Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Maertens heeft het woord.
Ik heb deze vraag om uitleg al een tijdje geleden ingediend, naar aanleiding van een stakingsactie, een stiptheidsactie bij het loodswezen. Ik keer even terug in de tijd. In maart 2017 sloot uw voorganger Ben Weyts een akkoord met de verschillende loodsorganisaties, de vakorganisaties van het loodswezen, inzake een hervorming die gericht was op efficiëntiewinsten en multivalentie. Multivalentie – we hebben het er al eens gehad over gehad – is een verschrikkelijk woord, maar het betekent het inzetten van de verschillende types van loodsen – want die zijn er – op de verschillende types van tracés. Met andere woorden, het betekent een enorm grote polyvalentie. Het zou gemakkelijker zijn om het zo te noemen.
De rivierloodsen van de Beroepsvereniging van Loodsen (BvL) – niet te verwarren met het Belang van Limburg – kregen in 2017 een uitzondering. Zij kregen het akkoord dat zij voorlopig buiten het hervormingsverhaal zouden blijven. Waarom was dat zo? Zij waren ervan overtuigd dat de optimalisatie, de efficiëntiewinst die werd gevraagd, ook op een andere manier zou kunnen worden gerealiseerd dan via die multivalentie. De toenmalige minister had hen tot eind 2019 de tijd gegeven om dat aan te tonen.
Ik heb u in maart 2020 ondervraagd over de geplande evaluatie van de multivalentie. U antwoordde toen dat deze evaluatie eind 2019 was gestart en op dat ogenblik nog lopende was in de formele overlegorganen. U wilde uiteraard, en ik begrijp dat, die evaluatie afwachten.
Volgens de berichtgeving in de media blijkt dat de kustloodsen op 31 oktober actie hebben gevoerd tegen de plannen om hen onder het motto van de multivalentie in te zetten op het kanaal Gent-Terneuzen. Volgens een verklaring van de Associatie van Kustloodsen (AVK) werd de multivalentie tot dan enkel ingevoerd voor nieuwe kandidaten in de sector zee- en kanaalloodsen, maar zou die nu uitgebreid worden naar nieuwe aanwervingen bij de kustloodsen. Die actie was voor mij de aanleiding om u te vragen hoe dit allemaal evolueert. Het ging immers niet om een actie die door veel vakorganisaties werd gedragen. Onder meer de liberale overheidsvakbond VSOA toonde weinig sympathie voor de acties van de AVK. De liberale bond wil dat de afspraken over multivalentie wel worden uitgevoerd, ook voor de kustloodsen.
Minister, welke stappen zijn er sinds die vorige vraag om uitleg van 12 maart 2020 genomen om te komen tot de geplande evaluatie van de multivalentie? Is die evaluatie intussen formeel afgerond? Zo ja, wat was de uitkomst hiervan?
Wanneer vond het laatste overleg plaats tussen u en het overlegorgaan, waarin vakbonden, beroepsbonden en het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust vertegenwoordigd zijn? Welke afspraken werden daarbij gemaakt?
Welke initiatieven zult u nemen om multivalentie in te voeren bij de vier types van loodsen en om de afgesloten akkoorden van maart 2017 eindelijk overal toe te passen? Ik besef dat dit geen gemakkelijke klus is. Ik heb daar in het verleden ook aan uw voorganger vragen over gesteld. Telkens dreigen daar stakingen en acties en we weten waartoe die kunnen leiden, namelijk veel economische schade in de havens en voor de bedrijven. En dat willen we natuurlijk vermijden. Toch is het belangrijk dat de geplande hervorming wordt doorgevoerd.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Maertens, bij het beantwoorden van uw vraag heb ik inderdaad eerst gekeken naar de datum van indiening en uw vraag dateert inderdaad van 4 november. Toen was er wat onrust op de werkvloer bij een aantal loodsen, maar gelukkig is de rust volledig teruggekeerd en is er geen sprake meer van acties.
U hebt het verhaal van de multivalentie al heel mooi geschetst. De meningen daarover zijn verdeeld, ook dat hebt u al uit de doeken gedaan. Ik zal daar dan ook niet verder op ingaan.
Op 30 oktober werd het overleg over de aanwervingen opnieuw opgestart. De evaluatie van de multivalentie en het vervolgpad was hier ook onderdeel van. Dit overleg verliep stroef en heeft nogmaals de gevoeligheden inzake multivalentie scherp gesteld. Naar aanleiding van die vergadering was er een actie van de kustloodsen, onder meer te Zeebrugge. Maar herhaaldelijk overleg heeft dan op 17 november tot een akkoord geleid, waarna de rust is teruggekeerd.
In dat akkoord heeft iedereen zich akkoord verklaard om tegen 1 mei 2021 een objectieve evaluatie van de multivalentie te laten opmaken door de gewestelijke havencommissaris. Deze evaluatie zal effectief resulteren in een langetermijnsplan voor het loodswezen.
De bevindingen van deze evaluatie zullen samen met het langetermijnsplan voor het kusttraject besproken worden met alle betrokkenen en worden afgetoetst met de bestaande akkoorden, het akkoord van maart 2017 waar u al naar verwees en waarin die multivalentie werd vooropgesteld, maar waarin ook werd verwezen naar de noodzakelijke evaluatie. Na mei 2021 mag u me daarover opnieuw vragen stellen en hoop ik een en ander te kunnen verduidelijken over die evaluatie.
De heer Maertens heeft het woord.
Minister, we zullen nog even afwachten. U kunt er niets aan doen, maar dit verhaal duurt al jaren, waarbij de Vlaamse overheid wordt gegijzeld door die stakingsdreiging. Als men niet binnenhaalt wat men wil binnenhalen, wordt er opnieuw gedreigd. Op die manier blijft dit aanslepen, wat ik knap vervelend vind.
In het regeerakkoord staat dat we een structurele oplossing willen uitwerken voor het verzekeren van de continuïteit van de dienstverlening. We hebben het bij De Lijn vaak over gegarandeerde dienstverlening, maar we hebben toch ook afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat iets soortgelijks kan worden georganiseerd bij de loodsen, vooral om de toegang tot de haven en de dienstverlening in de haven te garanderen. Daar zijn een aantal mogelijkheden voor. Hoe staat het daarmee? Hebt u daar al stappen vooruit kunnen zetten of is dat een onderdeel van die bredere oefening en wachten we het best tot 1 mei 2021? Ik weet niet of die datum symbolisch gekozen is dan wel of dit eerder berust op toeval.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Maertens, ik weet niet of u concreet iets moet zoeken achter die datum. Alleszins hebben de sociale partners die toen aan tafel zaten zich mee akkoord verklaard met de evaluatie van de multivalentie door de gewestelijke havencommissaris tegen 1 mei 2021. Ik weet niet of bewust is gekozen voor 1 mei, maar ik vermoed dat we op 2 mei over de resultaten zullen kunnen beschikken.
Ik hoor u heel graag een pleiten voor het verzekeren van de continuïteit van de dienstverlening. Dat willen we bij De Lijn maar ook bij de loodsen. Ik heb op dit moment geen details over de stand van zaken. Ik zal navragen hoe ver het daarmee staat.
De vraag om uitleg is afgehandeld.