Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
Mevrouw Moors heeft het woord.
Op vrijdag 22 mei keurde de Vlaamse Regering het voorkeursbesluit van het complex project voor de Limburgse Noord-Zuidverbinding definitief goed. Dat is een mijlpaal voor de mobiliteit in Limburg. Met die beslissing wordt de onderzoeksfase afgesloten en start de uitwerkingsfase. In de uitwerkingsfase wordt het voorkeursbesluit geconcretiseerd tot een uitvoerbaar project. De uitvoeringswijze wordt bepaald, de vergunningen voorbereid en de impact van het voorkeursalternatief op het omliggende wegennet zal worden onderzocht. Er is gekozen voor een doortochttracé met tunnels, een Noord-Zuidverbinding met minimale impact op de natuur en maximale rechtszekerheid.
Het gaat om een totale investering van 835 miljoen euro. Dat bedrag is niet alleen voor de aanleg van de weg, maar ook voor de onteigeningen en het openbaar vervoer. De voorbereidende werken kunnen in 2024 starten, waarop de aanleg van de hoofdweg in 2026 gepland staat en drie tot vier jaar zal duren. De vooropgestelde opening van de nieuwe Noord-Zuid staat gepland in 2030. Door die beslissingen breekt voor vele inwoners van Houthalen-Helchteren nu wel een periode van onzekerheid aan. Nu het voorkeurbesluit definitief is, kan de procedure voor de onteigeningen worden gestart.
Ik heb volgende vragen. Kunt u de timing van de uitwerkingsfase meedelen? Welke zijn de mijlpalen? Welke zijn de eerstkomende deadlines in functie van de hierboven geschetste timing? Kunt u het verloop schetsen van de begeleiding van bewoners en handelaars in het kader van de nodige onteigeningen? Op welke manier zal het lokaal bestuur van Houthalen-Helchteren betrokken worden bij het verdere verloop?
Minister Peeters heeft het woord.
Op 22 april 2022 is het definitieve voorkeursbesluit voor het complexe project Noord-Zuid door de Vlaamse Regering goedgekeurd. De volgende fase is daarmee gestart, met name de uitwerkingsfase, waarin het voorkeursbesluit geconcretiseerd wordt tot een concreet project. Tot nu is alles op strategisch niveau gebeurd. Nu gaan wij over op projectniveau. De eerste volgende formele mijlpaal is de projectonderzoeksnota (PON). Daarbij gaat men veel meer in detail uitwerken wat in het voorkeursbesluit is opgenomen. De publicatie van de PON wordt verwacht tegen eind 2022. Daaraan is opnieuw een publieke raadpleging gekoppeld. De mensen zullen weer kennis kunnen nemen van de volgende stappen.
Wat zijn de volgende mijlpalen? Het is de bedoeling in het voorjaar van 2023 een geïntegreerd onderzoek op projectniveau te beginnen, een project-MER. Vervolgens komt er een syntheseonderzoek, zodat men in het voorjaar 2024 door de regering een finaal projectbesluit kan laten nemen. Dat is uiteraard een indicatieve timing. Het projectbesluit is ook de vergunning. Ik zal die timing heel strikt blijven opvolgen.
U vraagt ook naar de begeleiding van de bewoners en de handelaars. Bij de goedkeuring van het voorkeursbesluit is ook het begeleidingsplan voor de Noord-Zuidverbinding goedgekeurd. Sedertdien kunnen ongeruste eigenaars van de betrokken woningen vragen om een vrijwillige verwerving te starten. De dienst Vastgoedtransacties is al gestart met de individuele trajecten. Er zijn al heel wat plaatsbezoeken afgelegd en gesprekken gevoerd. Ook huurders worden daarbij betrokken.
In 2023-2024 zal de dienst Vastgoedtransacties per dossier een concreet bod doen. Dat zal zowel gebeuren voor de particuliere eigenaars als voor de ondernemingen. Beide categorieën zullen kunnen rekenen op trajectbegeleiding. Er worden gespecialiseerde trajectbegeleiders benoemd. Ook het lokale bestuur van Houthalen-Helchteren wordt hier heel nauw bij betrokken. Er is al heel wat overleg geweest, vooral met de burgemeester. Daarnaast zijn er ook heel wat thematische werkgroepen en thematische sessies. Er is een taskforce waarin lokaal bestuur en oppositie vertegenwoordigd zijn. Er is ook een ambtelijke stuurgroep en politiek overleg. Kortom, wij betrekken daar eenieder bij. Als men vragen of bedenkingen heeft, kan men altijd bij ons terecht, bij De Werkvennootschap, maar ook bij de gemeente Houthalen-Helchteren.
