Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Vraag om uitleg over de vierde coronaprik voor mensen met immuniteitsstoornissen
Vraag om uitleg over de beslissing van de Interministeriƫle Conferentie Volksgezondheid over de vierde coronaprik voor personen met een immuniteitsprobleem
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werden deze vragen om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
De Hoge Gezondheidsraad adviseert om iedereen met een verzwakt immuunsysteem een vierde dosis van het coronavaccin te geven. Het gaat meer bepaald over mensen met kanker, auto-immuunziektes of een andere aandoening.
Opvallend is dat de voorzitter van de taskforce de drie dosissen een basisvaccinatie noemt. De vierde prik wordt gezien als een boosterprik. Naar verluidt zou de vierde prik op korte termijn worden gestart.
Minister, welke groepen zullen worden uitgenodigd voor een vierde prik? Wanneer zullen die mensen worden uitgenodigd voor een vierde prik? Wat vindt u van de verklaring van de voorzitter van de taskforce die de drie vaccins beschouwt als een basisvaccinatie terwijl we toch weten dat het effect van de derde prik begint te verwateren vanaf tien weken? Hoe groot is de kans dat de gehele bevolking een vierde prik zal krijgen ?
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Eind januari hebben we vernomen dat er groen licht is voor de vierde prik voor mensen met immuniteitsstoornissen. Het gaat over mensen met een verzwakt immuunsysteem. Zij zullen een vierde prik aangeboden krijgen. In totaal gaat het over zo'n 300.000 mensen.
Mijn vraag is natuurlijk al een beetje achterhaald, want ondertussen is er al meer nieuws naar buiten gekomen. Wat is de timing die vooropgesteld zal worden om die mensen een vierde prik te kunnen geven? Wanneer zullen de eerste uitnodigingen voor de vierde prik verstuurd worden? Een belangrijke vraag die de vaccinatiecentra op dat moment hadden en nog hebben: wat is de impact van deze beslissing op hun timing? Nog een belangrijke vraag die momenteel nog altijd leeft bij mensen: zal er ook nog advies gevraagd worden over de noodzaak van een vierde prik voor de rest van de volwassen bevolking? Met andere woorden: zal er nog een vierde prik voor de hele bevolking komen?
De heer Parys heeft het woord
Ik ga de intro van mijn vraag skippen, aangezien de collega's die al goed voor hun rekening hebben genomen.
Ik heb dezelfde vragen als de collega's. Wanneer zullen de uitnodigingen verstuurd worden? Heeft dat een impact op het openhouden van de vaccinatiecentra? Er wordt momenteel ook onderzocht of een vierde dosis nodig is voor ouderen. Wanneer is daar meer duidelijkheid over? Nu de pandemie stilaan endemisch lijkt te worden, is het interessant om te beginnen kijken of er een vast vaccinatieschema opgesteld kan worden, zoals we dat ook bij de griep hebben. Wat is hier de stand van zaken? Komt dat op de agenda van een van de volgende interministeriële conferenties (IMC’s)?
Minister Beke heeft het woord.
Collega's, de uitnodigingen voor de vierde prik voor patiënten met een immuniteitsstoornis worden verstuurd vanaf 8 februari.
De huidige maximale prikcapaciteit van al onze vaccinatiecentra bedraagt 600.000 prikken per week. De omvang van deze bijkomende doelgroep bedraagt ongeveer 300.000 personen. Dit betekent dus dat de vaccinatie van deze personen kan worden afgewerkt zonder significante impact op de planning.
Wanneer er een advies komt omtrent de noodzaak van een extra boosterprik voor ouderen, en of dit dan voor alle 65-plussers of bijvoorbeeld enkel voor de plus 85-jarigen zou zijn, is nog niet duidelijk.
Het is nu nog te vroeg om al te kunnen spreken van een endemische infectieziekte waaraan een vast vaccinatieschema kan worden gekoppeld. Veel hangt ook af van hoe het covidvirus zich verder ontwikkelt. Dat maakt het lastig om betrouwbare voorspellingen te maken voor de komende periode.
Er is nog geen timing voor een vierde prik vooropgesteld, aangezien er nog geen advies is voor een tweede boosterprik voor bepaalde groepen. Pas als dat advies er is, zullen we een exacte timing voor de vaccinatiecentra in kaart kunnen brengen.
