Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Vraag om uitleg over verstoorde eet- en drinkgewoonten als gevolg van de coronacrisis
Vraag om uitleg over het toenemende alcoholgebruik
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Wouters heeft het woord.
Sinds de coronacrisis, en meer bepaald de tweede lockdown, kampen meer mensen met een eetstoornis. Uit een nieuw onderzoek van PronoKal Group bij duizend Belgen blijkt dat ruim een kwart is aangekomen tijdens de tweede lockdown. Een eetstoornis is dus meer dan enkel te weinig eten, het gaat om allerlei ongezonde voedingspatronen. Zo ontwikkelen sommige personen anorexia nervosa, sommigen boulimie en bij anderen komt emo-eten meer voor. Mogelijke oorzaken voor de toename aan eetstoornissen zijn sociale isolatie, het wegvallen van structuur, uitzichtloosheid en minder bewegen.
In de pers lazen we dat professor Van der Schueren, endocrinoloog in het UZ Gasthuisberg in Leuven, aan de alarmbel trekt. Er is voor het eerst een aanmeldingsstop bij het centrum voor eetstoornissen en obesitas in Leuven door de almaar oplopende wachtlijsten. De ernst van de eetstoornissen die nu vastgesteld worden, zijn veel zwaarder dan andere jaren. Door minder reguliere zorg in de voorbije maanden komen mensen nu met nog lagere gewichten naar het ziekenhuis. Het kan daarbij gaan om vrouwen die nog maar 28 kilogram wegen.
Experten maken zich vooral zorgen om jongeren. Zo gaat het vaak om jonge meisjes tussen 14 en 16 jaar, die op relatief korte tijd veel gewicht verloren hebben en richting ondergewicht gaan.
De minister heeft al eerder in zijn antwoorden op mijn vragen omtrent eetstoornissen initiatieven aangekondigd om deze problematiek aan te pakken. Zo werd er in nieuwe draaiboeken voorzien voor huisartsen, de eerste lijn en diëtisten. Daarnaast is er ook een vormingsaanbod rond eetstoornissen uitgewerkt voor de pediatrie, die bij medische ernst in deze coronacrisis moest overnemen van de eerste lijn.
Minister, zijn er nog centra waar er een aanmeldingsstop is? Zo ja, waar? Erkent u het probleem dat de lockdown zorgt voor ernstigere vormen van eetstoornissen? Wat is momenteel de stand van zaken met betrekking tot het vormingsaanbod voor de pediatrie? Wat is de huidige stand van zaken betreffende het vormingstraject van diëtisten omtrent eetstoornissen?
Hebt u al feedback ontvangen over het draaiboek van de eerste lijn? Zijn er momenteel al werkpunten bekend?
Welke initiatieven neemt u om ook in crisistijden niet enkel ambulante hulp te verzekeren, maar ook residentiële hulp?
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, het is de opeenvolging van een aantal signalen die ons zeer bezorgd moeten maken. Op 13 september trok professor Elske Vrieze van het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven in De Zevende Dag aan de alarmbel omdat ze op het werkveld een grote toename van hulpvragen wegens eetstoornissen vaststelde, als gevolg van de door corona verstoorde structuur in elkeens leven. In april titelde VRT NWS: “Lockdown verhoogt de kans om (weer) naar de fles te grijpen.” Eind november stelde collega Verheyen u een actuele vraag over het problematische effect van de lockdown op alcohol- en druggebruik na verontrustende signalen door de Druglijn en het Adviespunt Verslaving. En op 6 januari lazen we opnieuw hoe experten, ditmaal van het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD) en het Adviespunt, zich zorgen maken over de groeiende groep eenzaamheidsdrinkers, gebaseerd op een recente gezondheidsenquête van Sciensano.
In uw antwoord op een schriftelijke vraag van collega Schryvers zei u dat u op dit moment niet over cijfers beschikt over toegenomen eetstoornissen. In uw antwoord op de vraag van collega Verheyen gaf u aan dat u graag dieper zou ingaan op de cijfers van hulpvragen en wachtlijsten voor alcohol- en middelengebruik, maar dat we die beter via schriftelijke weg zouden opvragen. We hebben dat goed gehoord in de plenaire vergadering, en dan doen we dat uiteraard. Als antwoord kregen we onder andere cijfers uit 2019, die gaan over gemiddelde wachttijden van drieënhalf tot vier maand. Ik lees daar ook over gespecialiseerde voorzieningen waar het vaak nog problematischer is. En dat was dus de situatie in 2019, toen er van extra verontrustende groei door corona uiteraard nog geen sprake was.
