Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, dat ik te gast mag zijn in jullie commissie, met een cultuurgerelateerde vraag. Minister, in het kader van de voorbereiding van de relance van de cultuursector werd eind vorig jaar een Taskforce Cultuur opgericht, met twee werkgroepen: een voor de korte en een voor de lange termijn. De Werkgroep Korte Termijn van deze taskforce formuleerde 25 voorstellen om de sector op korte termijn te ondersteunen en meer toekomstbestendig te maken, zowel inhoudelijk als op economisch vlak. Vanwege deze economische insteek waren ook uw kabinet en het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) vertegenwoordigd in de werkgroep. We weten allemaal dat de cultuursector het afgelopen jaar enorm geleden heeft en kijken dan ook uit naar de maatregelen en hoe die precies uitgerold zullen worden, want dat blijft voor ons wat vaag.
Minister van Cultuur Jambon gaf hierover al wat verduidelijking op 22 april in de commissie Cultuur. De Vlaamse Regering heeft begin april de principiële beslissing genomen om van die 25 voorstellen de 20 voorstellen die betrekking hebben op Vlaamse bevoegdheden uit te voeren. Ik citeer: “Al die twintig voorstellen zullen wij helemaal uitvoeren. Dat gaat dus over de korte termijn. We hebben al die voorstellen goedgekeurd. Wat de timing betreft, moet er op dit moment een onderscheid gemaakt worden tussen voorstellen die in de loop van de opzet van dit traject reeds tot uitvoering zijn gebracht. Er zijn er een aantal. Ik denk dan bijvoorbeeld aan het extra budget voor Herstel Cultuurkredieten van Hefboom, de verlenging van de eventdeadline van de culturele activiteitenpremie en het organiseren van een derde ronde voorschot- en waarborgregeling door het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Kortom, allemaal maatregelen die een positieve impact hebben op zowel activiteiten als interne werkingen deze zomer en in het najaar van 2021.”
Minister, ik wil u als andere bevoegde minister hierover de volgende vragen stellen.
Wat is de concrete stand van zaken van de twintig voorstellen die door VLAIO geconcretiseerd moeten worden ?
Hoe zal de Werkgroep Korte Termijn binnen de Taskforce Cultuur hierbij betrokken worden, bijvoorbeeld voor de communicatie van deze maatregelen? Dat lijkt ons toch zeer belangrijk.
Welke andere reguliere en COVID-initiatieven hebt u als minister van Economie al genomen om de economische robuustheid en de innovatieve kracht van de cultuursector te versterken?
Het was me opgevallen dat er voor de heropening van de horecasector voorzien wordt in een zeer interessant ondersteuningsinstrument, de Vlaamse heropstartlening. Ik dacht dat die ook zou gelden voor de kleinhandel. Kan erover nagedacht worden – misschien is dat al gebeurd – om ook de Vlaamse evenementen- en cultuursector, die een heel zwaar omzet- en inkomstenverlies geleden heeft, een dergelijk instrument aan te bieden om de herstart van de sector voor te bereiden? Er mag nu al het een en het ander, met vijftig mensen in open lucht, maar daar kan men niet van leven in de sector cultuur. Bent u bereid om dergelijke pistes te onderzoeken, samen met minister-president Jambon?
– Robrecht Bothuyne treedt als voorzitter op.
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel, collega Brouwers, en welkom in deze fantastische commissie, waar het altijd supergezellig is.
Van de twintig voorstellen van de taskforce waren er zes die bij VLAIO of onder mijn bevoegdheid uitgevoerd werden. Ik zal ze aan u voorstellen.
Eerst en vooral hebben we eind 2020 de werkbaarheidscheques ook opengesteld voor het paritair comité 304, het comité voor de podiumkunsten en de muziek. Met een werkbaarheidscheque kan een Vlaamse organisatie financiële steun krijgen om de werkbaarheidsgraad in de organisatie te onderzoeken, om begeleiding en opleiding aan te kopen en arbeidsorganisatorische uitdagingen aan te pakken.
Ten tweede was er het instrument van de voorschot- en de waarborgregeling, en de vraag om een derde ronde te introduceren. Dat is ondertussen gebeurd. De derde oproep is opgestart en richt zich naar de evenementensector voor events tussen juni en 31 december. Men kon aanvragen indienen tot 3 mei, 12 uur. Er zijn 228 dossiers ingediend bij VLAIO, waarbij voor 58,6 miljoen euro aan voorschotten wordt gevraagd. We zijn nu bezig met het evalueren van de dossiers. We denken dat we met het beschikbare budget zullen toekomen om de goede dossiers te ondersteunen, maar veel hangt natuurlijk ook af van wat we de komende dagen nog verder zullen beslissen rond het exitplan.
