Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Deze vraag om uitleg werd via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Minister, vooraleer mijn vraag hier aan u te stellen, heb ik de website van Ventilus en die van de intendant nog eens gecheckt, maar er wordt nog steeds in alle talen gezwegen over de conclusies van de intendant, wiens mandaat eind februari afliep. De aanzet om op 26 november 2021 zijn mandaat met drie maanden te verlengen, was de beslissing van de federale overheid om de productiecapaciteit van de energievoorziening vanop zee te verdrievoudigen en stroom via Denemarken aan te voeren. Volgens u zouden die federale plannen ernstig kunnen interfereren met het Vlaamse Ventilusproject. Volgens uw antwoord op mijn schriftelijke vraag 245 van 9 december van vorig jaar zou u het ENOVER-secretariaat schriftelijk hebben verzocht om de voornoemde problematiek voor bespreking tussen de federale en de Vlaamse overheid te agenderen in de werkgroep inzake gewestgrensoverschrijdende projecten. Via dat overlegplatform zouden de mogelijke vragen en problemen die tussen de federale en de Vlaamse overheid over het Ventilusproject zijn opgedoken, verder worden besproken.
Minister, zoals ik al aangaf in mijn inleiding, liep het mandaat van de intendant af op 26 februari. Is zijn eindrapport ondertussen beschikbaar? Zo ja, wat zijn zijn eindconclusies, en in welke mate zal de Vlaamse Regering rekening houden met zijn bevindingen en gevolg geven aan die eindconclusies? Zo neen, wanneer zal het eindrapport beschikbaar zijn? Wanneer is de ENOVER-werkgroep inzake gewestgrensoverschrijdende projecten sinds 9 december van vorig jaar samengekomen en/of zal de werkgroep in de toekomst nog samenkomen om de vragen en problemen die tussen de federale en de Vlaamse overheid over het project zijn opgedoken, te bespreken en te ontmijnen? Welke resultaten heeft dat overleg tot op heden reeds opgeleverd, indien er intussen al een overleg zou hebben plaatsgevonden met betrekking tot dit project?
Minister Demir heeft het woord.
Collega, dank u wel. Nog zo’n moeilijk dossier, vind ik toch wel. Eind februari liep het mandaat van de intendant voor Ventilus inderdaad af. Hij heeft zijn eindrapport op 28 februari aan mij overgemaakt. In het verslag van de intendant zijn conclusies opgenomen over de technologiekeuze met het oog op een toekomstgericht robuust net en de gevolgen van de federale plannen met betrekking tot de capaciteitsverhoging, net als aanbevelingen met betrekking tot gezondheid, monitoring enzovoort. Ik hoop dat u begrijpt dat ik de conclusies van het rapport eerst nog moet bespreken in de schoot van de Vlaamse Regering. Ik ga dat in de loop van de komende weken doen, denk ik. Ik moet daar zelf ook nog eens goed over nadenken en alles nog eens goed afwegen. Zoals ik eerder zei, het is geen gemakkelijk dossier. We zullen dit dossier bespreken in de schoot van de regering. Geef me nog even de tijd – niet lang – om alles nog eens goed te overlopen.
Met betrekking tot verder overleg met de federale collega's werd vorig jaar een schrijven gericht aan de federale collega om de vraag te stellen aan het secretariaat Energieoverleg (ENOVER) om dit te agenderen op de werkgroep ‘gewestgrensoverschrijdende projecten’. Die werkgroep is volgens mijn informatie sinds 9 december 2021 niet meer samengekomen.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Het is inderdaad een moeilijk dossier, minister, maar ook wel een heel belangrijk dossier voor West-Vlaanderen. U hebt het rapport kunnen inkijken; wij blijven vandaag op onze honger zitten. U spreekt over ‘weken’. Kunt u een concretere timing geven? Begrijp ik het dan goed dat er geen verlenging komt van het contract van die intendant?
U hebt ongetwijfeld ook de recente persberichten gelezen over het feit dat de roep van de West-Vlaamse bevolking, en ook van de burgemeesters, om naar een ondergrondse verbinding te gaan, steeds luider klinkt. Elia heeft intussen ook moeten toegeven dat het technisch mogelijk is, mits er een aantal extra ondergrondse lussen worden voorzien om de stroomzekerheid optimaal te garanderen. Wat is uw standpunt, minister, met betrekking tot deze pertinente vraag van de bevolking en van de burgemeesters? Het is een vraag die ook gesteund is op de terechte bekommernissen over de gezondheidsrisico’s die een bovengronds Ventilusproject met zich mee zouden kunnen brengen.
