Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Op 16 september is er opnieuw een interministeriële conferentie (IMC) bijeengekomen en op de agenda stond helaas nog altijd de opvolging van de coronacrisis, de impact daarvan op de cultuursector, eventuele afstemmingen van protocollen die aan de werkgroep toevertrouwd zijn en ook de resultaten van de testevenementen die zowel in Vlaanderen als in Wallonië georganiseerd werden en wat we daar verder kunnen uit leren voor de toekomst.
U hoopte, toen ik in mei daarover een vraag stelde, dat er nu in september voldoende tijd zou zijn om niet-coronagerelateerde dossiers opnieuw op de agenda te zetten. U had het toen onder meer over de versoepeling van de erkenningsvoorwaarden voor structureel gesubsidieerde culturele organisaties in het kader van de giften. U had toen in mei een brief geschreven naar uw collega Van Peteghem, waar op dat moment nog geen antwoord op was gekomen. Sedert februari is er in de IMC ook een werkgroep actief rond de sociaal-economische positie van de kunstenaar en de cultuurwerker om ook de gemeenschappen te betrekken bij de door de federale overheid in het voorzicht gestelde hervorming van het kunstenaarsstatuut.
Ik heb dus de volgende vragen over het verloop van de IMC.
Wat coronagerelateerde topcis betreft: wat werd er concreet toegelicht in verband met de testevenementen, in verband met de protocollen en de zaken waar we nu nog voorstaan in deze coronacrisis?
Wat de niet-coronagerelateerde onderwerpen betreft: zijn die inderdaad besproken? Heeft de werkgroep rond de sociaal-economische positie van de kunstenaar al een verslag afgeleverd? Hebben wij zicht op de initiatieven die de Federale Regering ter zake wil nemen, ook op de eventuele timing van de geplande hervorming?
En wat betreft de giften: is er ondertussen een antwoord van minister Van Peteghem gekomen en werd rond dat onderwerp ook verder van gedachten gewisseld?
Tot slot: zijn er eventueel ook punten die vanuit de andere gemeenschappen naar voren zijn gekomen en die ook onder de aandacht gekomen zijn tijdens die IMC?
Minister-president Jambon heeft het woord.
De IMC Cultuur kwam inderdaad samen in een digitale meeting op donderdag 16 september onder voorzitterschap van collega-minister van de Franse Gemeenschap, mevrouw Linard. Ik was zelf op buitenlandse zending, ik was namelijk de diplomatieke post in Kopenhagen gaan openen. Ik kon dus niet zelf aanwezig zijn, maar collega-minister Diependaele heeft de Vlaamse Gemeenschap vertegenwoordigd. Alle andere ministers met een culturele aangelegenheid in hun bevoegdheidspakket waren aanwezig of vertegenwoordigd, alsook de federale minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid en de federale minister van Economie en Werk.
Deze IMC-bijeenkomst was niet alleen een gelegenheid om de gezondheidsmaatregelen ter ondersteuning van de culturele sector op te volgen, maar ook om de balans op te maken van de gevolgen van de overstromingen voor het cultureel erfgoed en om de uitdagingen voor de boekensector te bespreken.
Wat de testevenementen betreft, werd op de IMC van mei inderdaad beslist om de nodige informatie met elkaar uit te wisselen en tijdens de IMC van september een presentatie te geven over de resultaten van de testevenementen aan beide kanten van de taalgrens. Uiteindelijk heeft de IMC het Coronacommissariaat gevraagd om het rapport af te ronden over de testevenementen die in het hele land zijn uitgevoerd van 1 mei tot 13 augustus, en om die bijhorende conclusies te presenteren op de volgende IMC, die pas in november is gepland. Daarbij werd ook de opdracht gegeven aan het Coronacommissariaat om aanbevelingen te formuleren als gevolg van de uitgevoerde testevenementen, die ook met lokale overheden kunnen gedeeld worden.
