Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Claes heeft het woord.
Minister, SmartMove is een dossier dat we hier al enkele keren hebben besproken. Vorige week was er een Overlegcomité – ik weet niet of u daarbij zelf aanwezig kon zijn gezien de omstandigheden of misschien een vertegenwoordiger hebt gestuurd –, maar ik had daar wel een paar vragen bij.
Is er al een juridisch advies van de Raad van State aangaande de ontwerpen van ordonnantie die Brussel had ingediend? Het waren er verschillende, had ik begrepen, ook enkel inzake de fiscale impact, juridisch gezien dan toch. Als die adviezen er al zijn, hoe luidt de analyse van de Raad van State?
Wat werd er op het Overlegcomité gezegd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering? Komt SmartMove er nog deze legislatuur? Op welke wijze is de Vlaamse Regering hierover tussengekomen? Wat is het resultaat van het Overlegcomité?
Blijft het standpunt van de Vlaamse Regering ongewijzigd? Indien ja, wat zal de Vlaamse Regering ondernemen om deze pestmaatregel ten aanzien van Vlaamse en ook Waalse mobilisten tegen te houden?
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel voor uw vraag, mijnheer Claes. Ik was zelf niet aanwezig bij het Overlegcomité dat vorige week woensdag heeft plaatsgevonden, maar uiteraard zijn de belangen van de Vlaamse overheid daar behartigd. Dat kan ik u verzekeren.
De leidraad voor de Vlaamse Regering is de resolutie van het Vlaams Parlement van 2 december 2020. En daar houden we uiteraard ook aan vast. We hebben het er in deze commissie inderdaad al meermaals over gehad. Ik denk dat ik mij bij deze dan ook kan beperken tot de nieuwe feiten. We weten dat op 27 mei op het Overlegcomité de opdracht werd gegeven aan het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest om advies te vragen aan de Raad van State, aan de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) en aan de Europese Commissie. De Brusselse collega's hebben intussen adviezen ingewonnen. Dat is besproken op het Overlegcomité van 2 februari.
Het gaat over drie afzonderlijke adviezen. Twee van die adviezen betreffen de flankerende aanpassingen van de belasting op de inverkeerstelling en de jaarlijkse verkeersbelasting. De Raad van State heeft nog een afzonderlijk derde advies verleend over het ontwerp van ordonnantie tot invoering van een belasting ter bestrijding van de verkeerscongestie.
Die adviezen zijn nog niet echt ter beschikking gesteld via het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, omdat de regelgevende initiatieven nog niet formeel zijn ingediend. Maar collega Sven Gatz heeft de adviezen wel ter beschikking gesteld via zijn website. U kunt de diverse adviezen van de Raad van State daar dus nalezen en eventueel analyseren, als u dat wenst.
De conclusie is dat er nog verder overleg moet gebeuren en dat er nog heel veel moet worden uitgeklaard, en dat de tijd nu dus alleszins niet rijp is om in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zonder meer over te gaan tot de invoering van de stadstol of SmartMove of hoe men het ook wil benoemen. De Brusselse regering heeft zich aan de afspraken gehouden. Op het Overlegcomité van afgelopen woensdag is dan ook duidelijk geacteerd dat er akte wordt genomen van de adviezen van de Raad van State, de GBA en de Europese Commissie. Tegelijk werd het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest ook gelast om het overleg op basis van het huidige overlegmodel verder te zetten en daarover opnieuw verslag uit te brengen op een volgend Overlegcomité.
Wij blijven alles natuurlijk nauwgezet opvolgen. We wachten tot het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest initiatief neemt om het overleg opnieuw op te starten en zullen kijken welke stappen zij vervolgens zullen zetten. Ik hoop dat ik daarmee voldoende duidelijk ben geweest. En anders hoor ik het zo dadelijk wel.
De heer Claes heeft het woord.
Minister, het is goed dat die adviezen van de Raad van State er eindelijk zijn. Het heeft wel even geduurd, langer dan de zestig dagen waarvan in mei vorig jaar sprake was. Blijkbaar kun je die terugvinden op de website van Sven Gatz. Ik had op de website van de Raad van State gekeken, maar daar stonden ze, denk ik, tot vanochtend nog steeds niet op. Ik zal dus in de toekomst voor adviezen van de Raad van State op de website van Sven Gatz moeten gaan kijken. Maar goed, ik zal die zeker bekijken.
Er is dus overeengekomen dat de Brusselse Hoofdstedelijke Regering hier opnieuw overleg over zal moeten plegen. Is er al een datum geprikt voor het volgende Overlegcomité hierover?
En ten derde is het positief dat de Vlaamse Regering nog altijd zegt zich te houden aan de standpunten van de resolutie die we in het Vlaams Parlement hebben goedgekeurd.
Ik heb voorlopig dus niet veel bijkomende vragen, enkel of er al een datum werd geprikt voor een volgend Overlegcomité aangaande dit thema.
Mevrouw De Coninck heeft het woord.
Dank u wel, collega Claes, voor uw vraag over de Brusselse SmartMove. Ik kom daar graag ook even over tussen namens onze fractie. Het is een dossier dat ons als Vlaams Parlement aanbelangt, om op te komen voor de belangen van de Vlaamse pendelaar, de Vlaamse belastingbetaler enzovoort.
Ik heb ook niet echt vragen bij het antwoord, minister. Ik ben tevreden met uw antwoord, zoals dat eigenlijk in heel dit dossier al geweest is. Ik vind het heel goed dat u zegt dat de resolutie van het Vlaams Parlement de leidraad is voor de Vlaamse Regering om het standpunt te bepalen. Uit uw antwoord blijkt ook dat er nog veel overleg nodig is en dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest enkele knopen moet doorhakken, dat het enkele beslissingen moet nemen en een ei moet leggen omtrent dit dossier. Ik mag eigenlijk hopen dat ze gewoon beslissen om die SmartMove met een slimme zet van tafel te vegen. Dat is ons standpunt. Ik heb geen verdere vragen voor u, minister. Alleszins dank om het standpunt van het parlement aan te houden.
