Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vraag om uitleg over de samenwerking tussen de VRT en Telenet/DPG Media voor Streamz
Vraag om uitleg over het aanbod van de VRT op het nieuwe streamingplatform Streamz
Vraag om uitleg over de rol van VRT NU en de samenwerking tussen de VRT en Streamz
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werden deze vragen om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, twee jaar geleden stelde ik uw voorganger een eerste vraag om uitleg over de plannen van het toenmalige Medialaan om een Vlaamse streamingdienst op te richten. Sindsdien hebben we, onder andere in deze Mediacommissie, veel debatten gehouden over wat we gemeenzaam ‘de Vlaamse Netflix’ zijn gaan noemen. Nu mogen we dat woord niet meer gebruiken. Ik herinner mij dat Telenet de boot toen stevig afhield en dat er toch wel wat twijfels waren. Vanuit CD&V hebben wij altijd gezegd dat dit zonder een aanwezigheid van de VRT en al haar producties op het streamingplatform weinig kans op slagen zou hebben. Maar goed, we hebben daar dus twee jaar over gediscussieerd.
In het Vlaams regeerakkoord werd daarover volgende afspraak opgenomen: “In de Vlaamse mediasector wordt gewerkt aan een betalend niet-lineair aanbod met focus op Vlaamse content. Aangezien de VRT de grootste catalogus heeft inzake Vlaamse kwaliteitsvolle fictieproducties vragen we aan de VRT om vanuit een rendabel businessplan in dit project mee te stappen. Er wordt een maximale inspanning gedaan om alle landelijke mediaspelers te betrekken bij dit project.”
De voorbije maanden werden de plannen van DPG Media en Telenet erg concreet. Enkele weken geleden werd Streamz – dat is de officiële benaming – officieel gelanceerd, nadat de Europese Commissie enkele weken geleden toestemming had gegeven voor de oprichting van de nieuwe Vlaamse streamingdienst. Sinds deze week kunnen we dat platform in werking zien. De abonnees krijgen een zeer ruime keuze aan, onder andere, Vlaamse producties.
Mijn fractie, die altijd meegegaan is in dat verhaal, is bijzonder verheugd dat vandaag blijkt dat ook de openbare omroep VRT zal instappen in dit essentiële en historische project voor de verankering van onze Vlaamse mediabedrijven. Hiermee wordt de Vlaamse streamingdienst concreet, wat toch een belangrijke aanbeveling was van de Econopolisstudies over de toekomst van de Vlaamse mediasector. We zijn al zo’n klein cultuurgebied. Als we willen optornen tegen de grote streamingplatformen in de wereld, zoals het echte Netflix, moesten we echt wel iets doen. De nieuwe CEO van de VRT, Frederik Delaplace, heeft dat blijkbaar zeer snel begrepen. Na amper een maand in dienst kan hij deze realisatie al afvinken op zijn ongetwijfeld imposante to-dolijstje. Wij willen hem daarmee feliciteren.
Tijdens de lancering sprak u, minister Dalle, zich daarover uit: “Dit is een echte mijlpaal in onze Vlaamse televisiegeschiedenis. De komst van Streamz betekent meer lokaal aanbod voor de kijker maar ook een echte boost voor onze eigen productiesector.” Dat is inderdaad juist. Hoe meer middelen we binnen Vlaanderen kunnen houden, hoe meer Vlaamse producties we opnieuw kunnen produceren en tonen aan de mensen. Ook daar was de laatste jaren duidelijk geworden dat het aantal kwaliteitsvolle producties stilletjesaan aan het dalen was door een gebrek aan middelen.
Minister, ik had toen enkele vragen. Een aantal ervan zijn al het voorwerp geweest van discussies in de pers. Ik zal ze sec opnieuw stellen zoals ik ze had ingediend op 3 september.
Wanneer werd de beslissing door de VRT genomen om te participeren in Streamz? Door wie? Wat zijn de voorwaarden die de VRT daarbij heeft gesteld? Welke VRT-content zal aangeboden worden via Streamz? Hoe zit de verdeling van de VRT-content over VRT NU en Streamz? Zal nieuwe content bijvoorbeeld altijd eerst aangeboden worden via Streamz? Hoe zit dat juist? Zal de VRT ook nog producties aanbieden via andere internationale platformen zoals Netflix of verdwijnen alle VRT-producties op Netflix?
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik zal mijn inleiding niet geven, want collega Brouwers heeft dat al uitmuntend gedaan. Ik wil benadrukken hoe goed ik het vind dat de VRT is toegetreden tot Streamz. We zullen daar straks nog wel een beetje over debatteren.
Minister, kunt u wat meer uitleg bieden bij de deal die werd afgesloten?
De VRT heeft in het verleden al reeksen aangeleverd aan Netflix, bijvoorbeeld Eigen kweek. Gaat die samenwerking stoppen, of zal de VRT met twee platformen werken, of misschien in de toekomst met nog meer?
Collega Brouwers verwees al naar de toekomst van VRT NU. Hoe ziet u dat? Blijft alles wat ook op Streamz staat, ter beschikking van VRT NU?
De nieuwe CEO van de VRT gaf meteen aan dat de inkomsten die ze zouden genereren via Streamz ook de fictiesector ten goede zouden komen. Kunt u toelichten hoe dit zal gebeuren en ondertussen misschien al aangeven over hoeveel middelen dit zou gaan?
Mevrouw Segers heeft het woord.
We moeten inderdaad niet alles herhalen. Op 3 september is Streamz – with a z – gelanceerd, een initiatief van DPG Media en Telenet. Op 14 september ging het van start. Ook wij vinden de komst van Streamz absoluut positief. Dit moet en zal hopelijk de positie van het Vlaamse medialandschap versterken in een internationale context. De Vlaamse mediabedrijven zijn geen vijanden van elkaar. Ze moeten de krachten bundelen in de strijd tegen die internationale grote concurrenten.
Dat de VRT vanuit haar marktversterkende opdracht participeert, is ook een goede zaak, want de content van de VRT betekent een belangrijke succesfactor voor het welslagen van Streamz, dat toch kan starten met 420.000 abonnees. Dat ziet er dus allemaal goed uit.
Mijn vragen zijn dezelfde als die van de collega’s.
