Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Blancquaert heeft het woord.
Minister, collega’s, allereerst bedankt dat ik aanwezig mag zijn in jullie commissie. Ook bedankt voor de flexibiliteit om mijn vraag naar achteren te plaatsen.
Steeds vaker bereiken ons de berichten van verschillende rijscholen en lesgevers betreffende het tekort aan examinatoren voor de praktijkexamens voor de beoordeling van de speciale rijbewijzen A, C en D en die voor landbouwvoertuigen. De problematiek bestond reeds voor de coronapandemie en is er sindsdien niet veel beter op geworden.
De algemene tendens is dat men de voorkeur geeft aan het beoordelen van rijbewijzen B, waarbij men de speciale rijbewijzen achteraan de wachtrij plaatst. Het aantal examinatoren die deze laatste rijbewijzen mogen beoordelen, is helaas onvoldoende om aan de vraag te kunnen voldoen.
In veel rijscholen kan men een leerling-bestuurder pas na drie maanden een examenplaats aanbieden. Indien men daar niet de eerste keer voor slaagt, moet men al vlug opnieuw drie maanden wachten vooraleer men een herkansing krijgt. Enkele bezorgde lesgevers gaven aan per week slechts drie examens te kunnen aanbieden aan hun leerlingen. Rekening houdend met het feit dat een volledig examen bestaat uit enerzijds een examen op privaat terrein en anderzijds een examen op de openbare weg, is de rekensom snel gemaakt dat lesgevers onvoldoende plekken kunnen aanbieden om hun klanten op een redelijke termijn verder te helpen.
In het hoogseizoen loopt de wachttijd nog hoger op. Er bereiken ons zelfs berichten dat tijdens de verloven van examinatoren, soms tot één maand zelfs, bepaalde lesgevers tijdens dergelijke periodes over nul examenplekken beschikken en hun klanten nog een extra maand moeten laten wachten.
U gaf in een antwoord op een schriftelijke vraag van collega Claes in juni reeds aan dat het aantal examinatoren gebaseerd is op een gemiddelde nodig om de kandidaten die een rijbewijs willen halen, binnen een redelijke termijn te kunnen helpen, en dat u de evolutie van de wachttijden op de voet volgt en daarvoor continu in contact staat met de examencentra en de sector. Ik hoop dat ik uw antwoord van zo dadelijk daarmee niet verklapt heb; ik hoop toch een iets duidelijker antwoord te krijgen op mijn vragen. Nu, de problematiek die collega Claes omschrijft aangaande de examens categorie A, worden volgens u dan niet bevestigd door de examencentra. Ik vraag me dan wel af met wie u dan precies in contact staat, minister, want ik krijg andere signalen van lesgevers.
Samengevat kunnen we dus stellen dat er een groot tekort is aan personeel voor A-rijbewijzen, men nog te vaak de voorkeur geeft aan B-rijbewijzen, waardoor de andere rijbewijzen langer in de wachtrij dienen te staan, en dat er een gebrek is aan de mogelijkheid voor veel lesgevers om meer examenslots te krijgen in een week.
Bent u op de hoogte van deze problematiek?
Hoe evalueert u het gebrek aan examinatoren voor deze speciale rijbewijzen en het feit dat men de voorkeur geeft aan B-rijbewijzen wat betreft het afnemen van de praktische examens?
Op welke manier zult u op korte termijn stappen ondernemen om het tekort van examinatoren voor speciale rijbewijzen op te vangen en de wachttijd van minstens drie maanden voor leerling-bestuurders naar beneden te brengen?
Ik kijk alvast uit naar uw antwoord.
Minister Peeters heeft het woord.
Bedankt voor uw vragen, mevrouw Blancquaert, en uiteraard ook welkom in deze commissie.
Ik ga onmiddellijk in detail in op uw eerste vraag. Ben ik op de hoogte van deze problematiek, namelijk dat er sowieso een tekort zou zijn inzake personeel voor A-rijbewijzen? Welnu, ik moet zeggen dat noch mijn administratie noch ikzelf vragen krijgen met betrekking tot wachttijden voor specifiek die categorie, maar we krijgen wel heel veel vragen in verband met wachttijden rond categorie B, wat in deze commissie ook al meermaals aan bod is gekomen.
Het heeft natuurlijk heel veel te maken met het feit dat door covid ook onze examencentra en rijopleidingscentra geruime tijd dicht waren. Dus we krijgen voornamelijk vragen rond categorie B, en dat is alleszins ook wat de administratie heel duidelijk stelt.
Wat uw tweede vraag betreft, kan ik u meegeven dat onze rijscholen alleszins een planning krijgen met betrekking tot de plaatsen in het praktijkexamen, en dit voor alle categorieën, dus voor A tot en met G. Ik heb er alvast geen kennis van dat er een voorkeur zou worden gegeven aan examens van categorie B. Dat wil ik hier ook heel duidelijk stellen. Maar misschien zou bij een aantal mensen de perceptie kunnen leven dat er voorrang wordt gegeven aan B, om de eenvoudige reden dat de vraag van categorie B het allergrootst is. Qua cijfers kan ik u alvast al meegeven dat er specifiek voor het examen categorie B massaal veel examens moeten worden ingepland, dus dat is immens.
