Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Voorzitter, nu de vaccinatiecampagne op volle snelheid draait, buigen experts zich over de vraag of bepaalde dieren ook zouden moeten worden gevaccineerd tegen het coronavirus. De bevoegde taskforce, de Risk Assessment Group Covid19 Animals (RAG-CA) heeft hierover een nieuw advies gepubliceerd.
De experts wijzen op een mogelijke verspreiding van gemuteerde varianten van het coronavirus die dan weer naar de mensen zouden kunnen overspringen. Bepaalde primaten, katachtigen en marterachtigen zijn namelijk gevoeliger voor het virus dan andere dieren en kunnen een mogelijke bedreiging vormen. Ik denk hierbij aan de coronabesmettingen bij nertsen, die in Denemarken tot het doden van bijna de hele kweekpopulatie hebben geleid. De voorzitter van de RAG-CA, professor in de diergeneeskunde Dewulf, meent dat vaccinaties heel nuttig zouden zijn indien de nertsenkwekers in Vlaanderen hun activiteiten zouden hervatten. De RAG-CA stelt duidelijk dat een grote vaccinatiecampagne voor huisdieren niet aan de orde is, maar dat de gerichte vaccinatie van bepaalde diersoorten gerechtvaardigd is. Rusland is al in maart 2021 met de primeur van een vaccin voor dieren, meer bepaald katten, honden en nertsen, gekomen, maar ook het Amerikaanse bedrijf Zoetis zou hiervoor al een vaccin klaar hebben.
Als het over dierenziektes gaat, is uiteraard voornamelijk het federale niveau bevoegd, meer bepaald het departement Volksgezondheid en het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV). Enige afstemming en samenwerking met de deelstaten is dus noodzakelijk in dezen, zoals we dat eigenlijk in de gehele coronacrisis al hebben moeten doen.
Ik heb hieromtrent de volgende vragen voor u, minister. Hoe beoordeelt u het advies van de werkgroep om bepaalde diersoorten te vaccineren met het oog op een eventuele uitrol in Vlaanderen? Hebt u al gesprekken gevoerd met de bevoegde federale instanties over een mogelijke vaccinatiecampagne voor dieren in Vlaanderen? Hoe ziet u de financiering van die vaccinaties van dieren, enerzijds voor particuliere eigenaars van honden en katten en anderzijds voor professionele eigenaars van bijvoorbeeld nertsen? En moet het, in tegenstelling tot bij de burgers, bij dieren wel over een verplichting tot vaccineren gaan? Ik had graag uw standpunten daarover gekend, minister.
Minister Weyts heeft het woord.
Het is inderdaad zo dat sommige diersoorten besmet kunnen worden met het coronavirus. Men heeft in een studie zelfs een classificatie aangebracht, waarbij er een rangorde is gemaakt van diersoorten die meer vatbaar en gevoeliger zijn voor besmetting dan andere diersoorten. Katachtigen zitten bijvoorbeeld in de eerste categorie. Belangrijk om te weten is wel dat dieren zelf niet of nauwelijks ziek worden van het virus, maar het in zeldzame gevallen wel kunnen doorgeven aan mensen. Het risico van een eventuele besmetting is dus niet zozeer de gezondheid van de dieren zelf, maar wel de mogelijke overdracht op de mens. Dat is ook wat wordt meegegeven in het advies van de Risk Assessment Group Covid19 Animals. Dat is natuurlijk ingegeven vanuit de vrees voor een mogelijke overdracht van varianten van dier op mens.
Het gaat in dezen dus niet om een voorstel om de betrokken dieren te beschermen, maar louter om de volksgezondheid te beschermen. Het is geen zaak van dierenwelzijn, maar veeleer van volksgezondheid. We kunnen daarbij de parallel trekken met rabiës. Honden, katten en fretten moeten gevaccineerd worden tegen rabiës vooraleer ze in het intracommunautaire verkeer binnen Europa gebracht worden. Dat is dienstig voor dierenwelzijn, maar het is eigenlijk een zuiver federale regelgeving. Dat is in dezen ook zo. Net zoals de rabiëswetgeving gaat het in dezen om een volledig federale bevoegdheid. En daar wordt dus ook beslist over het al dan niet vaccineren van dieren tegen corona.