Bij de lancering van Streamz kwam het als een verrassing dat de input van de VRT al duidelijk gecommuniceerd en geconcretiseerd was. Dat is bijzonder snel gegaan. De VRT is mede-eigenaar van het bedrijf, maar gaat wel programma’s aanleveren in ruil voor een vergoeding. Over hoe de programma’s van de VRT precies aangeboord zullen worden, bestaat tot op vandaag geen duidelijkheid. VRT-directeur Frederik Delaplace stelde in De Standaard van 4 september: “Het is de taak van de openbare omroep de sector te steunen, en deze samenwerking is ons net gevraagd uit politieke hoek.” Dat klopt, het staat in het regeerakkoord. “Het is ook onze taak de kijker op zo veel mogelijk platformen te bedienen, en een streamingdienst als Streamz is een belangrijk platform voor wie niet meer lineair kijkt. Bovendien verdwijnen de reeksen niet achter een betaalmuur, mensen die ervoor willen betalen kunnen ze gewoon eerder zien. De lineaire kijker mist niets, hij krijgt zijn fictiereeksen op het afgesproken tijdstip gratis aangeboden. Het is ook niet zo dat álle nieuwe fictieprojecten eerst op Streamz komen, we maken afspraken per productie. En, tot slot: de inkomsten die we genereren via Streamz komen ook de fictiesector ten goede.”
Dat is een antwoord dat tegelijk concreet is, maar ook vele nieuwe vragen oproept. Daarom, minister, mijn vragen aan u. Wat is de precieze inhoud van de overeenkomst tussen DPG Media/Telenet en de VRT?
Wat is uw appreciatie van die deal en de komst van Streamz? Ik ga ervan uit dat u bijzonder positief bent, zoals wij allen. Wat is concreet uw appreciatie van die overeenkomst?
Het vermoeden en de vrees die ik heb – en gisteren stond dat ook in een opiniestuk van ACOD – is dat het nieuwe VRT-aanbod in preview zou kunnen verdwijnen achter de betaalmuur van Streamz en pas op een later tijdstip lineair beschikbaar worden voor iedereen. Het blijkt nu ook zo dat reeksen gemaakt voor de VRT, zoals Black-out, achter de betaalmuur verdwijnen en pas in november, als ik het goed heb begrepen, voor de VRT-kijkers beschikbaar zullen zijn.
Dat is volgens mij maar één element, maar de fundamentele vraag is: op welke manier zal gegarandeerd worden dat het VRT-aanbod te allen tijde voor alle Vlamingen op hetzelfde moment lineair en online beschikbaar zal blijven?
Mevrouw Van den Brande heeft het woord.
Ik heb een gelijklopende vraag. Ik ga ze proberen wat in te korten, maar ik ga een aantal dingen toch wel aanhalen. Gezien de verklaringen die verschillende partijen in de pers her en der hebben afgelegd, onder andere over de afspraken met de VRT en vooral ook over de toekomst van VRT NU, was er nogal wat ruimte voor interpretatie. Aangezien we geen inzicht hebben in het contract – alvast voorlopig niet maar misschien komt dat nog wel – heb ik een aantal vragen ter verduidelijking.
Dit nieuwe platform zal bestaan uit Streamz Originals, een reeks die louter in opdracht van Streamz is gemaakt, zonder link met een lineaire tv-zender en Streamz previews, gemaakt in opdracht van lineaire tv-zenders. Deze zullen in de weken of maanden voor ze daar worden uitgezonden, eerst te zien zijn op Streamz.
Een eerste reeks vragen gaat daarover. Zal de VRT voor zowel Sreamz Originals als Streams preview produceren: zowel fictie als documentaire of ook andere content? Hoe ziet dat veelgenoemde businessplan eruit? Hoe verloopt de financiering: enkel met aankooprechten of ook pre- en cofinanciering?
Hoe flexibel is het systeem, hoe groot de zeggingskracht van VRT over termijnen van rechten, over prijzen en over lineaire en online uitzending op eigen kanalen van de omroep?
Welk percentage van de nieuw geproduceerde content door VRT zal worden verkocht aan Streamz? Of is dat een heel flexibel systeem?
Op 24 juni 2020 dienden de meerderheidspartijen een voorstel van resolutie in over de nieuwe beheersovereenkomst tussen de VRT en de Vlaamse Gemeenschap. Daarin wordt gevraagd om aandacht te hebben voor de fundamentele voorbeeldfunctie van de openbare omroep op de onderstaande domeinen. Daarin vinden we heel expliciet terug in punt 3.a dat het VRT NU-platform verder wordt uitgebouwd tot een volwaardig digitaal platform waarop de VRT haar missie waarmaakt met een gratis aanbod voor niet-lineaire kijkers.
Minister, hoe is dit volgens u verenigbaar met wat we op de website van de VRT lezen: “VRT versterkt het aanbod van Streamz met 1.500 afleveringen van de meest geliefde titels uit de VRT catalogus, gaande van Geub, F.C De Kampioenen tot Saftey First en Callboys.” Over welke andere titels gaat dat? Ik had heel graag een overzicht, als dat er momenteel al is. Betekent dat – wat we helaas vrezen – een leegloop van het VRT NU-platform?
Hoe is dat verenigbaar met de belangrijkste taak van de VRT om alle Vlamingen te bereiken met een divers kwaliteitsvol aanbod? Kan de VRT hardmaken dat er op het eigen platform nog een ruim, gratis én kwaliteitsvol aanbod beschikbaar zal zijn?
In De Standaard van 5 september 2020 lezen we een aantal uitspraken van de CEO van DPG Media, de heer Vervaet. Op de vraag of VRT nog reeksen die niets met Streamz te maken hebben, mag laten bingewatchen, krijgen we het volgende te horen: “Dat blijft voor ons een belangrijk aandachtspunt, we moeten daar eerlijk in zijn. Het moet een gezond medialandschap zijn. En als mensen hebben betaald om toegang te krijgen tot previews van goede Vlaamse fictie, en één partij geeft die dan gratis weg, dan ondermijn je het model. Wij blijven pleiten voor een gezond evenwicht met duidelijke spelregels voor de drie platformen – lineair, gratis digitaal en betalend digitaal. En volgens mij is een van die spelregels dat bingewatchen in preview van sterke Vlaamse fictie niet gratis mag worden aangeboden.” Ook zegt meneer Vervaet in een volgende bedenking: “Ik denk dat de gratis digitale platformen gebruikt moeten worden om de kijkervaring van het lineaire platform te verbreden. Dus met andere woorden: catch-up, met eventueel een aantal extensies.”
