Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Onlangs verscheen er in het cultuurmagazine Rekto:verso een open brief, geschreven door cultuurwerkers die echt een noodkreet slaakten en het hebben over de puinhoop van uitbetalingsinstellingen, waardoor de uitkering waar ze recht op hebben, maar niet uitgekeerd raakt. Ze richten zich tot – ik neem aan – federale beleidsmakers en de uitbetalingsinstellingen zelf. De vakbonden ABVV en ACV hebben reeds gereageerd in een ander artikel in Rekto:verso en wijzen daarbij terecht op de complexe professionele situatie van cultuurwerkers, de complexe regelgeving met enorm complexe en langdurige procedures, de enorme papierwinkel, en de gebrekkige financiering. We hebben deze bekende en al langer aanslepende problematiek hier ook al aangegeven.
Opmerkelijk aan deze open brief is dat de cultuurwerkers de brief beginnen met een verwijzing naar de steunmaatregelen van de Vlaamse Regering, om vervolgens onmiddellijk de federale wantoestanden aan te klagen. Het lijkt mij erg belangrijk om duidelijkheid te scheppen over welk niveau welke bevoegdheden heeft in dit complexe land en vooral over wat Vlaanderen in deze crisis al voor de cultuursector gedaan heeft.
Welke rol speelt Vlaanderen in de begeleiding van werkloze cultuurwerkers? Welke maatregelen hebben we al genomen om de cultuursector te ondersteunen tijdens de coronacrisis? Wat is het effect van deze Vlaamse maatregelen? Welke Vlaamse steun werd al uitgekeerd sinds de coronacrisis op gang kwam, en binnen welke termijnen hebben wij in Vlaanderen ons huiswerk gemaakt?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Voorzitter, in principe is de federale overheid verantwoordelijk voor het stelsel van de werkloosheidsverzekering. De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) staat in voor de vergoeding en de informatie. De uitbetalingsinstellingen, de vakbonden en de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen (HVW) hebben als opdracht de werklozen alle noodzakelijke inlichtingen en documenten te verstrekken, alle aanvragen om uitkeringen bij de plaatselijke afdelingen van de RVA, de Werkloosheidsbureaus, in te dienen en de werkloosheidsuitkeringen uit te betalen. De deelstaten staan in voor de loopbaanbegeleiding van werkzoekenden naar werk.
Om een beroep op de werkloosheidsuitkering te kunnen doen, moet de werkloze cultuurwerker zich in Vlaanderen bij de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) en in Brussel bij Actiris als werkzoekende inschrijven. Als de uitkeringsgerechtigde werkzoekende niet voldoende inspanningen levert om aan werk te geraken, kan hij van VDAB of Actiris een sanctie ontvangen. De RVA beslist wanneer die sanctie ingaat.
Het Cultuurloket speelt een belangrijke rol in de begeleiding van werkloze cultuurwerkers. Werkloze cultuurwerkers kunnen bij het Cultuurloket terecht met vragen over hun statuut, zoals de werking van de referteperiodes, de inschrijving bij VDAB of de doorverwijzing naar de uitbetalingsinstellingen, en met vragen over de toegang tot de werkloosheid, zoals de voorwaarden om toegang tot de werkloosheid te krijgen. Die informatie kan zowel op de website van het Cultuurloket als tijdens een adviesgesprek worden geraadpleegd. Bovendien kunnen de cultuurwerkers elke week van maandag tot vrijdag op de Coronalijn van het Cultuurloket terecht.
Mevrouw Coudyser, ik dacht dat u als lid van deze commissie wel al zou weten welke maatregelen Vlaanderen heeft genomen om de cultuursector te ondersteunen. Ik wil het nog wel eens opsommen.
We geven de gesubsidieerde organisaties bescherming door de subsidies niet op te schorten en gewoon te laten doorlopen. We hebben bijkomende middelen uitgetrokken voor de lokale besturen en er zijn economische steunmaatregelen gekomen. We hebben de hinderpremie en de tijdelijke werkloosheid ook voor de culturele ondernemers opengesteld. Er is ook de cultuurcoronapremie, een forfaitaire subsidie voor de kwetsbare kernspelers in het Vlaams cultureel ecosysteem. We hebben een noodfonds voor cultuur, jeugd en sport ingesteld en we hebben de cultureleactiviteitenpremie gelanceerd. We kunnen enkel vaststellen dat dit echt een succes is. Voor de cultureleactiviteitenpremie zijn tot en met 8 december 2020 4649 dossiers ingediend. Er zijn nog 1714 dossiers in opmaak. We hebben 4036 dossiers effectief goedgekeurd en in totaal 18.324.000 euro toegekend. Met het Herstel Cultuurkrediet kan de coronacrisis worden overbrugd. De bestaande initiatieven die voor de crisis leefbaar waren, kunnen tot 100.000 euro renteloos lenen. De maximale looptijd is zes jaar en tijdens het eerste jaar worden geen aflossingen betaald. Daarnaast heeft het Cultuurloket een crisisbegeleiding ingesteld. Tot slot is, in samenwerking met minister Crevits, een taskforce voor de economische relance geïnstalleerd, die deze week van start is gegaan. De taskforce zal op korte termijn een werkgroep de opdracht geven de maatregelen te herzien, verbreden, optimaliseren en, indien nodig, nieuwe maatregelen te lanceren. De taskforce zal eveneens een op middellange termijn gerichte visie ontwikkelen om alle te nemen acties doordacht te initialiseren. Daarenboven zullen de parallelle samenwerkingen met diverse entiteiten van de Vlaamse overheid en de sector van dit relanceplan een symbiotisch verhaal maken.
