Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Tavernier heeft het woord.
Minister, mijn vraag sluit enigszins aan bij de vorige discussie. Vanaf het schooljaar 2022-2023 wordt het duaal leren uitgebreid naar het volwassenenonderwijs. Dan wordt het dus ook voor cursisten in het volwassenenonderwijs mogelijk om lessen achter de schoolbanken te combineren met leren op de werkvloer. Deze uitbreiding past volledig binnen de ambitie van de Vlaamse Regering om levenslang leren te stimuleren in het post-coronatijdperk en te komen tot een echte leercultuur in Vlaanderen.
Momenteel lopen volop de voorbereidingen en het regelgevend proces om dat duaal leren in het volwassenenonderwijs, met de nodige aandacht voor de eigenheid van dit onderwijsniveau, in de praktijk te brengen. Na onder meer voorbereidend werk in samenwerking met de Vlor, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen en het Vlaams Partnerschap Duaal Leren (VPDL) en projecten met proeftuinen in verschillende centra voor volwassenenonderwijs (CVO's), gaf de Vlaamse Regering op 18 juni haar principiële goedkeuring aan het ontwerpdecreet ter invoering van duaal leren in het volwassenenonderwijs. Daarin werd onder meer beslist dat er een leervergoeding wordt voorzien voor wie in het volwassenenonderwijs in duaal leren start. Op die manier hoopt de Vlaamse Regering volwassen cursisten sneller te kunnen overtuigen. Hoe hoog die leervergoeding precies is, zal afhangen van het aantal uren dat een cursist op de werkvloer staat. Wanneer de gewerkte uren minder dan 20 uur per week bedragen, dan worden enkel de gewerkte uren vergoed. Wie minstens 20 uur op de werkvloer staat tijdens de opleiding, krijgt een vergoeding voor het verrichte werk én de theoretische lessen.
Hierover heb ik de volgende vragen. Welke stappen zult u zetten om de invoering van duaal leren in het volwassenenonderwijs verder te implementeren?
Op welke manier werkt u hiervoor verder samen met het Vlaams Partnerschap Duaal Leren, de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) en de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV)?
Op welke manier zult u het duaal leren in het volwassenenonderwijs in de aanloop naar het schooljaar 2022-2023 in de markt zetten en promoten bij potentiële cursisten?
Minister Weyts heeft het woord.
De Vlaamse Regering heeft op 18 juni haar principiële goedkeuring gegeven aan het ontwerpdecreet ter invoering van duaal leren in het volwassenenonderwijs. Dat is in lijn met de doelstelling in het Vlaams regeerakkoord om duaal leren uit te breiden naar het volwassenenonderwijs. We hebben ernaar gestreefd om het duaal leren in het volwassenenonderwijs zo coherent mogelijk te maken met het duaal leren in het leerplichtonderwijs. Het ontwerpdecreet bepaalt dat in een duale opleiding in het volwassenenonderwijs de cursist competenties verwerft in het centrum voor volwassenenonderwijs én op de werkplek en een beroepskwalificatie kan behalen. Het minimumaandeel van de werkplekcomponent bedraagt 50 procent van de lestijden van de opleiding.
Aangezien het doelpubliek volwassen cursisten zijn, worden er ook twee soorten betaalde overeenkomsten voorzien. Wij leggen daarbij de cesuur op twintig uur. De overeenkomsten zijn een overeenkomst duale opleiding en een overeenkomst duale opleiding statuut. Het verschil ligt op gemiddeld twintig uur per week op de reële werkplek. Met de 'overeenkomst duale opleiding statuut' kunnen cursisten ongeacht de leeftijd socialezekerheidsrechten opbouwen en een hogere vergoeding krijgen dan met de 'overeenkomst duale opleiding'. Dit is verantwoord door de intensiteit van het traject en bijgevolg een snellere competentieverwerving.
Verder wordt bepaald dat het Vlaams Partnerschap Duaal Leren en de sectorale partnerschappen uitgebreid worden met leden van het volwassenenonderwijs en bevoegdheden in kader van de duale opleidingen in het volwassenenonderwijs. Met betrekking tot het erkennen van ondernemingen, de bijhorende erkenningsvoorwaarden en het kwaliteitstoezicht van duale opleidingen zal zo maximaal mogelijk gewerkt worden naar analogie met het secundair onderwijs. Daarmee willen we een zo coherent mogelijk verhaal realiseren.
De volgende stap die ik nu samen met collega-minister Crevits zet, is het advies vragen aan de Vlaamse Onderwijsraad, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen en het Vlaams Partnerschap Duaal Leren die al een toelichting hebben gekregen over het voorontwerp van decreet. Ik heb gisteren van het Vlaams Partnerschap Duaal Leren de vraag gekregen of ze het advies mogen geven in september in plaats van dat ze dat nu nog snel even doen. Op grond daarvan zal er worden onderhandeld met de sociale partners.
We plannen het ontwerp van decreet begin volgend jaar in te dienen in het parlement. De vooropgestelde implementatiedatum is 1 september 2022. De administraties, de centra voor volwassenenonderwijs, ondernemingen en sectoren zullen vanaf de goedkeuring van het decreet door het Vlaamse Parlement voldoende tijd hebben om daarvoor de nodige voorbereidingen te treffen.
Ook het Vlaams Partnerschap Duaal Leren en de sectorale partnerschappen zullen de nodige acties kunnen uitvoeren om ondernemingen te informeren, te ondersteunen en te mobiliseren om het aanbod aan werkplekken voor duaal leren in het volwassenenonderwijs zowel in aantal als op het vlak van de kwaliteit te versterken en ondernemingen te erkennen.