Mevrouw Moors heeft het woord.
Ik ben zelf heel optimistisch over het verloop van het dossier. Ik ben tevreden te horen dat de bewoners die hun woning dreigen te verliezen, goed begeleid zullen worden. Ook de begeleiding voor de betrokken ondernemers is zeker positief. Ik ben ook tevreden met de ondersteuning door Vlaanderen van de gemeente Houthalen-Helchteren, waarvoor het toch wel een groot project is.
De heer Brouns heeft het woord.
Ik ga akkoord met collega Moors, die tevreden is met de begeleiding en met de ondersteuning van de gemeente Houthalen-Helchteren. Die gemeente vormt het hart van die toch zo belangrijke verbinding waarnaar Limburg nu al zo lang snakt. Maar er is meer dan de noodzakelijke ondersteuning van Houthalen-Helchteren alleen. Ik wil nog enkele andere elementen aanhalen.
Geluid is een belangrijk aspect. Het asfalt moet zo geluidsarm mogelijk worden gemaakt. Geluidsschermen worden gevraagd door een aantal Noord-Limburgse gemeenten. De knoop Noord-Limburg vraagt daarvoor extra aandacht. Wij starten in Pelt aan het ziekenhuis. Wij moeten daar de oost-westas pakken. Kan ik daarvan een korte stand van zaken krijgen en ook van de andere oost-westtrajecten op de Noord-Zuid? Met betrekking tot het tracé in de richting van Hasselt dring ik erop aan dat de vrije busbedding meteen op de volledig lijn van noord tot zuid wordt aangelegd. Alleen zo is een geloofwaardig efficiënt en snel openbaar vervoer gegarandeerd. Wat de haltes betreft: wij willen allemaal zoveel mogelijk haltes, maar de verbinding moet vooral ook snel zijn. Wij weten dat dit een heel moeilijke combinatie is. Ik hoop dat de exploitatie daarin keuzes durft te maken.
Mevrouw Robeyns heeft het woord.
Minister, het is belangrijk dat er grote knopen zijn doorgehakt en dat er eindelijk ook duidelijkheid is over het tracé, ook voor degenen die erdoor geïmpacteerd worden. Ook ik vind de begeleiding heel cruciaal en ik heb begrepen dat zij heel goed loopt. Het is belangrijk dat men zo goed mogelijk de betrokkenen opvolgt. Goede en duidelijke communicatie is noodzakelijk. Uiteraard moeten die mensen correct vergoed worden en moeten zij geholpen worden bij hun herlokalisatie.
Minister Peeters heeft het woord.
Bedankt voor de bijkomende bedenkingen en opmerkingen, die we allemaal ter harte nemen, zeker voor wat betreft die vrije bedding voor de trambus. Dat moeten we meenemen. En het beperkt zich inderdaad niet tot Houthalen en Helchteren op die specifieke locaties waar de tunnels komen. Al is daar de impact wel het grootst; daar zitten we met een groot aandeel aan onteigeningen. Daarvan starten in de zomer al de schattingen, en in 2023-2024 kunnen de aankopen plaatsvinden.
Het is uiteraard heel belangrijk dat we dat infopunt, dat aanspreekpunt, hebben over het hele tracé, en daar blijven we volop op inzetten. De eerste stap is dus de opmaak van die projectonderzoeksnota, en die zal dan ook weer in een publieke raadpleging gaan, over het hele tracé. En nu is het echt vooral richting die concrete uitwerking gaan, waar we opnieuw alle bekommernissen in meenemen, maar wel conform het tracé dat afgeklopt is, met alle bedenkingen en verzuchtingen die daarin zijn opgenomen.
Ik ben blij dat er een heel groot draagvlak is voor dit hele verhaal, en dat alle neuzen in dezelfde richting staan. Zo kunnen we zo snel mogelijk richting dat projectbesluit gaan. Daar moeten we snel mee kunnen landen.
Die andere punten worden uiteraard meegenomen: de haltes, de busbedding en die hele communicatie.
Mevrouw Moors heeft het woord.
Bedankt voor de bijkomende antwoorden. De kogel is inderdaad door de kerk, alle neuzen staan in dezelfde richting, de tijdlijn is uitgezet, en de geïmpacteerde inwoners en ondernemers en de betrokken gemeenten worden op gepaste wijze begeleid. Ik denk dat het nu cruciaal is dat elke volgende stap zorgvuldig wordt afgewerkt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.