Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Tijdens de verschillende coronagolven is er heel wat reguliere zorg uitgesteld. Vandaag zien we dat ziekenhuizen opnieuw reguliere zorg uitstellen. Het UZ Leuven en het UZ Antwerpen hebben dat gedaan. Naast corona is nu ook de griep volop in het land. Dat speelt natuurlijk ook een heel belangrijke rol. We zien vandaag de cijfers van het aantal coronagevallen opnieuw stijgen. Tussen 9 en 15 maart zijn er dagelijks gemiddeld 9055 nieuwe besmettingen met het coronavirus, dat is plus 25 procent. Ook de hospitalisaties en de overlijdens stijgen. Het risico bestaat dat nog meer ziekenhuizen hun zorg zullen uitstellen.
Vandaar mijn vraag: hebt u zicht op hoeveel ziekenhuizen hun reguliere zorg op dit moment al uitstellen?
Hebt u zicht op hoe groot de inmiddels uitgestelde zorg is en hoeveel tijd het in beslag zal nemen om die allemaal in te halen?
Huisartsen zien heel wat patiënten met griep, maar het verschil tussen griep en corona is niet zo makkelijk vast te stellen. Er is al een sneltest waarmee men de griep kan vaststellen. Gelet op een mogelijke opflakkering, al dan niet gecombineerd met de griep, zou het volgens mij toch wel zinvol zijn om te onderzoeken of niet we kunnen gaan naar een sneltest waarmee zowel het coronavirus als het griepvirus kan worden opgespoord. Die kan dan worden ingezet bij huisartsen en eventueel ook in testcentra.
Minister Beke heeft het woord.
Collega, wij hebben geen zicht op het aantal ziekenhuizen die op dit ogenblik hun reguliere zorg moeten uitstellen. De ziekenhuizen zijn intussen inderdaad aan een inhaaloperatie bezig, in de meervoudige betekenis van het woord. De recente toename van patiënten met influenza in sommige ziekenhuizen bemoeilijkt deze operatie. Ik beschik niet over exacte gegevens met betrekking tot de omvang van de uitgestelde zorg en de tijd die de inhaaloperatie in beslag zal nemen.
De dienst Audit Ziekenhuizen heeft een onderzoek uitgevoerd naar de uitgestelde zorg in de ziekenhuizen tijdens de eerste, tweede en derde golf. Het rapport met de analyse en de resultaten werd inmiddels gepubliceerd en kunt u terugvinden op de website van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV). De dienst Audit Ziekenhuizen is nu bezig met een actualisering van dit rapport op basis van de nomenclatuurgegevens tot en met augustus 2021 en de opnamegegevens tot en met oktober 2021. Een volledige update met gegevens van golf vier en vijf wordt verwacht tegen midden juni 2022.
Wat betreft uw derde vraag, deze discussie werd vorig jaar in de herfst ook al gevoerd, ook toen bestonden er al gecombineerde testen. Deze worden bijvoorbeeld gebruikt in de ziekenhuizen. Het standpunt van de huisartsen is dat de systematische inzet van dergelijke testen voor hen niet nodig is. Zij behandelen hun patiënten op basis van symptomen. Voor een differentiële diagnose tussen beide is testen op covid voldoende. Indien een test positief is, ken je de diagnose. Indien negatief, is het hoogstwaarschijnlijk griep. De multiplextesten zijn duur en alleen nuttig als het klinisch nodig is om een onderscheid te maken tussen beide en andere aandoeningen. Dat is bijna nooit nodig in een routinepraktijk en momenteel ook niet in de testcentra. De gecombineerde testen zijn dus enkel gericht in te zetten wanneer een diagnose belangrijk is, bijvoorbeeld bij mensen met meer risico op complicaties.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Minister, we weten dat er heel veel uitgestelde zorg is en dat de ziekenhuizen momenteel nog altijd overspoeld worden met het inhalen van al die uitgestelde zorg. Als nu blijkt dat dat opnieuw gebeurt, zal dit zich alleen nog maar verder opstapelen. Aangezien we toch merken dat de cijfers dag na dag toenemen, is mijn vrees ook een beetje dat we mogelijk een volgende golf zullen kennen, waarna er weer uitstel zal zijn. De vraag is hoe ver we het allemaal zullen kunnen laten komen. Het is altijd zeer jammer om bijvoorbeeld als kankerpatiënt te zien dat je behandeling wordt uitgesteld, dat is emotioneel zeer zwaar om dragen.
Het verbaast mij eigenlijk een beetje dat die test niet verder zou worden uitgebreid naar huisartsen of testcentra. In mijn ogen lijkt het wel zinvol om daar een onderscheid tussen te maken, maar ik veronderstel dat de het koepels van de huisartsen zijn die daarover een standpunt hebben ingenomen.
De heer Daniëls heeft het woord.
In het verleden is mijn collega Sleurs er ook al over tussengekomen, net als andere fracties, waarbij ze stelde dat de uitgestelde zorg in de ziekenhuizen niet gewoon kan worden verholpen met extra bedden. We hebben daar ook personeel voor nodig en we weten allemaal, collega’s, welke druk er is.
