Verslag vergadering Commissie voor Binnenlands Bestuur, Gelijke Kansen en Inburgering
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Lumi, de vroegere Holebifoon, is een opvang- en infolijn voor iedereen die vragen heeft over gender en seksuele voorkeur. Vrijwilligers luisteren er anoniem, gratis en zonder vooroordelen naar de vragen en de bezorgdheden van iedereen die hen contacteert. Het gaat niet alleen over mensen die worstelen met of vragen hebben over hun seksuele voorkeur of gender, ook ouders, familie, partners, vrienden, leerkrachten en hulpverleners kunnen er met hun vragen terecht.
Sinds het begin van de coronacrisis is het aantal oproepen bij Lumi sterk gestegen. De organisatie zelf heeft het over een bijna-verdubbeling. Dat hoeft ook niet te verbazen: de corona-epidemie brengt heel wat mensen in onzekerheid en vragen en bekommernissen waar mensen mee zitten of geconfronteerd worden zoals eenzaamheid, onzekerheid, depressieve gevoelens, krijgen er nog een intensiever en dringender karakter door. En het is net op die momenten dat mensen terecht moeten kunnen bij dergelijke hulplijnen.
Al die vragen op een kwalitatieve manier beantwoorden, vergt van de betrokken organisaties een verhoogde inzet van mensen en middelen. Rekening houdend met dit gegeven, werden de middelen voor bepaalde hulplijnen recent ook verhoogd. Voor bijvoorbeeld Awel, de hulplijn voor kinderen en jongeren, heeft minister van Jeugd, Benjamin Dalle, extra middelen uitgetrokken om tegemoet te komen aan het stijgende aantal oproepen.
Minister, bent u op de hoogte van het verhoogde aantal oproepen waarmee Lumi momenteel geconfronteerd wordt? Hebt u al contact opgenomen met of werd u al gecontacteerd door Lumi om in overleg na te gaan over de manier waarop zij die toevloed aan oproepen op de beste manier kunnen behandelen?
Ziet u mogelijkheden om, gezien de huidige omstandigheden, te voorzien in bijkomende financiering voor Lumi zodat zij deze kwalitatieve dienstverlening kunnen blijven verzekeren?
Minister Somers heeft het woord.
Mijnheer Van de Wauver, ik dank u voor uw terechte vraag.
Het stijgende aantal oproepen bij Lumi is me bekend en verbaast me uiteraard niet. De draagkracht van mensen wordt door de coronacontext zeer zwaar onder druk gezet, in het bijzonder van die mensen die al extra kwetsbaar waren. Dat weten we. Het blijft dan ook uitermate belangrijk om hier zeer aandachtig voor te blijven, binnen de maatregelen, binnen de relanceplannen en binnen alle andere versterkende initiatieven die de overheden opzetten.
Ik heb naar aanleiding van uw vraag nogmaals contact opgenomen met Lumi om hun vraag te concretiseren.
Lumi heeft een dubbele rol. Iedereen, mensen uit de regenbooggemeenschap zelf maar ook hun ouders, familie, partners, vrienden, leerkrachten en hulpverleners kunnen er terecht voor informatie allerhande over gender en seksuele voorkeur. Daarnaast biedt Lumi ook een luisterend oor voor zij die het moeilijk hebben. In die rol is Lumi zeer vergelijkbaar met bijvoorbeeld de hulplijn van Tele-Onthaal, met dat verschil dat de medewerkers achter Lumi, veelal vrijwilligers, zich specialiseren in de bijzondere context van de lgbtq+-gemeenschap (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer (or questioning), plus). Dit geeft de hulplijn de nodige professionaliteit en maakt het tot een veilige haven voor de doelgroep.
Het is vooral in de rol van luisterend oor dat Lumi vandaag extra wordt uitgedaagd. Het aantal oproepen stijgt gevoelig, en deze oproepen zijn tegelijkertijd ook de meest gevoelige, de meest intensieve. Het is dan ook deze poot, die zich voornamelijk in welzijnscontext situeert, die minstens tijdelijk moet worden versterkt. Dat is mijn overtuiging.
