Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn

– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.

Mevrouw De Coninck heeft het woord.

Minister, het Gordelfestival is traditiegetrouw op de eerste zondag in september een moment waarop we het Vlaamse en groene karakter van onze Rand in de kijker plaatsen. Vorig jaar hadden we een corona-editie, waarbij de deelnemers gespreid over een hele periode aan de verschillende activiteiten konden deelnemen. Dat bleek een groot succes, met maar liefst 7500 deelnemers. Voor elk van die deelnemers werd ook een boom geplant.

Ook dit jaar was de Gordel een succes. Net zoals het voorbije jaar kon er in de week voor de eerste zondag van september gefietst en gewandeld worden. Op zondag 5 september werd de Gordelweek afgesloten met een Gordelfestival: optredens en activiteiten in het Gordeltrefpunt op het provinciedomein van Huizingen, in focusgemeente Sint-Pieters-Leeuw en in de gemeenschapscentra die deelnemers van de Gordel ontvingen. Het mooie weer heeft zeker een positieve bijdrage geleverd – we moeten vaststellen dat de weergoden ons dikwijls gunstig gezind zijn de eerste zondag van september. Maar het hoeft toch geen betoog dat de coronacrisis nog steeds wat meegespeeld zal hebben en misschien een impact gehad heeft op de beleving of het gevoel dat we normaal op zo’n Gordeldag kunnen verwachten.

Minister, wat is uw analyse van het aantal deelnemers aan deze editie van het Gordelfestival? Hoe evalueert u de verschillende activiteiten van deze Gordeleditie? Zijn er bepaalde vernieuwingen of wijzingen die, ondanks of dankzij de coronacrisis, meegenomen worden naar de komende – hopelijk volledig coronavrije – edities?

Minister Weyts heeft het woord.

Ik denk dat de laatste editie – misschien onverhoopt – een heel fijne editie was. Met meer dan 11.000 geregistreerde deelnemers werden onze verwachtingen overtroffen. Als je ons enkele maanden geleden gezegd zou hebben dat er 11.000 geregistreerde deelnemers zouden zijn, had ik je ongetwijfeld voor gek verklaard.

Er waren wel wat beperkingen. We moesten absoluut vermijden dat er een geconcentreerde volkstoeloop zou ontstaan. Als er meer dan 1500 mensen op één plaats waren, dienden we immers de nodige maatregelen te treffen: Covid Safe Ticket, afsluitingen plaatsen, controles organiseren. Dat kan nu eenmaal niet overal zonder het concept van de Gordel volledig aan te tasten.

Ik ga er trouwens van uit dat velen zich niet registreerden en dat je gemakkelijk enkele duizenden boven op dat cijfer van 11.000 mag tellen. Daar tel ik dan nog de wandelaars, fietsers, lopers en anderen niet bij die tijdens de Gordelweek deelnamen in de plaats van op Gordelzondag. Er waren ook duizenden mensen die via Strava deelnamen aan de Gordel.

Wat hebben we hieruit geleerd? Ik denk dat we volgend jaar, als er een – hout vasthouden – coronavrije editie kan doorgaan en alles weer naar het nieuwe normaal gaat, communicatief de gordel weer zonder remmingen kunnen promoten. We hebben dit jaar namelijk met de rem opgetrokken gecommuniceerd, omdat pas heel laat duidelijk was dat we ook de muziekevenementen effectief zouden kunnen organiseren. Dat werd eigenlijk pas twee weken voor de eigenlijke happening beslist, samen met de verschillende lokale besturen. Dat was geen eenvoudige opdracht. Maar we zijn dus niet voluit kunnen gaan wat de publiekscommunicatie betreft.

Een blikvanger voor de Gordel is altijd belangrijk. Dit jaar was dat de ringweg rond de luchthaven. We proberen altijd iets aparts te bieden aan de fietsers, iets dat je anders nooit kunt beleven. Ik droom er bijvoorbeeld van om met de Gordeldeelnemers eens over het viaduct van Vilvoorde te kunnen fietsen. Dat zou leuk zijn. Maar de politie ligt nog altijd wat dwars op dat vlak. Nu kon er dus gefietst worden op de luchthaven. Dat was heel aangenaam. Zelf heb ik de 100 kilometer gedaan. Ik weet niet of dit ook opgenomen was in de andere parcours. Dat was iets unieks.

De Strava-uitdaging zullen we behouden, alsook het idee om al een volledige week eerder met de bewegwijzering van de routes te kunnen starten, omdat men dan op eigen tempo en via Strava de Gordel zelf kan rijden. Verder hoop ik ook te kunnen blijven samenwerken met de Bûûmplanters. Een boom per Gordeldeelnemer extra in de Vlaamse Rand blijft een principe waar ik graag mijn schouders onder zet. Dat heeft er immers toe geleid dat we in de vorige editie duizenden bomen extra hebben kunnen planten in de Vlaamse Rand. Voor deze editie zijn er elfduizend geregistreerde deelnemers. Dat betekent dat er opnieuw elfduizend bomen bij zullen komen.