Bij de implementatie zal er over duaal leren in het volwassenenonderwijs gecommuniceerd worden onder andere via diverse omzendbrieven, Schooldirect, de nieuwsbrief voor het volwassenenonderwijs van het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS) en ten aanzien van de ondernemingen via het Vlaams Partnerschap Duaal leren, de sectorale partnerschappen en het Departement Werk en Sociale Economie (WSE).
Mevrouw Tavernier heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoorden.
De uitbreiding van het duaal leren naar het volwassenenonderwijs is een heel goede stap. Dat zorgt er niet alleen voor dat de opleidingen beter zullen aansluiten op de arbeidsmarkt, maar het versterkt ook het imago van het volwassenenonderwijs als hefboom om je carrière een nieuwe wending te geven. Dat zijn twee heel belangrijke elementen om het levenslang leren een boost te geven en te komen tot een echte Vlaamse leercultuur.
Het is mooi dat er gestreefd wordt om van het duaal leren een coherent verhaal te maken over de verschillende onderwijsvormen heen. Maar tegelijkertijd lees ik in het ontwerpdecreet dat er degelijk rekening wordt gehouden met de eigenheid van het volwassenenonderwijs. Er is geen gewone copy-paste gebeurd van het duaal leren in het secundair onderwijs. Zo wordt er bijvoorbeeld geen bijkomende aanvraagprocedure voor de toekenning van de onderwijsbevoegdheid voor duale opleidingen ingevoerd. Dat is heel positief.
Ook het feit dat er een leervergoeding zal worden voorzien, vindt de N-VA-fractie een goede zaak. Naast uiteraard de financiële stimulans zelf heeft zo’n leervergoeding het gevoel dat de mensen echt aan het werk zijn in de onderneming en er deel van uitmaken.
Minister, als voorbereiding is er een aantal proefprojecten gelanceerd in verschillende CVO’s, met als doel om verkennend te werken over duaal leren in het volwassenenonderwijs, en ook dit schooljaar liepen er een aantal projecten. Kunt u toelichten hoe die projecten zijn verlopen? Hoe hebben de betrokken actoren de projecten onthaald? Welke lessen werden er daaruit getrokken voor de verdere implementatie?
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Ik dank collega Tavernier voor de vraag. Ik had een gelijkaardige vraag in opmaak, want 2021 was het jaar van het levenslang leren. We hebben er al een aantal keer naar verwezen en de uitbreiding van duaal leren naar het volwassenenonderwijs is een belangrijke stap. Werknemers kunnen hun carrière een nieuwe wending geven en sterker worden in hun loopbaan. De CD&V-fractie is ervan overtuigd dat dat de komende jaren absoluut nodig zal zijn om ook een antwoord te bieden op de gevolgen van de coronacrisis en op de krapte op de arbeidsmarkt.
Er zijn al een aantal positieve punten naar voren geschoven. Ik heb een gelijkaardige vraag over de proefprojecten. Ik ben heel benieuwd naar de bevindingen uit die proefprojecten.
Voorzitter, ik denk dat we bij de parlementaire behandeling van het voorontwerp nog ruim de kans zullen krijgen om te reflecteren over dit decretaal initiatief, dat trouwens volledig in lijn is met het Vlaamse regeerakkoord. Ik veronderstel ook dat we dit in samenspraak kunnen doen met de commissie Werk en Sociale Economie en dat we daar wellicht ook een aantal partners kunnen horen.
Minister Weyts heeft het woord.
Het is inderdaad niet de bedoeling om een copy-paste te doen van het leerplichtonderwijs. Uiteindelijk ga je ook aan de slag met volwassenen. Dat biedt wel wat meer ruimte.
De validering van het werk maakt het allemaal aantrekkelijker, maar ook billijker. Als er in het kader van die opleiding ook arbeidsprestaties worden verricht, dan moeten die ook gevalideerd worden.
Ook in Edusprong hebben we de focus gelegd op sterke arbeidsmarktgerichte opleidingen om werknemers of werklozen te kunnen heroriënteren. Daarvoor biedt dit toch wel ook een uitgelezen instrument.
De proefprojecten en de proeftuinen hebben de meerwaarde aangetoond van erkende beroepskwalificaties. Dat is de basis voor duale opleidingen in het volwassenenonderwijs. We hebben in het schooljaar 2019-2020 via het Europees Sociaal Fonds (ESF) dertien projecten met proeftuinen in elf hogeronderwijsinstellingen en zes centra voor volwassenenonderwijs. Die projecten hebben zowat verkennend gewerkt rond duaal leren in het hoger onderwijs maar ook in het volwassenenonderwijs. In november 2020 is er een tweede ESF-oproep gelanceerd om duaal leren in beide niveaus te stimuleren. Dan werden er tien projecten voor het hoger onderwijs en vier voor het volwassenenonderwijs goedgekeurd. Die lopen in het academiejaar 2021-2022 en hernomen of uitgebreid kunnen worden in het daaropvolgende schooljaar 2022-2023.
Mevrouw Tavernier heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de bijkomende antwoorden. We vinden de uitbreiding van het duaal leren naar het volwassenenonderwijs een zeer goede zaak. Op die manier gaan de opleidingen nauwer aansluiten op de arbeidsmarkt. Dat is een win-winsituatie voor enerzijds het onderwijs en anderzijds het bedrijfsleven. Duaal leren is echt wel op zijn plaats binnen die onderwijsvorm. We kijken uit naar de opstart in september 2022. We zijn alvast benieuwd welke opleidingen duaal zullen worden ingericht.
De vraag om uitleg is afgehandeld.