Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
– Deze vraag om uitleg werd via videoconferentie behandeld.
Mevrouw van der Vloet heeft het woord.
Minister, assistentiehonden kunnen voor personen met een beperking een wereld van verschil maken. Die assistentiehonden voeren allerlei taken uit voor mensen met een beperking, in het dagelijkse leven. Ze helpen bijvoorbeeld door de deur open te doen. Mensen met een visuele beperking helpen ze om zich te verplaatsen, om de straat over te steken. Er zijn ook hoorhonden, die een signaal geven, bijvoorbeeld wanneer een voorwerp gevallen is. Ze zijn voor deze mensen dus zeer belangrijk.
Al in 2016 diende ik, samen met collega’s Taelman, Jans, Croo, Schryvers en Godderis-T’Jonck, een voorstel van resolutie in over het opnemen van assistentiehonden in de refertelijst. Dat voorstel van resolutie werd toen goedgekeurd, over alle partijgrenzen heen, met 96 stemmen voor, geen onthoudingen en geen stemmen tegen.
In deze resolutie vroegen we drie zaken aan de Vlaamse Regering. Als eerste vroegen we te onderzoeken voor welke interventieniveaus en binnen welke levensdomeinen voor elk interventieniveau de assistentiehond, anders dan de blindengeleidehond, als hulpmiddel een meerwaarde kan hebben. We vroegen ook op basis van dat onderzoek de assistentiehond, andere dan de blindengeleidehond, in het gepaste interventieniveau en het gepaste levensdomein per interventieniveau op te nemen in de refertelijst. Ten slotte vroegen we ook aan de Vlaamse Regering om de hoogte van de tenlasteneming van de kosten van de assistentiehond te bepalen afhankelijk van de taken die hij zal verrichten voor de persoon met een beperking.
Ondertussen zijn we zes jaar verder, minister, maar ik heb niet het gevoel dat er veel veranderd is. Daarom heb ik de volgende drie vragen voor u:
Wat is de stand van zaken met betrekking tot deze resolutie? Werd er ooit een onderzoek gevoerd naar de meerwaarde van assistentiehonden? Ik bedoel dan niet de assistentiehonden die nu al op de refertelijst staan, maar andere, zoals autismehonden of epilepsiehonden, of honden voor psychosociale problemen bij mensen.
Mijn tweede vraag: personen met een assistentiehond kunnen 24 uur op 24, 7 dagen op 7 genieten van assistentie. Er valt dus een grote kost weg, namelijk die van een assistent, om andere zaken op te nemen. Ziet u, als minister, ook een meerwaarde in assistentiehonden voor personen met autisme, epilepsie of voor personen met problemen op psychisch en/of psychosociaal gebied?
Mijn derde en laatste vraag: vandaag staan enkel geleidehonden voor blinden, hoorhonden en hulphonden opgenomen in de refertelijst van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). In de resolutie die in 2016 werd voorgelegd en ook goedgekeurd, werd ook de vraag gesteld naar andere honden, zoals autismehonden en epilepsiehonden. Ik stelde daarover al veel vragen in het verleden. Ook andere collega’s hebben dat al gedaan, maar de antwoorden bleven tot nu toe zeer vaag. Vandaar dat ik de vraag nog eens opnieuw wil stellen, minister: bent u van plan om dergelijke assistentiehonden toe te voegen aan de refertelijst van het VAPH?
Minister Beke heeft het woord.
Collega, u hebt inderdaad al meermaals vragen gesteld, en ik heb daar ook altijd al antwoorden op gegeven. Het VAPH volgt dit op in de werkgroep die zich buigt over dit soort zaken, en op basis van de aangeleverde dossiers uit de beschikbare individuele dossiers. Ik geef u dan ook graag nogmaals de laatste stand van zaken mee.
Er werd inderdaad onderzoek gevoerd naar de meerwaarde van de assistentiehonden en daardoor werden in december 2017 de hulphonden en de hoorhonden opgenomen in de refertelijst. Om een hulpmiddel op de refertelijst te zetten, hanteert het VAPH de volgende procedure. Een nieuw hulpmiddel wordt eerst voorgelegd aan de Bijzondere Bijstandscommissie als een niet-refertehulpmiddel. De informatie rond doelmatigheid en de doelgroep, die wordt verzameld vanuit deze individuele dossiers, wordt gebruikt als basis voor de opmaak van een refertevoorstel. Vandaag is de beschikbare informatie om een refertevoorstel op te maken voor een autismehond of epilepsiehond te beperkt. De werkgroep hulpmiddelen van het VAPH kan geen weloverwogen advies formuleren.
Natuurlijk volg ik uw bewering dat hulpmiddelen een grote meerwaarde kunnen betekenen voor de persoon en in sommige gevallen de ondersteuningskost kunnen drukken. We blijven daarom ook verder investeren in hulpmiddelen en aanpassingen.
Mevrouw van der Vloet heeft het woord.
