Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Een van de doelstellingen van de sociale economie is om bepaalde doelgroepwerknemers die tewerkgesteld zijn in de sociale economie, te laten doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt. De sociale economie is geen eindstation, maar een schakel om door te stromen naar het normale economische circuit. Uit de ervaringen blijkt dat dat niet altijd evident is en dat er soms sprake is van bepaalde drempels om die stap van de sociale economie naar het normale economische circuit succesvol te kunnen zetten.
In 2020 gingen heel wat doorstroomtrajecten van start, voornamelijk binnen de lokale diensteneconomie (LDE). Zeker in de LDE waar de plaatsen beperkt zijn, wordt er veel aandacht aan de doorstroom gegeven. Spijtig genoeg bleef onze sociale economie ook niet gespaard van de coronacrisis en haar gevolgen. Een groot deel van de doorstroomtrajecten werd tijdelijk geschorst vanwege de maatregelen in het kader van de coronacrisis, veelal tot februari 2021.
Uit de eerste ervaringen en evaluaties van de doorstroom blijkt dat er nood is aan een optimalisatie van het kader. Ondertussen werd de procedure met betrekking tot de doorstroomstage al vereenvoudigd. In de beleids- en begrotingstoelichting (BBT) Werk en Sociale Economie (WSE) stelde de minister ook al dat vanaf het najaar 2021 het doorstroomkader zal worden geëvalueerd op basis van de effectief gerealiseerde doorstroomtrajecten.
Daarover had ik de volgende vragen: wat is de huidige stand van zaken van de geschorste doorstroomtrajecten? Zijn die doorstroomtrajecten sinds februari 2021 verder van start kunnen gaan?
Blijft de timing van deze vooropgestelde evaluatie van de gerealiseerde doorstroomtrajecten gehandhaafd?
Hoe wordt er verder ingezet op het versterken van de competenties van deze medewerkers met het oog op doorstroom?
Minister Crevits heeft het woord.
Binnen de LDE-organisaties zijn zowel de doorstroomevaluaties als de doorstroomtrajecten nog opgeschort tot 1 juli 2021 vanwege de aanhoudende coronacrisis. Dat betekent dat de LDE-inschakelingstrajecten van de werknemers automatisch verlengd zijn.
Er zijn wel enkele uitzonderingen op deze opschorting voorzien: als iemand zegt dat hij het doorstroomtraject toch wil voortzetten, of als een werkgever de opzegtermijn niet verlengd heeft. Maar globaal gezien is daar dus nog een opschorting.
Binnen het collectief maatwerk worden er nog wel evaluaties – bij ongeveer 10 procent van de zittende maatwerkers – en mogelijke doorstroomtrajecten opgestart, maar die worden enkel ingepland als ze veilig en kwaliteitsvol kunnen verlopen, zowel voor de doelgroepwerknemer, de werkgever als de evaluator. Het eerste kwartaal van 2021 voerde VDAB in totaal 164 dergelijke evaluaties uit.
De resultaten zijn zeer sterk beïnvloed door de impact van de coronacrisis. Van de 164 evaluaties die VDAB uitgevoerd heeft, werden er slechts 6 beoordeeld als doorstroomklaar. Die trajecten zijn intussen opgestart.
De timing blijft gehandhaafd. Het betreft hier een kwalitatieve evaluatie van de doorstroomtrajecten waarbij er ook expliciet wordt gevraagd om concrete verbeteropties voor te stellen.
Hoe zetten we verder in op die competenties? Een doelgroepwerknemer heeft recht op ondersteuning en begeleiding als hij aan de slag is. Maar daarnaast moet de onderneming jaarlijks ook een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) opmaken, in overleg met de werknemer. Dat gebeurt na een reflectieproces waarin de einddoelen, de huidige situatie en de ontwikkelacties op technisch en generiek niveau worden onderzocht. Op basis van het persoonlijk ontwikkelingsplan wordt de doelgroepwerknemer elk jaar geëvalueerd en bijgestuurd.
Wat het versterken van de vaardigheden en competenties betreft, kan ik ook verwijzen naar het VIA 6-akkoord (Vlaams intersectoraal akkoord) voor de maatwerksector, waarin heel wat maatregelen opgenomen zijn. En het VESOC-akkoord (Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité) ‘Alle hens aan dek’ voorziet ook in een oproep, specifiek rond extra opleidingen voor werknemers, ten bedrage van 2 miljoen euro. Het toekomstige decreet individueel maatwerk heeft ook als doel de samenwerking met het normaal economisch circuit voor een stuk te versterken.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Bedankt voor de toelichting en de verduidelijking in heel dat kader, en ook voor de cijfers. Ik hoor u over die evaluaties zeggen dat er zes werden geëvalueerd als doorstroom. Doorstroom is ook een wezenlijk onderdeel van de sociale economie, maar we weten ook dat dat een heel genuanceerd verhaal is. Ik besef ook dat dat niet altijd even gemakkelijk is.
In het verleden waren er al goede en lovenswaardige initiatieven, maar we moeten ook vaststellen dat er nog heel veel werk is. Die maatregelen die we uittekenen op papier zijn mooi, maar in de praktijk zijn ze soms onhaalbaar en leveren ze niets op. Dat moeten we vermijden. Ik weet dat we diezelfde gevoeligheden en diezelfde ambitie delen.
Ik stel mijn vragen dan ook in deze context, al weet ik dat ook hier corona een spelbreker is. Er zouden twaalfduizend mensen op een wachtlijst staan voor de sociale economie. U zult van mij niet zomaar horen dat we het contingent moeten opkrikken. We hebben daar vorige week immers ook al over gesproken in de commissievergadering. Ik zie die doorstroom als een nuttig instrument om plaats te maken voor nieuwe mensen, maar ik zie doorstroom nog meer als een volgende stap in het traject van de betrokkene. Het moet dus ook een positief gegeven zijn, een nieuwe uitdaging en een nieuwe kans. Dat moet ook goed begeleid en ondersteund worden.
In deze context ben ik er zeker voorstander van om out of the box te denken en verder te experimenteren, om van daaruit een goede aanpak uit te werken. Wij zullen vanuit onze fractie dan ook nieuwe initiatieven blijven opvolgen. We hopen vanuit deze commissie ook een steentje bij te dragen.
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Claes, ik ben heel blij met uw opmerking over het genuanceerde verhaal. We hebben het er in deze commissie al vaak over gehad: niet koste wat het kost doorstromen. Het heeft geen zin om mensen te laten doorstromen als je dan nadien helemaal mislukt en in de werkloosheid terechtkomt. Maar dat neemt niet weg dat we er wel in moeten geloven dat het kan, en er meer moeten in geloven dat het kan dan vandaag het geval is.
De vraag om uitleg is afgehandeld.