Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Blancquaert heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, tijdens de commissievergadering van 22 oktober laatstleden hebben we de toestand van de sociale huisvestingsmaatschappij (SHM) ABC reeds uitgebreid besproken. Minister, u gaf bij uw uiteenzetting aan dat u, na het ontvangen van het tweede verbeterplan op 20 september 2020, de bewuste SHM op 12 oktober om bijkomende informatie had gevraagd. Dit omdat er in het tweede verbeterplan nog enkele gevraagde elementen ontbraken. U gaf ABC daarvoor één maand de tijd.
Minister, u bevestigde ook reeds dat het aantal klachten en verhalen over ABC ook in stijgende lijn gingen tijdens de laatste vijf jaar. Die stijgingen vormden dan ook de reden voor een aantal bijkomende inspecties en een verhoogd toezicht in 2019. U beweerde dat de huidige maatregelen – de financiële curatele – volstonden om de situatie te beheersen.
Ik zal niet opnieuw het hele verhaal van ABC overlopen. We hebben dat met verschillende collega’s in de afgelopen commissie uitgebreid genoeg gedaan. Ik zie collega Smeyers heel enthousiast ja knikken. Maar collega’s, op zaterdag 7 november titelde De Tijd: ‘Woonbeheerder ABC in opspraak voor mogelijke schriftvervalsing’. U hebt dat wellicht allemaal gezien. Uit het desbetreffende artikel blijkt dat het parket van Antwerpen een onderzoek is opgestart naar ABC wegens vermoedens van schriftvervalsing. Tevens wordt aangegeven, minister, dat u bijkomende sancties niet uitsluit. Dat het parket zijn werk moet doen, spreekt voor zich. En er is nog steeds – en gelukkig maar – een scheiding der machten. Toch roept dit nieuwe feit enkele vragen op nadat die SHM nu opnieuw – voor de tweede keer in minder dan een maand tijd – negatief de pers haalt.
Minister, hebt u de gevraagde informatie reeds ontvangen van de SHM ABC om zodoende het tweede verbeterplan te kunnen evalueren? Zo ja, tegen wanneer kunnen we die evaluatie verwachten? Zo neen, zult u de termijn verlengen of is uw geduld nu op?
Kunt u bevestigen of ontkennen dat de Vlaamse overheid of de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) betrokken is bij deze klacht tot mogelijke schriftvervalsing en in welke hoedanigheid? Heeft het parket de Vlaamse overheid naar meer informatie gevraagd voor hun onderzoek? Minister, ik kan mij voorstellen dat bij een lopend onderzoek dergelijke vragen redelijk gewaagd zijn. En ik heb er uiteraard alle begrip voor indien u er niet op kunt antwoorden. Maar wie niet waagt, niet wint.
Zult u het onderzoek van het parket afwachten om eventuele extra maatregelen uit te vaardigen ten opzichte van ABC of de directie? Zult u nog een versnelling hoger schakelen om het verbeterplan te evalueren?
Acht u het, na deze nieuwe ontwikkelingen, niet beter om toch de keuze te maken om ABC onder voogdij te plaatsen?
Minister Diependaele heeft het woord.
De SHM ABC heeft mij op maandag 9 november 2020 – en dus binnen de vooropgestelde termijn van dertig dagen – de bijkomende opgevraagde gegevens bezorgd.
Het agentschap Wonen-Vlaanderen zal mij, in opvolging van het aangepaste verbeterplan en de bijkomende opgevraagde stukken, eerstdaags een advies overmaken. Vervolgens zullen wij een beslissing nemen.
Ik moet eerlijk zeggen, ik denk dat dat advies hier gisterenavond laat is toegekomen. Het zal dus een dezer zijn. We hebben het nog niet kunnen doornemen. Mocht u uw vraag een week later hebben gesteld, dan zou ik al iets meer kunnen zeggen.
Noch de toezichthouder, noch de VMSW, noch het agentschap Wonen-Vlaanderen heeft weet van het bestaan van een dergelijke klacht, laat staan dat een of meerdere van voormelde entiteiten inhoudelijk op de hoogte zijn van de strekking of de inhoud van deze eventuele klacht. Hetzelfde geldt voor mij en mijn kabinet. De Vlaamse overheid is bijgevolg niet betrokken bij de klacht die, volgens het persbericht waarnaar u in uw vraag verwijst, zou zijn ingediend.