We hebben daaromtrent wel contacten gehad met het FAVV, dat stelt dat er momenteel geen aanleiding is tot preventieve vaccinatie van diersoorten. Ook zij stellen vast dat dieren weinig tot niet gevoelig zijn voor corona. Men zegt ook formeel dat er zich geen ziekteprobleem stelt voor bijvoorbeeld honden en katten. Er is in België bij één kat corona vastgesteld. Men zegt ook dat er nog geen vaccins zijn voor de dieren. U verwijst naar het voorbeeld van Rusland, maar dat vaccin is nog niet toegelaten in Europa, stelt het FAVV. Men noemt het zelfs een experimenteel vaccin voor dieren in Rusland, maar het is nog niet toegelaten in Europa. We houden daar dus wel de vinger aan de pols. Als er evoluties zouden zijn, zal het FAVV ons ook wel op de hoogte houden. Maar momenteel, stelt men daar, is er geen aanleiding om preventief te gaan vaccineren.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw reactie. De vraag was inderdaad ingegeven vanuit volksgezondheid. De vaccinatiecampagne loopt op volle toeren. Die verloopt heel goed. We weten dat er een mogelijkheid is dat het virus van dier naar mens wordt overgedragen. Dat hebt u daarnet ook bevestigd. Ik denk dat we inderdaad de vinger aan de pols moeten houden en dat we dat goed moeten opvolgen. Samenwerking met de federale overheid is wat dit betreft inderdaad heel belangrijk. Ik vraag u om die banden sterk te houden en aan te halen, zodanig dat we zien dat we in Vlaanderen ook daar de juiste strategie aanhouden.
U verwees naar het vaccin van Rusland, maar ik had toch bij mijn vraagstelling duidelijk de melding gemaakt dat ik gelezen heb dat er in Amerika ook een vaccin klaar zou zijn. Ik vraag specifiek om dat grondig te bekijken en verder te onderzoeken. Ik denk toch dat het belangrijk is – ik herhaal het – om de vinger aan de pols te houden in het kader van de volksgezondheid, om de evoluties die er gaande zijn goed op te volgen. Want we weten allen dat het in deze coronapandemie wel eens van dag op dag heel fel kan variëren. Minister, ik vraag u dus specifiek om met uw diensten grondig in overleg te gaan met de federale overheid, om dit goed op te volgen in het kader van de volksgezondheid.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Het is duidelijk dat het coronavirus niet enkel op de mensen zit of overdraagbaar is, maar dat ook bepaalde diersoorten extra gevoelig zijn voor het coronavirus. Ik heb het recente advies ook doorgenomen. Daar wordt duidelijk in gesteld dat massale vaccinatie niet aan de orde is. Bepaalde diersoorten zijn gevoelig en kunnen bepaalde symptomen hebben en kunnen het ook – het is niet zo’n heel groot risico – overdragen. Een debat voeren over die financiële vergoeding, zoals ook in de vraagstelling stond en het verplichten tot de vaccinatie, lijkt ons dan ook niet echt aangewezen.
Ik moet ook aansluiten bij wat collega De Vroe en de minister zeggen: het is een federale bevoegdheid. Spijtig genoeg, het zou beter geweest zijn als alles natuurlijk bij Vlaanderen zit. Ik vind het dan ook belangrijk dat ook Vlaanderen de vinger aan de pols houdt en het ook mee opvolgt. Minister, ik ben blij te horen dat u al in gesprek bent gegaan met het FAVV. Zult u het misschien ook ter sprake brengen bij de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn? Misschien is dat ook een manier om de vinger aan de pols te houden?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik wil nog even verduidelijken: in het advies in kwestie stelt men heel duidelijk dat er geen sprake is, geen pleidooi gehouden wordt of niet geadviseerd wordt om over te gaan tot grote vaccinaties. Men zegt dat als er gevaccineerd zou worden, men dan naar de dieren in gevangenschap moet kijken en dan vooral naar die die met uitsterven bedreigd zouden worden. Men heeft zelfs aangeduid welke dieren in aanmerking komen, als je zou overwegen om over te gaan tot vaccinatie. Men heeft een afnemende volgorde van belangrijkheid meegegeven: primaten en grote katachtigen in gevangenschap, andere in gevangenschap gehouden wilde diersoorten en vooral als ze met uitsterven bedreigd zijn, zogenaamde speurhonden die ingezet zouden kunnen worden voor routinediagnoses van besmette personen en ook fretten die gebruikt worden voor de jacht of voor het verdrijven van ongedierte. Men heeft dus het een en ander goed voorbereid voor als er overgegaan zou worden tot vaccinatie – opnieuw – wanneer er een erkend vaccin zou zijn voor dieren. Het FAVV heeft mij geen informatie verstrekt over Zoetis, maar ongetwijfeld zal dit zich in de toekomst misschien wel aandienen. Vooralsnog – opnieuw – houden we daar de vinger aan de pols en blijft het initiatief natuurlijk bij het FAVV en de federale overheid.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Het advies van de taskforce is inderdaad heel duidelijk. Ik wil u gewoon bedanken, minister, voor uw standpunten en voor de extra antwoorden die u nog gegeven hebt. In het kader van de volksgezondheid is het belangrijk om de vinger aan de pols te houden. U hebt bevestigd dat u dat zult doen. We zullen het uiteraard in de toekomst mee opvolgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.