In de laatste richtlijn van begin maart 2022 van het Hospital & Transport Surge Capacity Comité staat nergens te lezen dat gewone zorg moet worden uitgesteld. Dat staat er nergens in. Integendeel, men mag afschalen van die fase 1A naar fase 0 op voorwaarde dat alle ziekenhuizen in de provincie tot onder een covidbezetting van 15 procent van het aantal ICU-bedden (intensive care unit) dalen én dat men binnen het ziekenhuiswerk afspraken maakt over de herverdeling van de covidbedden. Dat is wel belangrijk voor ons. In welke mate heeft men bij de uitwerking van deze richtlijnen rekening gehouden met het late griepseizoen? Betekent dit dat er per provincie één covidziekenhuis komt? Of hoe moeten we dat interpreteren?
Collega's, sneltesten voor griep en covid voor huisartsen of combinatietesten bestaan al en worden terugbetaald door het RIZIV. Zelftesten zijn er daarentegen nog niet. Minister, hebt u er zicht op of deze testen ook op onze markt zullen komen?
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
We zullen de komende weken allemaal weer bezorgd moeten zijn over het aantal patiënten dat opnieuw zal worden opgenomen in de ziekenhuizen. Op een week tijd is er nu al een toename van 11 procent. Als die trend zich zal voortzetten, dan zullen we weer met wat problemen in onze ziekenhuizen zitten.
Ik maak mij ook wel wat zorgen over de uitgestelde zorg. Ik volg collega Daniëls die zegt dat ziekenhuizen op dit moment geen zorg moeten uitstellen. Dat klopt. Maar de vraag is: hoe gaat het verder? En hoe zullen de ziekenhuizen het kunnen blijven volhouden? Als we weer te kampen zullen hebben met een uitbraak van corona, als we te kampen zullen hebben met het griepseizoen dat volop bezig is en misschien nog zal uitbreiden, en daarbovenop alle zorg van het reguliere patroon moeten bijhouden, moeten we er natuurlijk ook voor zorgen dat de ziekenhuizen het volhouden. Daar heb ik toch wel wat zorgen over.
Minister Beke heeft het woord.
Ik heb er even het Sciensano-rapport bijgehaald dat vandaag gepubliceerd is. Ik zal de bezettingsgraad van de intensieve zorgen voor de Vlaamse provincies even opnoemen: Antwerpen 12 procent, Limburg 8 procent, Oost-Vlaanderen 9 procent, Vlaams-Brabant 13 procent en West-Vlaanderen 8 procent. Dat is de foto zoals we die vandaag hebben gekregen. Dat is één zaak.
Ik kom tot een tweede zaak. We zitten nu in het griepseizoen. Dat is er natuurlijk elk jaar. Hoe groot de impact van dat griepseizoen is, verschilt ook elk jaar. Er zijn jaren waarin dat een hele zware belasting legt op de zorg, er zijn ook jaren waarin dat veel minder belasting legt op de zorg, in aantal patiënten. De inschatting is dat de opstoot van griep normaal gezien zal afnemen richting de paasvakantie en na de paasvakantie. Maar het is natuurlijk de combinatie die extra druk legt op de ziekenhuizen. Het is de combinatie van het feit dat covid nog niet weg is, dat het griepseizoen op dit ogenblik volop aanwezig is, dat een aantal maatregelen, zoals het dragen van een mondmasker en het houden van afstand, die ook voor de circulatie van het griepvirus een belangrijke remmende factor zijn geweest, nu in belangrijke mate zijn weggenomen en dat, ten slotte, de gewone zorgen en de inhaalzorgen, de inhaaloperaties er komen. Ik geef een voorbeeld: het aantal ongevallen in de weekends zal wellicht ook weer groter zijn dan op het ogenblik dat er geen of veel minder weekendactiviteiten waren.
Er is in het verleden al een paar keer nagedacht over een covidziekenhuis, maar dat werd als niet efficiënt beschouwd. Een spreiding over verschillende ziekenhuizen en provincies wordt als efficiënter beschouwd dan alles te focussen in één ziekenhuis. Daarom is de optie waarvoor er nu is gekozen er gekomen.
Maar wat COVID-19 en de komende maanden betreft, heb ik altijd met twee woorden gesproken. Ik blijf dat nu ook doen. Het virus is niet weg, integendeel. We zien wel dat mensen die in de ziekenhuizen terechtkomen over het algemeen toch minder lang in de ziekenhuizen blijven en dat de mensen die positief getest zijn misschien wel ziek worden, maar dat er toch een veel kleiner percentage van in de ziekenhuizen terechtkomt. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de hoge vaccinatiegraad. Dat is ook het beste bewijs dat de vaccinatie ook wel een zeer sterk afremmend effect heeft op ziekenhuisopnames, intensive care units of erger.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
We gaan de komende weken heel goed moeten monitoren hoe het weer zal verlopen. Laat ons hopen dat de cijfers wat betreft hospitalisatie en intensieve zorgen beperkt blijven en dat we zo weinig mogelijk zorg moeten uitstellen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.