Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer De Roo heeft het woord.
Minister-president, overheden moeten maximaal gebruikmaken van de gegevens waarover ze reeds beschikken. Het is hen niet toegelaten om gegevens op te vragen waarover ze reeds beschikken. Dat is een terechte werkwijze. Bij burgers, bedrijven en organisaties moet een overheid geen gegevens opvragen waarover zij beschikt.
De Vlaamse overheid werkt op deze manier vanuit het ‘only once’-principe. Er worden geen vragen om informatie gesteld wanneer die informatie al bij de overheid is. Om te garanderen dat deze gegevensdeling tussen de verschillende overheden op een veilige manier kan gebeuren, werd het MAGDA-platform (maximale gegevensdeling tussen administraties) opgericht.
Minister-president, eerder hebt u erop gewezen dat u het MAGDA-platform verder hebt laten evolueren naar een schaalbaar gegevensdelingsplatform met een hogere stabiliteit en bedrijfszekerheid volgens de meest moderne architectuur en technieken. Aangezien steeds meer Vlaamse overheden en ook lokale besturen gebruikmaken van de diensten waarmee overheidsdata beschikbaar worden gesteld, was dat volgens u ook nodig.
Daarnaast wordt ook ingezet op de uitbouw van de MAGDA Documentendienst waarbij documenten vanuit de overheden op een snelle en efficiënte manier, zowel digitaal als op papier, verstuurd kunnen worden naar burgers en ondernemingen.
Minister-president, hoe wordt het gebruik van deze diensten verder opgevolgd? In welke mate wordt daarbij ook onderzoek gedaan naar de tevredenheid van de gebruikers over de geleverde dienstverlening? Worden de verschillende Vlaamse overheidsdiensten en de lokale besturen er actief toe aangespoord en aangemoedigd om volop gebruik te maken van de MAGDA-dienstverlening? Op welke manieren gebeurt dat? Hoe ziet u de werking van de MAGDA Documentendienst verder evolueren? Hoe worden burgers en ondernemingen ertoe aangemoedigd om de toelating te geven om documenten via hun eBox te ontvangen? Wordt daar een specifiek actieplan voor ontwikkeld?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer De Roo, Digitaal Vlaanderen bouwt al jarenlang zowel het MAGDA-dienstenaanbod als de MAGDA-dienstverlening verder uit. De gebruikscijfers van deze diensten worden systematisch opgevolgd. Het gebruik stijgt jaar na jaar. Zo zien we nu reeds voor de voorbije drie kwartalen van 2021 een stijging van 70 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2020, naar een totaal van 360 miljoen transacties, dus op negen maanden tijd. Elk kwartaal worden deze gebruikscijfers ook gerapporteerd aan de belangrijkste interne en externe stakeholders.
De MAGDA-dienstverlening wordt ook stelselmatig verder uitgebouwd, met onder andere de introductie van een servicedesk, gebruikersomgeving en statuspagina in 2020 en het aanbieden van duidelijke ‘service levels’ in 2021. Deze ‘service levels’ omvatten de streeftijden waarbinnen het MAGDA-team meldingen van klanten beantwoordt en oplost. We zien hier duidelijk een positieve evolutie.
Op de jaarlijkse MAGDA-gebruikersdagen en op de Trefdag Digitaal Vlaanderen wordt in interactieve klantensessies onder andere gepolst naar de voornaamste wensen en verzuchtingen van onze klanten in verband met de MAGDA-dienstverlening.
Hiernaast sturen we eenmaal per jaar ook een online enquête uit om de klantentevredenheid in kaart te brengen en de visie van onze klanten op onze dienstverlening te capteren. De volgende enquête wordt verstuurd in de eerste week van oktober 2021, dat is deze week, zodat we de resultaten kunnen gebruiken voor onze interactieve sessie op de eerder genoemde Trefdag Digitaal Vlaanderen.
Via de enquête en de specifieke workshops willen we niet enkel de vinger aan de pols houden rond de klantentevredenheid, maar zorgen we er ook voor dat klanten mee richting kunnen geven aan de uitbouw van onze dienstverlening.
MAGDA is een van de bouwstenen aangeboden door Digitaal Vlaanderen, die samen met andere bouwstenen actief gepromoot worden bij zowel de Vlaamse overheid als de lokale besturen.
