Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, op 25 april jongstleden verscheen in Het Nieuwsblad een artikel over gezinnen die hun teleurstelling uitten omdat ze een in beslag genomen hond hadden opgenomen maar die nadien moesten afstaan. Het is zowat het equivalent van pleeggezinnen, maar dan met honden. Die gezinnen zetten zich wekenlang in voor een in beslag genomen hond, waarop plots wordt beslist dat het dier naar een ander baasje moet.
Het lijkt een evidentie, maar ik zal een casus schetsen waarvan ik kennisnam, die toch wel vreemd is. De aanleiding van het artikel was een casus waarbij enkele gastgezinnen met een gevoel van ondankbaarheid achterbleven nadat ze hadden gezorgd voor honden die eind februari door de Aarschotse politie in deelgemeente Langdorp in beslag werden genomen. De 21 honden werden voor opvang aan De Zorghoeve toevertrouwd.
Met het einde van het contract van inbeslagname werden 16 van de 21 honden aan dat asiel toevertrouwd voor een zoektocht naar een nieuw adoptiegezin. Met de andere 5 was iets vreemds aan de hand. Enerzijds kon een vrouw die de honden had opgevangen, aantonen dat ze al had betaald voor 2 honden. Anderzijds kon een andere dame aantonen dat 3 van de 21 honden van haar waren. De 5 honden moesten dus hun opvanggezinnen verlaten. Dit is toch wel een vreemde casus.
Enkele van die opvanggezinnen vechten die beslissing aan, niet alleen omdat ze zorg hebben gedragen voor de dieren, maar ook omdat ze heel wat kosten hebben betaald, omdat er bijvoorbeeld één hond een zware operatie moest ondergaan en het gezin voor die kosten moest opdraaien. Vanzelfsprekend is een gastgezin bedoeld als tijdelijke opvang voor honden, maar de hele casus doet toch vragen rijzen over de rechten en plichten van gastgezinnen.
Minister, ik ben toch wel benieuwd naar hoe er wordt omgegaan met de screening van die gastgezinnen en hun geschiktheid om op honden te passen. Wordt er daarbij ook gepolst naar hun verwachtingen? Zijn er duidelijke instructies beschikbaar voor gastgezinnen, zodat ze op voorhand duidelijk worden geïnformeerd over wat er precies van hen wordt verwacht en over de omstandigheden die kunnen leiden tot het weghalen van de honden die ze opvangen? Op dat vlak lijkt hier toch een en ander misgelopen te zijn. Is er een lijst beschikbaar van de rechten en plichten die gastgezinnen hebben? Bestaan er duidelijke afspraken over de kosten die gastgezinnen uit eigen zak moeten betalen en de mogelijkheid om die kosten te kunnen recupereren? Hoe kan het bijvoorbeeld dat een gastgezin moet opdraaien voor operatiekosten voor dieren die het opvangt?
Minister Weyts heeft het woord.
Asielen worden erkend door de Vlaamse overheid. De regelgeving beschrijft gedetailleerd waaraan zij moeten voldoen om erkend te kunnen worden. De regelgeving voorziet sinds 2019 dat asielen een overeenkomst kunnen sluiten met gastgezinnen. Soms is daar echt nood aan, en veel asielen maken van die mogelijkheid gebruik. Dat moet dan wel duidelijk in de overeenkomst staan tussen gastgezin en asiel. Het is aan het asiel om ervoor te zorgen dat die overeenkomst sluitend is, zodat gastgezinnen weten wat van hen verwacht wordt en dat dieren die bij hen geplaatst worden niet hun eigendom zijn en weggehaald kunnen worden.
Een dierenasiel dat gebruikmaakt van gastgezinnen, moet een protocol hebben voor de selectie en opvolging van die gezinnen. Het is opnieuw de verantwoordelijkheid van het asiel om ervoor te zorgen dat dit protocol sluitend is.
Het gastgezin wordt beschouwd als een onderdeel van het dierenasiel en is ook onderworpen aan dezelfde voorwaarden als het asiel. Het asiel krijgt een vergoeding – ook dat hebben we ingevoerd – voor de opvang van in beslag genomen dieren. De basistarieven hiervoor en de aanvraagprocedure liggen vast in de regelgeving. Deze vergoeding dekt alle dieren die in het asiel werden geplaatst, ook die die vervolgens door het asiel in een gastgezin worden ondergebracht. Op welke manier het gastgezin al dan niet vergoed wordt voor de kosten van de opvang, is iets dat het asiel en het gastgezin onderling moeten regelen. Logischerwijze wordt dit opgenomen in de overeenkomst. We hebben een en ander ingeschreven in het besluit van de Vlaamse Regering van 15 februari. We hebben specifiek een artikel toegevoegd met betrekking tot de gastgezinnen. Eigenlijk komt het erop neer dat asielen gastgezinnen mogen gebruiken maar ervoor moeten zorgen dat er duidelijke afspraken worden gemaakt en een duidelijke overeenkomst wordt gesloten. Als die niet wordt gehonoreerd, hebben de gastgezinnen in kwestie natuurlijk een poot om op te staan en juridisch verhaal te halen.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Ik heb het uit de krant, maar uit wat ik hier lees, blijkt een en ander niet duidelijk afgesproken te zijn, minister. Die mensen hebben duidelijk kosten gemaakt die ze niet hebben kunnen recupereren. Ze beweren documenten in handen te hebben dat ze zelfs al eigenaar zouden zijn van sommige opgevangen honden. Uiteraard zal dat, zoals ik vernomen heb via de pers, een juridisch gevolg krijgen.
