Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Voorzitter, dit is een interessante vraag, al zeg ik het zelf, omdat zich hier toch een vreemde zaak voordoet. Het Russische Spoetnikvaccin wordt in heel wat landen niet aanvaard. In maart besloot het Europese Geneesmiddelenbureau (EMA) onderzoek te doen naar het vaccin, maar dat is momenteel nog altijd niet afgerond. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt nog over onvoldoende informatie te beschikken om het vaccin goed te keuren.
Wat iets minder bekend is, is dat Rusland buitenlandse vaccins voorlopig ook nog niet toestaat in eigen land. Een woordvoerder van het Kremlin liet in oktober nog weten dat ze hiervoor op reciprociteit rekenen. Met andere woorden, Rusland zal alleen buitenlandse vaccins goedkeuren en erkennen indien dat omgekeerd ook gebeurt. Deze situatie zorgt onder meer voor vaccintoerisme: vooral Russen trekken naar het buitenland om zich te laten vaccineren met een westers vaccin zodat ze vlot kunnen reizen naar het buitenland. Ook vertrouwen heel wat Russen het eigen Spoetnikvaccin niet.
Maar ook verschillende westerse reizigers maken melding van problemen wanneer ze in Rusland hun vaccinatiebewijs willen gebruiken. Ze krijgen geen toegang tot plaatsen waarvoor men een coronapas nodig heeft. De vaccins die goedgekeurd zijn door EMA worden namelijk niet erkend door de Russische autoriteiten. Dat zorgt ervoor dat zij gedwongen worden een negatieve PCR-test voor te leggen.
Minister-president, wat is uw visie op wederzijdse erkenning van vaccins tussen Rusland en de Europese Unie? Moet hier volgens u versneld werk van worden gemaakt?
Bent u over deze problematiek al gecontacteerd door belanghebbenden? Zo ja, welke belanghebbenden hebben u gecontacteerd: toeristen, bedrijfsleiders, diplomatiek personeel? Ik vrees dat een volgende stap te maken zou kunnen hebben met de toegang tot Rusland wanneer men niet beschikt over een inenting met het Spoetnikvaccin.
Zorgt deze situatie volgens u voor een verstoring van de handelsrelaties tussen Vlaanderen en Rusland? Dit zal snel gevolgen hebben wanneer we niet tot een oplossing komen.
Hebt u deze problematiek al aangekaart bij uw federale collega’s? Zo ja, wanneer en wat was de reactie? Zo niet, waarom niet en plant u dat nog te doen?
Beschikt u over cijfers met betrekking tot het zogenaamd vaccintoerisme in ons land?
Minister-president Jambon heeft het woord.
De goedkeuring en erkenning van vaccins moet steeds gebeuren op basis van een politiek onafhankelijk, rigoureus wetenschappelijk onderzoek door gespecialiseerde instellingen. Die instellingen moeten daarvoor kunnen beschikken over alle nodige data aangaande eventuele bijwerkingen, effectiviteit bij de verschillende bevolkingscategorieën enzovoort.
Om dit allemaal te kunnen stroomlijnen op EU-niveau is het Europees Geneesmiddelenbureau de correcte instelling voor de wetenschappelijke analyse en het doorgeven van een rigoureus onderbouwd advies aan de Europese Commissie om het vaccin al dan niet toe te laten op de EU-markt.
Daarna is het aan de nationale en eventueel ook subnationale autoriteiten om te bepalen hoe zij omgaan met de toelating binnen het eigen vaccinatiebeleid en de eigen vaccinatiestrategie. Ik werd in verband met die problematiek nog niet gecontacteerd.
Zorgt dit voor een verstoring van de handelsrelaties? Een impact op de handelscijfers door de niet-wederzijdse erkenning kan momenteel niet echt aangetoond worden. Noch de Vlaamse economische vertegenwoordiger (VLEV) in Moskou, noch de voor het land verantwoordelijke area manager bij Flanders Investment & Trade (FIT) werden door bedrijven gecontacteerd die aangeven dat hun activiteiten hinder ondervonden door dit uitblijven. De Vlaamse economische vertegenwoordiger merkt wel op dat de impact groter zal worden zodra het Russische wetsvoorstel over het algemeen invoeren van QR-codes van kracht wordt omdat dan een aantal praktische zaken verder bemoeilijkt zullen worden. Nu al is het zo dat het boeken van een hotel in sommige Russische regio’s al problematisch is als men geen QR-code kan voorleggen. Een negatieve PCR-test wordt immers niet altijd aanvaard en/of moet om de twee à drie dagen herhaald worden.