Wat betreft een vierde prik voor de rest van de volwassen bevolking, zal er een advies gevraagd worden aan de Hoge Gezondheidsraad om te bekijken of en zo ja wanneer bepaalde doelgroepen een tweede boosterprik nodig hebben.
Voorlopig worden de mensen met een immuunstoornis vanaf 12 jaar uitgenodigd. Voor hen gaat het eigenlijk niet om een vierde prik, maar om een eerste boosterprik.
Bij vaccinaties wordt vaak gesproken over basisvaccinatie en boostervaccinatie. Ook bij de vaccinatie van kleine kinderen is dat zo. Voor het hexavalent vaccin is dit drie vaccins onder de leeftijd van 1 jaar en dan een boostervaccinatie na de leeftijd van 1 jaar met een interval van minstens zes maanden tussen de laatste basisvaccinatie en de boostervaccinatie. Op 6 jaar wordt dan weer voor een deel van de in het hexavalent vaccin opgenomen componenten een nieuwe booster gegeven.
Voor de COVID-19-vaccinatie kan dit ook zo worden gezien. Men krijgt een bepaald aantal vaccins om de immuniteit tot een bepaald niveau te krijgen. Daarna gaat men boosteren op basis van het afnemen van de immuniteit. Voortschrijdend inzicht zal bepalen of en wanneer het nodig is om de bevolking of delen van de bevolking op bepaalde tijdstippen te boosteren.
Dit was voor het COVID-19-vaccin al een eerste keer nodig twee maanden geleden met het Janssenvaccin tot vier maanden en met AstraZeneca, Pfizer of Moderna na de basisvaccinatie. Voortschrijdend inzicht zal uitwijzen wanneer het nodig is om de bevolking of delen van de bevolking op bepaalde tijdstippen te boosteren.
Hoe groot de kans is dat de gehele bevolking een vierde prik zal krijgen, is vandaag heel moeilijk in te schatten. Dat hangt af van verschillende factoren, waaronder het circulerende COVID-19-virus, de daling van de immuniteit van de personen enzovoort.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Is dat advies ondertussen al gevraagd? Zo ja, wanneer kunnen wij dat verwachten? Het is heel belangrijk dat we dat allemaal op korte termijn doen, omdat de vaccinatiecentra op hun einde lopen. Nu zullen die 300.000 personen bijkomend gevaccineerd worden met de vierde prik. U zegt zelf dat het geen significant verschil zal maken voor de planning. Dan is mijn vraag wat er ondertussen met die vaccinatiecentra zal gebeuren. Als dat advies negatief is of wanneer dat advies zegt dat het best in het najaar gebeurt, zoals het griepvaccin, waar we hoogstwaarschijnlijk naar evolueren, gaan de vaccinatiecentra dan tijdelijk sluiten of worden die definitief gesloten? Is men van plan om dat dan in het reguliere systeem, dus door de huisartsen, te laten zetten? Is daar al meer informatie over?
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Minister, dank u voor uw antwoord. Het is goed dat vanaf volgende week de uitnodigingen kunnen worden verstuurd. Het houdt de vaccinatiecentra bezig. Ik heb toch dezelfde bezorgdheid als mijn collega. Ik heb zelf ook een vaccinatiecentrum in mijn gemeente. Daar leeft de vraag hoe de toekomst van het centrum eruitziet. Er zijn contracten aangegaan voor huur en dergelijke. Mensen willen weten wat er de komende weken gaat gebeuren. Wij plannen nu nog een aantal vaccinatiedagen voor kinderen maar we zien ook dat de opkomst begint te dalen. De meeste mensen hebben hun booster gehad, wat uiteraard goed nieuws is. Maar wat met de toekomst?
Minister, begrijp ik het goed dat er nog een advies zal worden gevraagd voor de vaccinatie van de brede bevolking of komt dat automatisch later aan bod in functie van de viruscirculatie, of gaat dat d’office al op korte termijn worden gevraagd zodat er op kortere termijn duidelijkheid zal zijn of er een vierde prik zal komen voor de bredere bevolking of niet?
De heer Parys heeft het woord.
Ik sluit me aan bij de vragen die mijn collega's al hebben gesteld. Die herhaal ik niet.
Minister, aan welke criteria moet je voldoen om gekwalificeerd te worden als persoon met een zwak immuunsysteem en dus in aanmerking te komen voor een vierde prik? Is dat duidelijk? Zijn die criteria vastgelegd? Kunnen we die ergens vinden?