Mevrouw De Coninck heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Elfduizend deelnemers, dat is toch een mooi aantal, zeker in coronatijden. Dat is een indicatie dat het festival nog veel mensen kan bekoren. Ik hoop dan ook dat we de volgende jaren opnieuw voluit kunnen gaan wat de beleving en vooral de mogelijkheden van het Gordelfestival betreft.

U hebt het over Strava als nieuwigheid, en ik juich dat toe. Dat is positief. Ik hoor ook het idee om op het viaduct te kunnen fietsen. Ik denk dat u daarvoor ongetwijfeld de steun zult hebben van de burgemeester van Vilvoorde.

De Gordel is nog altijd een moment waarop mensen nieuwe plekken of groene locaties in hun buurt ontdekken die ze misschien nog niet kenden. Dat is ook de sterkte van het festival: het groene karakter van onze Rand in de verf zetten en mensen die Rand doen beleven, met de fiets, te voet en op culinair vlak.

Minister, ik zou u wel willen vragen om de volgende jaren te bekijken hoe we ook nieuwkomers mee kunnen betrekken bij het festival. Het is een mooi jaarlijks wederkerend moment met een grote en traditioneel historische betekenis in onze Rand, waarvan iedereen deel kan uitmaken, waar iedereen welkom is. Ik denk dat het in essentie dan ook een heel verbindend verhaal is, dat de integratie van die nieuwkomers moet bevorderen zonder afbreuk te doen aan onze wortels.

Ik wil in de rand toch ook nog eens pleiten om zeker de Vlaamse ontvoogdingsstrijd, die natuurlijk niet meer dezelfde is als vroeger, niet te vergeten in dit verhaal, want het festival is uiteindelijk toch min of meer daaruit ontstaan. De uitspraak van de Raad van State en de gevolgen van de zesde staatshervorming die we gisteren hebben besproken in een andere commissie in het parlement, tonen nogmaals aan dat de strijd voor een Vlaams Vlaanderen nog altijd niet volledig gestreden is. Ik denk dat dit een basisgedachte moet blijven bij het Gordelidee zoals we dat al jaren kennen.

De heer Slootmans heeft het woord.

Mevrouw De Coninck, ik dank u om het item van de Gordel hier nog eens aan te raken. Het lijkt me inderdaad een belangrijk ankerpunt voor de Vlaamse Rand. Wat mij echter de laatste jaren fundamenteel stoort– en als ik het interview lees met de grondlegger van de Gordel, André Lerminiaux, ben ik blijkbaar niet alleen – is dat de boodschap van destijds hopeloos verwaterd is. Vroeger luidde de kernboodschap, was het motto en de slogan van de Gordel: ‘Wij houden van alle mensen die het Vlaams karakter van onze gemeenten eerbiedigen.’ Die boodschap is vandaag veel actueler dan toen, maar wordt eigenlijk niet meer gebruikt. Op de website van de Gordel is daar zelfs geen woord meer over terug te vinden. Destijds werd dat dan verkocht onder het mom van de verbreding en dergelijke meer. Maar wanneer men daar nu op terugkijkt, stelt men wel vast dat toen die boodschap wel nog glashelder was, meer dan honderdduizend mensen naar de Gordel kwamen. Nu is dat nog amper een fractie daarvan.

Ook de marketing rond het gebeuren was vroeger veel prominenter: er was het Gordellied, er was reclame op radio en televisie, iedereen wist perfect wanneer de Gordel plaatsvond. U moet vandaag maar eens de test doen in uw kennissenkring: niemand die het nog weet, geen kat die nog weet wanneer het Gordelfestival plaatsvindt.

Minister, waarom wordt de kernboodschap van destijds niet opnieuw van onder het stof gehaald om ze een veel prominentere plaats te geven in uw marketing, niet alleen in een interviewtje met RINGtv, tussen neus en lippen? Neen, dat moet prominent in beeld komen. De strijd is bijzonder actueel. Mevrouw De Coninck heeft terecht verwezen naar het arrest van de Raad van State, dat opnieuw een zware tegenslag is voor de Vlaamse Rand. Het is dus echt wel alle zeilen bijzetten, en ik denk dat de Gordel daar inzake marketing en boodschap een veel betere rol in zou kunnen spelen.

Waarom – en dit is misschien een vreemde vraag , kiest men niet zoals destijds voor een Gordellied met veel toeters en bellen om het publiek warm te maken voor dat evenement en vooral voor de kernboodschap van destijds?

Minister Weyts heeft het woord.

Wat het betrekken van nieuwkomers betreft: daar hebben we wel aandacht voor, onder andere via de RandKrant. Maar de hoofddoelstelling blijft natuurlijk het naar voren schuiven van de Vlaamse en groene Rand. Men kan zeggen dat dit nog niet genoeg wordt geaccentueerd, en ik volg dat. Ik probeer er altijd een stevige Vlaamse editie van te maken, dat is een blijvend aandachtspunt. En om de publieksaandacht te vergroten, kijk ik altijd uit naar concrete suggesties. Ik denk dat we twee jaar geleden nog eens een nieuwe Gordellied hebben laten maken, maar dat was geen al te groot succes. Maar concrete suggesties voor het verhogen van de publieksaandacht zijn altijd welkom.

Mevrouw De Coninck heeft het woord.

Ik kijk uit naar de volgende editie van het Gordelfestival, al dan niet met een Gordellied.