Minister, de vragen die ik daarover heb, is of u die meningen van de heer Vervaet deelt. Zal de VRT eigen content zoals populaire reeksen, ook na afloop van de rechten voor Streamz, integraal kunnen blijven aanbieden op haar digitale platform?
Als voorstanders van vernieuwing hopen wij zeker ook dat er vele positieve effecten zullen zijn aan dit extra platform, extra werkgelegenheid bijvoorbeeld voor de zwaar getroffen entertainment- en mediasector, een breder en nog kwaliteitsvoller Vlaams fictieaanbod.
Daarover heb ik nog een aantal vragen. Hoe zal de VRT de verworven middelen door de rechten besteden? Welk percentage van die middelen zal opnieuw geïnvesteerd worden in Vlaamse content of beter nog Vlaamse fictie?
Op welke manier zal op het Streamz-platform duidelijk gemaakt worden dat het een reeks betreft gemaakt door de VRT en zal de kijker ook getriggerd worden om een kijkje te nemen op het gratis VRT NU-platform?
Zullen er Streamz Originals en previews gemaakt kunnen worden met gelden van het Mediafonds van het VAF en in welk percentages?
Minister Dalle heeft het woord.
Als ik ze allemaal samentel, zijn er ongeveer dertig vragen over Streamz gesteld. Als u het me niet kwalijk neemt, zal ik ze proberen te groeperen en op die manier alles te beantwoorden. Het aantal vragen dat hier gesteld wordt, toont ook aan hoe belangrijk het initiatief is. Ik denk dat dit een mijlpaal is in de Vlaamse televisiegeschiedenis en inderdaad heel wat aandacht verdient.
Vooraleer in te gaan op de diverse vragen, zou ik graag drie principes, drie beleidsprioriteiten naar voren schuiven die achterliggend aanwezig zijn bij deze beslissing. Die hebben betrekking op ten eerste samenwerking, ten tweede digitalisering en ten derde de openbare opdracht van de VRT.
Ten eerste wat de samenwerking betreft, weten jullie dat het mediagebruik heel erg aan het wijzigen is, dat lineair of live televisiekijken nog altijd heel erg belangrijk is, maar dat de mediagebruikers vandaag hun mediabehoefte op steeds nieuwe manieren realiseren via online platformen, via tablets, via telefoon of smartphone en op allerhande nieuwe en innovatieve manieren. Daarop moet ook ingespeeld worden en daarop wordt ingespeeld, maar er zijn ook heel wat internationale concurrenten die daarmee bezig zijn. Het Amerikaanse Netflix is als eerste begonnen. Je hebt ook Apple TV en Disney+, dat gelanceerd is. De concurrentie is op dat vlak heel sterk.
We moeten als Vlaamse mediasector samenwerken om ook daaraan tegemoet te komen. Daarbij is het ook belangrijk dat er nieuwe inkomsten aangeboord kunnen worden om te zorgen dat onze sterke Vlaamse productie ook sterk blijft en in de toekomst ook nog versterkt kan worden. We hebben heel sterke producties, we hebben sterke regisseurs, acteurs, een facilitaire productiesector, maar we moeten dat ook in de toekomst hebben en we moeten die concurrentie dus absoluut aangaan, allemaal samen tegen die internationale concurrentie. We moeten die samenwerking effectief aangaan. De Vlaamse kijker moet daarbij centraal staan. De totstandkoming van Streamz in samenwerking tussen DPG Media, Telenet en van in het begin de VRT is dan ook een bijzonder sterk resultaat.
Een tweede element is digitalisering. U weet dat dat een van de krachtlijnen is van onze beleidsnota en dit zal ook een van de krachtlijnen zijn van de beheersovereenkomst die we met de VRT zullen afsluiten. Dat kan ook niet anders, rekening houdend met dat wijzigend medialandschap en wijzigend mediagebruik. Bijgevolg zal ook VRT NU een centrale rol vervullen in het uitvoeren van de publieke opdracht.
Een derde punt, waar we het in deze commissie al over gehad hebben, is ook het uitgangspunt van de publieke opdracht van de VRT: universaliteit. De VRT moet er zijn voor alle Vlamingen en dus streven naar een universeel bereik. Het kan dus zeker niet de bedoeling zijn dat de VRT-producties nog enkel betalend beschikbaar zullen zijn. Het is absoluut noodzakelijk dat de VRT-programma’s op een bepaald ogenblik gratis uitgezonden en/of beschikbaar worden gemaakt. Er moet dan ook geen twee keer betaald worden om het aanbod van de publieke omroep te kunnen zien. Het uitgangspunt hier is zeker niet onverenigbaar met commerciële afspraken die tussen de VRT en de andere acht partijen gemaakt zouden worden over de windows. Dit is iets wat vandaag gebeurt met Streamz, maar wat in het verleden ook al is gebeurd, onder meer met Telenet Play en het Amerikaanse Netflix.
Collega’s, dat zijn een aantal uitgangspunten die ook verklaren waarom de Vlaamse Regering zeer enthousiast is over dit nieuwe streamingplatform. Het moet toelaten om extra inkomsten te bezorgen aan de productiesector, het moet een nog breder bereik realiseren, ook van de VRT-producties. Dat kan gerealiseerd worden via deze sterke samenwerking.
Er zijn verschillende vragen gekomen over het moment van participatie. Collega Brouwers heeft gevraagd wanneer de beslissing door de VRT werd genomen om te participeren in Streamz. Om elk misverstand te vermijden: u weet dat de VRT niet als aandeelhouder participeert in Streamz, het is een joint venture tussen Telenet en DPG Media. De VRT werkt samen met Streamz op basis van licentieovereenkomsten, zoals dat in het verleden ook al is gebeurd – ik heb daarnaar verwezen: Telenet, Proximus, Netflix zijn daar in verschillende samenwerkingen al aanwezig.
De strategische beslissing over Streamz werd reeds geruime tijd geleden genomen, zowel door de VRT als door de Vlaamse Regering. In augustus 2018 heeft DPG Media aangegeven een Vlaams alternatief voor Netflix op de markt te willen brengen. De VRT heeft steeds aangegeven dit idee genegen te zijn en positief te staan ten opzichte van een eventuele samenwerking. U weet dat ook in ons regeerakkoord en in mijn beleidsnota meer dan een jaar later de strategische keuze werd gemaakt dat er aan de VRT gevraagd zou worden om vanuit een rendabel businessplan in een Vlaamse streamingdienst mee te stappen. Dezelfde passage komt effectief voor in het regeerakkoord en in mijn beleidsnota.
Na de aankondiging van de joint venture tussen DPG Media en Telenet in februari 2020 heeft de VRT-directie onmiddellijk aangegeven open te staan voor een samenwerking met de joint venture. Tijdens een hoorzitting – u zult zich dat herinneren – over de nieuwe beheersovereenkomst in deze commissie heeft Leo Hellemans in mei ook aangegeven dat hij dit engagement herhaalt en dat hij effectief die samenwerking wil aangaan. Op 2 september 2020 werd een samenwerkingsakkoord afgesloten tussen de VRT en de joint venture, een van de eerste wapenfeiten van de nieuwe CEO, Frederik Delaplace.
Om maar aan te geven dat dit geen nieuw gegeven is, dit is iets wat al lang aan de orde is. Ik was dan ook zeer verbaasd, collega Segers, om in de media te lezen dat u het niet kunnen vond dat de VRT deze beslissing nam zonder daarover tekst en uitleg te geven in de mediacommissie. Gelet op deze achtergrond, denk ik dat dat een vrij misplaatste uitspraak was.
Ten tweede zijn er vragen gesteld over de commerciële afspraken die gemaakt zijn, onder meer over de precieze inhoud van de overeenkomst. U zult begrijpen dat de overeenkomst tussen de VRT en Streamz commercieel gevoelige informatie betreft, die onder contractuele vertrouwelijkheidsverplichtingen valt, en dat ik die inhoud niet openbaar kan maken.
Ik kan u uiteraard wel een aantal krachtlijnen meegeven die voor de strategische keuze van belang zijn. De partijen zijn aan marktconforme voorwaarden tot een akkoord gekomen om VRT-titels bij de start van Streamz op te nemen in de catalogus van Streamz gedurende een bepaalde periode, uiteraard in ruil voor een vergoeding. Hier komen extra inkomsten naar de VRT.
De afspraken hebben betrekking op een brede catalogus aan bestaande programma’s. Het gaat over titels uit het VRT-archief, het gaat over recente lineair uitgezonden titels en het gaat ook over lineair nog uit te zenden titels, met andere woorden over zogenaamde previews. De VRT zet daarmee de samenwerking verder die zij had met Telenet in het kader van het op-aanvraagaanbod Play en Play More.
De VRT heeft mij laten weten dat er tot op heden enkel afspraken gemaakt zijn over bepaalde bestaande VRT-titels. De VRT en de joint venture zullen opnieuw in overleg gaan over de verdere samenwerkingen rond andere bestaande en nieuwe programma’s. Hierover kan ik dus nog geen informatie geven.
Tussen de VRT en Streamz werden ook afspraken gemaakt over een duidelijke branding van de VRT-content met de logo’s en de namen van de betreffende VRT-aanbodsmerken. Gelijkaardige afspraken werden gemaakt over de communicatie door Streamz met betrekking tot VRT-titels.
Er waren ook heel wat vragen over de plaats van het digitaal platform van de VRT, VRT NU. Zoals daarnet aangegeven hebben de huidige afspraken tussen Streamz en de VRT betrekking op een brede catalogus aan bestaande programma’s die voortbouwt op de samenwerking die VRT in het verleden al had met Telenet in het kader van het op-aanvraagaanbod Play en Play More. VRT NU bevat meer op-aanvraagprogramma’s dan alleen fictiereeksen, denk bijvoorbeeld aan de nieuwsdienstprogramma’s, documentaires en educatieve programma’s. Daarnaast kun je op VRT NU ook live naar de VRT-zenders kijken. Ook de radiozenders bieden er ad hoc een videoaanbod.
Wat ik nogmaals wens te benadrukken, is dat VRT NU een belangrijk digitaal platform is voor de VRT om haar openbare opdracht te blijven vervullen in een veranderend medialandschap. U kunt erop rekenen dat dit ook prominent aan bod zal komen in de beheersovereenkomst die we aan opmaken zijn.
Een aantal andere vragen gingen over de beschikbaarheid van VRT-producties voor alle Vlamingen. Dat de VRT een deel van zijn aanbod in preview en/of in library via Streamz beschikbaar wil stellen, is niet in strijd met de opdracht van de VRT om alle Vlamingen te bereiken met een kwaliteitsvol en gratis toegankelijk aanbod. Ik zou zelfs durven zeggen: integendeel. Het gaat hier over een verbreding van het aanbod. Je hebt enerzijds datgene wat klassiek al altijd het geval was bij de VRT, namelijk het uitzenden op gratis basis, en dit wordt uitgebreid met een bijkomende mogelijkheid van bepaalde kijkers die een abonnement wensen te nemen op Streamz om dat ook te zien. Het zorgt er dus voor dat in een veranderend medialandschap de mogelijkheden van de kijkers worden uitgebreid. De kijkers die niet extra betalen, hebben hetzelfde aanbod, de kijkers die extra betalen, hebben een extra aanbod. Dit heeft enkel voordelen, het speelt in op dat veranderend medialandschap en het zorgt ook voor extra inkomsten voor de VRT, voor Streamz uiteraard en voor het productielandschap.
De VRT heeft in het verleden reeds gelijkaardige afspraken gemaakt met Netflix en Telenet in het kader van Play en Play More, zonder dat dit op enige manier afbreuk heeft gedaan aan de openbare opdracht van de VRT. Het belang hiervan gaf ik ook weer bij de aanvang.
Er waren ook vragen over de samenwerking met andere platformen zoals het Amerikaanse Netflix. De VRT beschouwt Streamz als een nieuwe partner om de rol die de VRT dient te vervullen, namelijk bijdragen tot het media-ecosysteem met kwaliteitsvolle Vlaamse fictieproducties, verder waar te maken. Dat betekent echter niet dat er geen samenwerking meer tot stand zou kunnen komen met andere spelers, zoals Netflix of andere platformen. De VRT gaf aan bij deze samenwerkingen steeds aandachtig te blijven voor de bevordering van het lokale ecosysteem. Dat heeft ook in de beleidsnota heel wat aandacht gekregen en we zien er vanuit de Vlaamse Regering ook nauwgezet op toe.
Een aantal andere vragen hadden betrekking op de besteding van inkomsten door de VRT. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen middelen die gegenereerd worden op basis van de verkoop van programma’s enerzijds en middelen die gebruikt worden voor de financiering van programma’s anderzijds.
In het geval van verkoop/licentie van programma’s aan Streamz worden extra inkomsten gegenereerd die voor een deel naar de VRT terugvloeien. Deze inkomsten dragen bij tot de financiering van de publieke opdracht. Een ander deel van deze inkomsten vloeit terug naar de betrokken externe productiehuizen en komt rechtstreeks de sector ten goede.
Daarnaast kunnen er tussen VRT en Streamz ook afspraken gemaakt worden over de coproductie van programma’s. In dat geval zijn de middelen van Streamz nieuwe financieringsmiddelen die gebruikt kunnen worden ter financiering van nieuwe fictiereeksen.
In het verleden werden fictiereeksen die mee gefinancierd werden door het VAF al in preview aangeboden op bijvoorbeeld Play van Telenet. Specifiek wat de Streamz originals en previews betreft, is dit nog voorwerp van gesprek met het VAF. Ik zal daar nu niet op vooruitlopen, maar het spreekt voor zich dat we het daar in de toekomst nog over kunnen hebben.
Collega's, ik kom tot slot bij mijn algemene appreciatie van die deal. U zult begrepen hebben dat die positief is. Ik hoop dat dit initiatief een succes kan zijn en kan bijdragen tot een versterkte productiesector en een nog mooier aanbod in Vlaanderen, in samenwerking met de hele sector.
Collega's, ik moet toegeven dat toen ik deze morgen de krant las, ik opgeschrikt was door een aantal berichten die door collega Segers naar voren zijn geschoven. In het kader van het welslagen van een initiatief als Streamz, betreur ik dat enorm. Ik heb gelezen, en ik zal citeren om geen fouten te maken, collega Segers, dat u hebt gezegd dat de samenwerking van VRT in Streamz “ontransparant” is en “een duidelijke overtreding naar de letter en de geest van het Mediadecreet”. Dat zijn harde woorden en ik wil daar dan ook graag in detail op antwoorden.
Collega Segers, als u zich op het juridische terrein waagt, dan is het belangrijk om precies te zijn. Een eerste punt dat ik wil aanhalen, is dat er geen sprake is van een schending van het Mediadecreet. Er is geen enkele bepaling in het Mediadecreet die op rechtstreekse of onrechtstreekse wijze is geschonden, niet door Streamz en ook niet door de participatie van VRT in Streamz. Als er al een schending zou zijn, dan gaat het over een schending van een van de uitvoeringsmodaliteiten van het Mediadecreet, wat toch iets anders is dan de letter en de geest van het Mediadecreet, en dat is het besluit van 21 maart 2014.
Er bestaat onduidelijkheid over de interpretatie van artikel 6 van dit besluit. De omroepen, daarin begrepen de VRT, zijn van mening dat artikel 6 geen verbod bevat om programma's in preview aan te bieden op bepaalde platformen. VRM is van mening dat dat niet mogelijk is. Het is zo, collega's – maar dat staat los van Streamz, het is iets van voor Streamz –, dat de VRM zowel de VRT als DPG Media heeft veroordeeld voor een inbreuk op dit besluit. Collega's, de VRT is tegen deze beslissing in beroep gegaan bij de Raad van State. We wachten uiteraard die beslissing af. Ik wens alvast wel het volgende mee te geven. Op het moment van de opmaak van het besluit in 2014, zag het medialandschap er fundamenteel anders uit dan vandaag. Previews op betalende on-demandplatformen bestonden al, maar het belang ervan is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Ook de VRM heeft dat overigens bevestigd in het Mediaconcentratierapport 2019.
De doelstelling van de investeringsverplichting – dan spreken we, collega Segers, over de geest van het Mediadecreet – is om ervoor te zorgen dat er extra financiële middelen ter beschikking worden gesteld om kwaliteitsvolle fictiereeksen te produceren
U herinnert zich wat we hebben gezegd over Streamz. Om ervoor te zorgen dat kwaliteitsvolle fictiereeksen geproduceerd kunnen worden, is het noodzakelijk dat alle windows kunnen worden gevaloriseerd, niet alleen de lineaire en reviewwindow, maar ook de previewwindow, tegen marktconforme voorwaarden. In mijn beleidsnota heb ik aangegeven dat ik de investeringsverplichting zou updaten. Het is absoluut noodzakelijk dat hierover geen rechtsonzekerheid meer zal bestaan.
Collega's, ik doe een warme oproep, als we het hebben over de juridische aspecten van de regeling, om secuur te zijn. Collega Segers, wat u hebt gezegd, is onjuist. Ik zou ook willen vragen om dit op een correcte manier te behandelen, in het belang van de Vlaamse mediasector.
– Freya Perdaens treedt als voorzitter op.
Mevrouw Brouwers heeft het woord
Minister, hartelijk dank voor uw uitgebreide uitleg, maar ik denk dat het nodig en nuttig is bij de opstart van iets totaal nieuws in ons Vlaams medialandschap dat we alle kanten van de zaak goed bekijken. En het juridische is zeker iets waar we nog een stukje op kunnen doorgaan wanneer er meer duidelijkheid komt van de Raad van State.
Een punt dat de laatste dagen in de pers is geweest, is de hele verhouding met VRT NU. Ik ben daar niet zo pessimistisch over. Als we een goede beheersovereenkomst met de VRT kunnen afsluiten, waarbij zij een aantal taken op zich moeten nemen, opgelegd door de Vlaamse overheid, dan zullen zij moeten zorgen dat het gerealiseerd kan blijven. Ik kan me moeilijk voorstellen dat ze in hun eigen voet gaan schieten door VRT NU helemaal zelf uit te kleden door allerlei zaken uniek op Streamz te zetten. Ik kan me niet voorstellen dat dat zou gebeuren. Ik vond het allemaal een beetje eigenaardig. Dat men daar misschien wat bang voor is, dat kan, maar persoonlijk ben ik daar niet zo bang van. Maar men weet natuurlijk nooit.
Ik zou toch willen vragen om bij de opmaak van de beheersovereenkomst te kijken hoe er eventueel kan worden ingegrepen mochten er in de komende jaren bepaalde evoluties zijn die niet positief zijn. Ik denk wel dat we vertrouwen moeten hebben in de VRT dat ze op een goede manier met de zaak zullen omgaan.
Ik begrijp anderzijds ook dat u over al die commerciële afspraken niet alles in detail kunt zeggen omdat daar een vertrouwelijkheidsclausule aan verbonden is. We moeten de zaken natuurlijk wel goed kunnen opvolgen. Ik zou nu niet pessimistisch zijn, integendeel. Ik was ook zeer optimistisch in de vraagstelling en ik ben al twee jaar optimistisch en ik ben nu tevreden dat we eindelijk Streamz hebben. Maar we moeten het toch eventjes in het oog houden. De bezorgdheden zijn er. Ik hoop dat het allemaal zover niet komt en dat we via de beheersovereenkomst een stukje de zaken kunnen sturen zonder helemaal op de autonomie van de VRT te gaan ingrijpen.
Ik heb geen bijkomende vragen, maar wilde gewoon nog deze bedenking meegeven.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik deel het enthousiasme van de minister over deze deal. Ik deel ook absoluut niet de visie van mevrouw Segers. Mevrouw Segers, ik heb gelezen dat u zegt dat de belastingbetaler twee keer zou moeten betalen. Ik vind dat zeer foute informatie die in de markt wordt gezet. De belastingbetaler zal nog steeds het zelfde aanbod krijgen, zij het dat sommigen het in preview kunnen zien. Maar goed, in se verandert er dan ook niets. Als men verder gaat in uw gedachtegang dat alles gratis zou moeten zijn, dan zit je wel op een hellend vlak, want dan moet je je financiering ook zuiver beginnen te houden. Dan kun je zeggen dat er geen commerciële inkomsten meer mogen zijn.
Dus, ik vind dat heel gevaarlijk. Men heeft hier de dunne lijn gevonden omdat het absoluut nodig was dat de VRT mee op de kar sprong om de concurrentie met de netflixen van deze wereld aan te kunnen. Als openbare omroep kun je niet aan de zijlijn blijven staan in zo’n verhaal.
Ik wil hier nog eens duidelijk zeggen dat het platform VRT NU ook in de toekomst hyperbelangrijk zal blijven. Ik wil niet dat we nu zeggen dat VRT NU niet meer nodig is of dat het moet worden afgebouwd omdat Streamz er nu is. Dat zou in mijn ogen een heel grote fout zijn.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Laat mij eerst en vooral echt duidelijk zijn: de komst van Streamz is een potentieel positieve zaak. Ik wil ook dat dit een succes wordt. Het moet een belangrijke speler zijn, zoals ook een sterke openbare omroep en sterke commerciële zenders in de strijd tegen de buitenlandse concurrentie belangrijke spelers zijn. Dat de krachten worden gebundeld, is een goede zaak. Alleen moet het wel gebeuren binnen het kader dat ons Mediadecreet gebiedt. Dan moeten de zaken duidelijk zijn.
Minister, u zei dat ik een misplaatste uitspraak deed toen ik mijn verrassing uitte op 3 september, toen de lancering van Streamz werd bekendgemaakt, en dat wij niet ingelicht waren over het feit dat de VRT daarin zou participeren. Wel, het feit dat we hierover met vier collega’s vragen stellen en dat die allemaal in dezelfde richting gaan, betekent dat wij allen met dezelfde vragen zaten. Hoe zit het nu precies met de rol van de VRT? Wat gaat daarin de rol van de VRT zijn? We waren daar allemaal bezorgd over. Ik blijf daar bezorgd over. Er zijn nog heel veel zaken onduidelijk.
De angst dat VRT NU en het lineaire aanbod van de VRT zouden kunnen worden uitgehold, blijft bij mij bestaan. Ik vertrouw er uiteraard op dat de directeur van de VRT, de heer Delaplace, ervoor gaat zorgen dat het aanbod van de VRT te allen tijde behouden blijft. Maar ik wil absoluut mijn bezorgdheid uitdrukken dat het succes van Streamz niet ten koste van de VRT mag gaan, noch van VRT NU.
De overeenkomst tussen Streamz en de VRT is nog niet doorgepraat met de sector. Minister, u zei daarnet dat deze deal een versterking moet zijn van de sector, en dat de extra inkomsten naar de VRT gaan. Maar ze gaan niet naar de productiehuizen en de artiesten. De contracten van de reeksen die nu worden aangeboden, werden gemaakt in tempore non suspecto, toen er nog geen sprake was van Streamz. Met betrekking tot de verdere exploitatie op de lineaire platformen van Streamz staan de productiehuizen gewoon met hun rug tegen de muur, en zeker en vast ook de artiesten. Minister, ik roep u op om er bij uw federale collega’s op aan te dringen om er bij de omzetting van de Europese Copyrightrichtlijn voor te zorgen dat de artiesten in Vlaanderen eindelijk gaan betaald worden voor exploitaties op andere windows dan lineaire televisie. Dat is heel belangrijk.
Als ik zeg dat de deal gewoon onwettig is, baseer ik mij inderdaad op het Mediadecreet en zijn uitvoeringsbesluit. Voor mij horen die twee echt wel samen. Minister, u zegt dat dat gemaakt is in 2014, en dat dat andere tijden waren. Dat klopt, maar dat uitvoeringsbesluit geldt vandaag nog steeds. Ik lees het even voor: “De rechten van de participerende dienstenverlener op de audiovisuele productie worden als volgt geregeld” – dat gaat over producties die gemaakt zijn met input van de providers vanuit hun investeringsverplichting. Daar staat, ten eerste, heel duidelijk in: “de gerealiseerde coproductieprojecten kunnen alleen lineair en alleen door een televisieomroeporganisatie in open net worden uitgezonden”. En twee: “dat elke voorafgaande uitzending door de dienstverlener van het coproductieproject aan de uitzending in open net is verbonden”.