De heer Bex heeft het woord.
Minister, u hebt verwezen naar de adviezen van de Raad van State. Ik heb die wel al kunnen bekijken. Die zijn positief. Brussel is bevoegd om te doen wat het in die voorstellen van ordonnantie doet. Dat is dus al een element dat we kunnen meenemen.
Ik ga hier niet verhullen dat er daarnaast ook nog problemen zijn. De GBA heeft wel een aantal kritische vragen gesteld. Daar moet men alleszins mee aan de slag. Maar wat ik ook onthoud, minister, is dat u zegt dat Brussel zich aan de afspraken houdt. Er is dus duidelijk een wil tot overleg vanuit de Brusselse Hoofdstedelijke Regering om samen te bekijken wat we kunnen doen.
Collega’s, ik wil toch nog even in herinnering brengen waarom het zo belangrijk is om aan zo’n slimme kilometerheffing te werken. Jullie hebben misschien vanochtend in De Standaard kunnen lezen dat de luchtkwaliteit aan 67 Brusselse scholen waar gemeten wordt, slechter is dan wat de Wereldgezondheidsorganisatie voorschrijft. Kinderen krijgen daar bijvoorbeeld astma en infecties aan de luchtwegen van. Dat is problematisch. Dat is niet alleen problematisch in Brussel. Dat is ook problematisch in Vlaanderen. Ook in Vlaanderen worden kinderen ziek doordat ons autoverkeer voor te veel luchtverontreiniging zorgt.
Het Vlaams Parlement heeft niet alleen een resolutie goedgekeurd, minister. Het Vlaams Parlement heeft ook van de Vlaamse Regering geëist dat er bijvoorbeeld rond klimaat inspanningen worden geleverd enzovoort. U hebt in het kader van de klimaatdiscussie zelf gezegd dat we verder moeten nadenken. Vergeef mij dat ik het toch slimme kilometerheffing blijf noemen. De regering heeft daar een ander woord voor gevonden, omdat de term ‘slimme kilometerheffing’ politiek niet meer haalbaar is. Maar er is toch nog altijd de wil om aan een slimme kilometerheffing te werken.
Ik ben misschien naïef, maar ik hoop dan dat regeringen samen bekijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat die kinderen niet meer ziek worden door astma. Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat er minder autoverkeer is in de buurt van onze scholen? Hoe kunnen we samenwerken aan die doelstelling van de slimme kilometerheffing, die ook een mobiliteitsshift met zich kan meebrengen en die ook kan zorgen voor economische groeikansen, omdat mensen minder lang in de file staan? Hoe kunnen we daar samen aan werken? Dat is mijn misschien ietwat naïeve oproep hier vandaag. Wat bent u van plan, behalve de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tegenhouden in haar plannen om kinderen minder ziek te maken en om de economie te verbeteren? Hoe wilt u ervoor zorgen dat ook in Vlaanderen kinderen minder ziek worden, door een slimme kilometerheffing in te voeren?
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel voor de bijkomende vragen en/of bemerkingen, collega’s.
Ik kan eigenlijk heel kort zijn. Ik denk dat het standpunt heel duidelijk is. Ik heb inderdaad al gezegd dat ik voorstander ben van een slimme, sturende verkeersfiscaliteit voor een hele regio, gebiedsdekkend. Dat is een groot verschil met het SmartMove-project zoals het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest dat heeft voorgelegd. Wat dat betreft, blijf ik dus vasthouden aan de resolutie die in het Vlaams Parlement is goedgekeurd op 2 december 2020. Wij werken aan die slimme, sturende verkeersfiscaliteit, in navolging van onze visienota rond het klimaat, die begin november 2021 is afgeklopt.
De datum van het volgende overleg is nog niet bekend, mijnheer Claes. Een aantal werkgroepen moet nog aan de slag gaan. Dat zal waarschijnlijk nog wel een paar maanden duren. Om diegenen die geen vertrouwen hebben in het SmartMove-project wat geruster te stellen, wil ik nog meegeven dat op het Overlegcomité duidelijk is gesteld dat het afronden van het overleg en het neerleggen van het verslag aan het Overlegcomité nog altijd geen impliciet akkoord van de andere overheden kan betekenen. Als het overleg is afgerond en er geen consensus over de invoering is, zijn de Vlaamse instellingen vrij om zich met alle juridische middelen te verzetten mocht het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest alsnog beslissen om ermee verder te gaan.
‘First things first’, laten we eerst het overleg alle kansen geven en wachten tot de werkgroepen aan de slag zijn gegaan. Dat zal nog een keer op het Overlegcomité besproken worden. We zullen dan zien welk standpunt het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest al dan niet inneemt: wil het vasthouden aan zijn initiële project of wil het toekomstgericht meewerken aan een slimme sturende verkeersfiscaliteit die voor het hele land geldt? De toekomst zal het uitwijzen. Daar zijn we vandaag nog niet aan toe.
De heer Claes heeft het woord.
Ik dank u, minister. Zoals ik al heb gezegd, zal ik de tijd nemen om de adviezen van de Raad van State te bekijken. We zullen zien wanneer het volgende Overlegcomité is. Voor de rest druk ik mijn hoop uit dat die kilometerheffing er niet komt, noch in Brussel noch in Vlaanderen. Door een extra belasting zal een auto plotseling niet minder uitstoten. Ik heb ons standpunt daarover al meermaals duidelijk gemaakt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.