Ondanks de tweede lockdown gaan heel wat activiteiten door, vooral door middel van livestreaming en andere online initiatieven. Ik stel vast dat de transformatie van de sector, onder meer met betrekking tot de digitalisering, zich versneld heeft ingezet.
Tot slot geef ik nog een overzicht van de middelen die in verband met het noodfonds zijn toegekend. Het is belangrijk op te merken dat elke maatregel door middel van een andere procedure tot stand is gekomen. Ik zal dat hier niet meer allemaal toelichten.
Het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) heeft 5.000.000 euro gekregen. Literatuur Vlaanderen heeft 1.300.000 euro gekregen. Het Cultuurloket heeft 500.000 euro gekregen om het tweedelijnsadvies op te zetten. Hefboom heeft met 3.000.000 euro een budget gekregen voor het Herstel Cultuurkrediet en een coronagerelateerd financieel instrumentarium. De ondersteuning van de structureel gesubsidieerde organisaties bedraagt 12.430.000 euro. Voor de cultuurcoronapremie is 3.135.000 euro toegekend. Voor de cultureleactiviteitenpremie gaat het tot nu toe om 18.324.000 euro.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Het is vooral belangrijk dat we goed het onderscheid maken tussen waar de federale bevoegdheden zitten en waar Vlaanderen verantwoordelijk voor is. Wat de werkloosheidsuitkeringen betreft, is het volledig federaal. Enkel VDAB speelt zijn rol in het inschrijven. We moeten absoluut zeggen dat Cultuurloket ook meer dan zijn rol speelt qua begeleiding.
Uiteraard ken ik de genomen maatregelen, maar ik ben wel heel blij dat u een aantal bedragen noemt van steun die door Vlaanderen uitgekeerd is om de organisaties door deze crisis te loodsen. Ik heb ook een aantal schriftelijke vragen, zowel lopende als vragen waarvan het antwoord deze dagen binnenkomt. Wat de hinderpremie betreft, zie ik: 1821 aanvragen hebben een positief advies gekregen en de uitbetaalde steun is afgerond 20,5 miljoen euro. Voor de compensatiepremie zijn er 6500 aanvragen, goed voor een uitbetaalde steun van 18,9 miljoen euro. Dat zijn forse bedragen waar Vlaanderen voor zorgt om de organisaties door deze crisis te loodsen – dat hebben we ook altijd beloofd.
Verder klopt het inderdaad dat er een transformatie in de sector bezig is. Elke crisis zorgt daar ook voor. Dat we verder zullen inzetten op de digitalisering, lijkt me erg belangrijk. Hoe dan ook zijn er ook een aantal fouten die we al langer kenden en die ook opgelost moeten worden. Het nakende nieuwe Kunstendecreet is ook absoluut van belang om na de crisis de verdere transformatie die in de sector nodig is, alle kansen te geven.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Het is een belangrijke vraag, want de noodkreet vanuit de cultuursector die in Rekto:verso te lezen was, is natuurlijk zeer ernstig en houdt ons allemaal bezig. Daaruit blijkt nog eens hoe zwaar die brede cultuursector lijdt. Daar moeten post corona absoluut lessen uit getrokken worden. Dan moet de sector zelf de hand in eigen boezem steken, maar ik vind het ook belangrijk dat met name de vakbonden er ook lessen uit trekken: er wordt nu een appel gedaan omdat zaken blijven liggen en niet uitgekeerd worden. Ik begrijp dat het ACOD zich ook al verontschuldigd heeft. Ze zeggen dat 90 procent van alle dossiers rond tijdelijke werkloosheid – dat waren er gigantisch veel, natuurlijk – goed behandeld is, en ongeveer 10 procent niet. Dat zijn er nog altijd duizenden. Dat zijn vooral die cultuurwerkers, natuurlijk. We hebben er ondertussen toch een goed zicht op in welke moeilijke statuten die mensen zitten, vaak verspreid over verschillende centrales. Ze hebben allemaal kleine deeltjes her en der. Dat maakt natuurlijk voor de vakbond dat dat net de moeilijkste dossiers zijn om te behandelen. Dat is geen verontschuldiging. Ik vind absoluut dat de vakbonden hier aan de slag moeten gaan en eruit leren, bijvoorbeeld door te centraliseren of wat dan ook.
Ik vond die brief zeer belangrijk, maar nu moeten we erop toezien dat daarmee aan de slag gegaan wordt.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Er waren geen bijkomende vragen, dus ik heb er niets meer aan toe te voegen.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Ik bevestig ook dat we verder werk moeten maken, op alle niveaus, van de noden en de uitdagingen die er in de sector zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld.