Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Meremans heeft het woord.
Op woensdag 27 april 2022 viel de politie binnen bij drie grote vzw’s in de regio van Genk. De huiszoekingen kwamen er nadat het departement Cultuur onregelmatigheden had vastgesteld en op vraag van u, minister-president, is men overgegaan tot het indienen van een klacht met burgerlijkepartijstelling. Dat leidde uiteindelijk tot een onderzoek naar gesjoemel of fraude met subsidies en valsheid in geschrifte. Bij vzw ACLI-Vlaanderen (Associazioni Cristiane Lavoratori Internazionali) is er sprake van onregelmatigheden die oplopen tot 225.000 euro. Vanuit de vzw zelf echter horen we voorlopig enkel dat de begroting en afrekeningen zouden moeten kloppen en er dus niets aan de hand is.
Hierbij heb ik de volgende vragen, minister-president.
Op basis van welke onregelmatigheden is er klacht ingediend tegen deze sociaal-culturele organisatie? Tot wanneer gaan deze onregelmatigheden terug?
De onregelmatigheden die hier werden vastgesteld, gaan over specifieke dossiers in eenzelfde regio. Wordt er vanuit het departement ook systematisch controle gedaan over heel Vlaanderen?
Welke stappen zult u verder ondernemen op korte en lange termijn? Zult u de subsidies terugvorderen? En denkt u erover na om de controle over de subsidies nog strikter te maken?
Minister-president Jambon heeft het woord.
In 2021 voerde het Departement Cultuur, Jeugd en Media financiële controles uit op de maatschappelijke zetel van Feniks vzw, op de boekhouding van Feniks vzw en ACLI-, Vlaanderen vzw, dat een onderdeel is van Feniks vzw. Deze plaatsbezoeken kaderden in het toezicht op de werkingssubsidies die Feniks vzw ontving als sociaal-culturele volwassenenorganisatie en hadden specifiek en enkel betrekking op de jaren 2018, 2019 en 2020.
Tijdens de plaatsbezoeken en de daaropvolgende interne onderzoeken van de stukken zijn er binnen Feniks vzw en ACLI-Vlaanderen vzw voor de jaren 2018, 2019 en 2020 tekortkomingen vastgesteld ten aanzien van een aantal decretale verplichtingen, zoals bepaald in artikel 48 van het decreet van 7 juli 2017 houdende de subsidiëring en erkenning van het sociaal-cultureel volwassenenwerk. De betrokken decretale verplichtingen zijn de volgende. De subsidie moet gebruikt worden voor de uitvoering van het beleidsplan op basis waarvan de subsidie is toegekend. Er moet een boekhouding worden gevoerd volgens het genormaliseerde boekhoudkundige stelsel en men moet die zo organiseren dat de financiële controle op de aanwending van de subsidies mogelijk is. En natuurlijk moeten ook de principes van goed bestuur worden nageleefd.
Er werd onder andere vastgesteld dat de boekhouding onvoldoende bewijsstukken bevatte om bepaalde kosten te verantwoorden. Om de reële omvang van de inbreuken vast te stellen, was een onderzoek nodig dat verder ging dan de bevoegdheden en mogelijkheden waarover de administratie beschikt. In overleg met de administratie heb ik daarom beslist om inderdaad klacht in te dienen.
Mijnheer Meremans, ik heb nooit de opdracht gegeven om enkel in Genk controles uit te voeren. Via de jaarlijkse verantwoordingen houdt de administratie financieel toezicht op de werkingssubsidies van alle erkende en gesubsidieerde sociaal-culturele volwassenenorganisaties in Vlaanderen. In het kader van risicoanalyse wordt dan jaarlijks een beperkt aantal dossiers aan een diepgaander financieel onderzoek onderworpen. Op deze manier komen eventuele onregelmatigheden aan de oppervlakte.
Eén keer per beleidsperiode vindt er bovendien een visitatie plaats. Een visitatiecommissie, die bestaat uit de administratie en externe deskundigen, evalueert de werking van de organisatie tijdens een bezoek ter plaatse en toetst de organisatie aan een reeks evaluatiecriteria, waaronder het financieel en zakelijk management en goed bestuur.
De verdere stappen die worden genomen, zijn de volgende. Er is vanuit de administratie een ontwerp van beslissing tot sanctionering opgesteld om de niet of onvoldoende aangetoonde kosten terug te vorderen van Feniks vzw. De organisatie kan hiertegen een gemotiveerd bezwaar indienen. Op basis van het bezwaar van de organisatie zal ik dan, als het ontvankelijk is, beslissen of de sanctie gehandhaafd blijft dan wel dient te worden aangepast.
De administratie probeert binnen de beschikbare middelen de controle over de subsidies permanent te optimaliseren. In dat kader werkt de administratie onder andere aan een doorgedreven automatisering van het toezicht op bepaalde aspecten in de financiële rapportering van de organisaties, zodat de dossierbehandelaars zelf gerichter en diepgaander toezicht kunnen uitvoeren.
De heer Meremans heeft het woord.
Minister-president, dit is uiteraard belangrijk. We weten wat er in het verleden allemaal al is gebeurd. Dergelijke praktijken stralen af op de gehele sociaal-culturele sector en op heel veel organisaties die plichtsbewust doen wat ze moeten doen. Het is wel degelijk belangrijk dat controles worden uitgevoerd, vandaar dat ik dit ook even aanhaalde.
Ik ben blij om te horen dat de administratie bezig is om op termijn de controle te verbeteren. Dat mag uiteraard niet gezien worden als wantrouwen, maar het dient net om aan te tonen dat het grote deel van de organisaties, een ruime meerderheid, perfect werkt. Het kan alleen maar de sector ten goede komen. Maar wie dat niet doet, moet gesanctioneerd worden. Zo hoort het.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik heb geen bijkomende vragen gehoord en heb ook geen aanvullingen meer.
U hebt ook geen slotwoord, mijnheer Meremans? (Neen)
De vraag om uitleg is afgehandeld.