De discussie over die cijfers geeft mij een soort flashback naar een eerdere commissievergadering, over de toename van suïcidegevallen ten gevolge van corona. We moesten het toen stellen met cijfers uit 2017. Allereerst wil ik beklemtonen: meten is weten. Het is dus belangrijk om die cijfers meer up-to-date bij te houden. We vrezen dat u blind aan het varen bent. Dat is des te problematischer, omdat snel ingrijpen bij dreigende verslavingsproblematieken of psychische problemen een exponentiële escalatie van de problemen kan voorkomen.
Minister, beschikt u ondertussen over accurate en up-to-date cijfers over eetstoornissen, drank- en middelenmisbruik en de effecten van corona daarop? Zo niet, betekent dat dan niet dat het uittekenen van een doeltreffend beleid onmogelijk is?
Welke concrete initiatieven nam u sinds de eerste signalen over een verontrustende toename van het aantal mensen met eetstoornissen ten gevolge van de coronacrisis, zowel preventief als curatief?
Hoe ver staat u met de uitrol van de plannen rond alcoholpreventie die u hebt aangekondigd op 25 november? Zijn er nog bijkomende initiatieven nodig, nu blijkt dat de situatie erg zorgwekkend is?
Hoe worden expertenorganisaties op het terrein beter ondersteund om kort op de bal te kunnen spelen? Kunnen zij hun capaciteit uitbreiden? En volgt daar ook de nodige financiering voor?
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Uit de covid-gezondheidsenquête van Sciensano blijkt dat 20 procent van de Belgen meer alcohol drinkt dan voor de coronacrisis. De stijging is vooral te merken in de groep van 35 tot 44 jaar en iets meer bij vrouwen dan bij mannen. De toename van het alcoholgebruik blijkt ook een groter probleem bij hogeropgeleiden dan bij lageropgeleiden.
Sinds het begin van de crisis is het aantal alcoholgerelateerde oproepen en vragen om hulp bij het Adviespunt Verslaving in Antwerpen met 40 procent toegenomen. Dat stijgende aantal oproepen kan een goede zaak zijn, omdat het erop wijst dat mensen sneller hulp zoeken. De alcoholproblematiek wordt zichtbaarder, omdat veel mensen thuis zijn. Daardoor wordt alcoholgebruik sneller in vraag gesteld binnen het gezin. Maar niet iedereen kan rekenen op die sociale controle. Katleen Peleman, directeur van VAD, ziet ook het probleem van de eenzaamheidsdrinkers.
De experts zien initiatieven als Tournée Minérale, de campagne om in de maand februari geen alcohol te drinken, dan ook graag komen. De experts vinden het heel zinvol om de nieuwe patronen te doorbreken en voor alcoholvrij te gaan. Ze raden ook aan om de gezelligheid aan te geven zonder alcohol.
Minister, welke initiatieven voorziet u om de onrustwekkende cijfers aan te pakken? In de maand februari start de vijfde editie van Tournée Minérale. Hebt u al cijfers van de inschrijvingen van de afgelopen vier edities? Weet u toevallig of er ook heel wat inschrijvingen zijn voor de komende editie? Ziet u ook een rol weggelegd voor de lokale besturen om meer mensen te kunnen bereiken?
Minister Beke heeft het woord.
Collega’s, hoewel er geen sprake is van een aanmeldingsstop, kunnen de ernstige situaties waarbij een opname vereist is momenteel niet terecht in een gespecialiseerde afdeling voor eetstoornissen. Als gevolg van de coronamaatregelen zijn er sinds de lockdown minder plaatsen beschikbaar. De voorzieningen zijn bezig aan een inhaalbeweging waardoor men de wachtlijsten op dit ogenblik heeft kunnen terugbrengen tot drie maanden voor plus-15-jarigen. De wachttijd voor een opname van min-15-jarigen is echter nog altijd langer. Er zijn samenwerkingen met pediatrieteams opgestart om de acute noden te kunnen opvangen.
