Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Vanryckeghem heeft het woord.
Twee weken geleden las ik in de Standaard dat Zalando nu ook gaat starten met de verkoop van tweedehandskleding. Naast apps als Vinted en ThredUp komt er nu vermoedelijk een nieuwe grote speler op de markt van de tweedehandskledij.
Het is duidelijk dat tweedehands in de lift zit. De circulaire economie heeft de wind in de zeilen. Door onder andere de coronacrisis worden er, zeker onder de nieuwe generatie consumenten, meer vragen gesteld over de duurzaamheid van fast fashion. Het bewustzijn rond duurzaamheid ontwikkelt zich sterker en sterker.
Ook op een ander vlak heeft de coronacrisis mogelijk een duw in de rug gegeven: de lockdown, de afstandsregels en de mondmaskers hebben het fysiek shoppen voor heel wat mensen minder aantrekkelijk gemaakt. Daarnaast zijn mensen in een crisiscontext ook heel wat prijsbewuster en extra gemotiveerd om extra cash te verdienen. De coronacrisis zet de circulaire economie dus eigenlijk ook wel extra in de kijker.
Op Vlaams niveau wordt er sterk ingezet op die circulaire economie. In de beleidsnota staan onder andere de volgende passages. “Circulaire economie biedt onze bedrijven kansen voor innovatie. Dit onder verschillende vormen zoals de ontwikkeling van nieuwe businessmodellen, producten die beter recycleerbaar zijn of nieuwe partnerschappen voor uitwisseling van grondstoffen en energie. Dit laat hen toe beter tegemoet te komen aan de behoeften van hun klanten als aan deze van de maatschappij. (…) In dat kader zullen we ook specifieke inspanningen leveren ter circularisering van starters en kmo’s. Hierbij denken we aan het promoten van ketensluitende businessmodellen. Eén van de koplopers zijn in de circulaire economie is de doelstelling die Vlaanderen Circulair, het centrale platform binnen Vlaanderen rond circulaire economie, zich stelt. Vanuit het beleidsdomein Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) werken we hieraan mee en nemen een sterke rol op in de governance. Samen met de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) ondersteunen we het Steunpunt Circulaire Economie. Het steunpunt doet beleidsonderzoek om de voortgang naar een circulaire economie te monitoren en te stimuleren.”
Op de website van Vlaanderen Circulair kan men ook verschillende projecten terugvinden die vandaag de dag al gesteund worden door Vlaanderen. Daarnaast hebt u, minister, een tweetal weken geleden het Circular Materials Center geopend in Kortrijk, een nieuw opleidings- en ontmoetingscentrum voor de kunststoffen- en textielsector. De Vlaamse Regering investeert een half miljoen euro in dit centrum, een heel positieve zaak voor de circulaire economie.
Minister, ik heb hierover de volgende vragen.
Hoe evalueert u dit initiatief in functie van de Vlaamse doelstellingen inzake circulaire economie?
Verwacht u effecten van de aankondiging van Zalando?
Is er nood aan verdere bijsturingen op Vlaams niveau?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega, op zich kijk ik eigenlijk eerder positief naar dit initiatief van Zalando. Het gaat hier om het grootste online platform voor mode en lifestyle in Europa. Als zo een online platform een duurzaam circulair initiatief neemt, vind ik dat eigenlijk positief.
We hebben in het kader van de relanceplannen ook duidelijk gemaakt dat we een sprong willen maken op het vlak van duurzaamheid en circulariteit. En een van de sectoren waar we nog harder op willen inzetten, is de textielsector. We willen een stevig tandje bij steken om die volledig circulair te maken. Met dit initiatief kan een deel van de kledij die anders op de afvalberg terechtkomt opnieuw worden gebruikt, met een aantal positieve effecten.
Uiteraard moeten we in het geval van Zalando ook niet te naïef zijn en ook aandacht hebben voor een duurzaam retourbeleid. Men kan vlot bestellen in alle maten en kleuren, en al wat te veel is, kan gratis worden teruggereden. Dat blijf ik lastig vinden. Ik vind het van belang dat mensen lokaal kopen en dat er levendige lokale kernen behouden blijven. Dat is natuurlijk de basisredenering.
Ik verwacht daar toch wel een beetje effect van. Anderzijds is Zalando niet de eerste die met zo’n initiatief komt. Er was al de app Vinted die daarmee bezig is. Het is dus iets te vroeg om te beoordelen of dat een groot effect zal hebben en of het complementair of verstorend zal zijn voor andere online platformen, kringloopwinkels en lokale kmo’s. Het probleem met het retourbeleid speelt hier alleszins wat minder, omdat tweedehandsproducten bijna altijd unieke stukken zijn, waar je geen grote aantallen van hebt. Ik heb dus een beetje gemengde gevoelens. Op zich is circulariteit oké, maar het zou wel kunnen dat er wat effect is.
Moeten we bijsturen? Ik denk niet dat we dat kunnen verbieden. Het is wel van belang dat onze lokale spelers, zoals kmo’s, lokale winkels en kringloopwinkels, ook zo snel mogelijk op de digitale trein springen. Ik heb dat al een aantal keer gezegd. We nemen daar als overheid ook initiatieven in. Algemeen vind ik dat we in de relance ook moeten evolueren naar meer duurzaamheid en meer circulariteit. Dat is de reden waarom ik met collega Demir vlak voor de zomer de werking van Vlaanderen Circulair heb vernieuwd. We willen binnen onze acties een boost geven aan die transitie, niet alleen in textiel, maar ook rond bouwen, watergebruik, chemie, elektronica, bio-economie enzovoort.
We hebben ook heel wat budgetten voorzien om die innovatie en circulariteit een boost te geven. Ik ben op dit ogenblik bezig met een beleidsplan om innovatie en ontwikkeling in circulaire textiel en elektronica een boost of een sprong voorwaarts te geven. We moeten niet enkel inzetten op het hergebruik van kledij of elektronica, zoals computers of smartphones. We moeten ook echt inzetten op innovatie en ontwikkeling om afvalproducten van kledij en elektronica in batterijen en computers te gaan hergebruiken, minstens als grondstof voor nieuwe producten.
Collega Vanryckeghem, we innoveren natuurlijk niet enkel om te innoveren. De West-Vlaamse textielsector staat onder enorme druk. Enkel dankzij innovatie kunnen zij evolueren naar een circulaire economie, waarbij ze ook hun productieprocessen kunnen verduurzamen. Dat is ook de reden waarom we als Vlaamse Regering verder mee in onze textielsector willen investeren.
De heer Vanryckeghem heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister. Ik ben uiteraard blij dat u als eerste prioriteit het lokaal kopen vooropstelt en kernversterking wilt promoten.
Ik heb nog een kleine bijkomende vraag. Zijn er nog initiatieven op til zoals het Circular Materials Center, dat u onlangs opende in Kortrijk?
Minister Crevits heeft het woord.
Uiteraard, collega Vanryckeghem. We hebben grote budgetten voorzien in het kader van de relance. Het is van belang dat we die budgetten ook goed inzetten. Of dat een nieuw centrum zal zijn, weten we nog niet, omdat we natuurlijk ook oproepen gaan doen om de beste projecten te kiezen, samen met onze ondernemers.
De vraag om uitleg is afgehandeld.