Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
De heer Ronse heeft het woord.
Minister, er is een aankondiging geweest. Tot voor kort had men de mogelijkheid om voor 1 euro enkele reis met de trein te reizen om naar sollicitaties te gaan. Maar dat was blijkbaar een vrij omslachtige procedure. Men moest ten vroegste 5 dagen voor het gesprek langsgaan bij de VDAB, dan moest men met een attest naar de NMBS. In 2021 waren er ongeveer 2.400 van die sollicitatietreintickets aangevraagd – wat een woord! Minister, u voorziet een heel forse vereenvoudiging van die procedure en gratis tickets. Voortaan kan men digitaal een ticket krijgen om naar sollicitatiegesprekken en selectieproeven of opleidingsaanvragen te gaan.
Ik heb daar een aantal vragen over. Hoe wordt over deze maatregel gecommuniceerd naar de werkzoekenden? Het is goed dat de omslachtige procedure werd vereenvoudigd. Op welke manier kunnen we minstens wel borgen dat de tickets wel degelijk gebruikt worden voor wat ze dienen?
Ten laatste wordt er ook aangeven dat slechts 60 procent van de werkzoekenden aanduidt over een rijbewijs B of hoger te beschikken. Is dat al verder onderzocht? Betekent dit dat vier op de tien van onze uitkeringsgerechtigde werkzoekenden geen rijbewijs hebben of vinden ze dat gewoon niet relevant om dit mee te geven in hun profiel?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, ik ben ook bijzonder tevreden dat we eindelijk – en ik benadruk eindelijk – de procedure hebben kunnen wijzigen voor het aanvragen van een treinticket voor sollicitaties door werkzoekenden. U kunt het zich niet voorstellen wat er allemaal voor nodig was. Er zijn problemen geweest met de machtigingen omtrent de gegevensuitwisseling en de afspraken met de kruispuntbank en de NMBS. We zijn hiermee bezig sinds maart 2020. Kunt u zich dat inbeelden? We zijn twee jaar later en nu is het eindelijk gelukt.
We hebben daar een persbericht rond verstuurd. We hebben geen grote publiekscampagne gedaan, omdat het natuurlijk veel belangrijker is dat VDAB de mensen hierover informeert. De klant moet nog altijd contact opnemen met een servicelijn of de werkwinkel om de tickets aan te vragen. De website is aangepast en we proberen nu alle werkzoekenden te bereiken.
Het is superbelangrijk dat die procedure vereenvoudigd werd. Iemand die die treintickets inderdaad wil in functie van een sollicitatiegesprek of bijvoorbeeld een proef bij Selor, wordt gevraagd om een aantal bewijzen voor te leggen. Dat is dan de uitnodiging, het bewijs van aanwezigheid, voor examens en proeven is dat de uitnodiging van de proef en het bewijs van aanwezigheid. Je kunt dan een treinticket aanvragen als je ingeschreven bent bij VDAB als werkzoekende en als je geen werk hebt of deeltijds werkt. Je moet natuurlijk vertrekken vanuit het treinstation dat het dichtst in je buurt ligt, je mag niet naar de andere kant van de wereld gaan om je treinticket te boeken. Ik heb VDAB aangegeven om het gebruik van de treintickets goed mee op te volgen bij de bemiddelingsgesprekken met de werkzoekenden.
Collega Ronse, het is absoluut correct dat maar 60 procent van de werkzoekenden in zijn VDAB-profiel aangeeft over een rijbewijs B of hoger te beschikken. Het is niet geweten of het feit dat het hebben van een rijbewijs niet ingevuld werd, ook betekent dat de klant daadwerkelijk niet over een rijbewijs beschikt. Het wordt vaak blanco gelaten. Het is wel van belang om mee te geven dat de klant zelf beslist welke informatie hij of zij invult in zijn of haar profiel. Er zijn maar een paar gegevens die je verplicht moet invullen: een gewenst beroep, de kennis van het Nederlands en het diploma dat je behaalde. Na de inschrijving moet je wel je profiel verder vervolledigen. Dat kan ook gebeuren tijdens het gesprek met de bemiddelaar. Ik heb aan VDAB de opdracht gegeven om te bekijken of het hebben van een rijbewijs ook toegevoegd kan worden aan de verplichte gegevens. Collega Ronse, ik denk dat dat uw vraag is.
Vanuit ons VESOC-akkoord (Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité) ‘Alle hens aan dek’ werd met relancemiddelen ook een proefproject opgezet voor het behalen van een rijbewijs B. Er werden budgetten vrijgemaakt voor duizend trajecten. Dat is ook zeer goed. De meeste van die trajecten worden gereserveerd voor klanten in een individuele beroepsopleiding (IBO) of met een aanwervingsbelofte in een knelpuntberoep. Er zijn ook heel wat jobs, zo’n 80 procent, waarvoor het hebben van een rijbewijs niet verplicht is, maar er wordt wel altijd gekeken wat de mogelijke mobiliteitsproblemen zijn.