Mensen die zich kandidaat stellen om een dier op te vangen, met alle goede bedoelingen, weten dat het in principe tijdelijk is. Dat is evident. Er moet inderdaad een duidelijk protocol zijn, er moeten duidelijke afspraken zijn. Het is echt wel een casus die aantoont dat de asielen hier een vergoeding voor krijgen, dat hebt u net bevestigd, maar die vloeit niet altijd door naar een gastgezin als zij kosten hebben zoals een operatie voor het dier dat ze tijdelijk opvangen om het asiel te helpen.
Minister, het is belangrijk dat u dat verder laat onderzoeken, want dit is slechts één casus. Mensen met goede intenties moeten een duidelijk kader krijgen en dat zou gelijklopend moeten zijn in alle asielen. Ik vraag u om daar vanuit Vlaanderen werk van te maken zodat er een duidelijk afgelijnd kader komt voor de gastgezinnen en er toekomstgericht meer zekerheid is op het vlak van de financiële kosten maar ook van de tijdelijkheid van het eigenaarschap enzovoort.
Ik was aan het denken, minister, dat er altijd een mogelijkheid bestaat om zich te verzekeren voor dierenartskosten bij honden, maar dat is een private verzekering uiteraard, met een bepaalde kost. Misschien is dat een piste die moet worden onderzocht. Als mensen zich opgeven als gastgezin moet dat toch worden overwogen. Als het opgevangen dier dan een operatie moet ondergaan of andere hoge dierenartskosten meebrengt, zou er toch een financiële tussenkomst zijn voor het gastgezin. Misschien zijn er nog mogelijkheden om dit probleem te ondervangen, maar ik denk dat er in elk geval goede afspraken moeten zijn tussen asiel en gastgezin. Vlaanderen geeft geld aan het asiel, maar er is nog meer werk voor Vlaanderen om dit probleem duidelijk en goed toekomstgericht op te lossen.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik ken de specifieke casus natuurlijk niet, dus ik hoed er mij voor om in dezen partij te kiezen. Maar als de protocolovereenkomst niet wordt nageleefd, dan stelt men zich natuurlijk bloot aan juridische procedures. Alleszins zou ik – en ik denk dat we het daarover eens zijn – de mogelijkheid die we in de regelgeving hebben ingeschreven om met gastgezinnen te werken, niet willen schrappen. Je moet ook niet alles gaan reguleren en in regeltjes gaan vatten. We moeten toch ook enige vrijheid laten aan de asielen in kwestie om zelf te bepalen of ze van de vergoeding die ze van ons krijgen, al dan niet ten dele een bedrag doorschuiven naar de betrokken gastgezinnen. Ik denk dat dat de autonomie en de vrijheid van de asielen in kwestie moet zijn. Het punt is wel dat het duidelijk overeen moet worden gekomen in de overeenkomst. Maar dat staat ook met zoveel woorden in onze regelgeving.
Ik heb het hier letterlijk, artikel 26, §2: “Dierenasielen die gebruik maken van gastgezinnen hebben een protocol voor de selectie en de opvolging van de gastgezinnen. Dat protocol kan op elk moment voorgelegd worden aan de dienst.” Dat is dan de dienst Dierenwelzijn. En dan in §3: “De verantwoordelijke van het dierenasiel houdt een register bij van de gastgezinnen waarmee het dierenasiel een overeenkomst heeft. Het register bevat, voor elk gastgezin, het volgnummer (...)”, enzovoort.
Er is dus toch wel al wat regelgeving. Ik zou die niet nog strikter willen maken. Wat ik misschien wel zou kunnen doen, is een soort modelovereenkomst bezorgen aan de asielen in kwestie. Dat zou misschien wel een piste zijn.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Dank u wel, minister. U kent de casus niet. Nu kent u de casus wel, dus ik ga ervan uit dat u toch aan uw diensten vraagt om die betrokken casus eventjes te onderzoeken. Uiteraard is het ondertussen een juridische kwestie en moet u zich daar niet in mengen, maar ik denk dat het toch wel minstens belangrijk is om even na te gaan welk protocol er effectief gesloten is tussen de betrokken gastgezinnen en het asiel. Ik denk dat dat het minste is dat u kunt doen.
U zegt dat u de werking van gastgezinnen niet gaat schrappen. Dat is uiteraard helemaal niet mijn vraag geweest. Ik vind het fantastisch dat dat bestaat en ik vind het ook heel lovenswaardig dat heel wat mensen dat doen. Maar ik denk gewoon dat de mensen die dat doen, het recht hebben om duidelijke regels en afspraken te kennen. Ik denk dus dat het een goede zaak is om eventueel een modelovereenkomst op te maken, als die er nog niet zou zijn. Het lijkt mij dat een protocol er overal al zou moeten zijn. Maar ik denk dat het het onderzoek waard is om te bekijken wat er inzake de regels en de duidelijkheid is misgelopen, om eruit te kunnen leren voor andere asielen en opvanggezinnen.
Verder vraag ik u ook om zeker duidelijkheid te scheppen in die financiële kwestie en om de piste van een verzekering of een andere mogelijkheid te onderzoeken, om dit probleem in de toekomst te ondervangen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.