Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Slagmulder heeft het woord.
Minister-president, op 20 juli ontmoette u in Barcelona uw nieuwe Catalaanse ambtsgenoot, de heer Aragonès. Hij is de opvolger van Quim Torra, die uit zijn ambt werd gezet door het Spaanse gerechtshof. U verklaarde in juni dat u een felicitatiebrief naar Aragonès had gestuurd en dat u erop had aangedrongen om zo snel mogelijk met hem en vicepresident Jordi Puigneró overleg te plegen.
Deze zomer bestond er een sprankeltje hoop dat de relatie tussen Madrid en Barcelona zou kunnen worden verbeterd. Zo heeft de Spaanse premier Pedro Sánchez eind juni negen opgesloten Catalaanse leiders gratie verleend. Zij waren veroordeeld wegens hun rol in het organiseren van het onafhankelijkheidsreferendum. Niet onbelangrijk daarbij is dat de gratie voorwaardelijk is. Ze vervalt bij een nieuwe poging om ‘op illegale wijze Catalonië los te wrikken van Spanje’. Vermoedelijk zullen voor Madrid alle wegen die naar effectieve Catalaanse onafhankelijkheid leiden, illegaal blijven. Het valt dus nog af te wachten of dit daadwerkelijk zal leiden tot een meer volwassen houding van de Spaanse regering jegens Catalonië.
Minister-president, wat werd er precies besproken tijdens de ontmoeting in juli? Is er ook al een nieuwe afspraak vastgelegd? U verklaarde in juni ook dat u sedert 2019 al herhaaldelijk hebt voorgesteld aan de Spaanse ambassadeur in Brussel om elkaar te ontmoeten, maar dat dat een zeer moeizaam proces is. De laatste brief van u zou dateren van maart. Is men er ondertussen al uit hoe en wanneer een ontmoeting kan plaatsvinden? En wat wilt u in dat geval prioritair ter sprake brengen bij de Spaanse ambassadeur?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Slagmulder, eerst en vooral heb ik Pere Aragonès gelukgewenst met zijn overwinning. Ik moet zeggen dat dat een zeer aangenaam onderhoud was. De banden tussen Catalonië en Vlaanderen maken toch altijd dat je, zelfs met een nieuwe collega, heel snel die verbondenheid voelt.
Verder ging het gesprek ook over het belang van de samenwerking tussen de sterke regio’s in Europa. Ik ben ervan overtuigd dat een sterke bilaterale samenwerking tussen Catalonië en Vlaanderen een eerste belangrijke bouwsteen is, die voor een solide ondersteuning kan zorgen.
U weet dat we de ambitie hebben om een aantal van die regio's samen te brengen om zo meer te kunnen wegen op de Europese besluitvorming. Corona heeft daar een stokje voor gestoken, maar Aragonès was ook zeer gewonnen voor dat idee. Vlaanderen en Catalonië zullen samen die kar kunnen trekken.
Er werd nog geen opvolgafspraak vastgelegd. Ter gelegenheid van de nationale dag van Catalonië op 11 september heb ik een felicitatiebrief gestuurd naar Pere Aragonès. Op 16 november ben ik opnieuw in Barcelona voor de ‘Smart Cities’-conferentie en ik heb gevraagd elkaar dan opnieuw te ontmoeten. Ik zal er zeker ministers van zijn regering zien, onder meer de minister van digitalisering. Ik zal dan met hem een vervolgafspraak hebben. In de tussentijd zullen mijn diensten er werk van maken om de samenwerking zo snel mogelijk op kruissnelheid te brengen.
Op 10 mei heb ik de Spaanse ambassadeur voorgesteld om in een persoonlijk gesprek met haar overleg te plegen. Ik heb haar daarvoor vriendelijk uitgenodigd op mijn kabinet en mijn secretariaat staat ten dienste om een geschikt moment in de agenda daarvoor vast te leggen. Tot op heden werd er nog geen ontmoeting vastgelegd. Wat er precies zal worden besproken, zal natuurlijk afhangen van het concrete moment van ontmoeting en van wat op dat ogenblik politiek actueel speelt. Natuurlijk zal de Catalaanse kwestie ook ter sprake komen.