Dank u wel, minister. Ik denk echter dat het antwoord nog altijd even vaag blijft. Ik heb al verschillende malen gesproken met scholen die zulke honden opleiden. Ze zeggen dat er meer en meer vraag is naar autismehonden. We merken ook dat mensen die via de Bijzondere Bijstandscommissie een aanvraag indienen voor zo’n hond vaak naar de rechtbank stappen, waar ze vaak hun gelijk halen. Jammer genoeg moeten ze heel die procedure doorlopen, want het is natuurlijk niet eenvoudig voor die mensen. Ik vraag me af, minister, of u een zicht hebt op het aantal dossiers inzake assistentiehonden er in de rechtbank worden behandeld. Het is eigenlijk toch jammer dat mensen die procedure moeten volgen en niet gewoon op de refertelijst gezet kunnen worden.
Ik weet niet of u dat weet, maar er is een onderzoek uitgevoerd waaruit blijkt dat elke euro die wordt geïnvesteerd in een assistentiehond 2,5 euro opbrengt voor de maatschappij. Mensen kunnen dus vaak heel wat kosten besparen. We zien bijvoorbeeld dat mensen dankzij die assistentiehonden weer naar de winkel kunnen gaan en hun huishouden kunnen runnen, zodat ze daarvoor niemand moeten aannemen. We zien ook dat er heel wat handen te kort zijn in de zorg. Ik zeg niet dat een assistentiehond alles kan oplossen, maar ik denk dat ze toch wel een zeer grote meerwaarde bieden. Minister, bent u van plan om die honden op de refertelijst te zetten? Ik herhaal die vraag nogmaals, want ik heb daar geen duidelijk antwoord op gekregen.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Voorzitter, ik sluit me graag aan bij deze vraag. We hebben hier op 14 december 2021 ook over gesproken toen ik u hierover een vraag om uitleg stelde, minister. Sinds onze resolutie, die al dateert van 2016, werden er wel hulphonden en hoorhonden toegevoegd aan de refertelijst voor hulpmiddelen voor personen met een beperking. Die hulphonden en hoorhonden worden aangevraagd en terugbetaald. Ik denk dat het probleem inzake de autismehonden ligt in het feit dat de diagnose autisme op zich niet volstaat om een erkenning te krijgen van het VAPH. Men kijkt daar altijd naar de ernst en de duur van de beperking in het functioneren. Wanneer iemand de erkenning heeft als persoon met een handicap, dan komt hij in aanmerking voor hulpmiddelen, hulpmiddelen waaraan we jaren tientallen miljoenen euro’s uitgeven. Ik heb de cijfers van dit jaar opgevraagd: er zijn op dit moment meer dan 46.000 actieve gebruikers, mensen met een beperking die gebruikmaken van een of ander hulpmiddel. Dat kan alle kanten opgaan, die lijst is zeer uitgebreid. Er zijn meer dan 15.000 aanvragen per jaar.
Maar ik denk inderdaad – en dat is mijn vraag – dat het te maken heeft met het feit dat de diagnose autisme op zich niet voldoende is om een erkenning te krijgen. De hulpmiddelen staan alleen open voor mensen met een erkenning. Vanaf het moment dat je een erkenning hebt als persoon met een handicap, kun je aanspraak maken op de refertelijst en de terugbetaling daarvan.
Minister Beke heeft het woord.
Collega van der Vloet, u hebt het over een onderzoek dat ik niet ken, maar u mag me dat altijd bezorgen. Dan wil ik dat met bijzonder grote aandacht lezen.
Mijn antwoord was duidelijk: er zijn op dit ogenblik te weinig aanvragen zodat ze niet verder kunnen worden behandeld, maar we volgen dat verder op. Het aantal dossiers waar u naar vraagt, moet ik opvragen en navragen bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).
Mevrouw van der Vloet heeft het woord.
U herhaalt nog eens dat er te weinig aanvragen zijn, maar de hond staat op zich nog niet op de refertelijst. Als je daarvoor bij het ziekenfonds bijvoorbeeld aanklopt, dan krijg je het antwoord dat je daar geen moeite voor hoeft te doen omdat de autismehond of de hond voor psychosociale problemen niet op de refertelijst staat. Daarom zijn er heel weinig dossiers.
Minister, misschien kunt u de scholen die de honden opleiden, bevragen? Daar hoor ik dat er heel wat vragen zijn. Er zijn al mensen in Vlaanderen met epilepsie of met autisme of met psychosociale problemen die een assistentiehond hebben, zonder de tegemoetkoming vanuit het VAPH jammer genoeg. Zo’n opleiding kost 25.000 euro. Het zou veel mooier zijn dat die honden op de refertelijst komen om nog meer mensen te kunnen helpen. Het is belangrijk dat aan de scholen die instaan voor de opleidingen, de boodschap wordt meegegeven dat alle vragen en dossiers over autisme, epilepsie of psychosociale problemen worden doorgegeven zodat u kunt zien dat die vraag heel hard leeft bij die doelgroep. Ik zal die vraag blijven herhalen zodat de hond hopelijk toch op de refertelijst komt.
Ik zal u het onderzoek zeker bezorgen zodat u daarover meer kunt lezen. Ik hoop dat we ooit de resolutie van 2016 kunnen uitvoeren en dat er meer honden op de refertelijst komen te staan.
De vraag om uitleg is afgehandeld.