Het Bestuursdecreet werd dan ook in die zin aangepast dat het gebruik van het MAGDA-platform voor door de Vlaamse Regering erkende authentieke gegevensbronnen, namelijk het Rijksregister, de registers van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en de Kruispuntbank van Ondernemingen, verplicht is geworden. Sinds het VDI-decreet (Vlaamse Dienstenintegrator, nu Digitaal Vlaanderen) van 2012 merkten we sowieso al op dat almaar meer Vlaamse overheidsinstanties vrijwillig een beroep doen op de VDI om op een zo efficiënt mogelijke manier authentieke gegevensbronnen die persoonsgegevens bevatten, te raadplegen of te ontsluiten. Met de invoeging van deze decretale verplichting om een beroep te doen op de VDI, worden de Vlaamse overheidsinstanties en de lokale besturen die op digitaal vlak nog een weg moeten afleggen erop gewezen dat zij een beroep moeten doen op de VDI om persoonsgegevens bij authentieke gegevensbronnen te raadplegen.
We merken ook op dat veel van de gebruikers van het MAGDA-platform vragen stellen of een aansluiting aanvragen zonder daarover voorafgaand met het MAGDA-team in contact geweest te zijn. Door onder andere de stijgende naleving van het ‘only once’-principe, de mond-aan-mondreclame en meer en meer bewustwording bij het doelpubliek van de mogelijkheden van MAGDA, zien we dat voor een groot deel het MAGDA-platform zichzelf verkoopt.
Desalniettemin blijft het inderdaad wel belangrijk om actief in te zetten op verschillende inspanningen om de MAGDA-dienstverlening in al haar facetten te blijven uitdragen. Het MAGDA-team heeft daartoe een heel breed palet van methodes om zowel de Vlaamse overheidsdiensten als de lokale besturen aan te moedigen om gebruik te maken van het MAGDA-platform. Ze maken daarbij gebruik van de klassieke methodes, zoals een website die alle informatie bevat over het aanbod van de MAGDA-dienstverlening. Daarnaast zijn binnen het MAGDA-team en binnen Digitaal Vlaanderen heel wat personen actief betrokken bij de actieve begeleiding en het aanbrengen van gebruikers van MAGDA-diensten en wordt er continu gewerkt aan de uitbreiding van het aanbod van MAGDA.
Zo heeft het MAGDA-team een relatiebeheerder die optreedt als contactpersoon en actief inzet op marketing, door onder andere mailings uit te sturen als er nieuwe dienstverlening aangeboden wordt, werk- en gebruikersgroepen organiseert, deelneemt aan kennisdelingssessies van lokale besturen, de stuurgroep lokaal e-government bijwoont enzovoort. Binnen het MAGDA-team is er ook een service integration manager actief, die klanten actief begeleidt bij het opmaken van de nodige juridische documenten, zoals machtigingen en protocollen, en die complexere klantvragen opneemt en mee begeleidt. Binnen Digitaal Vlaanderen zijn er ook accountmanagers actief voor de Vlaamse overheid én voor de lokale besturen en hun dienstenleveranciers. Zoals hoger vermeld, organiseert Digitaal Vlaanderen op geregelde basis verschillende ontmoetingsmomenten met klanten, zoals de Trefdag Digitaal Vlaanderen, de gebruikersdagen enzovoort. Daar worden succesverhalen van MAGDA-afnemers gedeeld. En dat kan natuurlijk inspirerend werken.
De aansturing van MAGDA gebeurt ook door de klanten van het MAGDA-platform, via onder andere het bestuurscomité Kruispuntbank Vlaanderen, dat driemaandelijks samenkomt en waar vertegenwoordigers van zowel lokale besturen als van de Vlaamse overheid vertegenwoordigd zijn. Ook voor de verschillende diensten, aangeboden door het MAGDA-platform, grijpt er veel sturing vanuit de gebruikers plaats. Zo zijn er verschillende werk- en gebruikersgroepen actief, bijvoorbeeld voor het domein Persoon, waarbinnen de gegevens uit het rijksregister besproken worden en kennis gedeeld wordt.
Naast de website en de actieve benadering voor de klanten, wordt er binnen het MAGDA-team ook sterk ingezet op het goed begeleiden van de klant via de gepaste digitale tools. Zo bouwde het MAGDA-team de voorbije jaren een laagdrempelige gebruikersomgeving uit met veel uitgebreide documentatie over alle beschikbare diensten op het MAGDA-platform, maar ook met handleidingen over hoe men machtigingen en protocollen kan aanvragen, met technische voorbeelden enzovoort. Als er dan nog vragen zijn, kan de klant via de MAGDA-helpdesktoepassing vragen stellen aan het MAGDA-team en de status van de beantwoording van zijn vraag ook opvolgen via diezelfde toepassing.