De heer Slagmulder heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw antwoord.
De Catalaanse onafhankelijkheidsstrijd is nog steeds springlevend. Vorige zaterdag zouden zo'n 400.000 betogers, afhankelijk van de bron, in Barcelona deel hebben genomen aan een mars voor onafhankelijkheid. Het is alleszins positief dat u de nodige contacten hebt gelegd.
U verklaarde eerder ook al dat u voorstander bent van een netwerk van minister-presidenten van deelstaten die een gelijkaardige status als Vlaanderen hebben: staatloze gebieden in Europa als het ware. Het is inderdaad belangrijk dat deze gebieden en regio's op een meer gecoördineerde manier zullen optreden binnen de Europese Unie en dat de onafhankelijkheid van deze regio's of bepaalde regio's binnen de Europese Unie zeker bespreekbaar moet kunnen worden.
Minister-president, kunt u zeggen met welke regio's u daarover al hebt gesproken? Zijn er al concrete stappen gezet? Welke contacten zijn er al gelegd?
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Het is opnieuw positief dat u inderdaad bijzonder snel contact hebt genomen met de nieuwe Catalaanse minister-president Aragonès en hem ook uw felicitaties hebt overgemaakt namens de Vlaamse Regering.
Op de Catalaanse feestdag het voorbije weekend hebben we gezien dat er honderdduizenden Catalanen, ondanks post corona, opnieuw de straat zijn opgegaan waarbij de roep om onafhankelijkheid en autonomie bijzonder luid weerklonk.
Ik lees vandaag in EURACTIV dat er sprake zou zijn van een dialoog tussen Catalonië en de centrale Spaanse regering van premier Sánchez. Het is een onbevestigd bericht, maar het zou zelfs heel binnenkort plaatsvinden.
Minister-president, kan Vlaanderen een bepaalde rol spelen, gelet op de nauwe banden die er zijn tussen de Vlaamse Regering en de Catalaanse regering? Hoe kunt u vanuit uw functie de druk op Spanje blijven verhogen, goed wetende dat intussen al meerdere jaren de Spaanse diplomatie weigert om maar een gesprek met u aan te gaan. We hebben zelfs in onze commissie moeten vaststellen dat de Spaanse ambassadrice weigert om naar onze commissie te komen. Hoe kan Vlaanderen bijdragen om die politieke dialoog tot stand te brengen?
Ik verwijs daarvoor nogmaals naar de resolutie die we bijna unaniem hebben goedgekeurd in het Vlaams Parlement.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Collega’s, u vraagt welke regio’s. Ik heb Catalonië al vernoemd. Midden november ga ik ook naar Bilbao in Baskenland. We hebben ook contacten met een aantal Duitse deelstaten. Zolang het niet concreet is, wil ik het nog discreet houden omdat het vaak erg gevoelig ligt. Ik streef het resultaat na en wil niet met het proces te koop lopen. In het Vlaams regeerakkoord staat trouwens de lijst van regio's of deelstaten waarmee we zo'n netwerk willen opzetten.
Hoe kan Vlaanderen een rol spelen? Ik denk vooral dat we ons niet moeten gedragen als de hond in het kegelspel. In Catalonië weet men goed genoeg dat, als Vlaanderen iets zou kunnen bijdragen, we daartoe bereid zijn. Het domste wat je nu kunt doen, is als een hond in het kegelspel gaan duwen. De Catalanen zijn mans genoeg om de dialoog met Spanje te gaan voeren als ze daartoe worden uitgenodigd. Ze weten dat, als we een steentje kunnen bijdragen, we daar zeker toe bereid zijn. Ik ga geen initiatief langs mijn kant nemen om mij als een hond in een kegelspel in die moeilijke situatie op te dringen.
De heer Slagmulder heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Het wordt alleszins vervolgd. Ik ben benieuwd hoe het netwerk er zal uitzien. Ik wil u oproepen om bij de Spaanse ambassadeur te blijven aandringen om zo snel mogelijk een afspraak vast te leggen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.