De lockdown kan inderdaad zorgen voor ernstigere vormen van eetstoornissen. Het wegvallen van structuur, sociale contacten en vaste activiteiten is moeilijk voor velen en kan leiden tot een verstoord eetgedrag. Algemeen gezien wordt gepleit voor een goed uitgewerkt ambulant netwerk van gespecialiseerde hulp en een beperkt aanbod van residentiële behandelplaatsen voor de opvang van ernstige eetstoornissen. Maar door corona werd het zoeken naar zorg soms langer uitgesteld, waardoor meer aanmeldingen pas gebeurden wanneer de nood hoog was. Tegelijk was het aantal residentiële behandelplaatsen beperkter door de opgelegde maatregelen. Hoewel het zorgnetwerk voor eetstoornissen operationeel bleef, is er op dit moment daardoor een verhoogde druk op de residentiële behandelplaatsen.
Er werd versneld ingezet op het aanbieden van vorming voor de medewerkers van de pediatrie. De pediatrieafdelingen die signaleerden dat ze nood hadden aan extra vorming hebben dit binnen de maand gekregen. Ondertussen hebben alle pediatrieteams die aangaven dat ze nood hadden aan vorming een aanbod ontvangen. Meer dan honderd medewerkers volgden de training en dit voorjaar wordt er voortgewerkt aan bijkomende draaiboeken en ondersteuningsmateriaal.
Op 26 november 2020 werd een nieuw draaiboek opgesteld voor de gespecialiseerde aanpak van eetstoornissen door diëtisten. Er werd ook vorming gegeven rond het motivatieversterkend werken bij eetstoornissen. Dit voorjaar is er nog een intensief vormingstraject gepland met zeven vormingsdagen, waaronder een driedaagse basistraining, praktijklabo’s, masterclasses en supervisie. In het najaar van 2021 volgt nog een meerdaags verdiepingsaanbod.
Het draaiboek voor de eerste lijn wordt momenteel voorgesteld in de eerstelijnszones en afgetoetst binnen de regionale netwerken geestelijke gezondheid. Op basis van de feedback wordt het draaiboek verfijnd en dit jaar verder uitgerold. Een vormingsaanbod is gestart, en verdere praktijkondersteuning wordt nu uitgewerkt.
Het tijdig inschakelen van hulp blijft de hoofdboodschap. We moeten koste wat het kost verhinderen dat het brede publiek het zoeken naar zorg uitstelt omdat men het gevoel krijgt dat er geen plaats is in de voorzieningen. Ook het Vlaams Patiëntenplatform brengt al een hele tijd deze boodschap: stel uw zorg niet uit. Zorg is beschikbaar en kan veilig georganiseerd worden. Die boodschap moeten we blijven herhalen.
In eerste instantie is er nood aan een goed uitgebouwd ambulant netwerk. Dit is reeds beschikbaar. Voor de meeste ernstige situaties zijn er echter ook residentiële behandelplaatsen nodig. Zoals ik al zei, merkt men hier een verhoogde druk op de beschikbare capaciteit. De ziekenhuizen zijn aan de slag om deze situatie aan te pakken. Zo werkt men nu op sommige plaatsen met een kort crisisinstroomtraject en zijn er samenwerkingen uitgebouwd met pediatrieafdelingen om tijdelijk extra bedcapaciteit te kunnen inzetten voor de eetstoornissenzorg. Tegelijkertijd werd ingezet op bijkomende ondersteuning van de noden van de pediatrieafdelingen.
Via onze partnerorganisatie Eetexpert volgen we het internationale onderzoek rond eetstoornissen op. Op hun website publiceren ze hierrond in het coronadossier geregeld nieuwe updates. Onderzoek vraagt tijd, maar de eerste cijfers komen binnen over het effect van de eerste lockdown op eetstoornissen.
Om het middelengebruik tijdens corona op te volgen hebben we meerdere bronnen. Zo volgen we de cijfers van de Druglijn maandelijks op.
VAD, de partnerorganisatie binnen het preventieve gezondheidsbeleid voor alcohol, drugs, gamen, gokken en psychoactieve medicatie, deed een bevraging naar alcoholgebruik in Vlaanderen tijdens de lockdown in april. De resultaten zijn onder meer gebruikt door VAD om zijn werking bij te sturen volgens de noden van die uitzonderlijke periode.
Daarnaast wordt het middelengebruik bij de bevolking gemonitord via de bevragingen van Sciensano.
Het rapport van de vijfde bevraging werd gepubliceerd in december. Er werden bijna 30.000 Belgen bevraagd tijdens die eerste week van december. De cijfers uit dit recente rapport bevestigen voor alcohol wat uit de vorige bevragingen en die van VAD naar voren kwam: ongeveer 1 op 5 van de mensen is meer gaan drinken, zoals u ook aangeeft. Daarnaast staat er een iets grotere groep, 29 procent, die net minder is gaan drinken.