Daarnaast bouwde het MAGDA-team verschillende applicaties om het gebruik van authentieke gegevens via het MAGDA-platform nog toegankelijker en laagdrempeliger te maken. Enerzijds is er de tool MAGDA Online, waarbij lokale besturen en Vlaamse overheidsdiensten zelf geen applicatie meer moeten bouwen, maar de authentieke gegevens rechtstreeks kunnen raadplegen via een webtoepassing, beveiligd met eID of Itsme. Op dit moment kunnen via die toepassing het Rijksregister, de Kruispuntbank Sociale Zekerheid, de gegevens uit het kadaster, de Kruispuntbank Ondernemingen en de diplomagegevens bevraagd worden. Anderzijds wordt binnen MAGDA momenteel de tool Automatisch Advies gebouwd, waarmee de complexe bedrijfslogica van een klant op een eenvoudige manier kan worden afgehandeld. Op die manier moet een afnemer van het MAGDA-platform zelf geen applicaties meer bouwen, maar kan hij van generieke tools gebruikmaken.
Tot slot is het MAGDA-team ook heel actief in de verschillende trajecten die lopen in het kader van de digitale transformatie van de Vlaamse overheden en het relanceplan Vlaamse Veerkracht. Samen met de lokale besturen en het Agentschap voor Binnenlands Bestuur begeleidt het MAGDA-team verschillende lokale besturen die projectdossiers indienen binnen de projectoproep Gemeente zonder Gemeentehuis, ontwikkelt het nieuwe diensten binnen MAGDA Online na afstemming met de stakeholders enzovoort.
De MAGDA Documentendienst laat een Vlaamse entiteit of lokaal bestuur toe om geautomatiseerd digitale documenten te versturen naar een door de ontvanger geactiveerde e-box of e-mailadres of, indien die kanalen nog niet geactiveerd zijn, aangetekend per post te laten bezorgen. Er zijn momenteel reeds meer dan 12 miljoen documenten via die weg verstuurd, vanuit een tachtigtal overheidsadministraties.
Met de middelen die beschikbaar worden gesteld vanuit het programma Vlaanderen Radicaal Digitaal II wordt die component uitgebreid met de mogelijkheid voor een ontvanger – dat kan een burger of een onderneming zijn – om ook digitaal te reageren op een ontvangen document. Die uitbreiding, de AntwoordHub, is momenteel in een verkennende fase en zal verder geïmplementeerd worden in de loop van 2022.
Daarnaast wordt er gekeken naar de mogelijkheid tot digitaal tekenen door de integratie met het digitaal tekenplatform. Op die manier wordt het elektronisch ondertekenen van documenten binnen de Vlaamse overheid en bij lokale besturen gefaciliteerd. Het digitaal tekenen van documenten alvorens ze te versturen naar de ontvanger vermindert de papierstroom drastisch en zorgt voor belangrijke tijdswinsten en een efficiënte bedrijfsvoering, zeker in tijden van maximaal plaats- en tijdonafhankelijk werken. Die bijkomende functionaliteit zal in het voorjaar van 2022 volledig geïntegreerd zijn.
Verder zal ook de mogelijkheid voorzien worden om vanuit het verzonden document digitaal te betalen. Zo kan bijvoorbeeld bij het versturen van de verkeersbelasting onmiddellijk ook de betaling doorgevoerd worden.
Daarnaast denken we ook aan de Vlaamse entiteiten of lokale besturen die niet over een volwaardig dossieropvolgingssysteem beschikken. Om de MAGDA Documentendienst ook voor hen toegankelijk te maken, worden de functionaliteiten van MAGDA Online uitgebreid om vanuit een generieke gebruikerstoepassing documenten te versturen en/of te ontvangen.
Andere zaken die op de roadmap staan voor 2022, zijn onder andere de implementatie van de functionaliteit om aangetekende gekwalificeerde e-mails te kunnen versturen, de integratie van authentieke bronnen om automatisch bijkomende informatie nodig ter verzending op te halen – bijvoorbeeld kadasterdiensten – en de generieke opzet van de briefgeneratiecomponent. Die laatste component moet worden gezien als een middel om vlotter brieven te kunnen aanmaken en versturen, en op die manier de drempel te verlagen voor de lokale besturen om documenten via digitale weg te versturen.