Ten derde was er de vraag tot verlenging van beschermingsmechanisme. Intussen is het ook mogelijk om het Vlaams beschermingsmechanisme 5 aan te vragen voor de maand april. We hebben de weg vrijgemaakt voor steun in de maanden mei en juni. Daarvoor moeten we nog de goedkeuring van de Europese Commissie krijgen. Dat loopt dus ook.
Ten vierde was er de vraag om de globalisatiepremie uit te breiden naar zelfstandigen en freelancers. Het globalisatiemechanisme is ondertussen goedgekeurd door de Europese Commissie. Sinds 1 april zijn aanvragen mogelijk. Zelfstandigen zonder bijkomend personeel of freelancers hebben, net als alle anderen, toegang tot het instrument als ze voldoen aan de voorwaarden, zoals bedrijfsvoering via een vennootschap en een minimale omzet van 450.000 euro over de laatste drie kwartalen van 2020. Dat globalisatiemechanisme is een steuninstrument binnen de Europese tijdelijke kaderregeling. Het coronaglobalisatiemechanisme valt dus onder het artikel 3.12 van die kaderregeling, zijnde steun voor niet gedekte vaste kosten. Dat betreft dan het verlies vóór aftrek van de belastingen, volgens code 9903 van de jaarrekening. Het is dus noodzakelijk om een jaarrekening in te dienen bij de Nationale Bank om de voorwaarden, maar ook de omvang van de steun te beoordelen. Aangezien eenmanszaken geen jaarrekeningen moeten indienen, komen ze dus niet in aanmerking voor dat globalisatiemechanisme. Ik geef hiermee eigenlijk onbedoeld ook al mijn appreciatie met betrekking tot het verzoekschrift dat later op de dag ook nog in deze commissie zal worden behandeld. Er zijn wat technische beperkingen.
Ten vijfde waren er de kmo-groeisubsidie en de kmo-portefeuille. Dan gaat het over de verruiming van de NACE-codes (Nomenclature Générale des Activités Économiques dans les Communautés Européennes), onder andere voor uitvoerende en scheppende kunstenaars. Ik voel mij trouwens soms ook een scheppende kunstenaar. Intussen is er een ministerieel besluit opgesteld dat een positief advies van de Inspectie van Financiën heeft ontvangen, zodat we nu het advies van de Raad van State kunnen vragen.
Collega Brouwers, ten zesde ging het over het meer kenbaar maken bij de creatieve en culturele sector van de bestaande instrumenten van ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) en VLAIO. Het zijn Flanders DC en Cultuurloket die die taak op zich nemen. We hebben ook al een aantal overleggen gehad daarover, omdat we inderdaad hebben gezien dat onze instrumenten niet zo goed bekend zijn in de sector, terwijl men er daarvan ook kan gebruikmaken.
Dat zijn de zes zaken die betrekking hadden op mijn bevoegdheden. We zullen nu met de minister-president bekijken hoe de communicatie verder zal verlopen.
Uiteraard zijn er al heel wat initiatieven geweest om zelfstandigen en ondernemingen te ondersteunen. Naast de directe steunmaatregelen, zoals het Vlaams beschermingsmechanisme, en de financieringsmaatregelen, zoals de garantieregeling van PMV/z, zijn in Vlaanderen voor die sectoren ook diverse specifieke maatregelen gecreëerd en andere maatregelen versoepeld. Je hebt ‘Flanders is a Festival’, de handelshuurlening, het terugbetaalbaar voorschot, het herstel van de Cultuurkredieten, de cultuurcoronapremie en de culturele activiteitenpremie. Dat is dus een hele serie. Ook is er het garantiefonds voor de audiovisuele sector, de soepele toegang tot de kunstenaarswerkloosheid, Screen Flanders, het relanceplan voor de mediasector, het noodfonds. Ik som nog eens op wat we allemaal hebben gedaan, maar ik heb specifiek ingezoomd op die zes voorstellen.
Dan is er uw laatste vraag, over de heropeningen. VLAIO heeft het wettelijk kader van de heropstartlening uitgetekend. Na de aanmelding bij Europa is het besluit van de Vlaamse Regering definitief vastgesteld op 30 april. De lening zal naar verwachting vanaf 31 mei kunnen worden aangevraagd via de applicatie van VLAIO. Er is geen sectorbeperking voor de heropstartlening, dus de eventsector en de cultuurorganisaties kunnen ervan gebruikmaken. Ik heb maandag een uitgebreid overleg hierover gehad met de eventsector. Ze zeggen dat het voor hen, omdat ze zoveel ketens hebben, misschien minder nuttig is. Ze zijn wel heel blij dat het opengesteld wordt. We zullen elkaar op de hoogte houden om te zien op welke manier er gebeurlijk gebruik van kan worden gemaakt.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw interessant antwoord. U hebt alles gebundeld. Het is ook voor ons, die Cultuur opvolgen in de bevoegde commissie, niet altijd evident om te weten wat onder welke minister valt. U hebt verwezen naar de initiatieven van minister Demir. Zij vindt dat ‘Flanders is a festival’ onder Toerisme valt. We weten dat wel, maar we moeten het telkens bij elkaar sprokkelen.
