Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Vorige week lazen we in de pers dat de Nederlandse erfgoedvereniging Heemschut het Vlaamse dorp Doel voordraagt als meest bedreigd erfgoed voor de lijst van het ‘7 Most Endangered Programme’ van Europa Nostra. Als je op de lijst van die Europese organisatie belandt, getuigt dat niet van goed beheer van erfgoed. Het is dus niet zo prettig om genomineerd te worden. Stel dat Doel over een paar maanden aan die lijst toegevoegd wordt, dan zou dat betekenen dat Europa Nostra een toekomstperspectief uitwerkt en financiële middelen voor het project zoekt.
Op 1 april van dit jaar zei u naar aanleiding van een vraag van collega Verheyen en mezelf dat u in overleg bent met verschillende actoren om een duurzaam, coherent, haalbaar en toekomstbestendig plan uit te werken, waarin iedereen zich kan terugvinden. Uw focus ligt vooral op het centrum van Doel zelf en niet zozeer op de omliggende polder.
Doel is een heel complex gegeven. Het dorp heeft jaren van strijd, tegenstrijdige berichten en onzekerheid achter de rug. Het zou me dan ook verbazen dat er ineens een deus ex machina uit de lucht komt vallen als Europa Nostra zich met de kwestie zou inlaten. Bovendien hoor ik dat er intussen veel overleg is geweest tussen de overheid en alle betrokkenen en dat er grote vooruitgang geboekt is.
Mijn vraag is dan ook: hoe staat u tegenover deze plotse inmenging van erfgoedvereniging Heemschut? Wist u van hun intentie om Doel voor te dragen?
Minister Diependaele heeft het woord.
(Slechte geluidskwaliteit)
Ik heb een heel kort antwoord, want we zijn nog in gesprek hierover.
Zoals ik al in april aanhaalde in mijn antwoord op de toenmalige vraag om uitleg, is de oplossing in het dossier Doel een afweging tussen de belangen van de meest uiteenlopende partners – we zitten op dit moment met heel veel mensen rond de tafel. Daarom heb ik de dialoog en de toekomststudie voor Doel heropgestart. Dat proces loopt en verloopt naar mijn overtuiging constructief. Uiteraard moeten ook erfgoed en erfgoedverenigingen daarin een plaats krijgen. Zij zitten mee aan tafel.
Het is geen bezwaar dat het erfgoedbetoog wordt ondersteund vanuit het buitenland. Dat vinden wij altijd een goede zaak. De erfgoedargumenten blijven uiteindelijk dezelfde. Het is natuurlijk wel van belang dat het proces verder in sereniteit kan verlopen en dat alle belangen in aanmerking worden genomen. In dit dossier is dat echt van belang.
Het overleg verloopt heel constructief, maar ik geef toe dat het voor mij wel wat sneller zou mogen gaan. Het gaat redelijk traag. Dat is ook deels mijn verantwoordelijkheid: we hebben redelijk lang gezocht naar de richting die we zouden uitgaan. Dat is niet onmiddellijk duidelijk geweest, de aanpak. Ik heb er dus ook zeker mijn verantwoordelijkheid in. Anderzijds is er bij verschillende partijen wantrouwen en we steken er dus veel tijd in om iedereen mee te krijgen.
Nu, ik ben er wel van overtuigd dat iedereen beseft dat als we deze kans niet grijpen, we op langere termijn met een dorp zullen zitten dat alleen maar meer zal verloederen. Daar kan niemand blij mee zijn, dus ik hoop dat alle partijen de kans aangrijpen om tot een compromis te komen waar iedereen zich in kan vinden. Meestal betekent dat ook dat iedereen een bijdrage zal moeten leveren, in het belang van het dorp zelf en ook in het belang van wat Doel nog kan betekenen, op erfgoedvlak, voor Vlaanderen.