Mijn tweede bijkomende vraag gaat natuurlijk over het debat dat we vorige week in de plenaire vergadering hebben gehad over de boosterprik voor de min 18-jarigen. Het European Medicines Agency (EMA) heeft nog altijd geen beslissing genomen. Italië en Oostenrijk blijven voorlopig bij hun beslissing om die wel te vragen. Bij ons is die niet beschikbaar. De Hoge Gezondheidsraad, die u advies gevraagd hebt, heeft gezegd dat hij nog geen advies kan geven omdat er nog onvoldoende data beschikbaar zijn. Gisteren ging de vaccinatietaskforce samenkomen en een voorstel van beslissing formuleren, maar dat is niet gebeurd. Dus is de vraag wat daar de stand van zaken is. Wat kunt u ondernemen in deze materie om toch tot een advies te komen en dan eventueel ook Europees te kijken of er met die landen te praten valt?
De heer De Reuse heeft het woord.
Minister, het slagen van de vaccinatiecampagne staat of valt met het draagvlak bij de brede bevolking. Gelukkig hadden we voor de twee eerste prikken, de basisvaccinatie, in Vlaanderen een groot draagvlak en hebben we dat prachtige resultaat neergezet. Maar nu komt de boosterprik. Ik heb de cijfers er nog eens op nagekeken en daarvoor is er al wat minder draagvlak. Veel mensen, waarschijnlijk iedereen, hebben ondertussen iemand in hun kennissenkring die een boosterprik heeft gehad maar die ondertussen toch al COVID-19 heeft gehad. Het zijn echter geen geïsoleerde gevallen. We spreken nu over een vierde prik voor de kwetsbaren, voor mensen met een verzwakt immuunsysteem. In één beweging wordt erbij gezegd dat die drie prikken eigenlijk de basisvaccinatie zijn en de vierde prik de booster is. U hebt dat daarnet in uw antwoord gelukkig niet gedaan, want dat zorgt enkel maar voor verwarring. Minister, u zult het ongetwijfeld met mij eens zijn dat zo een woordspelletje, zo een ballonnetje oplaten, geen goede basis is voor het vertrouwen in het vaccin en de campagne want we stellen nu al vast dat er minder boosters dan basisvaccinaties worden gezet. We hebben doorheen de volledige coronapandemie al een paar keer gevraagd of u ervoor kunt zorgen dat er uit één mond wordt gesproken en dat de minister de communicatie daarvan in handen wil nemen en deze bewaken om het draagvlak voor de vaccinatiecampagne te behouden.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Voorzitter, bij het begin van mijn tussenkomst zou ik toch nog eens willen herhalen dat het niet per se gaat over het effect op het al dan niet krijgen van corona maar over de zware ziekte en het eventueel overlijden, waar het grote effect van de vaccinatie natuurlijk zit. Ik volg collega De Reuse wel als hij zegt dat alles staat of valt met het vertrouwen dat mensen hebben in onze campagne en de planmatigheid ervan. Minister, het is wat moeilijk, en ik weet dat ik misschien niet het onmogelijke moet vragen aan u en uw federale collega's, maar we hebben toch een stukje voorspelling nodig over wat er het komende jaar zal komen. We moeten zien dat we niet van het ene naar het andere hollen, want je zult zien dat bij elke improviserende stap die erbij komt, het draagvlak en de vragen die opduiken alleen maar harder naar voren komen.
Wat betreft de bredere aanpak denk ik dat het hoog tijd wordt om uw strategie bloot te leggen over hoe u dit wilt inkantelen in het reguliere systeem. Wilt u dat dit jaar nog doen, eventueel in het najaar, of plant u dat pas te doen vanaf 2023? Dat is zeer belangrijk.
De World Health Organization (WHO) zegt heel duidelijk dat we ons niet uit deze crisis kunnen boosteren. De vraag hoe we dat dan wel gaan doen, komt dan boven.
Ten slotte sluit ik me aan bij de vraag van collega Parys. Ik heb begrepen dat er morgen een IMC is over het thema van de derde prik bij 12- tot 17-jarigen. De adviezen zijn op dit moment zeer duidelijk. Het is natuurlijk een zeer vervelende boodschap om te brengen. Hoe positioneert u zich richting de IMC? Op welke manier wilt u daar een antwoord op formuleren zonder de geloofwaardigheid en het vertrouwen in de vaccinaties te ondergraven?
Minister Beke heeft het woord.