Een laatste gegevensbron voor middelen zijn de cijfers uit de hulpverlening: die geven het aantal mensen dat effectief de stap zet naar de hulpverlening vanwege een verslavingsproblematiek.
Door de verschillende bevragingen krijgen we een beeld van de evolutie van het alcoholgebruik tijdens deze crisis, de motivaties om te drinken en de mentale gezondheid van mensen.
Tijdens de eerste lockdown investeerden we in het operationeel houden van het ambulante netwerk. We motiveerden hulpverleners om zorg te continueren voor mensen met eetstoornissen. Via extra webinars en nieuwsflitsen kregen zij bijkomende ondersteuning. Ook werd eetstoornissenzorg als noodzakelijke zorg ingeschreven, waardoor zorg niet gestaakt werd. Dit resulteerde in een goed werkend Vlaams zorgnetwerk rond eetstoornissen.
Voor advies en toeleiding tot gepaste zorg konden zowel gezondheidswerkers als ouders en betrokkenen ook steeds terecht bij Eetexpert. Alle hulpvragen kregen binnen de 48 uur toeleiding tot gepaste zorg en kregen wanneer nodig advies bij de aanpak in de thuissituatie.
Verder werd ingezet op beeldvorming en communicatie in de media: er werd gepleit voor persaandacht rond het tijdig inschakelen van zorg en om niet te stigmatiseren rond gewicht. Er werd ook breed geïnformeerd wat kon worden gedaan om op een gezonde en veerkrachtige wijze om te gaan met deze abnormale context. Voor journalisten werd een toolbox gelanceerd over ethisch communiceren rond eetgedrag en gewicht. Mediamakers kunnen ook steeds bij Eetexpert terecht voor advies en ondersteuning bij hun werk.
In december bracht ik verschillende hulplijnen samen rond de tafel, waarbij de evolutie van de oproepen tijdens de coronacrisis besproken werd. Zowel specifieke problemen zoals het alcohol- en druggebruik als de brede mentale gezondheid kwam aan bod. Hiermee wil ik snel inspelen op de noden.
Ik lanceerde eind december de campagne Blijf praten om in de moeilijke en uitzonderlijke feestperiode van 2020 de hulplijnen breed bekend te maken. De baseline Blijf praten werkt preventief op de geestelijke gezondheidsproblematiek, algemeen en specifiek. De website hulplijnen.be geeft een overzicht van de verschillende hulplijnen, waaronder De Druglijn. Om tegemoet te komen aan de noden van De Druglijn, hebben we die ook versterkt voor de tweede helft van 2020.
De preventie-initiatieven rond alcohol die ik vermeldde op 25 november 2020 hebben ondertussen een preciezere timing. Zo zal de campagne van VAD naar studenten meteen na de examenperiode lopen, dus begin februari. De preventieve infographic naar 55-plussers over alcoholgebruik zal in februari klaar zijn en verspreid worden.
Daarnaast bracht VAD in december een gespreksleidraad uit om cliënten te motiveren om aan de slag te gaan met middelengebruik, gamen en gokken. Die leidraad richt zich naar intermediairs die in contact kunnen komen met mensen met een middelenproblematiek: sociaal werkers en hulpverleners uit verschillende sectoren. Dit initiatief kadert in vroeginterventie. Vroegdetectie van mogelijke problemen met middelen is immers cruciaal, zeker in deze crisisperiode voor de groep die recent meer is gaan drinken.
Ook in het kader van vroeginterventie, heeft VAD specifiek voor de groep eerstelijnspsychologen een vorming ontwikkeld om alcohol bespreekbaar te maken met hun cliënten. Er rust immers nog een stigma op alcoholproblemen. Uit ervaring weten we dat eerstelijnspsychologen extra ondersteuning zoeken om met dit thema aan de slag te gaan. Deze vorming wordt regionaal uitgerold via de netwerken geestelijke gezondheidszorg (ggz). Dit is een mooi voorbeeld van de samenwerking van initiatieven op de verschillende beleidsniveaus.
Ten slotte wordt volgende week de campagne Tournée Minerale gelanceerd. Ik doe mee, en u ook, hoop ik. De website geeft nu al aan dat er extra aandacht zal gaan naar risicovolle gewoontes waarvan we weten dat ze in deze periode ontstaan, zoals het thuisdrinken.
