Verslag vergadering Commissie voor Binnenlands Bestuur, Gelijke Kansen en Inburgering
Verslag
De heer Warnez heeft het woord.
Voorzitter, collega's, minister, u zet in op sterke steden, en dat is een goede en terechte keuze. Dit voorjaar lanceerde u twee oproepen rond stadsvernieuwing. In april ging het over concept- en projectsubsidies. Voor de conceptsubsidies werd een bedrag van 360.000 euro uitgetrokken en voor de projectsubsidies 7,5 miljoen euro.
Die oproep in april werd in juni gevolgd door een thematische oproep in het kader van stadsvernieuwing. Het is goed om op die manier thematische oproepen te doen. Voor die thematische stadsvernieuwingsprojecten trekt de Vlaamse Regering jaarlijks een bedrag van 1,2 miljoen euro uit. Per project wordt maximaal 500.000 euro toegekend, die uitsluitend voor investeringen kunnen worden aangewend, met een maximale realisatietermijn van drie jaar.
De thematische oproep van dit jaar staat in het teken van de verbinding tussen stadsvernieuwing en datagedreven digitalisering en transformatie in de steden. In de persmededeling naar aanleiding van de lancering van deze oproep verduidelijkt de minister dat de coronacrisis ervoor gezorgd heeft dat onze economie een stevige duw in de rug nodig heeft en dat duidelijk werd dat de toekomst digitaal zal zijn. Concreet stelde u: “Onze economie moet worden gestimuleerd en Vlaanderen moet, wat mij betreft, een voortrekker worden op vlak van digitalisering. De twee kunnen hand in hand gaan. Het is dan ook logisch dat we die twee uitdagingen combineren in de stadsvernieuwingssubsidies”. Ik citeer omdat ik het niet beter zou kunnen zeggen dan u doet, maar ook omdat ik echt geloof dat het rendabele euro’s zijn.
Aanvragen voor subsidies in het kader van deze thematische oproep konden worden ingediend tot 10 september. Die deadline viel net na de zomervakantie, maar ook tijdens de coronacrisis.
Minister, kunt u aangeven hoeveel steden een aanvraag hebben ingediend? Op welke projecten hebben de ingediende aanvragen betrekking? Binnen welk tijdsbestek zal de jury een oordeel vellen over de ingediende aanvragen?
Hoe ervaarden de verschillende steden de keuze van het thema? Hebt u opmerkingen en/of bedenkingen gekregen over de themakeuze?
Vorige thematische oproepen voor stadsvernieuwing hadden onder meer als thema ‘Groen in de stad’ en ‘Zachte mobiliteit en multimodaliteit’. Telkens werd voor de realisatie van de projecten een periode van drie jaar voorzien. Worden die projecten ook binnen dat tijdsbestek gefinaliseerd? Zijn er projecten uit de voorgaande jaren die niet binnen dat tijdsbestek tot een goed einde werden gebracht en welke maatregelen en/of initiatieven worden dan genomen om de realisering ervan toch zo snel mogelijk af te ronden?
Minister Somers heeft het woord.
Mijnheer Warnez, ik dank u voor de vraag.
Twaalf steden hebben een aanvraag ingediend voor een projectsubsidie, met twee aanvragen van de stad Mechelen, dus in totaal dertien aanvragen. Zes steden hebben een aanvraag ingediend voor een conceptsubsidie, met twee aanvragen van de steden Gent en Ieper, dus in totaal acht aanvragen. Negen steden hebben een aanvraag ingediend in het kader van de thematische oproep, met twee aanvragen van de stad Antwerpen, dus in totaal tien aanvragen.
Op welke projecten hebben de aanvragen betrekking? Ik heb een hele lijst gekregen, maar ik ga die niet helemaal overlopen. Het is moeilijk om ze samen te vatten, maar ik wil u gerust de lijst laten bezorgen, zodat u het volledige overzicht hebt van de verschillende projecten. Dat is geen probleem.
De jury stadsvernieuwing is samengekomen op 7, 8 en 9 september 2020 voor de beoordeling van de aangevraagde concept- en projectsubsidies. Aan de hand van een beoordeling van de ingediende aanvraagdossiers en de toelichtingen van de steden werkt de jury nu een advies uit dat zal worden voorgelegd aan de Vlaamse Regering.
Voor de thematische oproep stadsvernieuwing was er een zitting van de jury op donderdag 1 oktober. Ook daar werkt de jury nu aan een formeel advies voor deze projecten, dat ik zal agenderen op de Vlaamse Regering.
In totaal zal dit jaar dus voor een totaalbedrag aan 9.040.775 euro aan stadsvernieuwingssubsidies worden toegekend.
Waren er bedenkingen bij de themakeuze voor de thematische oproep in 2020?
