Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld
De volgende vraag is opnieuw van collega Ceyssens.
De heer Ceyssens heeft het woord.
De voorzitter zegt 'alweer collega Ceyssens'. Ik zou eerder zeggen 'alweer over Spartacus', want ik heb daar in december nog een vraag over gesteld.
Ik wilde nog even teruggrijpen naar het regeerakkoord van de Vlaamse Regering. Daarin engageerden de meerderheidspartijen zich voor het Spartacusdossier dat met drie lijnen de ruggengraat moet vormen van het Limburgse openbaar vervoer. Voor Spartacuslijn 1 werd er overeengekomen dat de selectieleidraadprocedure verderloopt en dat er intussen zo snel mogelijk een akkoord wordt gesloten met de stad Hasselt over het tracé naar het mobiliteitsknooppunt aan het station. Op 3 december 2020 zei u hierover het volgende: “Het haalbaarheidsonderzoek of de startnota met betrekking tot het tracé in Hasselt tussen het Dusartplein en het station wordt momenteel opgemaakt door het studiebureau, uiteraard in nauw overleg met de verschillende stakeholders. Er werd mij meegegeven dat dat in de eerste helft van 2021 zal worden opgeleverd. Nadien zullen de resultaten uiteraard ook meegedeeld worden aan de Vlaamse Regering, waarna het tracé dan ook formeel kan worden vastgelegd. De bedoeling is dat we vervolgens ook een technisch ontwerp voor het definitieve tracé verder kunnen uitwerken. En dan zal er ook een terechtwijzend bericht gestuurd worden naar de consortia.”
Aanvullend zei collega Moors namens de N-VA-fractie of misschien namens de heer Vandeput – vergeef het mij, mevrouw Moors – hierover: “Daarnaast is Hasselt volop aan het werken aan een plan voor een autoloze binnenstad, waar het nieuwe Boulevardtracé naadloos in zal passen. Er zal een autorijstrook op de Groene Boulevard verdwijnen ten voordele van het openbaar vervoer. Tegelijkertijd is het plan voor de herinrichting van de Bampslaan, waar de eindhalte zal komen, in opmaak. Dat zal binnen enkele weken ook worden overgemaakt aan De Lijn. Daaruit zal blijken dat de nieuwe eindhalte perfect zal aansluiten op het station, en dus zowel psychologisch – het station ligt dan letterlijk in het zicht – als in effectieve afstand – ongeveer 400 meter – gemakkelijk in elkaar zal vloeien.”
So far so good. Ik heb het jaar 2020 met een gerust hart afgesloten, maar in het begin van het nieuwe jaar ontstond toch wel enige deining. In uw antwoord werd naar het tracé verwezen en mevrouw Moors kondigde aan dat er een rijstrook voor het wegverkeer moest worden opgeofferd.
Mijn verwondering was dan ook groot toen plots bleek dat de eindhalte van Spartacus in vraag werd gesteld door een Hasseltse coalitiepartner. De Hasseltse Open Vld opperde om af te stappen van het tracé langs de kleine ring en de sneltram te doen stoppen aan het Kolonel Dusartplein, waardoor de beoogde eindhalte van Hasselt-station van de kaart wordt geveegd.
Dat laatste heeft mij al erg veel zorgen gebaard, minister. Men heeft in Hasselt binnen dit regeerakkoord de ruimte gekregen om de oefening te maken om naar een station te gaan. Daarover konden afspraken worden gemaakt en het zou begin dit jaar worden afgeklopt. Maar dit verhaal gaat verder dan Hasselt, het gaat over het vervoer voor de Limburgers in hun totaliteit. Het station van Hasselt is een mobiliteitsknooppunt voor Limburg. Voor het oosten van Limburg ontbreekt elk spoor. Het opzet van het Spartacusplan was net om via drie snelle lijnen en drie knooppunten daarop, de Limburgse pendelaars snel in Hasselt-station te krijgen, zodat ze op die manier snel verder kunnen gaan naar Antwerpen of Brussel. Dat was het opzet van het Spartacusplan. We hebben daar al heel vaak over gedebatteerd. We hebben daar ook goede afspraken over gemaakt binnen de meerderheid, beste collega’s.
Minister, hoe ziet u de inplanting van het Spartacustracé in Hasselt? Beoogt u nog steeds het station van Hasselt als eindhalte voor Spartacuslijn 1 Hasselt-Maastricht? Hoe zult u ervoor zorgen dat de violen gelijkgestemd worden over de inplanting van het Spartacustracé in Hasselt? Wanneer wordt het definitieve tracé afgeklopt?
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Ceyssens, ik dank u voor uw vragen. U verwijst inderdaad terecht naar de engagementen die werden genomen bij de regeringsonderhandelingen. U geeft aan dat er toen een goede afspraak werd gemaakt. Wel, goede afspraken zijn er om te worden gehonoreerd. Ik denk dat ik kan verwijzen naar wat we in de commissie van 3 december laatstleden hebben gezegd: we houden vast aan datgene wat is vooropgesteld. Dat betekent dat we voor Spartacus 1 kijken naar een tracé via de kleine ring of het Boulevardtracé – hoe we het ook willen noemen – en dat we daar alleszins verder op inzetten.
U zegt dat het een goede afspraak was. Maar goede afspraken moeten opnieuw worden gehonoreerd. Ik heb daarover heel wat persberichten gezien. Ik heb op een bepaald moment zelf de vraag gekregen: hoe moet het nu? Mij is alleszins niet ter ore gekomen dat er opeens een drastische wijziging moet komen aan de afspraak die bij de regeringsonderhandelingen is gemaakt. Ik denk dat wij wat dat betreft verder kunnen met datgene wat lopende is. U weet dat er specifiek in verband met Hasselt op dit ogenblik nog een verder onderzoek loopt inzake het project-MER (milieueffectrapport), aangezien er een wijziging is in het tracé, namelijk het tracé via de kleine ring of via de boulevard. We wachten dat verhaal verder af. Zodra het tracé duidelijk en klaar is, kan het worden afgeklopt op de Vlaamse Regering. Dan kan men verder met het dossier zoals het in de pijplijn zat.
Ondanks alle persberichten houden we vast aan de plannen zoals ze vooropgesteld zijn. Verder hoeven we daar niet te veel op blijven doorgaan.
U vraagt hoe we ervoor kunnen zorgen dat de violen gelijkgestemd zijn. Ik heb her en der navraag gedaan. Uit de informatie die mij bereikt, blijkt dat de violen nog altijd gelijkgestemd zijn. We moeten daar dus niet veel inspanningen verlenen.
Wanneer wordt het definitieve tracé afgeklopt? Het definitieve tracé zal pas gekend zijn zodra we effectief een omgevingsvergunning hebben. Die omgevingsvergunning moet voorafgaan aan een project-MER. Een studiebureau is daar op dit moment volop mee bezig, samen met de betrokken stakeholders. Zodra dat project-MER gefinaliseerd is, kan ook de omgevingsvergunning worden ingediend. Dan zitten we volledig op schema. Een timing is altijd indicatief. Het is alleszins de bedoeling dat we tegen midden dit jaar zeker weten wat die project-MER zou inhouden en dus ook verder kunnen met het verloop van dit dossier.
Ik hoop dat ik alle vragen heb beantwoord en dat ik de mist heb doen opklaren over dit dossier. Dat neemt niet weg dat we morgen misschien weer andere persartikels lezen. Maar dat is dan voor diegene die ze lanceert.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw verduidelijking, waarmee alle geruchten en verhalen die een eigen leven beginnen te leiden over Spartacus, ook meteen de kop zijn ingedrukt. Beste collega’s, we hebben een afspraak gemaakt, die we ook moeten honoreren. Anders kunnen we heel veel discussiëren, in onze vervoerregio en dergelijke meer, over de plannen die we in Limburg hebben inzake openbaar vervoer, maar dan zal de ruggengraat voor ons openbaar vervoer ontbreken. Minister, ik ben dus blij te horen dat we op dat vlak koers houden en doorgaan.
Ik zou nog twee bijkomende vragen willen stellen. Hoe zorgt u ervoor dat de actuele planning, namelijk rijden in 2024, zal worden gehaald? Kunnen de kandidaat-opdrachtnemers er dan ook van uitgaan dat de aanbestedingsplanning wordt gerespecteerd, en dat er dus in de eerste helft van dit jaar een terechtwijzend bericht met het definitieve tracé in Hasselt wordt gepubliceerd?
Mevrouw Moors heeft het woord.
Het Boulevardtracé is inderdaad in het begin van de regeerperiode afgeklopt, zoals collega Ceyssens zei in zijn vraagstelling. Collega Keulen was daarbij, collega Ceyssens was daarbij. Die afspraak wordt uiteraard verder uitgevoerd. Daar is geen discussie over. Minister, u hebt terecht aangegeven dat er geen sprake van is dat de violen opnieuw moeten worden gestemd. Die violen klinken nog allemaal... (geluid bij Rita Moors valt weg)
Collega Moors, uw geluid is weggevallen.
Er is een klein zijsprongetje geweest van de lokale afdeling van Open Vld in Hasselt, die inderdaad heeft geprobeerd dat wat in vraag te stellen, maar dat is geen issue. Het Boulevardtracé wordt gehandhaafd.
Wat de eindhalte betreft, is het ook zo dat de halte Hasselt Station wordt gehandhaafd, met herinrichting van de Bampslaan. Wordt dat allemaal verder uitgevoerd? Op dit ogenblik is het zo dat het eerste project van het masterplan voor de hele herinrichting van de stationsbuurt, waarvan de Bampslaan en het station natuurlijk een onderdeel zijn, werd overgemaakt aan De Lijn. Er wordt dus zeker hard gewerkt in Hasselt om die hele stationsbuurt op te waarderen en volledig te herinrichten. De eindhalte Bampslaan-Hasselt Station wordt gehandhaafd. Wie vanuit het station richting centrum gaat, zal zelf hebben kunnen vaststellen dat het maar enkele tientallen meters wandelen is. De afstand tussen het station en de Bampslaan is dus een kleinigheid. Die halte wordt zeker gehandhaafd.
Dan is er de herinrichting, de grote werken aan de Universiteitslaan. Die werken hebben nu tot doel de zogenaamde lijn 2 van Spartacus verder uit te rollen. Ook de N-VA-Limburg neemt mobiliteit zeker ter harte. Het dossier staat dus zeker niet stil. We werken daar verder aan, en we denken dat we iets kunnen neerzetten dat de tand des tijds kan doorstaan. We streven ernaar een dossier neer te zetten dat niet voorbijgestreefd is nog voor er iets wordt gebouwd.
De heer Keulen heeft het woord.
Dag voorzitter, dag minister en goede collega’s. Minister, u bent heel duidelijk geweest. Sobere communicatie, maar wel heel helder in de woordkeuze. ‘Stick to our plan.’ U respecteert de geest, maar ook de inhoud van ons regeerakkoord. Het is inderdaad een publiek geheim: eind september 2019 zijn collega Ceyssens en ikzelf het in het bureau van de burgemeester van Hasselt, Steven Vandeput, eens geraakt over het kleine-ringtracé of het Boulevardtracé. Dat was op vraag van Hasselt, niet op onze vraag, wegens mogelijke problemen in de Heilig-Hartwijk. Ook wat dat betreft, heeft de geschiedenis haar rechten.
Het punt dat ik hier vooral wil maken, is dat de vrijblijvendheid met betrekking tot dit dossier natuurlijk al lang voorbij is. Dit is een internationaal dossier. Ik heb afgelopen weekend de Nederlandse autoriteiten aan de lijn gekregen met de vraag wat dit allemaal betekent. Voor mij is die afstand letterlijk heel kort. Ik heb naar deze commissievergadering verwezen. Iedereen mag van mij aannemen dat deze commissievergadering op dit moment wordt gevolgd in het stadhuis van Maastricht en in het gouvernementshuis van de Nederlandse provincie Limburg. Zij hebben daar uiteraard ook heel wat geld, tijd en energie in gestoken. Wat de hoogste overheid betreft, het Rijk, heeft de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterwegen de spoorwegen in haar portefeuille. Nederland heeft voorzien in geld voor dit tramproject. Wij hebben Nederland aan zijn internationale verplichtingen gehouden toen Nederland niet aan de treinstations raakte. Nederland heeft een schadevergoeding van 6 miljoen euro betaald. Nederland wil uiteraard dat wij onze handtekening en de overeenkomst honoreren, zeker als die aanpassingen op vraag van de stad Hasselt zijn gebeurd. Pacta sunt servanda. Die wijsheid gaat al mee sinds de klassieke tijd en dat moet in de eenentwintigste eeuw niet anders zijn.
Mevrouw Robeyns heeft het woord.
Voorzitter, ik wil me hier graag kort bij aansluiten. De realisatie van de Spartacuslijn, een hoogwaardige ontsluiting van onze provincie naar de provinciehoofdstad en omgekeerd met het openbaar vervoer, is absoluut noodzakelijk voor de mobiliteitsproblemen in Limburg. Die Spartacuslijn had er al lang moeten zijn. We moeten allemaal ons gezond verstand gebruiken om zo snel mogelijk voor die ontsluiting te zorgen. Die ontsluiting is meer dan broodnodig en moet reizigers van buiten de provinciehoofdstad naar het station brengen. Het gaat om meer dan enkel Hasselt. Het gaat om een aansluiting op het station van Hasselt, waar reizigers zich naar Antwerpen, Brussel, en zo meer kunnen verplaatsen. Het gaat om knooppunten.
Het is natuurlijk een realiteit dat het verhaal over het tracé al meer dan twaalf jaar loopt. Ondertussen zijn er natuurlijk bepaalde ontwikkelingen op het vlak van mobiliteit en technologie geweest. Het is begrijpelijk dat er vragen zijn, maar de essentie van waar de Spartacuslijn op slaat, moeten we absoluut op korte termijn realiseren.
Minister, ik ben blij te horen dat u die timing wilt behouden en dat alle commissieleden eigenlijk hetzelfde zeggen.
Minister Peeters heeft het woord.
Ik dank iedereen voor de bijkomende bedenkingen en vragen. Het is uiteraard leuk te vernemen dat we in een internationale commissie zitten die vanuit het buitenland wordt gevolgd. Ik denk dat iedereen op dezelfde lijn zit: Pacta sunt servanda. Stick to your plan. We houden ons aan de plannen die in 2019 zijn afgesproken. Dat betekent dat we verder werk maken van Spartacus 1, Spartacus 2 en Spartacus 3, en dat voor Spartacus 1 is gekozen voor het boulevardtracé.
Wat de timing betreft, moet een project-MER worden opgesteld. De MER-cel heeft geëist dat het om een globale ...(onverstaanbaar). De administratieve instanties hebben nog een coördinatieoverleg met de stad Hasselt gehouden. Het stadsbestuur is bezig met de afwerking van een mesomodel dat voor finale duidelijkheid in verband met de project-MER zal zorgen. Dit wordt zo snel mogelijk gefinaliseerd en zal dan naar de Vlaamse Regering worden gestuurd. Nadien zullen we voor het terechtwijzend bericht over de aanbestedingsprocedure zorgen en zullen we in de richting van een omgevingsvergunning gaan. We zullen de timing zeker verder bewaken, maar dat is een verantwoordelijkheid van alle mogelijke stakeholders met betrekking tot het project. Iedereen wil alleszins dit hoogwaardig openbaar vervoer. We moeten hier met vereende krachten onze schouders onder blijven zetten. We moeten de timing en de gunningsprocedures blijven bewaken en blijven opvolgen, zodat we zo snel mogelijk groen licht krijgen en weten wanneer de verdere stappen kunnen worden gezet.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, collega's, en collega's aan de andere kant van de Maas, ‘het beste is de vijand van het goede’. Wij kunnen allemaal waarschijnlijk wel ergens iets opmerken op de ene of de andere lijn. Zoals collega Keulen daarstraks heeft gezegd, was zowel voor de Open Vld-fractie als voor de CD&V-fractie het destijds de voorkeur om dat tracé uit te voeren zoals het was en het langs de Heilig-Hartwijk te laten lopen. Er was een probleem in de stad Hasselt. We hebben ons rond de tafel gezet en we hebben samen een akkoord gevonden. Dat akkoord moet nu worden uitgevoerd.
Ik zou een oproep willen doen aan iedereen die zich op sommige momenten nog geroepen voelt om ballonnetjes op te laten. We hebben vandaag een plan. Ik herinner me nog dat dat 17 jaar geleden in de provincieraadzaal in Limburg aan ons, burgemeesters, werd voorgesteld, een totaalplan voor het openbaar vervoer in Limburg. Degenen die denken dat ze versnellen door nu nog aan het plan te sleutelen en met andere ideeën af te komen, die moeten zich goed realiseren dat ze ons terugflitsen in de tijd. Het plan zoals het vandaag op tafel ligt, beantwoordt nog altijd aan de voornaamste doelstelling van het Spartacusplan waarvoor het is opgezet, en waarvoor al dat geld wordt uitgetrokken, en dat is dat de Limburgse pendelaar op een vlotte manier naar het mobiliteitsknooppunt Hasselt kan geraken en van daaruit verder de trein kan nemen. De provincie Limburg is tot op heden voor een groot deel verstoken van de toegang tot de trein. Bij deze een warme oproep aan iedereen om de schouders te zetten onder de akkoorden die zijn gemaakt en ze mee uit te voeren. Minister, ik ga er dan ook van uit dat alles op alles wordt gezet dat dat terechtwijzend bericht in de eerste jaarhelft wordt uitgestuurd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.