Momenteel loopt de procedure voor een beheersovereenkomst als partnerorganisatie binnen het preventieve gezondheidsbeleid voor de preventie van gezondheidsschade door alcohol, drugs, gamen, gokken en psychoactieve medicatie. Het budget voor de oproep van die partnerorganisatie was gelijk aan dat van de huidige beheersovereenkomst, een dikke 3,3 miljoen euro per jaar.
Zoals ik aangeef, ontvangt De Druglijn in 2020 een bijkomende subsidie van 30.000 euro door de impact van de coronacrisis op haar werking. In 2021 zullen de middelen uit het Vlaamse relanceplan ter beschikking zijn om extra ondersteuning te kunnen aanbieden. We zijn hierover in gesprek met De Druglijn.
Tournée Minérale had vijf jaar geleden meteen een enorm succes. Er schreven toen 126.836 mensen in via de website. Voor de tweede editie schreven er meer dan 106.931 mensen in. In het derde jaar was dat nog 62.416, en vorig jaar 31.773. Die cijfers dalen, maar geven niet het aantal reële deelnemers weer. We weten dat het aantal geregistreerde deelnemers lager ligt dan het aantal effectieve. Registratie heeft weinig meerwaarde voor de deelnemers zelf. De mensen beslissen voor zichzelf of ze wel of niet deelnemen.
Het marktonderzoek dat VAD ieder jaar doet na afloop van de campagne, geeft aan dat het aantal deelnemers eigenlijk stabiel blijft. Volgens dat onderzoek doet jaarlijks bijna één op vijf Belgen mee aan Tournée Minérale. Dat is 18 procent van de 18- tot 75-jarigen.
Tournée Minérale is dan ook een sterk merk op zich, een begrip. Uit het laatste marktonderzoek blijkt dat maar liefst 98 procent van de Vlamingen Tournée Minérale kent. Uit het onderzoek bleek daarnaast ook dat 84 procent van de deelnemers positief staat ten opzichte van Tournée Minérale. Zes op de tien deelnemers ervaren eveneens de positieve effecten van Tournée Minérale. Voor de editie 2021 kun je je niet meer online registreren omdat het ook voor de organisatoren geen meerwaarde meer biedt.
De lokale besturen maken al jaren zeer enthousiast promotie voor Tournée Minérale. Ook dit jaar zijn er al bekendmakingsteksten voor Tournée Minérale in november bezorgd aan de gemeenten om maximaal te kunnen verspreiden via hun eigen communicatiekanalen. Heel wat steden en gemeenten nemen Tournée Minérale op in hun lokale informatiebladen. Ook binnen het centrum voor geestelijke gezondheidszorg (CGG) nemen het preventiewerk en LOGOS al jaren een zeer actieve rol op in het bekendmaken van Tournée Minérale. Recentelijk nemen ook de intergemeentelijke preventiewerkers hun rol op. Ook de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) als belangenbehartiger van de steden en gemeenten, verspreidt de campagne bij de lokale besturen.
Ter ondersteuning van onze partners die de campagnes lokaal uitdragen, organiseerde VAD in oktober en november twee webinars over de campagne. Zo is er bijvoorbeeld ter ondersteuning een communicatieplan uitgewerkt voor sociale media, dat lokale besturen kunnen gebruiken om via de eigen kanalen de campagne verder te implementeren.
Naast steden en gemeenten spoort VAD ook andere maatschappelijke sectoren aan om mee te doen, bijvoorbeeld om in ploeg deel te nemen. De website van Tournée Minérale geeft tips op maat voor steden en gemeenten, voor bedrijven, ziekenhuizen, sportclubs en andere verenigingen en ook voor de horeca.
Ook fracties kunnen deelnemen. Lokale besturen die alsnog de campagne van 2021 willen ondersteunen, kunnen daarvoor met VAD contact opnemen.
Mevrouw Wouters heeft het woord.
Minister, lotgenotengroepen zouden een grote rol kunnen spelen om zowel personen met een eetstoornis als personen met een alcoholprobleem te helpen. Vaak worden individuele therapieën opgezet om personen met een eetstoornis te helpen, maar we mogen zeker ook niet de kracht van groepssessies en lotgenotengroepen onderschatten. Zulke groepen kunnen een enorme steun bieden aan deze mensen, wetende dat ze niet alleen staan met deze problemen, zeker niet tijdens de coronacrisis.
