs je kat indienen. Dat lijkt me wel een beetje overdreven. Maar een motivering moet je wel altijd doen. In Leuven is er ook een publieksprijs voor het een of ander gaande. En je moet daarbij een korte motivering geven, een paar zinnen. Ik vind dat al een goed idee, en sowieso ook in twee rondes werken. Je zou kunnen zeggen: er kunnen er 134 genomineerd worden, maar we gaan dan wel naar 5 of 10, om het voor degene die nadien moet kiezen, ook wat gemakkelijker te maken. Ik vond dat bijzonder moeilijk. Ik heb uiteindelijk gekozen voor iets dat in Leuven heeft plaatsgevonden. Maar het is heel moeilijk om te kiezen tussen 134 genomineerden.
Laten we dat dus inderdaad wat vereenvoudigen en kwaliteitscontrole inbouwen. Er mag genomineerd worden vanuit het publiek. Gelijk wie of wat? Dat toch niet helemaal. Er moet minstens een motivering zijn. En daarna doet men een selectie, bijvoorbeeld op basis van de aantallen. Want ik kan me voorstellen dat een aantal van die 134 genomineerden 10 keer genomineerd zijn en een aantal andere 50 keer, en nog een aantal andere maar 1 keer. Daar kun je ook al naar kijken.
Ik hoop echt dat de administratie met een goed voorstel komt en dat de procedure toch iets strikter kan. Wij hebben dat bij de bespreking van het decreet ook al gevraagd. Het was nu misschien toch nog te breed opengesteld. Wij kijken ernaar uit. Maar dit is niet voor herhaling vatbaar, want het ergste is dat alle anderen die een prijs hebben gewonnen, een beetje in de schaduw zijn komen te staan van de publieksprijs, die in mijn eigen ogen – maar ik ben daarin natuurlijk geen specialist – heel weinig met cultuur te maken heeft. Je kunt zeggen dat het audiovisueel is, een film, een documentaire. Ik vind het persoonlijk weinig cultureels. Maar dat is een persoonlijke mening.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik zal nog antwoorden op een aantal punctuele aspecten.
Mevrouw Segers, de timing van de evaluatie is een kwestie van weken, niet van maanden. Dat is in de volgende weken. Mijn kabinet en de administratie zullen dat samen doen.
Ik begrijp de bekommernissen die er leven rond nominaties. Zeker nadat wat nu gebeurd is, kan het goed zijn om te werken in twee rondes, dat is oké voor mij. We kunnen natuurlijk niet stellen dat we/de politiek het niet eens zijn met de keuze voor deze winnaar. Ik zie u allen ‘neen’ schudden. Daar moeten we echt mee opletten. Dat is natuurlijk een evidente kritiek als we de techniciteit van de procedure willen veranderen. Het publiek moet blijven bepalen wie op de lijst komt, anders begeven we ons op glad ijs. Dat specialisten een lijst samenstellen waar het publiek uit kan kiezen, vind ik eveneens een gevaarlijke piste. We hebben nog tijd om dat aan te pakken.
Mijnheer Brusselmans, we gaan uw vraag over de bereikcijfers meenemen. Ik heb dat niet bij me, we nemen dat op in het verslag.
Mijnheer Van de Wauwer, ik denk dat er nu geen gerechtsdeurwaarder bij betrokken was. Het is misschien een goede suggestie om dat te doen. Het is niet de bedoeling om het decreet aan te passen, er zijn voldoende mogelijkheden om via uitvoeringsbesluiten of via het reglement van de prijs verfijningen aan de procedure toe te passen. Ik heb er geen enkel probleem mee om de SARC om zijn mening te vragen.
In de criteria staat dat men bereik moet hebben in Vlaanderen en Brussel. Wat de Spaanse maatschappelijke zetel betreft: de maker van de documentaire is wel een Vlaming. ‘Pour la petite histoire’: het rekeningnummer is ook binnenlands. Het geld gaat niet naar het buitenland. Ik voel mee met de heer Meremans, dat we toch moeten oppassen dat we dingen uitsluiten die we niet willen uitsluiten. Ik heb in Venetië kunst gezien waarvan ik volledig opgetogen was; het zou spijtig zijn dat we het niet zouden toelaten door te strenge criteria.
Motivering is zeker zinvol, maar niet verplicht. Men kan zich motiveren maar dat zou deze mensen niet hebben tegengehouden om zich te nomineren. Ik zou denken dat ze misschien de meest uitgebreide motivatie hebben gegeven. Dat zou in dezen niet tot een ander resultaat hebben geleid.
We zullen de zaak evalueren, maar ik ben beducht voor aanpassingen van de procedures zodat men kan zeggen dat de politiek het niet eens was met de winnaar van de prijs en er nu alles aan doet om het publiek niet meer te laten meespelen. Dat mag niet de conclusie zijn. Ik denk dat we daar allemaal achter staan.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Het is een boeiende discussie.
Mijnheer Meremans, u zegt dat als er een andere winnaar was geweest, er geen vragen waren geweest. Het punt is dat met een beter uitgewerkte en meer gedetailleerde procedure – met een preselectie en motivering enzovoort – dit accident waarschijnlijk gewoon niet was gebeurd.
Minister-president, u bent beducht voor de kritiek van politieke inmenging. Dat begrijp ik, maar als je de optelsom maakt van alle suggesties hier, dan komen we er wel. Eén is verplichte motivering, twee is de preselectie waarbij iedereen mag insturen en met een publieksjury die een selectie maakt waar iedereen over kan stemmen. Dan gebeurt de preselectie niet door de administratie maar wel degelijk door het publiek. Dan kunnen we er komen.
Mevrouw D’Hose, ik volg u. Het klopt dat, als een uitvoeringsbesluit bij een decreet bepaalt dat organisaties die subsidies kunnen krijgen van Vlaanderen, een maatschappelijke zetel moeten hebben in Vlaanderen, dat gaat boven het reglement van een prijs. De winnaars hebben toch 10.000 euro belastinggeld gekregen. Automatisch vallen ze dan onder dezelfde bepalingen als organisaties die project- of structurele subsidies krijgen.
Minister-president, fijn dat u hier in de komende weken met de administratie en het kabinet mee aan de slag gaat. Wij kijken uit naar een mooie nieuwe editie volgend jaar, want we staan allemaal achter het idee van een publieksprijs.
De heer Brusselmans heeft het woord.
De enige bemerking waar ik wel mee akkoord ga, is dat het op een gegeven moment heel onoverzichtelijk was. Dat klopt wel. Toen je moest stemmen, en je zag al die namen daar staan, dan kon men ook door de bomen het bos niet meer zien. Er valt dus iets voor te zeggen om in twee stappen te werken, maar dat kan alleen maar als je, zoals collega Segers al zei, met een publieksjury werkt, maar dan als die representatief is voor iedereen. We moeten ermee opletten dat er niet weer uit dezelfde pool van mensen wordt gerekruteerd, om dan van die eerste jury deel uit te maken. Dat moet echt breed genoeg, groot genoeg zijn. En dat wordt balanceren op een slappe koord na de uitspraken die zijn gedaan de afgelopen weken. Desalniettemin ben ik het ermee eens dat het op een gegeven moment wel zeer onoverzichtelijk was.
Die evaluatie zal dan binnen enkele weken gebeuren. Ik ben blij, want er zijn ook andere dingen. Als ik dan hoor dat de administratie de naam uit voorzorg enkele uren weghaalt, dan vraag ik mij toch af hoe goed zoiets is voor een eerlijk proces. Zijn er dan nog namen uit gehaald? Dat zijn dingen die bij mij wel blijven hangen. Maar laat ons die evaluatie maken, en dan komen we daar zeker nog wel op terug.
Last but not least: collega D’Hose, u zegt als Open Vld’er fier te zijn op de preselectie die u maakt als partij voordat de lijsten gevormd worden. Wel, ik weet niet of u ze nog kent, maar er heeft hier iemand in het parlement gezeten met de naam Sihame El Kaouakibi. Die vrouw heeft het preonderzoek van Open Vld doorstaan, en zelfs meer: ze heeft er 50.000 euro bovenop gekregen om kandidaat te zijn voor uw partij. Zo gaat dat daar: eerst krijgt men 50.000 euro, dan wordt men verkozen, en dan laat men zich ondertussen al enkele maanden, of zelfs jaren, gewoon niet meer in dit parlement zien, met behoud van loon. U zei over die 10.000 euro die nu naar die publieksprijs gaat dat dat veel geld is, en dat sommige verenigingen daar hard voor moeten werken. Maar als we het geld optellen dat onze sjoemelpoedel El Kaouakibi al heeft gekregen om niets te doen de afgelopen jaren, zou u beschaamd moeten zijn dat u fier bent op de procedure van Open Vld.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Ik denk dat het een goed debat is dat we hier gevoerd hebben, en dat er heel veel suggesties gedaan zijn om de procedure naar de toekomst toe te verduidelijken en te verbeteren. Ik denk dat dat ook logisch is, nadat we de eerste keer met zo’n publieksprijs hebben gewerkt en dus ook de eerste keer met zo’n procedure, dat er dan automatisch een evaluatie zou moeten volgen.
Collega Meremans, ik heb zowel in mijn eerste vraag als in mijn replieken gesteld dat wij dat van plan waren, ongeacht wie de winnaar zou zijn, en dat we het hier voornamelijk over die procedure hadden. Dus ook als iemand anders had gewonnen, hadden wij hier gevraagd of we eens een evaluatie kunnen maken van heel die procedure van die publieksprijs: waar zijn er eventuele aanpassingen en verbeterpunten mogelijk, gezien de opmerkingen en de bedenkingen die wij voorafgaand aan het traject al hadden?
Dat heeft vandaag plaatsgevonden, en daar ben ik heel tevreden om. Ik hoop dat we volgend jaar opnieuw een heel mooie show kunnen hebben, zoals we het voorbije jaar hadden, met een publieksprijs die nog iets beter is uitgewerkt.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.