Lumi wordt ad nominatim gefinancierd vanuit de Gelijkekansenbegroting en krijgt 40.000 euro per jaar. Aanvullend ontvangt het nog een kleine enveloppe van collega Beke van ongeveer 5000 euro per jaar, uit de subsidielijn voor vrijwilligerswerk. Samen gaat het dus om 45.000 euro. Gezien de acute nood ga ik voor 2021 een eenmalige extra financiële injectie voorzien van 30.000 euro. Dit stelt de organisatie in staat om een grotere ploeg vrijwilligers op te leiden en te omkaderen, en zo de coronapiek op te vangen.
Ik weet dat bij Lumi ook de vraag leeft naar een structurele versterking op langere termijn. Hierover ga ik de dialoog aan met mijn collega van Welzijn. Dat ligt in lijn met het regeerakkoord, namelijk dat een sterke beleidsmatige en financiële verankering van het lgbtqi-beleid wordt voorzien binnen het bredere welzijnsbeleid. Maar ik wacht daar dus niet op om deze acute nood vanuit mijn eigen middelen nu al op te vangen. U weet dat zij een budget hebben van 40.000 euro, dus een verhoging met 30.000 euro is toch wel substantieel, om op die manier die schrijnende nood te kunnen beantwoorden.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Minister, bedankt, dat is een heel groot engagement dat u aangaat. 30.000 euro dat erbij komt op een totaalsubsidie van 45.000 euro, dat is een hele mooie ondersteuning. Ik wist al veel langer dat u diversiteit in het algemeen, maar ook de regenbooggemeenschap in het bijzonder en hun welbevinden, koestert. Dat bewijst u vandaag opnieuw door aan die dringende vraag tegemoet te komen.
Ik ben dus heel tevreden met dat extra budget. Ik ben blij dat als we dit probleem aankaarten in het parlement, u daar onmiddellijk mee aan de slag gaat. Maar ik ben vooral heel blij dat daardoor de hulp die Lumi kan bieden, gegarandeerd blijft. Ik wil u daar echt voor bedanken.
Ik wil ook van de gelegenheid gebruikmaken om al die vrijwilligers van Lumi te bedanken. U hebt er zelf ook naar verwezen. Het is een extra inzet van middelen maar ook van mensen. Het zijn inderdaad wel voornamelijk vrijwilligers, maar die hebben die hele omkadering en opleiding nodig om de specialisten te worden die zij zijn. Dat zijn mensen die heel vaak zelf uit de regenbooggemeenschap komen, of ze kennen mensen in hun omgeving die ertoe behoren. En die nemen vanuit zichzelf, totaal onbaatzuchtig, het engagement op om andere mensen een luisterend oor te bieden, zodat hun welbevinden kan stijgen, zeker in deze coronatijden.
De hashtag #samentegencorona is momenteel heel populair. Dat is een heel mooie leuze. Wel, we zien dat die vrijwilligers dat hier dagelijks omzetten in de praktijk. En dankzij uw steun zullen ze dat ook in de toekomst verder kunnen blijven doen, en zal de werking van Lumi tijdens deze zware periode gegarandeerd blijven. Ik wil u daar heel graag voor bedanken, minister. Het is een heel mooi signaal naar Lumi. En het is meer dan een signaal. Het is echt een kans voor Lumi om de werking verder te garanderen tijdens deze moeilijke periode.
De heer Ongena heeft het woord.
Bedankt, collega Van de Wauwer, en bedankt, minister, voor het goede nieuws. Door corona lezen we vaak en merken we vaak dat het mentale welzijn van mensen extra onder druk komt te staan, zeker ook bij jongeren, en al zeker bij jongeren die worstelen met vragen rond seksuele geaardheid, voorkeur, gender. Dat is een zeer kwetsbare groep, dus ik denk dat het zeer goed is dat u die 30.000 euro extra voorziet voor Lumi. Daarmee geven we echt een antwoord op een zeer grote nood op dit moment.
