Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, enkele weken geleden kwam aan het licht dat 3M de gevaarlijke stoffen MeFBSA, MeFBSAA en PFBA in zijn bedrijfsafvalwater loosde, zonder dat de vergunningverlenende of toezichthoudende overheid daarvan op de hoogte was.
Woensdag 25 augustus zijn een grote groep inspecteurs van de milieu-inspectie, de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het agentschap Zorg en Gezondheid en de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) binnengevallen bij 3M in Zwijndrecht. Vrijdag 27 augustus werd door de omgevingsinspectie een veiligheidsmaatregel opgelegd om het lozen van afvalwater dat PFBSA bevat, per direct te stoppen. Dinsdag 7 september hebt u een deurwaarder gestuurd naar de Belgische hoofdzetel van het Amerikaanse bedrijf 3M. U stelt 3M en zijn bestuurders in gebreke voor hun aanpak van de PFOS-vervuiling.
Minister, welke handelingen hebben de inspecteurs op 25 augustus precies verricht? Welke stoffen en documenten werden onderzocht? Met wie hebben de inspecteurs gesproken? Wat zijn de resultaten van de inspectie? Welke vervolgstappen worden er genomen?
Er is een verbod op het lozen van PFBA. Wat met de analyses van de andere stoffen? Volgen er nog maatregelen over andere stoffen dan PFBA?
Minister Demir heeft het woord.
Collega, op 21 augustus deelde de milieu-inspectie aan 3M haar intentie mee tot het opleggen van een veiligheidsmaatregel om de lozing te staken tot aangetoond is dat het risico voor mens of milieu uitgeschakeld is of tot een aanvaardbaar niveau werd ingeperkt. Op 24 augustus vond de hoorzitting plaats waarop 3M de mogelijkheid tot verweer werd geboden. Ter aanvulling van de hoorzitting werd op 25 augustus een aanvullende controle op het bedrijf uitgevoerd. Het doel van deze aanvullende controle was het krijgen van bijkomende informatie en documentatie.
De deelnemende inspecteurs van de milieu-inspectie, de VMM, de OVAM en het agentschap Zorg en Gezondheid hebben aan 3M gerichte en gedetailleerde vragen gesteld met betrekking tot het productieproces. Deze extra informatie was noodzakelijk om de bronnen te identificeren die de aanwezigheid van de stoffen PFBSA, methyl-FBSA en methyl-FBSAA in het afvalwater veroorzaken. Het inspectieteam voerde vervolgens een controle uit op de productie-installaties zelf, opnieuw met specifieke aandacht voor die installaties waar deze stoffen gevormd kunnen worden. Ten slotte ging het inspectieteam over tot monstername van het afvalwater op drie plaatsen in de productie. Het inspectieteam werd ter plaatse ook te woord gestaan door een uitgebreide delegatie van het bedrijf, waaronder de plant manager, de manager, de milieucoördinator, een bedrijfsjurist en enkele productspecialisten.
Ik kom tot uw tweede vraag. Op basis van de bij deze controle verkregen informatie legde de milieu-inspectie aan het bedrijf 3M op 27 augustus een veiligheidsmaatregel op. Meer concreet legde de milieu-inspectie op dat 3M de proceswaters van de 2 PFBSA-houdende processen moet opvangen, gescheiden houden en verwerken volgens de best beschikbare technieken. 3M moet ook de milieu-inspectie op de hoogte brengen 2 weken voor de opstart van deze betreffende processen. Men moet ook de geproduceerde en opgevangen hoeveelheden proceswater gedetailleerd inventariseren tijdens de volledige duur van deze processen. Verder moet 3M wekelijks een analyse uitvoeren van het effluent van de waterzuiveringsinstallatie voor de parameters die zijn opgenomen in het ontwerpcompendium voor de monsterneming, meting en analyse van water voor perfluorverbindingen en bijkomende parameters. En ten slotte moet 3M het proceswater van 29 andere batchprocessen wekelijks analyseren op de aanwezigheid van de stoffen PFBSA, methyl-FBSA en methyl-FBSAA.
Ik denk dat de milieu-inspectie op het terrein heel snel heeft geageerd. Op 21 augustus deelde de milieu-inspectie haar intentie tot het opleggen van veiligheidsmaatregelen, en op 24 augustus was er de hoorzitting. Op 27 augustus is er dan een veiligheidsmaatregel opgelegd, waarvoor ook mijn dank. Zoals ik al zei zijn er heel wat mensen op het terrein die heel veel goed werk leveren. En dat is ook zeker hier het geval.
Op 1 oktober 2021 heeft de milieu-inspectie in overleg met de VMM en het agentschap Zorg en Gezondheid het bedrijf 3M aangemaand om tegen 8 oktober 2021 de informatie, die mondeling werd gevraagd tijdens de controle op 25 augustus 2021, te bezorgen. 3M werd ook aangemaand om tegen 15 oktober een extern expertenteam aan te stellen dat alle huidige en historische PFAS-emissies van 3M in kaart brengt en op basis daarvan een evaluatie maakt van de gevaren voor mens en gezondheid. Ten slotte moet 3M tegen 15 oktober 2021 een plan van aanpak voorleggen waarin de nodige maatregelen worden voorzien om verstuiving van braakliggende grond of stof op de site van 3M zo veel mogelijk te vermijden.
Dan was er uw laatste vraag. De milieu-inspectie volgt de uitvoering van deze veiligheidsmaatregel en de gegeven aanmaning van nabij op. Ik verwees reeds naar het ontwerpcompendium voor de monsterneming, de meting en analyse van water voor perfluorverbindingen. Daarnaast is voor andere parameters een kwantitatieve analyse momenteel nog niet mogelijk en biedt alleen een kwalitatieve screening van componenten een aantal inzichten.
Ik hoop dat u bij dezen voldoende informatie hebt. Maar zoals u weet vinden wij het belangrijk dat hier een consequente en kordate handhaving wordt voortgezet.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Bedankt voor uw overzicht van de verschillende acties die zijn ondernomen om 3M te controleren.
Nu, mijn vraag breidt zich uit naar andere bedrijven in de haven. We hebben nu deze hele case rond 3M en de PFOS-problematiek, maar zijn er verhoogde controles in de haven tout court en in andere bedrijven in de haven? Zijn er vermoedens dat daar ook inbreuken op de milieuwetgeving gebeuren of niet? Of hebt u daar geen aanwijzingen voor?
Minister Demir heeft het woord.
Ik denk dat ik daar toch voldoende op heb gereageerd, collega Schauvliege. Daar zijn momenteel sowieso verhoogde controles op bedrijven met PFOS. We hebben daar zelfs een opdrachthouder voor. Dus ik weet niet welke uitspraak u wilt ontlokken.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Ik wil geen uitspraken ontlokken. Maar we hebben nu de hele saga rond PFOS en PFAS. Daarin komen een aantal knelpunten naar boven, en we merken dat er te weinig controle gebeurd is bij 3M. Dat wordt nu ingehaald. Mijn vraag is gewoon of u ook naar andere bedrijven en vervuilende stoffen kijkt, en of er actief een controleprogramma wordt uitgerold naar andere bedrijven in de haven.
Of zegt u: 'We zijn nu met 3M bezig, en dit is waar onze focus gelegd wordt'? En gaan jullie ervan uit dat alle andere bedrijven geen overtredingen begaan? Ik zeg niet dat het gebeurt, maar ik vraag me wel af of u nu gealarmeerd bent om extra dingen te gaan controleren of niet.
De vraag om uitleg is afgehandeld.