Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, vorige week verspreidde de provincie Limburg een vacature voor een Vlaamse everzwijnencoördinator. Die moet de verschillende partijen in de everzwijnenproblematiek aan tafel brengen en met oplossingen voor de dag komen. De vacature volgt uit de nota ‘Duurzaam samenleven met het everzwijn’, die u in het najaar van 2020 lanceerde. Groen vindt het aanstellen van een coördinator een goede zaak, maar heeft wel enkele vragen.
Wat is de evaluatie en de impact van uw actieplan ‘Duurzaam samenleven met het everzwijn’? Zijn de everzwijnenpopulatie en de gevolgen ervan beter onder controle of niet? Kortom, heeft uw plan al effect?
Wat is het mandaat van de coördinator? Heeft de coördinator louter een uitvoerende rol of zal die ook een voorstel op tafel leggen? Wat houdt het takenpakket van preventie concreet in? Door welk fonds wordt de coördinator gefinancierd? Hoe zal de samenwerking tussen het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) en de provincie verlopen om die rol verder vorm te geven?
Minister Demir heeft het woord.
Het actieplan loopt. Een groot aantal initiatieven zijn opgestart. Denken we maar aan de projectsubsidie voor structurele schadepreventie, de lancering van de ‘Early Warning/Rapid Response’ en de drukjachtopleiding. Andere onderdelen van het everzwijnenplan worden ook uitgerold. De aanwijzing van de everzwijncoördinator is er daar een van. Dat is op zich trouwens ook een katalysator voor andere onderdelen van het plan. Het is nog te vroeg om te spreken van een eventuele impact van het plan, omdat we daar door corona ook wat achterstand hebben opgelopen.
De everzwijncoördinator staat in voor de coördinatie en ondersteuning bij de aanpak van de everzwijnenproblematiek in Vlaanderen. De everzwijncoördinator geeft in de eerste plaats mee invulling aan de doelstellingen van het everzwijnenbeleid van de Vlaamse overheid, zoals bepaald in het everzwijnenplan.
De coördinator is een bruggenbouwer. Hij of zij moet proberen om, in samenspraak met alle betrokkenen, oplossingen naar boven te halen. Daarbij volgt de coördinator de afspraken uit de faunabeheerzones op en zorgt hij ervoor dat die afspraken uitgevoerd worden. De coördinator heeft daarnaast ook een zekere autonomie en kan uiteraard ook zelf voorstellen doen vanuit de praktijk en vanuit de gesprekken die hij of zij heeft gevoerd, om dan tot een gedragen oplossing te komen.
Een van de pijlers van een gedragen everzwijnenbeheer is preventie van mogelijke schade. Concreet zal de everzwijncoördinator bij problemen met everzwijnen nagaan welke opties er zijn om ze met preventieve maatregelen op te lossen of te verzachten. Daarbij zal de everzwijncoördinator de preventieopportuniteiten detecteren en uitvoering van die preventie stimuleren. Daarnaast heeft de coördinator ook een rol te spelen bij de aanpak van de ‘black points’ langs gewestwegen, bij de informatiecampagne ‘Natuur als goede buur’ en bij de opvolging van de projectoproep rond preventie van everzwijnschade.
De everzwijncoördinator wordt gefinancierd door het Jachtfonds. Het takenpakket van de coördinator wordt vastgesteld en desgevallend bijgestuurd door een stuurgroep, waarin naast het ANB en de provincie Limburg ook ons kabinet betrokken is. De coördinator wordt begeleid door een maandelijks projectbureau waarin het ANB, het INBO en de provincie Limburg betrokken zijn. Het ANB en het INBO leveren de coördinator de nodige kennis en praktische ondersteuning voor wettelijke, technische en wetenschappelijke aspecten. De coördinator zal dus zeer goed omringd zijn.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister.
Vorig jaar hebt u een team van professionele jagers aangesteld, het Rapid Response Team. Zij grijpen in waar bestaande jachtrechthouders de overlast niet meer onder controle krijgen of op vraag van gemeenten wanneer everzwijnen voor schade en overlast zorgen in woonwijken of op begraafplaatsen. Daarenboven gaat u werken met afdwingbare quota voor jagers. Als het vooropgestelde aantal geschoten everzwijnen op openbaar domein niet wordt gehaald, zijn daar consequenties aan verbonden, begreep ik. Dat kan de inzet van het Rapid Response Team betekenen, maar bijvoorbeeld ook het intrekken van licenties. Hebt u er nu al zicht op hoeveel keer het Rapid Response Team werd ingezet en in welke gebieden? Was dat vooral het geval bij het niet-halen van de quota? Werden er al licenties ingetrokken? Mijn vraag gaat kortom over het functioneren van dat Rapid Response Team en de resultaten die daar gehaald worden.
De heer Pieters heeft het woord.
Minister, het is natuurlijk niet voor niets dat die coördinator in Limburg wordt aangesteld, want we hebben er daar serieuze problemen mee. Maar als we een coördinator nodig hebben, hoe verliep de communicatie tussen de verschillende verenigingen dan voordien? Is dat per se nodig? Moet die coördinator dan ook zorgen voor de communicatie met bijvoorbeeld jagersvereniging Sint-Hubertus? Die jagers worden ook ingezet in het Rapid Response Team. Ook zij kunnen helpen om de zaak te coördineren. Hoe verloopt die communicatie? En waarom is dat alleen in Limburg nodig?
De heer Brouns heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, wij kunnen vanop het terrein getuigen dat in het hoge noorden van Limburg de populatie zeker nog niet onder controle is. We hebben regelmatig overleg met de verschillende wildbeheereenheden (WBE's) die bij ons actief zijn. En daar zie je inderdaad dat de drukjachten noodzakelijk blijven om de populatie onder controle te krijgen. U weet dat er in het verleden helaas ook al incidenten geweest zijn. Het blijven levensgevaarlijke situaties met overstekend wild. De afrastering van gewestwegen en lokale wegen, waar u ook op hebt ingezet, is absoluut noodzakelijk om gevaarlijke ongevallen maximaal te vermijden.
Zijn er op dat vlak nog bijkomende plannen om in het kader van de verkeersveiligheid verdere gebieden met lokale wegen en vooral gewestwegen met doorgaand verkeer maximaal te beschermen? Zijn er op dat vlak nog plannen?
Minister Demir heeft het woord.
Collega Schauvliege, ik heb die cijfers vanmorgen opgevraagd, want ik had dezelfde vraag als u. Maar ik heb de cijfers nog niet gehad. Zodra ik ze heb, zal ik ze ook aan u en aan de commissie overmaken.
Het team is niet enkel actief in Limburg, maar ook in Antwerpen en andere plekken waar er problemen dreigen. De coördinator zelf zal in eerste instantie vooral actief zijn in de provincie Limburg. De communicatie zal gebeuren tussen de administraties die ik heb opgenoemd, de nieuwe coördinator en de wildbeheerseenheden.
Collega Brouns, er zijn inderdaad plannen tot rasters in functie van het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO). Bijvoorbeeld langs de Noord-Zuidverbinding komt er een raster met een veilige oversteek. Ook in Oudsbergen zijn er een aantal zaken gepland. De middelen zijn ook voorzien. Ik denk dat we daarmee inderdaad een aantal tragische gevallen en accidenten kunnen voorkomen. Als ik me niet vergis, is die van Oudsbergen ondertussen zelfs al uitgevoerd. Dat kunnen we al afvinken.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, zoals ik daarnet al zei, juichen wij de aanstelling van een everzwijncoördinator toe. Het is inderdaad nodig om acties te ondernemen om de everzwijnenpopulatie onder controle te krijgen, maar we willen wel benadrukken dat jacht daarbij de laatste stap is en dat we eerst moeten zorgen voor afrastering en ervoor moeten zorgen dat voedselbronnen minder vlot beschikbaar zijn voor die dieren. En jacht is dan de laatste optie. Voor Groen is jacht er op basis van objectieve feiten, met als doel het natuurlijke evenwicht te proberen te bewaren, als dat op een natuurlijke wijze niet zou lukken. Dat moet het uitgangspunt zijn. Wij steunen dus dit verhaal en we hopen dat we op die manier de everzwijnenproblematiek in Limburg – en hopelijk breidt het probleem zich niet uit naar de rest van Vlaanderen – onder controle kunnen houden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.