Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister, ook deze vraag is deels ingegeven door de gevolgen van corona. De meeste sportclubs in Vlaanderen hebben de coronacrisis eigenlijk wel op een goede manier doorstaan. Dat is onder meer te danken aan de financiële steun van de sportfederaties en de overheden. Uiteraard waren er veel minder inkomsten uit kantines, ingangstickets enzovoort, maar daartegenover stond ook dat de uitgaven waren verminderd.
Waar het na de pandemie echter wel mis is gegaan, is bij het aantal scheidsrechters in de diverse sporten in Vlaanderen. Er is veel minder instroom aan scheidsrechters en het scheidsrechterskorps in het algemeen veroudert. Veel oudere scheidsrechters haken trouwens ook af na deze coronapandemie.
De sportfederaties trekken nu aan de alarmbel. Het amateurbasketbal ziet bijvoorbeeld zijn scheidsrechtersaantal teruglopen naar zevenhonderd. Naar verluidt zouden dat zowat tweehonderd refs te weinig zijn. De Vlaamse Atletiekliga stelt eveneens vast dat haar korps officials met enkele honderden zou moeten aangroeien. En bij Voetbal Vlaanderen stelt men dat voor een vlot verloop van de competitie er zelfs zo’n duizend scheidsrechters te kort zijn. De coronacrisis heeft volgens Voetbal Vlaanderen de daling van het aantal scheidsrechters nog versneld.
Gelukkig is het tekort aan scheidsrechters niet in alle sportdisciplines even zorgwekkend, maar initiatieven om meer Vlamingen te motiveren om zich in diverse sportdisciplines in te zetten als official of scheids, dringen zich natuurlijk op. De vaststelling is niet nieuw, minister, maar de coronacrisis brengt deze problematiek met nadruk opnieuw naar voren.
Welke initiatieven hebt u genomen of zult u nemen om deze problematiek aan te pakken? Werd er door Sport Vlaanderen en/of door u met de sportfederaties recent samengezeten, nadat de diverse federaties aan de alarmbel trokken? Zo ja, wat waren de conclusies die uit die initiatieven naar voren kwamen? Zo neen, komen er nog gesprekken met de diverse sportfederaties om concrete oplossingen uit te werken? En wat is uw visie om te komen tot een aangroei van het aantal scheidsrechters in de sportdisciplines waar er nu een groot tekort bestaat?
Minister Weyts heeft het woord.
Met tienduizend zijn ze in Vlaanderen, de scheidsrechters en officials op wie we vrijwel wekelijks een beroep doen. Zij zijn natuurlijk onontbeerlijk voor de georganiseerde sport en ze verdienen absoluut onze aandacht. We hebben dit jaar ook al een bedankingsactie op poten gezet. Ik heb enkele weken geleden zelf een wedstrijd op gang gefloten en geleid – in goede banen, dacht ik.
De Vlaamse Sportfederatie (VSF) is sinds 2015 jaarlijks bezig met een waarderingscampagne, waarbij ze met alle deelnemende federaties zo’n campagne opzet, met als belangrijke boodschap dat officials absoluut nodig zijn voor een correcte, veilige en eerlijke sportbeleving in wedstrijdverband. De Vlaamse Sportfederatie en de sportfederaties overleggen daar ook jaarlijks over. Er worden ook goede praktijken uitgewisseld.
Vanuit Vlaanderen financieren we de sportfederaties voor hun basisopdrachten, maar daar zitten ook duidelijke linken in naar de betrokken doelgroep. Zo moeten sportfederaties een totaalaanbod organiseren, dus ook de organisatie van competities, en dus vanzelfsprekend ook officials en scheidsrechters. Sportfederaties moeten ook kaderopleiding en bijscholing organiseren voor hun sporttechnische verantwoordelijken en trainers, inclusief de officials. Die basisondersteuning is essentieel, omdat het natuurlijk een fundamentele opdracht van die sportfederaties zelf betreft. Het maakt hun werking mogelijk. Zonder dat is er geen reguliere werking. We zien dan ook dat heel wat sportfederaties echt actief zijn rond dat thema en dat ze aandacht hebben voor opleiding en bijscholing en voor rekrutering.