Zoals te lezen valt op de eigen website van de organisatie, bindt Heemschut de kat de bel aan in tal van erfgoeddossiers en breidt ze hoogst uitzonderlijk haar actieterrein naar het Vlaams-Nederlandse grensgebied uit. Ze doet dat in partnerschap met de Erfgoedgemeenschap Doel & Polder, die al sinds 2006 bestaat en dus geen nieuw gezicht is. Hoewel ik niet op de hoogte was van hun intentie, zie ik hier eerlijk gezegd geen graten in, want de erfgoedargumenten in de lopende dialoog zullen hierdoor alleen maar worden verfijnd.
Ik ben er ook gerust in dat het huiswerk dat we nu aan het maken zijn, ook het soort oefening is dat Europa Nostra begeleidt voor de sites die het als ‘most endangered’ aanwijst. Ik hoop dus dat ons werk een argument zal zijn voor Europa Nostra om Doel niet te selecteren. We zullen de organisatie uiteraard op de hoogte brengen van het lopende proces.
We zijn ervan overtuigd dat het erfgoedverhaal onderdeel is van de gesprekken die we op dit moment aan het voeren zijn. Dat is de zorg die Heemschut hier naar voren brengt, en we beantwoorden die ook. De argumenten inzake erfgoed blijven dezelfde en we nemen die ter harte. Hopelijk kunnen we die oplossen in het grotere geheel van het compromis.
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Minister, dank voor uw antwoord. Een selectie of, in dit geval, een voordracht tot bedreigd Europees erfgoed lijkt op het eerste gezicht eerder iets negatiefs, maar dat hoeft het niet te zijn. Het is, zoals u zegt, ook een kans om het erfgoed in Doel nog eens in de kijker te zetten en om de mensen misschien nog eens aan tafel te brengen en daar een positief verhaal van te maken. Het eigenlijke doel is uiteindelijk het redden van het erfgoed. Ik hoor dat u dat van plan bent. Dat is natuurlijk heel positief.
Ik keek er echt wel van op, van die voordracht door Heemschut. Is dat nu voor u de aanleiding tot extra overleg met Heemschut of met de erfgoedgemeenschappen in en rond Doel, om de zaken wat te versnellen?
Mijn vorige vraag over Doel, in het voorjaar, stelde ik naar aanleiding van een studie die zou worden uitgevoerd over de woonmogelijkheden in en over een toekomst voor Doel. Daarmee wilde u de dialoog hervatten. Dat is intussen gebeurd, hoor ik. U wilde een positieve doorstart maken voor Doel. Zijn er al resultaten van die studie? Is de uitkomst van die studie even positief als u had gehoopt?
Minister Diependaele heeft het woord.
De toekomstvisie is pas afgelopen maandag voorgesteld in de werkgroep Doel. Dat is positief verlopen. Daar zal nu verder op gewerkt worden. Dat moet nog gebeuren.
Wij zullen aan Heemschut toelichten welke oefeningen we precies aan het maken zijn. Dan denk ik dat we iedereen kunnen geruststellen dat dat erfgoed wel degelijk een belangrijk onderdeel is van de ruimere planning. Het gaat niet alleen om erfgoed, er zijn ook heel wat andere zaken die aan bod gekomen. Wij kunnen hen geruststellen dat we, binnen dat compromis waarnaar we op zoek zijn, erfgoed de nodige ruimte zullen geven, de juiste plaats zullen geven. Dan zijn we ervan overtuigd dat we hen kunnen geruststellen.
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Ik heb de directeur van Heemschut een paar keer ontmoet. Hij is de vorige legislatuur ook in de commissie geweest, op een hoorzitting. Hij is een zeer gedreven man. Ik denk dat u er veel steun aan zult hebben, eerlijk gezegd.
De vorige keer dat Doel ter sprake kwam, zei u ook dat het schip Ortelius naar Doel zou gaan. Intussen is dat gebeurd, dat hebben we gelezen in de krant. Die eigenaar zei: ‘Met dit project willen we het ramptoerisme in Doel omschakelen naar cultuurtoerisme.’ Dat is een mooie ‘Doel-stelling’. Ik wens u alle succes met uw onderhandelingen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.