Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Claes heeft het woord.
VDAB en de partners bieden tal van opleidingen aan voor werkzoekenden en werkenden. Het gaat daarbij van opleidingen voor knelpuntberoepen, tot korte workshops, afstandsleren en blended opleidingen. De afgelopen jaren en maanden stelden we vast dat mensen meer en meer op zoek waren naar digitale of blended opleidingen. De drempel is immers kleiner om daarvoor in te schrijven.
Sommige cursisten moeten even wachten tot de effectieve start van een fysieke opleiding. Deze wachttijd mag niet zomaar een verloren periode zijn en moet zinvol worden ingevuld.
Collega Claes, u bent even bevroren.
Minister, u gaf naar aanleiding van een eerdere vraag aan dat VDAB een meting en parameters ontwikkelt om de wachttijd nauwgezet te kunnen opvolgen.
Daarover heb ik volgende vragen.
Wat is het resultaat van de meting en de parameters die VDAB heeft ontwikkeld om de wachttijd nauwgezet te kunnen opvolgen? Op welke manier zorgt dit voor nieuwe inzichten en mogelijkheden? Hoe wordt de wachttijd zinvol ingevuld?
Zijn er wachtlijsten voor opleidingen? Vorig jaar waren die er, hoe is dat geëvolueerd? Hoeveel personen wachten om een opleiding aan te vatten? Wat is de gemiddelde wachttijd voor het volgen van een opleiding? Op welke manier worden deze wachtlijsten weggewerkt?
Hoe speelt VDAB in op een mogelijke toename van het aantal inschrijvingen voor de VDAB-opleidingen of deze van de partners?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Claes, VDAB heeft momenteel geen sluitende rapportering van de wachttijden. Ze monitoren dat enkel vanuit het aantal effectief gestarte opleidingen. VDAB heeft wel in juni 2021 het instroomproces erkende opleidingen vernieuwd. Dit vernieuwde proces zal VDAB in staat stellen om de aanvragen en de doorlooptijden van aanvraag tot effectieve start beter in kaart te brengen en waar mogelijk acties te ondernemen om eventuele wachttijden terug te dringen.
De wachttijden voor opleidingen kunnen verschillende achterliggende redenen hebben. Zo kan men een wachttijd hebben voor een opleiding door het opstartmoment. Heel wat opleidingen hebben specifieke opstartdata. Zo starten bijvoorbeeld de meeste erkende opleidingen bij onderwijs of bij SYNTRA in september of soms ook in januari. VDAB capteert het hele jaar door aanvragen voor opleidingen en doet bij de aanvraag de inschatting of de opleiding het meest aangewezen traject naar werk is. Het komt dan ook voor dat de werkelijke startdatum van de opleiding niet onmiddellijk aansluit op de inschatting, waardoor de cursist een tijdje moet wachten om te starten met de opleiding.
Wachttijden door tekorten aan capaciteit doen zich enkel voor in bepaalde specifieke opleidingen, zoals vrachtwagenchauffeur of voertuigtechnieken. Hier bekijkt VDAB alle mogelijke pistes, zowel binnen eigen beheer als in samenwerking met partners, om de opleidingscapaciteit zo goed mogelijk te voorzien. Bijvoorbeeld voor vrachtwagenchauffeur is er een samenwerking aangegaan met het federale ministerie van Defensie.
Ook kunnen er wachttijden ontstaan in functie van de medische onderzoeken die voor bepaalde opleidingen vereist zijn ten gevolge van de beschikbare capaciteit bij Cohezio, de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk. Twee op de drie opleidingen bij VDAB vereisen voorafgaand medisch onderzoek. Daar kan ook wat file ontstaan.
Uiteraard heeft ook de coronacrisis het laatste jaar een impact gehad op het dienstverleningsaanbod bij VDAB én partners. Zo waren er extra wachttijden omdat het aantal cursisten in opleiding vaak ingeperkt was wegens afstands- en veiligheidsmaatregelen die op de opleidingslocaties van toepassing waren.
Naast het terugdringen van de wachttijden streeft VDAB ernaar om eventuele wachttijden zinvol en gericht in te vullen, door waar mogelijk de combinatie te zoeken met tijdelijke tewerkstelling, bijvoorbeeld interimwerk, of door de combinatie te maken met voorbereidende opdrachten of online modules om zo werkzoekenden te versterken voor de start van de opleiding.
Tot slot, wat betreft uw laatste vraag: VDAB maakt een opleidingsaanbod beschikbaar voor werkzoekenden dat mee evolueert met de noden van de arbeidsmarkt. Binnen het eigen beheer zal VDAB verder inzetten op vacaturegerichte opleidingen, instapopleidingen naar werk en oriënterende opleidingen. Binnen dit aanbod kan VDAB flexibel en maatgericht een opleidingsaanbod aanbieden gericht op de specifieke noden van de werkgevers en hun vacatures. VDAB doet daarnaast een beroep op heel wat partners. Zo kan VDAB overgaan tot erkenning van opleidingen bij onderwijs en SYNTRA.
Dat was een stand van zaken en een aantal argumenten waarom er soms wachttijden zijn.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Corona is uiteraard een reden voor de wachttijden en voor de inschrijving voor een opleiding van veel mensen. Ze schrijven zich in en verwachten dat ze snel kunnen starten.
De opleidingen moeten organiseerbaar zijn. U verwees terecht naar de startmomenten en andere redenen voor de wachttijden. Het is niet altijd mogelijk om direct te starten. Mensen zijn ongeduldig. Als we hen aan boord willen houden, moeten we een alternatief voorzien om hen wakker te houden en toch voor die opleiding te kiezen.
Het lijkt me logisch dat een opleiding pas kan starten als er voldoende kandidaten zijn.
Wat doen mensen met die tussentijd? Wat doen we zodat ze betrokken blijven? Wat doen we om te zorgen dat ze niet afhaken en toch de opleiding gaan volgen? Op welke manier kunnen ze die tijd zinvol besteden? Het is belangrijk om de vinger aan de pols te houden, minister. We moeten goed weten wat de wachtlijsten zijn op dit moment.
U sprak over de korte modules. Ik denk aan taalopleidingen en stages. U sprak over tijdelijke jobs die in de tussentijd worden aangeboden. Dat is een goede manier van werken.
Stel dat mensen ingeschreven hebben voor een opleiding, worden dan al voortrajecten voorzien? Wordt er doorverwezen naar korte modules die eigenlijk aansluiten bij een bepaalde opleiding?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Claes, ze kunnen een opleiding volgen om te versterken, bijvoorbeeld de online modules of interims. Het is inderdaad de bedoeling om de digitale vaardigheden te versterken.
Op uw laatste vraag kan ik bevestigend antwoorden. Dat wordt effectief gedaan.
Mevrouw Claes heeft het woord.
VDAB is een belangrijke partner om opleidingen te organiseren en mensen toe te leiden naar bepaalde opleidingen. Als we die mensen aan boord willen houden, moeten we dat blijven opvolgen. We weten niet hoe de coronacrisis verder gaat verlopen. Ik denk dat we het erover eens zijn dat we die lange wachttijden zoveel mogelijk moeten vermijden.
We hebben het er al vaak over gehad: als we mensen willen laten deelnemen aan opleidingen en het percentage willen optrekken, dan moeten we investeren in die capaciteit en de mensen gemotiveerd houden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.