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, ik ben net zoals iedereen benieuwd en ongeduldig om de keuzes van dat Ventilusproject te horen. Ik wil er toch in de eerste plaats op wijzen dat de absolute prioriteit moet zijn om het uit te voeren, in welke vorm dan ook. We zijn sinds een dag of tien in een nieuwe wereld terechtgekomen. Als we inderdaad onafhankelijker willen worden van buitenlandse energieleveranciers, en niet meer honderden miljoenen willen steken in het financieren van de legers van Vladimir Poetin, dan zijn aansluitingen zoals het Ventilusproject, en initiatieven om energie op een andere manier te produceren, nu des te actueler en des te dringender geworden. Die overweging moet in ieder geval meegenomen worden in het afwegen van de kosten-batenanalyse die gemaakt wordt. Ik denk dat iedereen zich daarbij kan aansluiten. Ik wil daar wel bij vermelden dat, indien men overal kiest voor ondergrondse projecten, ik er dan boven mijn dak ook nog wel een liggen heb die ik graag onder de grond gestopt wil zien, en dan hoop ik dat collega Ryheul daarvoor ook mee wil betalen.
Minister Demir heeft het woord.
Dank u wel, collega Tobback. Ik denk dat niemand het nut van het project ter discussie stelt. Dat wil ik bij deze ook wel benadrukken. Ik ben zelf nooit een grote fan geweest van gascentrales, net om de reden van niet afhankelijk te willen zijn van Poetin en co. De geschiedenis geeft me daarin gelijk, denk ik.
Dit project ligt mij heel nauw aan het hart. Ik probeer daarin verschillende dingen te verzoenen. Ik denk dat het essentieel is dat we de stroom die op zee wordt opgewekt, ook naar het binnenland kunnen brengen, en dat er in West-Vlaanderen echt wel nood is aan de versterking van het net. Maar ik heb natuurlijk ook heel veel begrip voor de bezorgdheid van de burgers. Zij hebben heel veel vragen, ook over gezondheid. Over stralingsnormen is er tot op heden zelfs geen regelgeving. Dat zijn zaken waarvan ik vind dat we die in hun geheel moeten bekijken.
Mevrouw Ryheul, u zegt dat Elia zou hebben gezegd dat ondergronds zou kunnen, mits een aantal lussen voorzien worden. Dat is een nieuw feit voor mij, en ik ben al meer dan anderhalf jaar bezig met dit dossier. Ik zou wel willen weten waar u dat vandaan haalt, want dan mag u mij dat echt wel overmaken. Mail het gewoon door naar zuhal.demir@vlaanderen.be. Ik heb al heel veel professoren, techniekers enzovoort bevraagd. Ik weet niet waar u het vandaan hebt, maar gelieve mij dit asap door te mailen. Ik ben, qua timing, van plan om daarmee binnen twee of drie weken naar de regering te kunnen gaan.
Mevrouw Ryheul heeft het woord.
Dank u wel, minister. Ik zal dat doen, zoals beloofd. U gaf daarnet in uw antwoord aan dat u het in de schoot van de Vlaamse Regering zult bespreken, maar intussen is het voor velen al enkele maanden duidelijk dat de samenwerking binnen de Vlaamse Regering niet meer ideaal verloopt. Ook voor de bouwshift en het stikstofprobleem zijn jullie er nog maar pas in geslaagd om een besluit op papier te zetten. Het Ventilusproject, minister, is voor West-Vlaanderen minstens even belangrijk, zoniet belangrijker dan de bouwshift en het stikstofprobleem. De economie en de energiebevoorrading staan met het Ventilusproject op het spel. De West-Vlaamse bevolking vraagt niet alleen maar eist ook van uw regering dat er zo snel mogelijk duidelijkheid komt. ‘Over drie weken’, zegt u, maar dat is nog een heel eind wachten tot er eindelijk duidelijkheid komt over de aanleg van dat nieuwe hoogspanningsnetwerk. Bij die aanleg moet er absoluut ook rekening gehouden worden met de veiligheids- en gezondheidsproblemen van dit project.
Ik dank u, en ik kijk er alvast naar uit.
De vraag om uitleg is afgehandeld.