Minister, bent u van mening dat er nog meer moet worden ingezet op lotgenotengroepen en bijhorende sensibilisering hierover? Zo ja, welke initiatieven neemt u om ervoor te zorgen dat nog meer mensen de toegang tot zulke groepen vinden?
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, ik wil nog even ingaan op een zijaspect, maar het is misschien wel het meest fundamentele. U startte uw antwoord terecht met het signaal om zorg niet uit te stellen, ook niet door corona. Dat is natuurlijk een terechte uitspraak en een terechte ambitie, maar het is natuurlijk ook een beetje pijnlijk omdat we tegelijk moeten zeggen dat in situaties als deze, wachttijden van drie tot vier maanden, afhankelijk van het type problematiek, een eeuwigheid zijn.
Je zal maar tijdens corona ergens in je woning zitten en weinig sociale contacten hebben en aangeven dat je een probleem hebt en bereid bent om daarvoor hulp te zoeken en dan het signaal krijgen: oké, het is goed en binnen vier maanden hebben we een plaats voor u. Dat is natuurlijk tragisch en heel pijnlijk op dat moment.
In die zin is inzet op preventie superbelangrijk en waarschijnlijk ook het meest renderende op lange termijn, maar er zijn natuurlijk situaties waarin professionele hulp en zorg noodzakelijk is en waarbij alle andere omkadering en alle andere projecten niet meer helpen. Vandaar dat er op dat moment maar een antwoord kan zijn als beleid, en dat is de ambitie om die wachttijden en die wachtlijsten af te bouwen.
Mijn enige concrete vraag is eigenlijk – u weet dat ik van cijfers houd: wat is de ambitie? Wat zou voor u de wachttijd moeten zijn op het einde van deze beleidsperiode en hoe kunnen we dat in de komende maanden en jaren ook opvolgen of daar concreet stappen zetten? Mensen in concrete situaties zijn niets met groeipaden en omkadering, maar ze zijn wel iets met de ambitie om die wachttijd bijvoorbeeld te halveren, maar ik hoor daar vaak geen duidelijk concreet antwoord op.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw antwoord. De focus in mijn vraag lag vooral op het alcoholgebruik en Tournée Minérale focust logischerwijze dit jaar ook op geen alcohol drinken. Dat betekent ook dat lokale besturen normaal tijdens recepties in de maand februari een groot aanbod van alcoholvrije dranken hebben, zoals mocktails. Aangezien er ook in februari geen recepties zullen zijn, hoop ik dat al die goede voorbeelden tot bij de mensen thuis geraken. Vandaar is het misschien ook een optie – ik weet niet of het mogelijk is, maar ik geef het mee – om in de app Zeker Gezond, die toch ook door heel wat mensen gedownload en gebruikt wordt, een aantal recepten van mocktails te kunnen meegeven zodat mensen thuis creatief aan de slag kunnen gaan om alcoholvrije dranken te gaan maken. De rol van de lokale besturen zal enorm groot zijn, maar ik ben er ook van overtuigd dat die zich massaal zullen inschrijven en massaal zullen communiceren naar de inwoners om dat project te ondersteunen.
De heer Daniëls heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw uitgebreide antwoord. De heer Vaneeckhout is al ingegaan op de cijfergegevens. Ik wil ervoor waarschuwen dat exacte getallen in deze iets moeilijk zijn omdat er heel veel overmatig gebruik is dat verdoken blijft. Je kunt dat maar registreren op het moment dat mensen hulp zoeken; daarvoor wordt het heel moeilijk. Hetzelfde wat betreft overgewicht en ondergewicht. Ik zou heel graag cijfers hebben, maar ik denk dat we daar ook realistisch in moeten zijn, collega Vaneeckhout. Hoe meer cijfers we hebben, hoe beter we ons beleid er inderdaad op kunnen afstemmen.
Ik wil nog even focussen, collega’s en minister, op het feit dat mensen vooral beginnen te drinken uit verveling en omdat ze niets omhanden hebben. Ik wil de familie Verhulst met Gert Verhulst niet naar voren brengen, maar die zegde dat ze afgesproken hebben dat ze in de week niet meer uit gewoonte een glas alcohol drinken. Ik denk dat daar iets inzit, dat het een gewoonte wordt en daar wil ik toch twee oproepen voor doen, minister.