Of ik deze problematiek al aangekaart heb bij de federale collega’s? Neen, ik heb deze problematiek nog niet aangekaart bij de federale collega’s. Zoals gezegd is de erkenning van vaccins iets wat gebeurt op basis van wetenschappelijke gegevens, niet van politieke overwegingen.
Ik beschik niet over cijfers in verband met vaccintoerisme in ons land.
Maar de sleutel van de zaak ligt dus – en dat is ook goed – bij het EMA om dat Spoetnikvaccin al dan niet te erkennen.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister-president. Vooreerst wil ik toch stellen dat erkenning van vaccins uiteraard op onafhankelijke basis moet gebeuren. Dat is ten minste een garantie dat we meer zekerheid hebben. Daar staan we dus zeker achter.
Maar natuurlijk, dit probleem stelt zich nu en uit uw antwoord meen ik af te leiden dat het zich inderdaad al stelt. De vraag is dan ook hoe we dit gaan aanpakken. De impact van de beslissing die men binnenkort zal nemen in Rusland, zal alles moeilijker en moeilijker maken. U hebt verwezen naar het hotelwezen, maar er zijn ook andere locaties waar men nu al niet meer binnengeraakt zonder ingeënt te zijn met het Spoetnikvaccin. Dat is dus problematisch en het ziet er niet naar uit dat dit zal verbeteren, wel integendeel. Daarom was er dus mijn vraagstelling, waar ik niet echt een antwoord op krijg, maar dat wil ik u natuurlijk niet verwijten. Hoe gaat Europa dit aanpakken? Dit zal toch eens aangekaart moeten worden want anders gaan we wel naar een zeer moeilijke situatie. Dat laat zich nu blijkbaar nog niet voelen op economisch vlak, maar wel op het moment dat men echt overal verplichtingen gaat hebben tot Spoetnikvaccinatie of, indien het wederkerig is, de andere vaccinaties. Ik denk dat vooral de vraag rijst om nu zo snel mogelijk te ageren en om te kijken hoe we dit probleem kunnen oplossen.
De heer Tommelein heeft het woord.
Collega Deckmyn verwijst in zijn vraagstelling naar het feit dat heel wat Russen hun eigen vaccin niet vertrouwen. Gezien de omloop van opnieuw een variant waar men tot op heden niet bijzonder veel over weet, is het wel belangrijk dat het EMA haar werk grondig en secuur kan doen. Het EMA heeft al aangekondigd dat het Spoetnikvaccin pas in het eerste kwartaal van 2022 door de Europese Unie kan worden goedgekeurd omdat er sowieso nog een aantal aanvullende beoordelingen moeten plaatsvinden. Maar toch zijn er al Europese lidstaten die hebben aangekondigd dat ze met dat Spoetnik V-vaccin zullen prikken. Heeft men hiervan een overzicht? In welke Europese landen wordt Spoetnik reeds gebruikt, ondanks dat er geen groen licht is van het EMA? Deze mensen zijn dan zogezegd gevaccineerd, maar kunnen wel geen beroep doen op het EU-vaccinatiecertificaat. Werkt de Europese Unie hiervoor aan een oplossing?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Deckmyn, de bal ligt daarvoor in het kamp van het EMA, ik heb het al gezegd. Wij wachten eerst af tot zij hun ei leggen. De heer Tommelein heeft daar een timing naar voren geschoven.
Mijnheer Tommelein, ik weet het van één land zeker: Hongarije. Ik heb daar destijds met de minister van Buitenlandse Zaken van Hongarije over gesproken toen die in Brussel was. Toen zei die dat ze uit een periode kwamen dat alle vaccins in Hongarije vanuit Rusland kwamen. Bij hen is daar dus veel minder voorzichtigheid op dat vlak. Hongarije is inderdaad wel al van in het begin van corona volop die Spoetnikvaccins aan het zetten.
Maar zolang het EMA dat niet erkent, voldoet dat niet aan de coronapas zoals Europa die gedefinieerd heeft. Veel lossen wij daar dus waarschijnlijk niet mee op. De bal ligt dus in het kamp van het EMA. Ik ga ervan uit dat wegens de beslissingen die in Moskou genomen worden op dat vlak of er schijnen aan te komen, het EMA enige spoed achter die zaak zal zetten.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Ik hoop ook dat er vanuit het EMA spoed achter gezet wordt, zodat we zeer snel tot een vergelijk kunnen komen om deze moeilijke situatie toch op te lossen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.