Door het vervullen van de documentproviderrol in het gefedereerde eBoxmodel kunnen Vlaamse entiteiten en lokale besturen ook op een vlottere manier aansluiten op die eBox, doordat een aantal administratieve, juridische en technische procedures op Vlaams niveau kunnen worden georganiseerd. Dat zal op zijn beurt leiden tot een verhoogde stroom van documenten vanuit die instanties naar de eBox, wat de burgers zal aanmoedigen om de eBox te activeren en te gebruiken. Die uitbreiding werd reeds ontwikkeld en wordt momenteel afgetoetst in een testomgeving. We verwachten ermee in productie te gaan in de loop van oktober 2021.
Los van bovenstaande uitbreidingen, die het voor overheidsinstanties en lokale besturen gemakkelijker moeten maken om documenten via digitale weg te versturen en die ontvangers kunnen aanmoedigen om de eBox te activeren en te gebruiken, heeft het elektronisch versturen van de COVID-19-vaccinatie-uitnodigingen natuurlijk een enorme boost gegeven aan het activeren van de eBoxen van de burgers. Sinds het versturen van de vaccinatie-uitnodigingen is het aantal toestemmingen om de eBox te mogen gebruiken, gestegen met 90 procent naar een totaal van 2,7 miljoen gebruikers.
Daarnaast zorgen de agentschappen die gebruikmaken van de MAGDA Documentendienst eveneens voor bijkomende promotie. Denk maar aan het Agentschap Uitbetaling Groeipakket, dat alle informatie rond het groeipakket in de eBox van de burgers aanlevert. We verwachten eveneens een stijging in het aantal gebruikers van de eBox als de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) die eenmaal begint te gebruiken voor het versturen van de Vlaamse belastingbrieven. Ook het toenemende gebruik van bijvoorbeeld Mijn Burgerprofiel, als toegangspoort tot de eBox, draagt bij tot een laagdrempelige toegang tot de eBox.
Verder organiseren wij op regelmatige basis gebruikersgroepen om nieuwe mogelijkheden en functionaliteiten van de MAGDA Documentendienst in de kijker te zetten, om op die manier het draagvlak voor het gebruik van de eBox te vergroten. Wat betreft het gebruik van de eBox Onderneming door ondernemers is het voornamelijk het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) dat dat gebruik verder stimuleert.
Voorzitter, excuseer voor het heel lange antwoord, maar er is ook van alles aan de gang op dat vlak. En 2022 gaat daar een belangrijk realisatiejaar in zijn.
Zoveel mag duidelijk zijn.
De heer De Roo heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw zeer uitgebreide antwoord. Er zaten inderdaad heel wat elementen in. Als ik het heel kort mag samenvatten, verkoopt het MAGDA-platform zichzelf en wordt er een massa aan ondersteuning voorzien voor gebruikers en klanten, zowel personeel als via een website en een aantal digitale tools. Ik ben tevreden met de stijging die werd waargenomen in de eerste drie kwartalen. U sprak over een stijging van plus 70 procent. Ik denk wel dat we mogen verwachten dat een stijging van het gebruik van het platform ook de komende jaren, met de verdere digitalisering van het relanceplan, alleen maar zal toenemen. We moeten daar positief naar uitkijken. Als we cijfers gaan vergelijken en zeker relatief gebruiken, zullen die zeer hoog stijgen in de komende periode.
Ik wilde heel kort inpikken over wat u zei rond de eBox en het digitaal gebruiken van een aantal documenten. Hoe meer de gebruikersvriendelijkheid toeneemt, hoe meer het gebruik zal toenemen. Denk maar aan een aantal digitale documenten die al worden aangeleverd. Zeker wanneer er een toepassing wordt voorzien om meteen digitaal te betalen, is dat een manier om een eBox goed te organiseren en dat zal ervoor zorgen dat het gebruik nog meer zal toenemen.