Dan is er het punt over de andere, niet aan corona gelieerde topics die er behandeld werden. De IMC Cultuur besprak de noodzaak om het lezen en de boekeneconomie te versterken. De boekensector is de laatste jaren immers verzwakt, door de coronacrisis, maar ook door digitale ontwikkelingen en de concurrentie van online verkoopgiganten. Daarbij raakte de IMC Cultuur het eens over een aantal aan de orde gestelde kwesties om de economische keten van boeken en toegang tot boeken en lezen te versterken. Daarom zal er, binnen de bestaande samenwerkingsovereenkomsten, een werkgroep tussen de gemeenschappen opgericht worden met als doel partnerschappen rond het boek te ontwikkelen en na te denken over de concretisering van de overdracht van rechten en de vertaling van werken van de andere gemeenschap. Ook de federale materies met betrekking tot dit thema kunnen in de werkgroep verder uitgediept worden.
De werkgroep rond de sociaal-economische positie van de kunstenaar heeft voorbereidingen getroffen en de voorstellen vanuit de culturele sector besproken. Momenteel wacht de werkgroep op de voorstellen vanuit de federale overheid. Dat maakt dat dit punt niet formeel geagendeerd werd. De voorstellen tot concrete wijzigingen die de Federale Regering wil bewerkstellingen, zouden op korte termijn voorgelegd worden aan de werkgroep, zodat dit onderwerp verder besproken kan worden op de volgende IMC Cultuur.
Wat betreft het geefbeleid: dat agendapunt werd door mezelf naar voren geschoven. In de reactie van federaal minister Van Peteghem – die kwam in juni 2021 – op onze eerdere gezamenlijke brief werd nog specifieke informatie opgevraagd, zoals bijvoorbeeld de criteria van de verschillende cultuurdecreten of meer informatie over de verschillende soorten subsidies en de bijhorende bedragen. Daarnaast werd ook gevraagd of de gemeenschappen akkoord gaan om rond dit thema een samenwerkingsakkoord af te sluiten. Ik coördineer dit dossier, maar wacht nog op de aan te leveren informatie vanuit de andere gemeenschappen. De andere gemeenschappen beloofden om zo spoedig mogelijk hun input te bezorgen.
Welke andere punten er behandeld werden? Er werd het voorstel gelanceerd om een Interministeriële Conferentie voor Cultuur specifiek te wijden aan onderwerpen gelinkt aan Cultuur-Film en Audiovisueel. Die IMC zou dit jaar nog plaatsvinden. Op mijn vraag zijn ook de ministers van Media uitgenodigd.
Het beheer van de overstromingen en de stand van zaken van de impact op de culturele actoren werd ook uitgebreid besproken. Na de schade die de overstromingen in juli hebben aangericht, werd de balans opgemaakt van de acties die de gewesten, de gemeenschappen en het federale niveau ondernomen hebben voor het beheer en behoud van het cultureel erfgoed. De IMC Cultuur toonde zich verheugd over de uitzonderlijke coördinatie die het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) via een crisiscomité opzette, al de dag na de overstromingen. Verwacht wordt dat tijdens een volgende vergadering van de IMC Cultuur een verslag met aanbevelingen zal worden besproken om de verankering van crisisbeheerstrategieën in het erfgoedbeleid te verbeteren en synergieën tussen de gefedereerde entiteiten voor een globaal en geïntegreerd beheer van natuurrampen aan te moedigen. FARO, het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, zal zijn expertise hiervoor aanbieden.
Ter follow-up van de IMC van 17 mei 2021 werd ook de voortgang in het dossier van de adviesorganen Cultuur en het statuut van de leden en hun vergoedingen behandeld.
Tot slot lichtte minister Weykmans het dossier BeVocal toe. Het betrof met name de vraag tot structurele financiering van het Belgisch Nationaal Jeugdkoor. Daarvoor heb ik verwezen naar de nieuwe subsidielijn binnen het amateurkunstenbeleid om talentontwikkeling aan te moedigen bij individuele amateurkunstenaars en amateurkunstenverenigingen.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Ik stel vast dat alle thema’s die in mei aan bod kwamen, ook opnieuw aan bod gekomen zijn, maar waar voor bijna alles toch nog bijkomende informatie nodig is, rapporten die nog afgeleverd moeten worden, en dat dat dan in november hernomen wordt.