Maar, het is ook belangrijk dat we de focus houden op een structurele versterking van Lumi, u verwees er zelf ook al naar. Daar moeten we toch ook eens goed naar kijken. Lumi heeft inderdaad een dubbele functie. Enerzijds verschaffen zij informatie, en dat kadert eerder in het gelijkansenbeleid. Maar er is ook dat luisterend oor, en dat zit natuurlijk meer in het welzijnsbeleid. Ik heb het eens opgezocht, en meer dan 60 procent van de vragen die Lumi krijgt, zijn vragen die eerder in die categorie passen.
Ik wil het niet pondspondsgewijs bekijken, maar ze krijgen nu wel 40.000 euro vanuit het gelijkekansenbeleid, en amper 5000 euro vanuit Welzijn. Dat klopt niet helemaal. Ik denk echt wel dat u met uw collega van Welzijn eens goed rond de tafel moet zitten, minister. Ik denk dat we daar ook naar moeten kijken. Welzijn heeft ook al inspanningen gedaan richting Awel en de Zelfmoordlijn en dergelijke meer. Daar worden wel grote inspanningen gedaan. Maar op het vlak van Lumi kan men misschien nog een tandje bij steken. Het is goed dat er nu 30.000 euro komt, maar we weten dat het aantal vragen in de toekomst nog zal toenemen. En dus is die structurele versterking ook op langere termijn nodig. Het is dus goed dat u toch heel snel eens met uw collega van Welzijn gaat samenzitten om een verankering of versterking op langere termijn te voorzien.
Minister Somers heeft het woord.
Mijnheer Van de Wauwer, het is een heel mooi samenspel tussen parlement en regering, tussen parlementslid en minister. U hebt het thema heel terecht op de agenda gezet en daardoor is dat in een stroomversnelling gebracht. Dat mag u zeker op uw conto schrijven. Ik ben ook blij dat u, terecht, de vrijwilligers in de bloemetjes zet. Uiteindelijk zijn het die mensen die de emotionele betrokkenheid en energie opbrengen ten aanzien van een heel kwetsbare groep in onze samenleving, een groep die we moeten koesteren en die we nooit mogen vergeten.
Collega Ongena, natuurlijk is de Vlaamse Regering één en ondeelbaar. Er zijn heel veel welzijnsnoden en minister Beke werkt daar heel hard aan. Als we spreken over een structurele inbedding, zullen we met minister Beke constructief rond de tafel zitten om te bekijken hoe de regenbooggemeenschap in de bredere welzijnssector een versterkte plaats krijgt. Het staat ook in ons regeerakkoord. Rome is ook niet op één nacht gebouwd. Ik vond het toch belangrijk om vanuit mijn bevoegdheid Gelijke Kansen zelf te ageren en te doen wat moet.
Nu is de volgende stap om samen met minister Beke te bekijken hoe we die organisatie Lumi structureel verder kunnen uitbouwen en versterken. Na corona zullen er, zowel in de eerste als de tweede functie van Lumi, noden blijven bestaan. Laten we vooral blij zijn dat we snel op de bal hebben kunnen spelen dankzij een goed samenspel tussen parlement en regering. Dat is onze democratie op haar best.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Minister, nogmaals grote dank en mijn appreciatie aan u om hier zo snel mee aan de slag te gaan en extra middelen te voorzien.
Collega Ongena, ook al blijft er 40.000 euro vanuit Gelijke Kansen, vanuit Welzijn zijn er extra inspanningen gekomen voor de vrijwilligerswerking, en ook vanuit het departement Jeugd, voor Awel. Vandaag lijkt het me logisch dat als er een extra vraag komt, er binnen de bevoegdheden kan worden geschoven, maar dat het niet vanuit Gelijke Kansen komt. Op de langere termijn moet er inderdaad wel worden gekeken naar een structurele verankering binnen Welzijn. Het is daarom heel positief, minister, dat u het gesprek aangaat met minister Beke. Hopelijk zal er in de toekomst extra structurele ondersteuning komen.
Minister, vandaag wil ik u alvast heel hartelijk danken. Ik denk dat Lumi, de hele doelgroep en alle vrijwilligers u heel dankbaar zullen zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld.