Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw van der Vloet heeft het woord.
Voorzitter, achter de schermen wordt hard gewerkt om, zoals in het Vlaams regeerakkoord staat, efficiënter met bepaalde zaken om te gaan. Een van die zaken is de vereenvoudiging van de toeleidingsprocedure voor het persoonsvolgend budget (PVB). Eind november 2020 heeft het raadgevend comité van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) de nota over de kostenraming van het voorlopig voorstel al besproken. In het voorlopig voorstel worden de bestaande bouwstenen behouden, maar in een andere volgorde toegepast. Zo zou de toeleidingsprocedure in de toekomst veel efficiënter moeten worden.
U gaat starten met het opstellen van een multidisciplinair verslag waarin de beperkingen beschreven worden in de verschillende levensdomeinen. Op die manier kan er een voorlopige geobjectiveerde budgetcategorie worden bepaald. Aan de hand van een verkorte checklist prioritering wordt de urgentie van de vraag gemotiveerd. Aan de hand van dit verslag wordt er nagegaan of de persoon voldoet aan de voorwaarden en wordt de vraag geprioriteerd.
Wanneer iemand op de wachtlijst met een vraag binnen het jaar in aanmerking komt voor een persoonsvolgend budget, is het de bedoeling dat de ondersteuningsnood wordt vastgesteld. Daarna wordt er een ondersteuningsplan opgesteld. Op die manier kan de ondersteuningsnood geobjectiveerd worden en concreet ingevuld worden. Het is dan ook noodzakelijk dat het proces van objectivering, het proces van vraagverheldering en de organisatie van ondersteuning vlot in elkaar overvloeien.
Ik heb volgende vragen, minister. Wie kan er in de toekomst in de nieuwe toeleidingsprocedure allemaal een ondersteuningsplan opstellen? Gaat hier iets veranderen ten opzichte van het oude systeem? Hoe ziet u de toekomstige werking van de dienst ondersteuningsplan (DOP) als men in de toekomst werkt met een nieuwe toeleidingsprocedure voor het persoonsvolgend budget? Kunt u ook al een timing geven voor het invoeren van de nieuwe toeleidingsprocedure voor het persoonsvolgend budget? Is dat iets voor de komende maanden, nog in dit jaar? Die timing is van belang bij het verdelen van de budgetten.
Minister Beke heeft het woord.
In de besprekingen over de concrete operationalisering van de nieuwe toeleidingsprocedure werden tot nu toe geen uitspraken gedaan over welke actoren of diensten personen met een handicap in de toekomst kunnen begeleiden bij het opstellen van het ondersteuningsplan persoonsvolgend budget. Inhoudelijk kan ik wel enkele elementen aangeven die in deze besprekingen relevant zijn. Tijdens de besprekingen in de adviesorganen werd ook gesuggereerd een inclusieve oriëntatiefase te installeren. In deze fase zou de zoektocht van de cliënt naar gepaste ondersteuning centraal staan en zou de cliënt zich kunnen laten begeleiden door – ik citeer uit de nota die voorgelegd werd aan het Raadgevend Comité – “een ondersteunende dienst die samen op zoek gaat naar manieren om de huidige zorgvraag te beantwoorden. De ondersteunende dienst heeft daarbij de verantwoordelijkheid om vanuit een breed intersectoraal perspectief te oriënteren naar de gepaste dienst binnen het zorglandschap.”
Het lijkt aannemelijk dat de DOP, gezien hun ervaring en deskundigheid op dit vlak, een belangrijke rol zullen spelen in deze 'inclusieve oriëntatiefase' en dus ongetwijfeld hun opdracht inzake vraagverheldering, ondersteuningsplanning en netwerversterking zullen blijven opnemen binnen dit nieuwe kader. De DOP hebben vandaag al niet enkel een rol en opdracht in het kader van de toeleiding naar een PVB, maar hebben in de eerste plaats een opdracht inzake vraagverheldering, ondersteuningsplanning en in het bijzonder ook netwerkversterking, ongeacht of betrokkene na het doorlopen van een DOP-proces een vraag naar een persoonsvolgend budget zal stellen of niet.