Telenet heeft op 29 maart 2017, een jaar nadat ze hadden beslist om uit het Mediafonds te stappen, met fierheid laten weten dat ze opnieuw zouden investeren in drie producties bij de drie zenders: VRT, SBS en VTM. En ze vermeldden heel duidelijk in hun persbericht: “De projecten werden op 27 maart door de VRM erkend als coproductieprojecten in het kader van de stimuleringsregeling voor de audiovisuele sector. Eens gerealiseerd, zullen deze televisieseries lineair en in open net worden uitgezonden.” Dat is precies wat vandaag niet gebeurt, zowel met Black Out, dat mee wordt gefinancierd door Telenet, als met De bende van Jan de Lichte, gefinancierd door Proximus, vanuit de investeringsverplichting.
Daar is dus manifest een probleem. U kunt nu zeggen dat we de wetgeving moeten aanpassen, maar het is een feit dat de vandaag door de VRT genomen beslissing om die nieuwe reeksen, die gemaakt zijn voor de VRT, nu achter een betaalmuur op Streamz te plaatsen, flagrant in strijd is met ons Mediadecreet. Ik vraag mij dus echt af wat uw reactie daarop is. Hoe is dit kunnen gebeuren? Is er binnen de VRT niemand die de CEO erop gewezen heeft dat we dit eigenlijk niet kunnen maken? Heeft er niemand op uw kabinet u zelfs niet gewaarschuwd? Binnen de contouren van het Mediadecreet en zijn uitvoeringsbesluit kan dit niet. Ook in het productiehuis heeft niemand daarop gewezen.
Wat ik zeg over de letter, zeg ik omdat het Mediafonds ooit is gecreëerd om ervoor te zorgen dat de providers die de snelweg leveren voor de zenders om hun producties te tonen, mee zouden investeren in de Vlaamse content. Dat is heel belangrijk. De geest was dat die content, die mee gerealiseerd is door de investering van de providers, ter beschikking zou worden gesteld om die producties voor alle Vlamingen open te stellen, lineair en op een open platform, zodat ze niet achter een betaalmuur zou verdwijnen. Meer specifiek met betrekking tot Telenet kan ik alleen maar vaststellen – en daar moeten we het echt eens over hebben – dat Telenet in 2017 investeert vanuit zijn verplichting in een productie voor de VRT, maar dat Telenet die productie de facto vandaag voor zichzelf heeft gemaakt. Dat kun je niet anders stellen, want het ondernemingsnummer van Streamz toont dat Streamz niet als Streamz is geregistreerd, maar als Red Carpet Telenet, een dochteraanneming van Telenet, met twee bestuurders die allebei werknemer zijn van Telenet.
Minister, opnieuw: ik was onthutst toen ik dieper begon te graven en begon te kijken hoe het nu zit. Waarvoor hebben we dan nog een Mediadecreet? Waarvoor hebben we een Mediadecreet als we koste wat het kost voor de succesvolle lancering van Streamz – en ik wens absoluut dat het een groot succes wordt – dat Mediadecreet absoluut met de voeten treden. Daar kan mijn verstand niet bij.
Mevrouw Van den Brande heeft het woord.
Minister, in uw eerste stukje spreekt u over samenwerking en digitalisering. Inderdaad, het is niet de allereerste keer dat er licentieovereenkomsten worden gemaakt. In het verleden gebeurde dat ook. Ik ben zelf ooit deel geweest van de allereerste licentieovereenkomst die ooit werd gemaakt, tussen Telenet en de VRT. Dat was met Windkracht 10. Dat is ondertussen zeer veel jaren geleden. Ik moet er toch op wijzen dat er in het verleden nooit uitspraken werden gedaan door, in dit geval, de heer Vervaet, over de vrijheden van de VRT. Dat was toen totaal niet aan de orde. Ik heb u die vraag pertinent gesteld. U hebt mij niet geantwoord wat u van die uitspraken van toch een heel belangrijk persoon in deze deal vindt.
Ik blijf veel bezorgdheden hebben over het VRT NU-platform. U zegt terecht dat het VRT NU-platform niet alleen fictie aanbiedt. Ik zou toch graag willen weten wat het percentage is dat op het VRT NU-platform niet-fictiegerelateerd geconsulteerd wordt.
Ik ga ervan uit dat het fictiepercentage het hoogste percentage is waarop de niet-lineaire kijker momenteel afstemt, buiten misschien het nieuws. Wat zijn de cijfers? U zegt dat er niet zoveel verandert, maar dat is toch wel het geval. De reeksen die nu aan Streamz worden gegeven, die 1.500 titels waarvan sprake is: voor de mensen die niet lineair kijken, verandert er toch enorm veel. Ze zullen die reeksen nu toch niet meer kunnen zien. Ik ga ervan uit dat al die 1.500 titels niet meer op VRT NU te zien zullen zijn, want die gaan naar Streamz achter het betaalplatform.
Mevrouw Brouwers, u zegt dat de VRT met de deal nu niet in haar eigen voet zal schieten. Nee, dat zal ze niet. Maar laat ons vooral niet vergeten dat dit een opgedrongen deal is aan de VRT, dat ze daar in eerste instantie niet vrijwillig voor gekozen heeft. Men heeft de CEO vervangen om dit erdoor te drukken. (Opmerkingen)
Voor mij dus wel. Excuseer, voor mij wel.
Zoals mevrouw Segers al aanhaalt, blijven er dus heel veel vragen over. Ik hoop dat we alsnog inzage in het contract kunnen krijgen, te meer ook omdat we hier niets te weten komen over hoe het gaat met de rechten voor de artiesten, hoe het met de rechten zal zijn voor de productiehuizen, welke percentages er zijn afgesproken en hoe het financieringssysteem zal werken. U spreekt wel over cofinanciering , maar zal er een prefinanciering zijn of zal dat alleen maar gebaseerd zijn op rechten? Dat maakt een enorm verschil in de capaciteit die de VRT zal kunnen halen om daar meer fictie of content van te maken.