Ik ben eigenlijk zeer tevreden met het antwoord, dat een globaal overzicht geeft, en ik ben blij dat er echt wat gebeurd is de laatste maanden. Die cultuursector heeft het bijzonder moeilijk gehad. Dat wekt soms de indruk dat het één klaagzang is en dat er niets gebeurt. Ik vind dat er heel veel gebeurt. De mensen staan klaar om ons een fijne zomer te bieden. In dat opzicht is het zeker interessant dat er geen sectorbeperking is voor de heropstartlening waarover ik las in de kranten. Dat is misschien interessant, misschien niet voor alle onderdelen van de sector, dat klopt, maar een aantal kunnen er toch gebruik van maken.
Ik vind het ongelooflijk dat er zoveel dossiers zijn ingediend voor de voorschot- en waarborgregeling, namelijk 228. Dat is bijna 60 miljoen euro, dat is onvoorstelbaar. Dat betekent dat de nood heel groot is. Ik wil de Vlaamse Regering oprecht danken dat ze altijd zoekt naar mogelijkheden om de sectoren die het zo moeilijk hebben gehad te ondersteunen.
Ik heb nog een vraag. Geldt de globalisatiepremie ook voor 2021? We gaan nog een moeilijke zomer tegemoet. Misschien is er toch nog iets nodig om verder te overbruggen. Wordt er al aan gedacht om een nieuw globalisatiemechanisme te voorzien? Volgende week wordt op het Overlegcomité beslist over de mogelijkheden voor de komende maanden. Daar kunnen we niet op vooruitlopen. De Vlaamse overheid moet er alles aan doen om de sector zo goed mogelijk te ondersteunen. Ik wil u daarvoor danken vanuit de cultuurinvalshoek.
Minister Crevits heeft het woord.
Ik heb net, vers van de pers, nog een primeur binnengekregen. We hebben van de Europese Commissie net goedkeuring gekregen voor het Vlaams beschermingsmechanisme in mei en juni. Dat betekent dat we op 21 mei naar een definitieve goedkeuring gaan. De aanvragen zullen mogelijk zijn vanaf juni. Dat is dus heel positief.
Bedankt voor de appreciatie. De heropstartlening zal voor de cateraars wel relevant zijn, omdat zij langer op voorhand moeten plannen. Dat is anders dan een café bijvoorbeeld, dat onmiddellijk bier kan verkopen.
Het globalisatiemechanisme is er enkel voor 2020. Ik ben bereid om veel te bekijken voor de heropeningen, maar het is binnen de staatssteunleningen niet evident om dat te doen. De beste relancemaatregel is een goede zomer. Ik vind het een beetje sneu om nu al te zeggen dat we dat nog eens gaan doen. Ik zou heel graag willen dat er heel veel mogelijk is straks als we allemaal onze spuitjes gehad hebben. Dat is het beste. Dan gaat niemand meer vragen naar extra steun. Alle ondernemers die ik spreek, zeggen dat ze niet ondernemen om steun te vragen aan de Vlaamse overheid; ze ondernemen om hun ding te kunnen doen. Dat moeten we dus nog maar wat on hold zetten.
Het is bijzonder fijn dat Cultuur aan bod komt in deze commissie. Ik heb geleerd, als ik zo de discussies hoor, dat we met onze economische maatregelen nog veel meer moeten uitbreken naar onder andere de cultuursector. We hebben ervoor gekozen om weinig schotten te zetten, ook rond NACE-codes, net om onze maatregelen breed te laten toekomen bij diegenen die getroffen zijn.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Ik denk dat de coronacrisis ertoe geleid heeft dat een aantal zaken die ook in het regeerakkoord opgenomen waren om effectief de cultuursector toegang te verlenen tot een aantal mogelijkheden binnen Economie, nu een stuk versneld zijn. Dat is dan een van de positieve gevolgen van deze crisis. Er zijn natuurlijk vooral negatieve gevolgen, maar ook positieve. Ik hoop dat dat ook na de crisis verdergezet kan worden, dat de cultuursector kan blijven genieten van steun vanuit Economie. Inderdaad, het belangrijkste is een goede zomer voor al onze ondernemers in de cultuur- en evenementensector en de horeca. Het beste dat ons kan overkomen voor de economie is dat we allemaal zo snel mogelijk die spuit krijgen en dat er lekker terrasjesweer is.
Ik ga jullie laten, want jullie hebben nog een hele lange agenda en ik moet naar de commissie Cultuur. Dank u wel voor de gastvrijheid, misschien tot een volgende keer.
Collega Brouwers, u mag trouwens onze werkzaamheden blijven volgen, het is altijd interessant en plezant.
De vraag om uitleg is afgehandeld.