De thematische oproep van dit jaar staat in het teken van de verbinding tussen stadsvernieuwing en datagedreven digitalisering en transformatie. De focus ligt daarbij op de stedelijke economie. De oproep mikt op kleinschalige innovatieve projecten ter versterking van de stedelijke economie. Dat leek ons alvast een belangrijk thema, gelet op de economische relance en op het feit dat we heel veel praten over digitalisering. Informeel ontvingen we wel positieve signalen over deze keuze. Het aantal ingediende projecten bevestigt dat. We hebben nog geen volledige round-up, maar er zijn toch veel ingediende aanvragen en uit informele contacten met de jury, blijkt dat er toch wel wat positieve reacties zijn.
Er zijn nog geen van deze thematische projecten van de vorige oproepen afgerond. Er zijn er nog maar twee geweest, dit is de derde. De vijf lopende projecten uit de eerste oproep 2017 ‘Groen in de stad’ lopen eind 2020 af. Door de coronacrisis hebben drie projecten een beperkte vertraging opgelopen en een uitstel van maximum één jaar gevraagd. Het gaat over De Torens in Aarschot, de groene lob Baenslandwijk in Sint-Niklaas en de site Demeestere in Kortrijk. Ik wil voor deze drie projecten aan de hand van een ministerieel besluit een uitstel van een jaar toekennen. Mijn administratie en de jury volgen de voortgang van alle projecten goed op, onder meer via de kwaliteitskamer die daarvoor is aangesteld. Ik denk dat het uitstel van een jaar gerechtigd is, gelet op corona en de miserie die iedereen daarmee heeft.
Ik hoop dat ik voldoende volledig ben geweest in mijn antwoord.
De heer Warnez heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord.
Er zijn veel aanvragen ingediend, wat wil zeggen dat er geen probleem was door corona.
Ik heb alle begrip voor een verlenging. Wordt er ook een ‘good practice’ – dat is het voordeel van een thema te kiezen – uit gedistilleerd waaruit andere steden kunnen leren?
De heer Van Miert heeft het woord.
Minister, wij hebben met onze stad ook twee ijzers in het vuur liggen, zowel voor de conceptsubsidies als voor de projectsubsidie, waarmee we een van de meest kwetsbare wijken in onze stad willen aanpakken. We hebben er alle belang bij dat deze oefening tot een snel einde komt. We hebben heel veel tijd verloren – ik moet u dat niet zeggen – met de aanpassing in het begin van de coronaperiode, toen we anders moesten vergaderen en veel vergaderingen moesten verzetten. Het heeft een kettingreactie teweeggebracht.
Wij kunnen die zuurstof en het opstarten van nieuwe projecten echt wel gebruiken in alle steden en gemeenten die zich kandidaat hebben gesteld voor deze projectsubsidies. Enige haast en spoed zou in deze periode gewenst zijn, maar ik meen in u daarvoor wel een goede bondgenoot te vinden.
Minister Somers heeft het woord.
De bedoeling van zo'n thematische oproep is natuurlijk om dingen los te weken, daarvan te leren en de ‘best practices’ bij elkaar te brengen. We denken zelfs nog een stap verder te gaan. We zijn aan het nadenken over een systeem om middelen in te zetten om de echt goede voorbeelden uit te rollen en te multipliceren. We zijn aan het nadenken hoe we dat juist gaan doen. Ik denk wel dat het goed zou zijn: als uit zo'n thematische oproep een of twee zaken voortkomen die we echt kunnen uitrollen, waarom zouden we dat dan niet proberen te doen en daarvoor wat middelen inzetten? Het is een terechte vraag, waaraan we aan het werken zijn.
De jury is een zeer onafhankelijk orgaan. Ik vind het zelf, als titelvoerend burgemeester, wat frustrerend, maar het is zo en ik moet me er ook bij neerleggen.
U weet dat we extra middelen hebben gekregen voor nieuwe stadsvernieuwingsprojecten, zo’n 20 miljoen euro voor een volgende oproep volgend jaar. Ik zou de steden uitnodigen om daar zeker met aandacht naar te kijken. Ik geloof in dit instrument.
Ik wil aan de collega van Turnhout het volgende zeggen – en we hebben er al eens over gepraat: u kent het idee dat in het coalitieakkoord staat over de wijkverbeteringscontracten. Het is een idee en tot nu toe hadden we daar geen middelen voor voorzien, maar nu is er toch een budget van 4 miljoen euro. 5 miljoen euro zelfs, zegt mijn kabinetschef – hij heeft er nog 1 miljoen euro bijgetoverd, het gaat snel. Ik denk dat er op mijn kabinet een ezeltje staat, en hij heeft daarstraks aan het staartje van dat ezeltje getrokken. (Gelach)
Er is dus 5 miljoen euro voor die wijkverbeteringscontracten. Gelet op de kwetsbare buurten waar u over spreekt, collega Van Miert, is het misschien toch wel interessant om dat goed in het oog te houden zodat u daarop kunt inspelen. We gaan proberen een kader uit te werken, nu er middelen zijn, om ermee aan de slag te gaan. Het zal wat experimenteel zijn en niet simpel om dat echt inhoud te geven, want onze wetgeving is tamelijk rigide. U moet het misschien goed in het oog houden vanuit het lokale bestuur.
De vraag om uitleg is afgehandeld.