Collega's, wat het vertrouwen in de booster betreft, vind ik dat dat reuze meevalt als je kijkt naar hoeveel mensen er geboosterd zijn. 80 percent van de Vlamingen heeft zich laten boosteren. Wij zijn daarmee koploper in Europa. Ik denk dat wat het vertrouwen betreft het toch wel snor zit.
Maar we moeten natuurlijk met twee woorden blijven spreken. Ik begrijp heel veel vragen die u gesteld hebt, alleen kan ik vandaag nog niet op alle vragen antwoorden. Ik maak het concreet. Als de vraag wordt gesteld of ik dat ga inkantelen in het reguliere systeem, dan is dat geen van de pistes die wij hebben. We hebben verschillende pistes die we bewandelen, maar om dat de kunnen doen, hebben we unidosisvaccins nodig. Als u zich laat vaccineren voor het griepvirus, dan is dat een unidosis en is dat ook geen ingevroren vaccin.
Men is daarmee bezig, maar dat heb ik al een paar keer in deze commissie geantwoord. Dat ik dat al een aantal keer heb moeten zeggen zonder dat ik daar progressie in heb kunnen maken, komt natuurlijk omdat degenen die daar onderzoek naar doen en dat proberen gedaan te krijgen, wetenschappers en farmaceutische bedrijven, daar tot nu toe nog niet aan toegekomen zijn. Hetzelfde geldt voor vaccins die eventueel aangepast zijn aan nieuwe varianten. De vraag of dat voor iedereen zal zijn of voor bepaalde groepen, is een zeer begrijpelijke vraag. In uw plaats zou ik precies dezelfde vraag stellen, maar ik hoop dat u het mij niet kwalijk neemt dat ik daar nog geen antwoord op kan geven, omdat de experten, de wetenschappers en de bedrijven daar ook nog geen antwoord op hebben gegeven.
Wij zijn verschillende scenario's aan het voorbereiden, ook een scenario rond het tijdelijk sluiten en heractiveren van vaccinatiecentra. We zullen dat ook aan de regering voorleggen. Ik begrijp zeer goed de vraag dat de vaccinatiecentra willen weten waaraan en waaraf. U weet dat de financiering alleszins doorloopt tot eind april.
Wij hebben heel concreet adviezen gevraagd rond de 65-plussers of eventueel ouderen, zoals ik in mijn antwoord heb gezegd. Er is nog geen algemeen advies gevraagd over de globale bevolking. Ik denk dat we eerst deze adviezen moeten kennen, want het feit dat men daar nog altijd geen antwoord op heeft gegeven, ligt aan het gebrek aan data.
Er is inderdaad ook gerefereerd aan het advies van de Hoge Gezondheidsraad. We hebben dat advies gevolgd, namelijk advies gevraagd aan de taskforce vaccinatie. Die heeft daar reflecties over en die zullen wij morgenvroeg om 8 uur op de IMC bespreken.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Er zijn nog veel onduidelijkheden. Ik begrijp dat het geen evidentie is, maar het is toch wel heel belangrijk, niet alleen ten aanzien van de vaccinatiecentra maar ook ten aanzien van de algemene bevolking, om enig zicht te krijgen op wat er mogelijk te wachten staat en op een plan van aanpak voor misschien op termijn een inkanteling in het reguliere systeem.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw bijkomende antwoorden. We moeten nog een aantal zaken uitklaren. Van de adviezen die gevraagd zijn, zullen we zeker het resultaat afwachten. We kunnen daar niet op vooruitlopen. We zijn nu bezig met een goede boostercampagne. Die hebben de vaccinatiecentra goed aangepakt en ze zijn die nu aan het afwerken. Laat ons zeker vooruitkijken en wachten wat de adviezen zullen geven zodat we daar snel op kunnen inspelen. Zodra de adviezen er zijn, wordt het natuurlijk zaak om goed te kunnen informeren en de vaccinatiecentra snel duidelijkheid te kunnen geven over het verdere verloop.
De heer Parys heeft het woord.
Minister, dank u wel. Het is inderdaad belangrijk dat we nadenken over de toekomst en dat we daar niet te lang mee wachten, omdat heel veel mensen op een antwoord wachten om zich te kunnen organiseren.
Wat betreft de taskforce vaccinatie was mijn vraag wat de mijmeringen van deze taskforce zijn die morgen besproken zullen worden op het IMC. Daar heb ik jammer genoeg geen antwoord op gekregen.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.