Bovendien kan ik u meedelen dat het parket inzake een dergelijke klacht tot op heden noch bij mij of mijn kabinet, noch bij de toezichthouder, noch bij de VMSW, noch bij het agentschap Wonen-Vlaanderen enige informatie heeft opgevraagd. Wij staan volledig buiten dat gerechtelijk onderzoek. Wij hebben wel al mails gekregen van mensen die daarbij betrokken zijn. Dat wel. En ook een telefoon. Maar wij kunnen ons daar niet over uitspreken. Dat is een zaak die buiten het kabinet en buiten mijzelf wordt gevoerd.
Sta mij toe om eerst wat duiding te geven inzake het indienen van klachten, vooraleer ik uw derde en vierde deelvraag beantwoord.
Het staat iedereen vrij om klacht in te dienen bij de politiediensten. De politieambtenaar die de klacht in een proces-verbaal noteert, zal dit proces-verbaal vervolgens voor verder onderzoek aan het parket overmaken. Eenmaal een klacht bij het parket is ingediend, start het parket een strafonderzoek. Afhankelijk van de resultaten van het gevoerde strafonderzoek kan het parket een minnelijke schikking voorstellen, bemiddelen in het strafonderzoek, een onderzoeksrechter vorderen, de verdachte voor het vonnisgerecht brengen of de zaak – bij afwezigheid van voldoende bezwaren of omdat het parket ter zake niet bevoegd is – seponeren.
In antwoord op uw derde deelvraag is het al dan niet voorhanden zijn van een klacht, althans op dit moment, dan ook geen bezwarende factor. Het loutere feit dat er klacht zou zijn ingediend, bewijst immers, althans op dit moment, niets. Het ingevolge een eventuele klacht door het parket gevoerde strafonderzoek zal moeten uitwijzen of er in casu al dan niet een (vermoedelijke) inbreuk of schade is en zo ja, welke opvolging aan deze (vermoedelijke) inbreuk of schade dient te worden gegeven. Dit is vooralsnog niet het geval.
U ziet dat we hier juridisch over een dunne lijn lopen, om niets verkeerds te zeggen.
Laat het ook duidelijk zijn dat in onze rechtstaat elkeen onschuldig is tot bewijs van het tegendeel wordt geleverd. Daardoor moet de vervolgende partij – het parket/openbaar ministerie – het misdrijf noodzakelijkerwijze bewijzen. Bij afwezigheid van enig bewijs kan er, althans op dit moment, bijgevolg geen sprake zijn van een bezwarend element.
De klacht op zich is geen bezwarend element.
Om voormelde evidente reden zal ik bij de evaluatie van het ABC-verbeterplan het loutere feit dat er mogelijkerwijs een klacht tegen ABC zou zijn ingediend dan ook volledig buiten beschouwing laten. Er is immers een onderscheid tussen een strafrechtelijke procedure en een administratieve procedure.
Zoals ik zonet op uw derde vraag hebt geantwoord, kan het loutere feit dat er mogelijkerwijs een klacht tegen ABC zou zijn ingediend dan ook niet als een bezwarende ontwikkeling worden beschouwd, laat staan dat dit element zou volstaan om ABC onder voogdij te plaatsen. ABC valt wel al onder het verhoogd financieel toezicht van de VMSW.
We hebben verschillende stappen, die we zeer strikt en streng opvolgen.
Het onderzoek van het verbeterplan moet uitwijzen of ook op administratief vlak bijkomende maatregelen nodig zijn, conform het instrumentarium, zoals vermeld in de Vlaamse Wooncode. Als die bijkomende maatregelen nodig zijn, zullen we ze nemen.
We volgen heel strikt het administratief traject. We zitten daar bovenop en volgen het van dichtbij op. Als het nodig is, zullen we verdere stappen zetten, zoals we ook in het verleden zeer plichtsbewust en kort op de bal hebben gespeeld. De klacht is op zich geen bezwarend element.
Mevrouw Blancquaert heeft het woord.
Minister, dank u wel voor uw omstandige antwoord. Ik was op de hoogte van hoe gerechtelijke procedures tot stand komen. Toch bedankt om het toch nog eens uit te leggen.
De vragen waren zeker geen commentaar op uw werk in deze situatie. Ik ben ervan overtuigd dat u dit in de toekomst zeer plichtsbewust zult afhandelen. Ik kijk alvast uit naar de evaluatie. Ik wil gerust volgende week mijn vraag nog eens opnieuw stellen, voor een nieuwe stand van zaken.
De vraag om uitleg is afgehandeld.