Daarbij aansluitend heb ik een bijkomende vraag. Toen in maart de eerste uitnodigingen voor de vaccinaties werden verzonden, was er via eBox een melding te zien. Daarin stond: ‘Als je momenteel niet tot de doelgroep behoort, log dan later in.’ De reden van die waarschuwing was dat het agentschap er wat voor vreesde dat een te grote toeloop ervoor zou kunnen zorgen dat het systeem overbelast zou raken, dat het MAGDA-platform dat daarmee integreert, er niet helemaal op was voorzien om zo’n grote toestroom aan mensen te verwerken.
U zegt dat VLABEL ook zou gaan gebruikmaken van de toepassing. Dan kun je wel wat pieken in een jaar verwachten waarop heel wat mensen tegelijkertijd op dat platform inloggen. Minister, ik heb een bijkomende vraag: zijn er sinds maart ook al stappen gezet? Zijn we er toekomstgericht voor aan het zorgen dat we ook een massale instroom van gebruikers op een goede manier kunnen verwerken?
Mijnheer Vande Reyde, ik herinner u eraan dat u maximaal 2 minuten hebt. De heer Vande Reyde heeft het woord.
Ik zal proberen mij daaraan te houden, voorzitter.
Ik wilde kort beginnen met te zeggen dat, als er ons een score wordt gevraagd, ik minstens een acht zou hebben gegeven aan de minister-president. Maar wij hebben helaas geen Krant van Vlaams-Brabant. Ik zie de heer Coel knikken. Dus ja, er zijn al twee Vlaams-Brabanders die een hogere score zouden geven.
Eerst wil ik zeggen dat wij ook gebruikmaken van het MAGDA-platform. Dat is echt fantastisch. Als je ziet welke bronnen die kunnen raadplegen... Dat is echt een enorme hulp voor lokale besturen en dat past in de hele evolutie van een Gemeente zonder Gemeentehuis. Dat is echt de goede weg. We hebben het in het begin van de legislatuur al gehad over het ontsluiten van meer data enzovoort. Informatie Vlaanderen is daar fantastisch op weg, als je ziet welke zaken zij sindsdien hebben ontwikkeld.
Ik heb een bijkomende vraag. Ze gaat een beetje ruimer dan deze discussie. Maar je ziet nu ook dat heel wat gemeenten zelf nieuwe informatie beginnen te vergaren en daarbij soms ook een beetje uit de bocht gaan. Ik geef als voorbeeld het recente voorval waarbij een stad camera’s plaatst om bepaalde sportbewegingen in kaart te brengen, om te kijken hoe mensen aan het sporten zijn. En ook al kan dat wettelijk en volgens de privacyregels, we voelen allemaal aan dat dat toch wel een brug te ver is. Kan er vanuit Informatie Vlaanderen misschien werk worden gemaakt van een soort van guidelines of good practices, waarbij je lokale besturen informeert over hoe zij bepaalde informatie kunnen vergaren?
De wetgeving kennen zij natuurlijk wel, maar het gaat ook over wat maatschappelijk wenselijk is en wat niet. We moeten vermijden dat we in een soort van bigbrothermaatschappij komen waar uiteindelijk alles is toegestaan.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer De Roo, bij alle nieuwe applicaties die toegevoegd worden, worden capaciteitsinschattingen gedaan en worden de systemen daarop aangepast. Als men inderdaad in het belastingtraject gaat, dan weet men dat die pieken heel hoog in een beperkte tijd kunnen zijn. Daar wordt continu rekening mee gehouden.
Mijnheer Vande Reyde, uw vraag is heel terecht. Er is trouwens permanent uitwisseling met de lokale besturen over wat kan en wat niet kan. Maar als lokale besturen dingen doen die sommigen verantwoord vinden maar anderen niet, dan moet de lokale democratie spelen. Dat is niet de taak van Digitaal Vlaanderen. Het moet wel good practices aanreiken. Versta me niet verkeerd. Maar om daarin politieagent te spelen? Ik denk dat daar de lokale democratie haar rol moet spelen.
De heer De Roo heeft het woord.
Minister-president, we gaan altijd verder in de digitalisering van Vlaanderen. Het is ook een zeer belangrijk onderdeel van de relance. Het delen van data moet dan ook vlot, veilig en gebruiksvriendelijk kunnen gebeuren. Ik reken erop dat u de werking van het MAGDA-platform maar zeker ook van de eBox Vlaanderen verder blijft opvolgen. Als die systemen effectief veilig en gebruiksvriendelijk zijn, dan zullen die zich in de toekomst zelf verkopen. Zo kunnen we zowel burgers als bedrijven overtuigen om de digitale stap zetten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.