Een exacte timing kan ik nu nog niet meedelen. De timing dient rekening te houden met de tijd die nog nodig is om de besprekingen af te ronden binnen de werkgroep, het regelgevend traject, de ICT-tijd en de informatie- en opleidingsrondes naar aanleiding van de nieuwe procedure. Wel heb ik aan de werkgroep en het VAPH gevraagd om hier versneld werk van te maken.
Mevrouw van der Vloet heeft het woord.
Minister, ik heb nog een bijkomende vraag. De taak van de DOP ligt vooral in netwerkversterking. De aanleiding van mijn vraag was dat ik meende te lezen dat het opstellen van het ondersteuningsplan dichter wordt gezet bij het verkrijgen van het budget, omdat de vraag die men heeft veel recenter is. Ik heb alleen maar schrik, als we dat naar een jaar ervoor zetten, en niet eerder, dat wij de vraagverheldering en de netwerkversterking een beetje gaan verliezen. Vandaar mijn bijkomende vraag.
Mij lijkt het goed om vraagverheldering zo dicht mogelijk bij het budget te hebben, maar ik vind het wel een belangrijke rol van de DOP-diensten om al eerder te kijken naar de context en de RTH-diensten (rechtstreeks toegankelijke hulp). Mij lijkt het belangrijk om de DOP-diensten mee te nemen in een langer traject en niet enkel te kijken binnen dat jaar, want dan zullen we die netwerkversterking deels verliezen. Uit cijfers blijkt dat DOP-diensten niet iedereen naar een budget toeleiden. Netwerkversterking is ook een heel belangrijke taak van hen. Ik zou het jammer vinden mochten we dat verliezen. Minister, wat is uw mening daarover? Het is belangrijk om de DOP-diensten niet enkel in het laatste jaar te betrekken, maar ook ergens aan het begin zodat we de taak van netwerkversterking zeker niet verliezen.
Mevrouw De Martelaer heeft het woord.
Ik heb al verschillende vragen gesteld over de toeleiding naar en de kosten van de wachtlijst. We kunnen in de antwoorden op die vragen en in de verslagen van het VAPH zien dat het vele miljoenen euro's vraagt om mensen te parkeren op een wachtlijst.
Mevrouw van der Vloet verwijst naar het verslag van het VAPH van 24 november, maar ik ben veel meer geïnteresseerd in de nota van het VAPH van 12 oktober, waarin een vereenvoudiging van de toeleidingsprocedure wordt gesitueerd. Ik vind dat een heel goede nota, maar ik kan moeilijk inschatten wat de status ervan is op dit moment. Is het een visienota? Is het eerste deel van waar mevrouw van der Vloet naar verwijst, een uitwerking van die nota? Dat zijn rekenkundige pagina's waarin wordt berekend hoeveel budget er is voor hoeveel dossiers. Ik vraag me dan echt af wat we zullen doen met de mensen die al zo lang op de wachtlijst staan. Blijven zij in de kou staan? Zal de rekentabel wel functioneel zijn? Ik ben bang dat we nu berekenen hoeveel we kunnen besparen. Is het mogelijk om mij duidelijkheid te geven over de nota van het VAPH van 12 oktober, over de algemene context van hoe de toeleidingsprocedures vereenvoudigd zullen worden en hoe u dit wilt aanpakken?
Minister Beke heeft het woord.
We voeren die inclusieve oriëntatiefase in net om inzicht te krijgen in wat de effectieve vraag is. De DOP's zouden hierin een rol kunnen spelen. Netwerkversterking is hun effectieve sterkte. We zien in de praktijk een focus op de opmaak van het zorgplan, maar minder op het versterken van het netwerk, alhoewel dat beide opdrachten van de DOP's zijn.
De nota waarvan sprake, is een werkstuk dat nog niet is geconsolideerd. Het netwerk effectief versterken, is nog iets anders dan het netwerk in kaart brengen. Het is belangrijk om vooral op dat eerste in te zetten.
Mevrouw van der Vloet heeft het woord.
Wanneer komt de inclusieve oriëntatiefase voor in het traject? Er zal bekeken worden om alles dichterbij elkaar te zetten op een jaar voor het budget. Waar vind ik die inclusieve oriëntatiefase dan in dat traject?
De minister mag daar niet meer op antwoorden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.