Er werden ook een aantal nieuwe zaken besproken. Het is goed dat de noodzaak van lezen, maar eigenlijk ook van de hele boekeneconomie – los van de coronacrisis zijn de digitale ontwikkelingen voor deze sector van belang – ook binnen een werkgroep op interministerieel niveau bekeken wordt. Wat de overstromingen betreft, stemt het mij ook positief dat het KIK daar heel kort op de bal gespeeld heeft. Maar ook daar moet men leren en zal men aanbevelingen doen wat het crisisbeheer voor het cultureel erfgoed betreft. FARO zal daar zeker zijn expertise kunnen inzetten.
De conclusie wat mij betreft is natuurlijk wel dat we vaststellen dat samenwerken met alle niveaus een goede noodoplossing is, maar dat we naar de toekomst toe ook daar gaan moeten kijken of de bevoegdheden allemaal op het juiste niveau zitten. Cultuur is toch al vele jaren een bevoegdheid van de gemeenschappen. Ik denk dat er daar toch nog wat werk aan de winkel is.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister-president. Het is goed dat er een aantal thema’s zoals het giftenbeleid en het statuut van de kunstenaar ten volle besproken zijn.
Eén zaak die ik mij nog afvraag, die nog altijd een los draadje is in mijn hoofd, is de Belfiuscollectie. Dat lijkt mij nog altijd zo’n typisch dossier dat natuurlijk thuishoort op een IMC omdat het heel veel beleidsniveaus aanbelangt. Het is uiteraard logisch dat dat nog niet aan bod gekomen is wegens alle energie die naar covid moest gaan. Maar ik denk dat het nu wel het moment is om dat ook eens op de volgende IMC – die gaat misschien over audio en film, maar dan die daarna – aan te kaarten, gezien het ongelooflijk groot belang van die Belfiuscollectie – ik denk dat u dat zelf ook weet. Ik vroeg mij dus af of dit ook op uw radar kan komen.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Ik wil verder ingaan op dat giftenbeleid. Ik had daar in juli ook nog een vraag om uitleg over ingediend, maar die werd toen omgezet naar een schriftelijke vraag, want het zou om federale materie gaan. Maar ik denk dat het wel duidelijk is dat dit een grote impact heeft op Vlaanderen, op onze cultuursector. Er was voor de zomer heel wat commotie binnen de sociaal-culturele sector omdat er organisaties waren die ook voldeden aan die voorwaarden voor belastingvermindering voor giften, maar toch nog een negatief advies kregen vanuit de FOD Financiën omdat zij niet zouden voldoen aan die voorwaarden bij culturele instellingen. In Vlaanderen werken wij natuurlijk met veel sectordecreten, niet enkel het Kunstendecreet, maar ook heel dat sociaal-cultureel veld onder het Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk en Erfgoeddecreet enzovoort, dat ook zowel project- als werkingssubsidies krijgt en mijns inziens dus wel voldoet aan al die voorwaarden voor die belastingvermindering.
Het is goed dat u dat verduidelijkt hebt op vraag van minister Van Peteghem. In het antwoord op die schriftelijke vraag had u gesteld dat u dat zou agenderen op de eerstvolgende IMC. Ik ben blij dat dat inderdaad gebeurd is. Het is heel positief om te vernemen dat er blijkbaar bij alle gemeenschappen de bereidheid is om daarrond voort te werken en daar een samenwerkingsakkoord rond te voorzien.
De enige bijkomende vraag die ik voor u had, minister-president, is of er iets van timing voorzien is of wat u kunt inschatten, zowel naar die informatie en cijfers vanuit de Franstalige en de Duitstalige Gemeenschap, maar ook naar de verdere voorbereiding in het traject voor dit samenwerkingsakkoord.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mevrouw D’Hose, we zullen dat meenemen om te agenderen op de volgende IMC. U wijst daar terecht op.
De timing staat opnieuw op de agenda van de volgende IMC. Ik neem dus aan dat dan zowel minister Van Peteghem als de gemeenschappen hun huiswerk gedaan hebben. Ik ga daarvan uit. Van ons heeft hij in ieder geval alles ontvangen wat nodig is.
De vraag om uitleg is afgehandeld.