Eén, ik denk dat jongeren als ze naar school gaan, op dat moment een goede link hebben met mensen rondom zich. Ze hebben ‘peers’ en ook leerkrachten rondom zich om dat ook wat mee in de gaten te houden en ze geraken niet in afzondering thuis. Twee, het feit – en collega Weyts heeft daar ook op ingezet – om nu toch te kunnen blijven sporten. Uiteraard is teamsport binnen niet aan de orde, maar wel om op die manier de gedachten te verzetten.
Een laatste iets om collega Dalle nog eens aan te moedigen in het kader van de media, is dat we daar niet propageren dat een glas alcohol drinken de oplossing is als er iets mis is, want dat zien we toch nog in heel veel – ook Vlaamse – producties.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Eerst over de eetstoornissen, dat is inderdaad zo. Ik zie dat ook in mijn omgeving: vijftien- tot zestienjarigen die afstandsonderwijs volgen, hun vrienden niet kunnen zien, heel veel onzekerheid over de studie hebben … Je moet het zeggen zoals het is: als puber dag in dag uit bij je ouders moeten zitten, dat is natuurlijk op die leeftijd niet het meest aangename.
Het klopt dat er meer eetstoornissen zijn, maar we moeten die wachtlijsten zo kort mogelijk houden. Als mensen dan toch op een wachtlijst staan, moet er overbruggende ondersteuning zijn. Het is belangrijk dat we die mensen niet aan hun lot overlaten. In het geval van anorexia kan het gewicht op korte tijd zeer snel dalen. Als zo iemand dan maanden moet wachten, zorgt dat voor grote problemen.
Wat alcohol betreft, is het zo dat mensen niet meer op café kunnen gaan. Sommigen drinken minder, maar anderen zitten zonder job geïsoleerd en eenzaam thuis. Dat leidt vaak tot meer verdoken thuisdrinken. Veel mensen praten er niet over. Diegenen die zelf hulp zoeken, kunnen we registreren, maar daarnaast zijn er enorm veel mensen waarvan we gewoon niet weten dat ze drinken. Ik denk dat sensibilisering vooral belangrijk is. Als mensen zien dat iemand in hun familie alcohol gebruikt, moeten ze die persoon kunnen aanspreken. Vooral het sensibiliserende is belangrijk.
Minister Beke heeft het woord.
De Lotgenoten kan van Trefpunt Zelfhulp ondersteuning krijgen. We hebben daar middelen voor uitgetrokken. Trefpunt Zelfhulp heeft richtlijnen opgesteld om groepsbijeenkomsten op een veilige manier te organiseren. De Vlaamse taskforce heeft die richtlijnen goedgekeurd. Ze zijn te vinden op de website van Trefpunt Zelfhulp. De Vlaamse Regering heeft ook beslist dat De Lotgenoten eenmalig een onkostenvergoeding kan krijgen voor de bijkomende uitgaven naar aanleiding van de coronacrisis. Vlak voor het kerstreces heeft de Vlaamse Regering hiervoor middelen ter beschikking gesteld.
Mijnheer Vaneeckhout, er zijn meer middelen vrijgemaakt voor mensen die met psychosociale of ernstige psychische problemen kampen. We zijn hier tijdens een vorige commissievergadering uitgebreid op ingegaan. Er zijn ook meer middelen voor de Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW’s) en voor de CGG’s. We hebben in deze commissie al verschillende keren besproken dat de federale overheid ook een budget heeft vrijgemaakt om voor psychologische hulp in te zetten.
Mevrouw Wouters heeft het woord.
Minister, u hebt me een antwoord gegeven. Ik heb geen bijkomende vragen.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, ik had niet per se een vraag over meer budgetten. Daar heb ik een heel goed zicht op. Die cijfers zijn duidelijk. Ik heb een vraag gesteld over de beleidsdoelstellingen in verband met de eindresultaten. Het gaat dan om de wachttijden en -lijsten. Dit heeft te maken met de instroom en de inzet op preventie, maar ook met het hulpaanbod en de resultaten die we met die middelen op het terrein willen halen. Op die vraag heb ik vandaag geen antwoord gekregen.
Mevrouw De Rudder heeft het woord.
Minister, ik heb geen bijkomende opmerkingen. We kunnen met zijn allen wel deelnemen aan de actie Tournée Minerale en we kunnen zo veel mogelijk mensen overtuigen om die maand alcoholvrij te drinken.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.