We hebben bij de examencentra zelf ook nog navraag gedaan rond de categorie C en D. Daar zegt men dat de aanvragen licht zijn afgenomen. De vraag naar examens voor de categorie A en G nam licht toe, en dat ziet men dan ook in de cijfers van het aantal afgelegde examens. Maar als we dan kijken naar de frequentie van het jaar 2019, dan blijkt dat het aantal examens van categorie A toegenomen is met ongeveer 20 procent, dus daar hadden we er 18.000, ten aanzien van 14.800 in 2019. Voor categorie G is het aantal toegenomen met ruim 40 procent. Daar zien we een stijging van 1956 in 2019 naar 2771 in 2021.
Wat uw derde vraag betreft: sedert het begin van het jaar werden er verschillende opleidingen voor examinatoren in de specifieke rijbewijzen georganiseerd. Dit heeft onmiddellijk geleid tot twee extra examinatoren voor de categorie A. En voor de opleiding categorie C waren er vier examinatoren ingeschreven. De opleiding categorie C loopt af op 23 november. Nadien zullen we mogelijk ook weten wie geslaagd is. Nieuwe opleidingen voor de categorieën A, C en D zijn ook gepland voor het eerste semester van 2022, om het aantal examinatoren op peil te houden.
Onze administratie en de sector staan nauw met elkaar in overleg. Een en ander wordt continu opgevolgd, en als er bijsturing nodig is, wordt dat onmiddellijk gesignaleerd en wordt er onmiddellijk werk van gemaakt.
Mevrouw Blancquaert heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister. Ik ben al blij om te horen dat u op de hoogte bent van de problematiek. Nu moeten we die uiteraard nog proberen op te lossen. Ik heb ook al gehoord van de vele wachttijden betreffende die rijbewijzen B. Ik heb zelf onlangs niet mijn rijbewijs B maar wel mijn rijbewijs A gehaald, en ik kan u zeggen dat daar ettelijke maanden over gegaan zijn.
Nu, ik heb toch een beetje het gevoel dat deze regering graag de hele coronapandemie als paraplu gebruikt om alle problemen weg te zetten door te zeggen dat het de schuld van covid is, en niet de hare. Maar ik verwacht toch meer en beter van een minister van Mobiliteit. Uiteraard krijgen de rijscholen een planning, minister, maar die blijkt dus onvoldoende. Veel lesgevers krijgen nog steeds maar drie examenslots in één week. En ik zal het nogmaals herhalen: wetende dat één examen bestaat uit een examen op privaat terrein en een examen op de openbare weg, hoef je niet het grote wonder te zijn om te beseffen hoeveel mensen er maar geholpen kunnen worden met dergelijke examens in één week. En ook al was er een stijging in 2019, het blijkt dus nog steeds onvoldoende te zijn.
Ik herhaal toch nogmaals graag mijn vraag, minister: welke maatregelen zult u op korte en op lange termijn nemen om ervoor te zorgen dat het tekort aan examinatoren voor die speciale rijbewijzen zal worden opgevangen? Ik denk dan bijvoorbeeld aan welke stappen u zult ondernemen om dergelijke opleidingen aantrekkelijker te maken en dergelijke meer. Ik kijk uit naar uw antwoord.
Dank u wel, en proficiat met het behalen van uw rijbewijs A.
Minister Peeters heeft het woord.
Ik wilde u ook proficiat wensen met het behalen van uw rijbewijs A. Het is dan toch gelukt.
Ik zeg opnieuw dat de mensen van mijn kabinet heel vaak samenzitten met zowel de sector als de administratie om alles heel nauwgezet op te volgen. Ik vind het niet correct dat u zegt dat wij voor alles naar covid wijzen. U weet dat zowel onze rijopleidingencentra als onze rijexamencentra ook geruime tijd dicht zijn geweest. U weet dat wij heel wat gerichte maatregelen hebben genomen zowel inzake het afleggen van examens als inzake het verlengen van de theoretische examens, en in overleg met minister Gilkinet, ook inzake het verlengen van de voorlopige rijbewijzen. Kortom: we hebben alles heel nauw op de voet gevolgd. Dat doen we ook met het aantal examinatoren. Dat doen we ook in overleg met de sector en de examencentra. Wij zijn bezig met de aanwerving van extra examinatoren. U weet ook dat er op dit ogenblik een krapte is op de arbeidsmarkt, maar we doen al het mogelijke om de job attractief te maken en om examinatoren aan te werven. Daar zijn we volop mee bezig. Wat dat betreft, heb ik geen signalen dat daar op dit ogenblik een groot probleem is.
Mevrouw Blancquaert heeft het woord.
Dank u wel, voorzitter en minister, voor uw felicitaties. Het is inderdaad, verrassend genoeg, vlot gegaan.
Om af te sluiten kan ik het zeer kort houden, minister. Ik zal u tegenspreken: ik ontvang wél veel signalen vanop het werkveld dat er problemen zijn. Daarin zullen we elkaar jammer genoeg niet kunnen vinden. Minister, uiteraard weet ik dat de sluiting van de rijscholen een immense impact heeft gehad op die examencentra, maar laten we alstublieft niet vergeten of ontkennen dat de problematiek uiteraard al voor de pandemie bestond.
We zullen dat blijven opvolgen, en ik kan u alvast verzekeren dat het waarschijnlijk niet de eerste of enige keer zal zijn dat ik u hierover zal ondervragen in deze commissie. Alvast bedankt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.