Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Danen heeft het woord.
Voorzitter, vorige week, tijdens de passage van de ombudsman, is dit thema ook al kort de revue gepasseerd, maar mijn vraag dateert van daarvoor. Ik heb er toch voor geopteerd om ze te stellen, omdat de minister vorige week aangaf dat ze begin deze week een afspraak had met een aantal mensen van Promaz om het dossier mogelijk recht te trekken.
Het gaat over de oprichting van een stookoliefonds. Ik heb daarover al een paar keer vragen gesteld aan u en uw voorgangers, minister. U en ook uw voorgangers lieten dan telkens weten dat de vzw Promaz bezig was met de voorbereidingen om een erkenningsdossier in te dienen als fonds voor de bodemsanering van gasolietanks, waarvoor het zou moeten dienen. Dat erkenningsdossier moet dan worden ingediend bij de Interregionale Bodemsaneringscommissie (IBC).
Op het moment dat u een antwoord gaf op mijn vraag, in november, was er nog geen erkenningsdossier ingediend. Wel gaf u aan dat de sector bezig was met het uitwerken van een nieuw voorstel op basis van bijkomend studiemateriaal. Een voorstel met de krachtlijnen die gehanteerd zullen worden, werd al aan de IBC voorgelegd en positief geadviseerd door de IBC.
U gaf vorige week ook aan – en ik deel uw mening – het onaanvaardbaar te vinden dat de sector zijn verantwoordelijkheid ontloopt en dat u zou onderzoeken welke hefbomen er nodig zijn om ervoor te zorgen dat zij hun verantwoordelijkheid wél opnemen. De terughoudendheid vanuit de sector om een erkenningsaanvraag in te dienen, verklaart u deels door de vermelding in het Vlaams regeerakkoord van de uitfasering van stookolieketels en -olietanks vanaf 2021. Daar hebt u vorige week uitgebreid over gesproken in de commissie.
Uit de cijfers die u in september van de sector had ontvangen, bleek dat er 560 meldingen waren geregistreerd op www.promaz.be. Mensen kunnen dus wel een melding doen op voorhand. De helft van deze meldingen kwam van bedrijven en medewerkers van overheidsinstellingen die op de hoogte wensten te blijven van de stand van zaken. 60 procent van deze meldingen werd door Nederlandstaligen ingediend.
Minister, wat is de huidige stand van zaken na uw overleg met de stakeholders?
Diende de vzw Promaz al een erkenningsdossier in bij de Interregionale Bodemsaneringscommissie? Is er al een verdere timing bekend?
Hebt u nog overleg gepleegd met de sector? Wat was het onderwerp?
U zou onderzoeken welke hefbomen nodig zijn om de sector wel zijn verantwoordelijkheid te doen opnemen. Wat is de stand van zaken van dit onderzoek? Welke hefbomen zult u inzetten?
Hoeveel meldingen werden er ondertussen geregistreerd via www.promaz.be?
Minister Demir heeft het woord.
Collega Danen, ik weet dat u zeer begaan bent met dit dossier, net zoals iedereen hier in de commissie. De vzw Promaz heeft nog geen erkenningsdossier bij de Interregionale Bodemsaneringscommissie ingediend. Er zijn 633 aanmeldingen, waarvan 60 procent Nederlandstalig. Hiervan zijn twee derde aanmeldingen door particulieren. Het gaat om Vlamingen die men in de kou laat staan. Mijn geduld is stilaan op, er wordt ook geen timing naar voren gebracht.
Er wordt altijd gekoppeld met het regeerakkoord. We hebben overleg gehad, maar de stookoliesector blijft actief de koppeling maken tussen het fonds en de uitfasering van stookolietanks zoals opgenomen in het regeerakkoord. We hebben gisteren goed geluisterd naar hun argumenten en ze vinden dat de financiering niet rond geraakt wanneer stookolieketels versneld uitgefaseerd worden. Tot hiertoe heeft men dit niet onderbouwd. Mijn kabinet heeft gevraagd om cijfers te bezorgen waaruit dit zou moeten blijken. Die hebben we nog niet gekregen.
De Ombudsdienst heeft in zijn verslag gezet dat honderden mensen zitten te wachten en echt in de problemen zitten. We moeten eens goed kijken wat we gaan doen.
Er wordt juridisch onderzocht of er bijkomende elementen zijn die het indienen van een erkenningsaanvraag kunnen versterken of versnellen. De sector heeft in het verleden engagementen naar voren gebracht en uitgesproken die mogelijk in een juridisch kader geplaatst kunnen worden en de indiening van een erkenningsaanvraag kunnen bewerkstelligen. De evolutie van de verdere afstemming met de sector zal bepalend zijn in welke mate we een juridische weg moeten bewandelen. We bereiden dat voor, maar ik hoop dat men tot inzicht komt dat men die honderden gezinnen niet in de steek kan laten en de engagementen uit het verleden nakomt.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, ik begrijp dat het overleg niet direct soelaas heeft gebracht. Dat klopt, denk ik.
Ik vind het ook een schande hoe met gedupeerden wordt omgegaan. Men is klant in goede dagen maar ook in kwade dagen. De sector moet in elk geval zijn verantwoordelijkheid opnemen. Ik vind het echt niet kunnen dat ze de mensen zomaar in de steek laten, vooral ook omdat er elk jaar tientallen gevallen bij komen. Mensen die het aan de hand hebben, weten niet wat hen overkomt. Niemand heeft daar schuld aan.
Het probleem lost zich nooit vanzelf op. Het wordt alsmaar groter als men het niet aanpakt. Ik zou kunnen begrijpen dat die mensen in paniek schieten en even wachten om het op te lossen, tot er misschien meer duidelijkheid is, maar hoe langer ze wachten, hoe groter het probleem wordt.
Ik wil echt aan de sector vragen om iets te doen. Minister, onderzoek alle juridische pistes. We zullen echt niet aarzelen om de sector, de mensen – de mannen vooral, denk ik –, in de commissie te vragen voor een hoorzitting om eens naar hun verhaal te luisteren en hun de vragen te stellen die moeten worden gesteld.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Voorzitter, ik heb geen directe vraag aan de minister, ik wil wel een statement maken. Ik heb gezien waarom Promaz die koppeling maakt en dat was ‘in een colère’. De redenering was: als er minder verbruik is, komt er minder geld in het potje en is er minder geld om de stookolietanks te reinigen en in orde te brengen. Dat is hun redenering. Dat is de omgekeerde wereld. Men moet eerlijk blijven.
Het regeerakkoord zegt: geen nieuwe stookolieketel voor nieuwbouw en grondige renovatie. Zelfs zonder een verbod op te leggen, zijn er tegenwoordig maar 20 of 25 bijkomende ketels per jaar. We hebben het enkel over nieuwe stookolieketels, niet over herstelling aan een brandende ketel. Wie aardgas heeft in de straat, moet overschakelen naar aardgas. Ik zou graag weten van Promaz – daar moet u niet op antwoorden, minister, we kunnen hen verhoren – wat zij denken mis te lopen aan inkomsten op basis van het regeerakkoord. Dat zal echt weinig zijn. Dat ze daarmee mensen gijzelen, is echt ongehoord.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, ik sluit me aan bij de vraagstelling. Iedereen is begaan met de problematiek. Er moet een oplossing komen voor de gedupeerden. Dat dit al veel te lang aansleept, zal ook iedereen erkennen. Het is niet evident om tot goede afspraken te komen met de sector, dat is duidelijk.
Minister, ik begrijp dat u alle juridische wegen onderzoekt. Daar kan ik u enkel in ondersteunen. Ik wil u wel blijven aanmoedigen om in gesprek te blijven gaan, hoe moeilijk dat ook loopt. Het is belangrijk om de lijnen in het gesprek zeer kort te houden. In overleg met hen willen we samen tot een oplossing komen. Er komt een hoorzitting, maar de korte lijnen in het gesprek zijn belangrijk, minister. De heer Gryffroy heeft ernaar verwezen, ik wil ook de cijfers in het parlement krijgen.
Ik heb nog een vraag, minister. Als de sector natuurlijk aankaart dat ze bezorgd zijn dat ze de nodige budgetten niet bij elkaar zouden krijgen, als ik het zo moet interpreteren, dan zou ik graag concreet weten hoe groot het probleem is. Welk budget krijgen ze niet bij elkaar? Is dat transparant met u besproken? Hebt u dat gevraagd? Hoe kijkt men eventueel als men op die manier de budgetten niet bij elkaar zou krijgen? Hebben zij andere voorstellen gedaan om tot een oplossing te komen? Ik zou over die cijfers en die pistes in het overleg graag iets meer informatie krijgen.
Minister, ik heb hier in het verleden ook al meerdere vragen over gesteld. We waren destijds heel tevreden omdat er eindelijk een oplossing zou komen. Maar het is nu weer niet zo. We weten dat het niet alleen milieudrama’s zijn, maar ook zeer grote persoonlijke financiële drama’s. De mensen zijn de dupe van de huidige situatie. U hebt daar vorige week ook al naar verwezen. We moeten kracht bijzetten en de druk verhogen, want de gedupeerden verdienen een oplossing, het milieu verdient een oplossing. Ieder moet zijn verantwoordelijkheid nemen.
Uiteraard, het regeerakkoord is over deze problematiek heel duidelijk. Dat dient gerealiseerd te worden. Bij dezen kijken we uit naar de kracht die u in dit dossier zult bijzetten. We hopen dat er inderdaad snel een oplossing komt.
Minister Demir heeft het woord.
Collega’s, ze hebben ons nog geen cijfers bezorgd. We hebben die wel gevraagd. Normaal gezien zouden ze ons de cijfers deze week nog moeten geven om hun stellingname te onderbouwen. Daar wacht ik natuurlijk wel op.
Bij het overleg bleven we botsen tegen dezelfde muur, natuurlijk. Telkens was er de koppeling met de uitfasering. We hebben aan de sector duidelijk gemaakt dat elke maand die we nu verliezen, een maand is waarop minder middelen kunnen worden opgebouwd. Ze hebben er natuurlijk belang bij om zo snel mogelijk te starten met het fonds. Het is een moeilijke situatie vandaag. Ik hoop dat we tegen eind deze week cijfers krijgen. Tijdens de vergadering is gevraagd naar budgetten en cijfers, maar die kregen we niet. Misschien kunnen we ze deze week nog bekijken, en dan kunnen we verder de nodige stappen ondernemen.
De heer Danen heeft het woord.
Het probleem is niet alleen dat ze hun beloftes niet nakomen, maar ook dat er misleidende informatie over de hele zaak op internet beschikbaar is. Op de website van Promaz zelf is te zien – ik toon het u even –: ‘Zorgeloos genieten van stookolieverwarming. Bij een lek in de tank ondersteunt Promaz de bodemsanering.’ Dat staat er vandaag op, en dat staat daar al twee jaar op. Het is een echte schande dat op die manier burgers worden misleid. Ze worden zogezegd op de hoogte gebracht van iets wat nog lang niet in orde is. Zoals gezegd, zal ik mee het initiatief nemen om hierrond hoorzittingen te organiseren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.