Collega Ronse, tot slot wil ik u de website www.naarjobsinwestvlaanderen.be aanraden. Die website is gemaakt door heel veel stakeholders waaronder de POM West-Vlaanderen (provinciale ontwikkelingsmaatschappij) en VDAB West-Vlaanderen. Collega Malfroot stelde al een vraag over die POM. De website heeft op een zeer innovatieve manier de vacatures uit de VDAB-vacaturedatabank verrijkt met specifieke open data omtrent vervoer, bereikbaarheid en het mobiliteitsaanbod van werkgevers. Daardoor wordt dat een superinteressante website voor werkzoekenden, omdat jobs en mobiliteit aan elkaar gekoppeld worden. Werkgevers kunnen daar aan branding doen en jobcoaches kunnen de mobiliteitsdrempels aanpakken. Het is echt een toegevoegde waarde.
De heer Ronse heeft het woord.
Het is zeer goed dat dat vereenvoudigd is. Ik heb misschien nog twee kleine bijvragen. Ze zijn cijfermatig, dus alle begrip als daar nu geen antwoord op kan komen. Dan kan dat nadien schriftelijk. Maar is er bij VDAB op het vlak van databeheer ook informatie beschikbaar over hoeveel mensen er in het verleden een sollicitatie weigerden omdat ze niet over een treinticket of wat dan ook konden beschikken, of omdat ze er niet zouden geraken?
Ten tweede kan ik mij wel inbeelden dat nogal wat bedrijven en werkgevers niet aan een station zijn gelegen. Stel dat een bedrijf bijvoorbeeld op een bedrijventerrein ligt, is er dan naast het treinticket ook nog een mogelijkheid voor een busticket of wat dan ook? Of is het busticket dan op eigen kosten? Dat wil ik gewoon uit curiositeit even weten.
De heer Ongena heeft het woord.
Ik ga helemaal akkoord met collega Ronse, dat is een uiterst interessante vraag, over die treintickets. Daarom had ik ze zelf ook al schriftelijk gesteld eind januari. En wat bleek uit uw antwoord? Dat er inderdaad 1113 werkzoekenden waren in 2021 die er gebruik van hebben gemaakt. Dat is natuurlijk heel weinig, als je ziet dat er ongeveer 180.000 werkzoekenden zijn. Daarom lijkt het mij een heel goede zaak dat dat nu sterk vereenvoudigd wordt, minister.
Daarrond heb ik ook wel een drietal kleine bijkomende vraagjes. Wat is nu de verwachting van dat aantal? Is daar al een indicatie, een inschatting van gemaakt? Want dat heeft natuurlijk ook wel een budgettair gevolg. Er is nu ongeveer 30.000 euro uitgegeven in 2021 voor die duizend mensen. Dus ik kan mij inbeelden dat als dat aantal stijgt, ook het geld dat nodig is zal moeten stijgen. Is daar al een idee van?
Ten tweede geeft VDAB natuurlijk ook heel veel sollicitatieopdrachten. Is het zo dat mensen die zo’n sollicitatieopdracht meekrijgen, ook automatisch worden verwittigd dat ze een gratis treinticket kunnen krijgen? Het lijkt mij evident dat je de mensen daar zelf ook vanuit VDAB actief op wijst.
Ten derde, wat het rijbewijs betreft, had ik er inderdaad ook al op aangedrongen om er toch werk van te maken dat dat mee zou worden opgenomen bij de intake, dat je al dan niet een rijbewijs hebt. Dat lijkt echt wel relevant in de arbeidsmarkt van vandaag. U had ook al geantwoord dat u zou vragen om te onderzoeken of dat toch niet standaard kan worden meegenomen. Ondertussen zijn we toch bijna twee maanden na dit antwoord, dus ik wilde toch eens vragen of dat inderdaad al formeel aan VDAB is gevraagd, en of ze daar inderdaad al actie rond hebben ondernomen, of wanneer ze dat gaan doen.
Minister Crevits heeft het woord.
Bedankt voor de vragen en aanvullingen. Ik wil gerust eens de vraag stellen – u mag ook een schriftelijke vraag stellen – hoeveel mensen een sollicitatie weigeren door mobiliteitsproblemen. Dat kan ik gerust eens doen, ik kan dat ook zelf eens navragen. Ook wat er nog aan tickets wordt terugbetaald moet ik even bekijken. Het lijkt mij logisch dat als je treintickets terugbetaalt, je ook bustickets terugbetaalt. Want sommigen gaan liever met de bus. Maar dat moet ik ook eens bekijken. Maar het is ook voer voor een interessante schriftelijke vraag, als ik zo vrij mag zijn. Dat kan dus ook, natuurlijk.
De impact van de maatregelen gaan we monitoren. We gaan ook uit van het stabiel blijven van het budget, maar het is van belang dat dat goed opgevolgd wordt. Maar het is uiteraard gratis, en we geven dat ook mee aan de mensen.
Wat dan de vraag van collega Ongena betreft: VDAB is eerder van oordeel dat de intake zeer eenvoudig moet zijn, en dat men dus zo weinig mogelijk verplichte zaken extra moet opnemen, ook omdat er bij 80 procent van de vacatures niets staat over een rijbewijs. Maar ik wil het echt bekijken, ik heb net beloofd om dat toch op te nemen. Maar VDAB wil dus vooral profielen van mensen waarin staat wat ze kunnen, en niet wat ze niet kunnen. Maar goed, ik vind het opportuun en nuttig, vandaar dat ik toch stappen zal ondernemen om zeker dat mobiliteitsgegeven mee op te nemen.
De heer Ronse heeft het woord.
Dank u wel.
De vraag om uitleg is afgehandeld.