Als ik eens kijk naar een concrete casuïstiek van Voetbal Vlaanderen, dan stel ik vast dat zij in hun beleidsplan 2021-2024 enkele concrete acties opnamen om meer scheidsrechters te activeren, waaronder een campagne met diverse profielen om scheidsrechter te worden om zo meer doelgroepen, waarvan vandaag blijkt dat ze onvoldoende aan bod komen wanner het gaat over scheidsrechters en officials, aan te spreken. Er wordt ook gewerkt met ambassadeurs die spelers gericht aanspreken om wedstrijden te leiden en zo op termijn over te stappen naar het officiële circuit. Ook wie aan het einde van de eigen carrière zit, wordt verleid om de overstap te maken richting scheidsrechter of official. Tot slot worden ook gericht vrouwelijke scheidsrechters gerekruteerd via clubs met vrouwenploegen.
Maar ook via de beleidsfocussen zijn projecten mogelijk rond scheidsrechters. Zo ondersteunen we Rugby Vlaanderen rond een virtual reality game voor de opleiding en rekrutering van scheidsrechters. Bij de wijziging van het decreet voorzie ik ook een verruiming van de scope van de beleidsfocus innovatie om nog meer kwalitatieve projecten rond deze groep te kunnen ondersteunen.
Ik geloof als minister ook zeer sterk in de bekwaamheid en autonomie van de sportfederaties om deze problematiek aan te pakken, want voor hen is dit dermate belangrijk voor hun reguliere werking dat ze daar zelf de focus op leggen.
Toch zal ik samen met Sport Vlaanderen en de Vlaamse Sportfederatie bijkomende inspanningen leveren om de opleidingen en bijscholingen van scheidsrechters en juryleden van sportfederaties te digitaliseren. Dat is een nieuwe weg die we voorhanden hebben en waar we gebruik van willen maken. Mensen worden misschien sneller verleid wanneer men online een opleidingspakket kan aanbieden, waarvoor ze zich dus niet moeten verplaatsen en waarbij ze zich op een onderbouwde manier kunnen bijscholen.
Tot slot wil ik nog aankaarten dat het, via onze regelmatige contacten met de sector, intussen meer dan duidelijk is dat het verenigingswerk ook met betrekking tot officials belangrijk is. Wanneer we ons vrijwilligerswerk inzake het sportleven minstens in stand willen houden, is het essentieel dat het specifieke vergoedingssysteem voor de sportsector wordt herbekeken.
U weet dat daar de vernietiging is gekomen die vooral te maken had met datgene waarvoor we altijd hadden gewaarschuwd, namelijk het overladen met diverse sectoren en doelgroepen van de originele intentie, meer bepaald de vraag om te zorgen voor een fiscaal gunstige behandeling en een vergoedingssysteem voor de sportsector. Daar heeft men vervolgens verschillende sectoren en doelgroepen aan toegevoegd, met als uiteindelijk gevolg een vernietiging in hoofde van het Grondwettelijk Hof. Dit is een werk dat opnieuw moet gebeuren, want intussen is er een voorlopige regeling, die echter slechts tot eind december van dit jaar loopt. Er moet dus sowieso een nieuw wetgevend initiatief worden genomen. Om alle problemen uit het verleden te vermijden, hoop ik dat men zich zal focussen op de initiële doelstelling, namelijk de sportsector.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Scheidsrechters en officials zijn onontbeerlijk voor de sport in Vlaanderen. Ze zijn erg belangrijk en uiteraard ook nodig, maar worden helaas vaak ondergewaardeerd. U stelt terecht dat er heel wat basisopleidingen en campagnes bestaan. Dat is uiteraard correct en goed, maar die bestaan natuurlijk al langer en toch gaat het nu achteruit, deels door corona. Maar ook zonder corona was het al achteruit aan het gaan. Ik stel vast dat u bijkomende initiatieven wilt en zult nemen, en daar ben ik blij mee. U geeft het voorbeeld van de digitale initiatieven. Alles helpt natuurlijk om dit tekort te verhelpen.
Tot slot raakt u ook nog het gevoelige punt aan van het vergoedingssysteem. Dat is iets dat in deze commissie al meermaals ter sprake is gekomen. Wat het vergoedingssysteem voor de sportvrijwilligers betreft, loopt het duidelijk mank. Er is nu die noodoplossing tot december, maar dat is niet lang meer. Ik hoop dat men daar alle mogelijke initiatieven neemt om zo snel mogelijk tot een oplossing te komen die verder gaat dan een noodoplossing.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik hoop dat eenieder mee aan de kar trekt om ervoor te zorgen dat we op het federale niveau een nieuwe regeling hebben voor het verenigingswerk dat zich in de focus beperkt tot de sportsector.
De vraag om uitleg is afgehandeld.