Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Verslag
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
– Bart Dochy treedt als voorzitter op.
Voorzitter, minister, collega's, Brexit Adjustment Reserve (BAR) is een soort van noodfonds dat werd opgericht om de negatieve gevolgen in de Europese Unie, als gevolg van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit die unie, op te vangen.
In dit fonds zit 5 miljard euro. België maakt aanspraak op 200 miljoen euro. Voor de ondersteuning van de zwaar getroffen Vlaamse visserijsector is 59 miljoen euro gereserveerd.
Onderhandelingen over de concrete modaliteiten van dit fonds lijken stilaan in een laatste fase te zitten. Bij mijn weten zou er zelfs vandaag een definitieve beslissing vallen. Op 17 juni bereikte het Portugese voorzitterschap met het Europees Parlement een voorlopig akkoord over het Brexitnoodfonds. Wat betreft de verdeelsleutel, wijze van uitbetaling, referentieperiode en budgettaire gevolgen, wijkt dit akkoord niet af van de Raadspositie. We hopen dus dat er ook nu niet te veel afwijkingen meer zullen worden beslist.
De vraag is hoe wij die middelen zullen inzetten, specifiek voor de visserij. De Rederscentrale heeft een aantal voorstellen geformuleerd in de editie van juli maar ook in die van augustus. Ze stellen twee concrete acties voor: enerzijds het proefproject ‘testreizen Britse havens’, bedoeld om aanlandingen in Britse havens opnieuw gangbaar te maken en anderzijds een project rond sluitende traceerbaarheid van vis via de installatie van geijkte weegschalen en printers aan boord als alternatief voor de verplichte sortering en weging bij aanlanding. Daarnaast pleit de Rederscentrale voor compensatie van het waardeverlies als gevolg van het akkoord over de quota. Ze vragen ook steunmogelijkheden voor het zoeken naar nieuwe visgronden, en voor bijkomende kosten voor douane en sanitaire en fytosanitaire maatregelen.
Minister, kunt u de grote lijnen schetsen van hoe de Vlaamse Regering de middelen vanuit de BAR bestemd voor de Vlaamse visserij zal aanwenden? Kunnen de voorstellen van de Rederscentrale worden gerealiseerd, rekening houdend met het feit dat de wetgeving op de regeling van de staatssteun van toepassing is?
Kunnen de maatregelen die in 2020 reeds zijn genomen om de gevolgen van de Brexit te verzachten, worden gedekt met middelen uit de BAR?
Zijn de voorstellen concreet mogelijk? Hoe overweegt u de uitvoering ervan effectief te doen? Zal men al deels in 2020 kunnen uitbetalen of zijn er nog knelpunten?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega’s, met behulp van de BAR-middelen wensen we een aantal acute noden op te vangen om de negatieve gevolgen van de Brexit om te zetten in de richting van een positieve transitie van de Vlaamse visserijsector.
Naast de primaire schakels in de keten, de vissers en reders, kijken we daarom ook naar de andere actoren zoals de verwerkende sector, aquacultuur en naar promotie. Bovendien is het ook belangrijk om in te zetten op de versterking van de lokale kustgemeenschappen en het stimuleren van het wetenschappelijk onderzoek. We bekijken het dus heel breed.
De grootste directe gevolgen van de Brexit worden het meest gevoeld bij de eerste schakel in de visserijketen, bij de reders en vissers.
Een acuut probleem is de organisatie van het transport van de vis, die gevangen wordt in Britse wateren, naar de thuishaven. De Brexit zorgt voor een logistieke en administratieve rompslomp, en dat is een understatement. Daarom worden met BAR-middelen een tiental testreizen georganiseerd, waarvan er vandaag al vier hebben plaatsgevonden. Hierbij wordt uitgetest welke nieuwe logistieke kanalen kunnen worden ontwikkeld om de vis die in Britse wateren gevangen werd, snel naar de thuishaven over te brengen voor verkoop op de veiling. Er zal ook worden uitgezocht wat de beste manier is voor een maximaal behoud aan kwaliteit.
Naast individuele begeleiding voor toegang tot Britse wateren en transit doorheen het Verenigd Koninkrijk, is er ook nood aan informatieverstrekking over regelgeving, over beschikbare quota en technische maatregelen in Britse wateren.
Er wordt ook bekeken of BAR-middelen kunnen worden ingezet om in deze transitieperiode de meerkosten en/of de mindere opbrengsten voor de visserijsector voor een deel te compenseren.
Ook binnen het BAR-plan van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) zijn initiatieven voorzien, zoals een Brexitconsulent om in nauw overleg met het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) bedrijven en federaties technisch te begeleiden.
De periode waarin BAR-middelen kunnen worden ingezet loopt van 1 januari 2020 tot en met 31 december 2023. De modaliteiten zijn nog altijd niet duidelijk. We kijken hoe we ze kunnen inzetten, maar zolang er geen modaliteiten zijn, kunnen we nog niet beslissen.
In principe zijn alle projecten vanuit de visserijsector die in de periode 1 januari 2020 tot 31 december 2023 georganiseerd worden om de negatieve gevolgen van de Brexit voor de visserijsector op te vangen mogelijk binnen de BAR voor zover ze inpasbaar zijn binnen de staatssteunregels of een toelating kregen na aanmelding bij Europa. Voorstellen waarbij niet kan worden aangetoond dat ze de negatieve gevolgen van de Brexit opvangen, zullen moeten worden geweigerd.
Mijn hoofdbetrachting op korte termijn is de precieze modaliteiten kennen.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
De juiste modaliteiten kennen, is uiteraard het belangrijkste. Het is goed dat we de hele keten betrekken. De acute problematiek zit vooral bij de reders en de vissers en daarop wordt al ingespeeld met de testreizen. Ook infoverstrekking en een Brexitconsulant zijn heel belangrijk en met het fonds kunnen we vooruitgang boeken.
U zegt dat, eens we de modaliteiten kennen, alle projecten die in de brede visserijsector toegelaten zijn en in regel zijn met de staatssteun, in aanmerking kunnen komen. Betekent dat dat men op een bepaald moment zijn project zal moeten aanvragen bij het Departement Landbouw en Visserij? Hoe verloopt dat daar dan? Kan men er dan op korte termijn aanspraak op maken? Kunt u dat meer toelichten?
Minister Crevits heeft het woord.
Het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) doet de coördinatie van alle projecten. Omdat de aanvraagtermijn en de realisatietermijn zo kort zijn, zullen we voor een heel efficiënte procedure zorgen. Alle details zullen beschikbaar zijn, eens de modaliteiten gekend zijn. Ik had graag gehad dat het al in orde was. We hopen dat het snel zal gaan.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Eenvoudige en snelle procedures: dat horen we graag.
De vraag om uitleg is afgehandeld.