Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Deze vraag gaat opnieuw over China en ligt een beetje in het verlengde van mijn slotwoord bij de vorige vraag, dat we ons assertief moeten opstellen. Van vrijdag 4 februari tot zondag 20 februari 2022 vinden de Olympische Winterspelen plaats in Beijing. Het toekennen van de Winterspelen aan de Chinese hoofdstad is en blijft omstreden. Meer dan 160 mensenrechtengroeperingen sporen het Internationaal Olympisch Comité (IOC) aan de Winterspelen niet te laten plaatsvinden in China, maar in een ander land. Men zegt dat, vanwege zijn mensenrechtenparcours, China zo’n event niet verdient. Zo wordt er onder meer gewezen op de inperking van politieke vrijheden in Hongkong en de systematische discriminatie van etnische minderheden in Tibet en Xinjiang.
Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken liet eerder dit jaar al weten dat een boycot van de Olympische Winterspelen een optie is die op tafel ligt. “We willen die piste zeker bespreken”, zo klinkt het. Een gezamenlijke boycot door meerdere of alle westerse landen zou nog niet besproken zijn. Twee bondgenoten van de VS bevestigden aan de Britse Financial Times echter dat die piste wel degelijk aan bod gekomen is in het overleg over China.
Een boycot kan natuurlijk verschillende vormen aannemen. Er kan sprake zijn van een harde boycot, waarbij een of meerdere landen geheel wegblijven van de Winterspelen. Maar het kan ook gaan om een zogenaamde diplomatieke boycot. Westerse landen zouden bijvoorbeeld kunnen beslissen om geen officiële delegatie naar Peking te sturen of minder vooraanstaande vertegenwoordigers de openings- en slotceremonie te laten bijwonen.
Minister-president, wat is uw visie inzake een mogelijke al dan niet diplomatieke boycot van de Olympische Winterspelen van 2022 in Beijing? Werd een al dan niet diplomatieke boycot reeds interfederaal besproken? Zo ja, welke verschillende visies kwamen aan bod en welk standpunt heeft de Vlaamse Regering ingenomen? Hebt u vernomen dat andere Europese landen of zelfs regio’s een bepaalde boycot overwegen? Zo ja, welke?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik begrijp dat Peking als locatie van de Olympische Winterspelen heel wat bezorgdheden opwekt. Ook de Vlaamse Regering veroordeelt natuurlijk de mensenrechtenschendingen die plaatsvinden in China. Maar ons standpunt is dat dit soort problemen in de eerste plaats verholpen moet worden op het moment dat de Winterspelen aan een gaststad worden toegekend. Het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité (BOIC) heeft daarin via zijn IOC-lidmaatschap een stem en kan daarop wegen. Als de beslissing eenmaal genomen wordt, vinden wij dat onze atleten niet de dupe van een politieke kwestie mogen worden.
Een diplomatieke boycot daarentegen treft onze atleten niet. Dat is dus een mogelijkheid. Maar we moeten daarbij uiteraard steeds kijken of zo’n boycot ook zijn doel kan bereiken. De meningen onder experts zijn daarover verdeeld. Sommigen zijn van oordeel dat het doeltreffender is om op de Spelen aanwezig te zijn maar de aandacht te vestigen op de mensenrechtenproblematiek, om zo de dialoog met China levendig te houden. De beslissing om te boycotten mag in elk geval niet lichtzinnig genomen worden.
Voor zover ik weet, is deze kwestie nog niet aan bod gekomen in het interfederale overleg. En bij mijn weten zijn er ook nog geen Europese landen die zich als voorstander hebben geuit van een boycot van de Winterspelen. Alleen de Verenigde Staten en het Europees Parlement hebben zich hier al over uitgesproken.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Dank u wel, minister-president. Het is een beetje een teleurstellend antwoord. Ik begrijp natuurlijk dat u zegt dat we eerder hadden moeten kijken naar het moment waarop de spelen werden toegewezen en dat daar het protest moet worden omgezet in een niet-toewijzen aan China. U wijst er terecht op dat ook ons land daar een stem had en dat atleten daar niet de dupe van mogen worden. Maar ondertussen is er natuurlijk al veel water door de Gele Rivier gestroomd, als ik het zo mag zeggen. Er zijn ondertussen verdere mensenrechtenschendingen. Er zijn ondertussen verdere agressieve zaken gebeurd. Ik vind dat we dan niet mogen zeggen dat ze zijn toegewezen en dat we nu dus geen actie meer mogen ondernemen. Uw antwoord was iets genuanceerder, maar ik denk dat we als Vlaanderen zeker de ambitie moeten hebben om inzake die Olympische Winterspelen op een assertieve manier te communiceren en eventueel initiatieven te nemen.
Misschien kunt u toch al eens overleggen met uw collega-minister Weyts van Sport, om te zien op welke manier daar vanuit Vlaanderen eventueel toch nog initiatieven kunnen worden genomen. Want ik heb niet alleen over een harde boycot gesproken. Ik heb ook over alternatieven gesproken. Daar zitten dus toch nog wel mogelijkheden om dit dossier verder te bekijken en te evalueren. 2022 is niet zo ver meer, maar we hebben toch nog een beetje tijd om te zien of we verdere actie kunnen ondernemen. Ik houd het alvast in de gaten. Als ik zie dat er verder geen initiatieven worden genomen, zal ik naar het einde van dit jaar natuurlijk u of uw collega Weyts verdere vragen stellen hieromtrent.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Laat me heel duidelijk zijn: wij gaan geen atleten tegenhouden om naar die Spelen te gaan. Dat is heel duidelijk. Dat gaan we niet doen. Wat diplomatieke toestanden en zo betreft, denk ik dat we daar op een gecoördineerde manier in moeten optreden. Dat laat ik allemaal nog open. Maar ik kan zeer assertief zeggen dat we geen atleten, die zich jarenlang voorbereiden op die Spelen, om politieke redenen gaan zeggen dat ze zich niet mogen gaan meten met de andere atleten. Men had er maar voor moeten zorgen dat die Spelen niet in China doorgaan.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Voor alle duidelijkheid: mijn vraag is er niet op gericht om ervoor te zorgen dat atleten de dupe worden van de een of andere beslissing die eventueel genomen wordt. Maar het is wel zo dat er nog geen beslissing genomen wordt. U aarzelt een beetje om te zeggen dat er nog geen beslissing is en dat er nog overleg moet worden gevoerd. Ik hoop dat dat overleg snel gevoerd wordt en dat er snel resultaten uit de bus komen. Ik vind dat Vlaanderen assertief moet reageren ter zake. En dat dat in interfederaal overleg is, binnen België, daar heb ik geen problemen mee. Maar als u al het initiatief neemt, samen met collega Weyts, denk ik dat we al een stap verder zijn. Ik hoop alvast in de nabije toekomst enige initiatieven te zien.
De vraag om uitleg is afgehandeld.