De heer Slootmans heeft het woord.
Minister, het is geen geheim dat we ons altijd een koele minnaar hebben getoond van de deelname van VRT aan Streamz, om de redenen die inderdaad al zijn aangegeven: het gegeven dat men dubbelop zou moeten betalen. Naast de bemerkingen van mevrouw Segers, in het kader van het Mediadecreet zal het natuurlijk ook zo zijn dat men op die manier de dotatie waaraan de kijker toch al bijdraagt, 275 miljoen euro, gaat ondergraven. Ik begrijp trouwens dat ook de socialistische vakbond – toch geen onbelangrijke factor in dezen – en ook leden van de raad van bestuur – want daar is nog niets over gezegd – zowel van de meerderheid als van de oppositie die mening zijn toegedaan, namelijk dat er dubbelop zou moeten worden betaald, zoals mevrouw Van den Brande daarnet ook al heeft aangegeven.
U stelt bij hoog en bij laag dat dat niet het geval zal zijn, maar het gaat over beweringen. Ik hoor daarover geen garanties. Zeker wat VRT NU betreft, treed ik mevrouw Van den Brande bij. Daar is een existentieel probleem. Ik hoor dat mevrouw Brouwers zegt: ‘We zijn daar nogal gerust in, het gaat over vertrouwen.’ Dat lijkt me toch een heel naïeve houding. De uitlatingen van de CEO van DPG Media spreken boekdelen. Ik citeer daarover een stukje uit de krant De Standaard van 5 september, wat daarjuist niet aan bod kwam: “We hebben onze gratis streamingdienst VTM GO voor een stuk afgebouwd in de aanloop naar Streamz en we vragen van VRT hetzelfde.” Duidelijker wordt het mijns inziens niet. VRT NU moet op de schop of moet worden herleid tot een catch-upplatform om dan wat televisioneel te gaan bijbenen. Daar stopt het dan.
Zonder in herhaling te vallen had ik graag het antwoord op de volgende vragen. Minister, welke spijkerharde formele garanties hebt u dat er inderdaad niet dubbelop zal moeten worden betaald voor producties die al gefinancierd zijn door de kijker en dat die dus effectief achteraf nog zullen worden bekeken op VRT NU? Hoe reageert u op de uitlatingen van de CEO van DPG Media dat de content op VRT NU moet worden afgebouwd en herleid tot een catch-upplatform? Inderdaad, zoals hier daarnet werd gesteld. Deelt u die analyse?
Tot slot, misschien wel het belangrijkste, dat nog niet aan bod is gekomen: de rol van de raad van bestuur van de VRT of beter de totale afwezigheid daarvan. Hoe komt het in godsnaam dat de beslissing om de VRT te laten participeren in Streamz met een licentieovereenkomst niet ter goedkeuring aan de raad van bestuur werd voorgelegd? Dat gaat toch lijnrecht in tegen de decretale bepalingen daarover. U zegt dat de beslissing is genomen door de VRT en door de Vlaamse Regering. De VRT is niet alleen de directie, maar uiteraard en in eerste instantie de raad van bestuur, zeker over deze beslissingen.
We lezen daarover trouwens concreet in artikel 13 van het Mediadecreet dat de raad van bestuur beslissingsmacht heeft over aangelegenheden met een strategisch karakter. Verder stelt het Mediadecreet dat de raad van bestuur eveneens beslissingsmacht heeft over –en ik citeer: “deelneming van de VRT aan vennootschappen, verenigingen en samenwerkingsverbanden”. Dat is hier toch ontegensprekelijk het geval. Het heeft er dus alle schijn van dat het directiecollege samen met u een totaal onwettelijke, illegale soloslim heeft gespeeld, die flagrant ingaat tegen de regels en de bepalingen in het Mediadecreet daarover. Daarom heel graag een verklaring waarom ten eerste de raad van bestuur niet werd geraadpleegd – die heeft het in de pers moeten vernemen – en ten tweede daarin geen beslissingsmacht heeft gekregen.
De heer Vandaele heeft het woord.
Als N-VA staan we erachter dat de openbare omroep een rol opneemt in de Vlaamse Netflix, om het nog maar een keer zo te noemen. We denken dat deelnemen aan Streamz inderdaad past in de opdracht van de openbare omroep, wat ook in de beheersovereenkomst staat, om het medialandschap te versterken. Die doelstelling klopt perfect. Het is natuurlijk logisch dat Streamz, dat op fictie gericht is, de VRT in elk geval alle mogelijkheden geeft om in alle onafhankelijkheid initiatieven te nemen en dingen te doen. We denken dan aan VRT NU, dat niet alleen fictie maar ook non-fictie aanbiedt. In die zin deed de uitspraak van de heer Vervaet van DPG Media toch wel een aantal wenkbrauwen fronsen. Ik denk dat, als we verwachten van de VRT dat ze de sector versterkt, dat dan het best gebeurt met respect voor ieders rol, respect dan ook in dit geval vanuit DPG Media. Ik denk dat de VRT niet inboet aan autonomie of aan mogelijkheden. De VRT wordt ook betaald voor de previews. Dus voor sommigen is het leuk dat er extra inkomsten komen.
We weten allemaal dat de jongeren afhaken wat lineair kijken betreft. Alles wat we kunnen doen om de jongeren te bedienen, moeten we aangrijpen. Het zou een gemis zijn als de openbare omroep deze boot van Streamz gemist zou hebben of zou missen. Voor ons is het een overwegend een positief verhaal, collega’s. Mocht natuurlijk blijken – het is al hier en daar de voorbije dagen geopperd – dat er een verfijning moet aangebracht worden aan het regelgevend kader, dan denk ik dat we als parlement bereid moeten zijn om dat ook te doen.
Minister Dalle heeft het woord.
Dank u voor de bijkomende opmerkingen en vragen. Collega Van den Brande heeft een aantal vragen gesteld en ik zal trachten ze gedetailleerd te beantwoorden. Ook collega Slootmans heeft er een aantal gesteld.
Ten eerste: de uitspraken van Kris Vervaet, CEO van DPG Media, in een dubbelinterview met de heer Porter van Telenet, waar gesteld werd dat zij zouden verkiezen dat er geen gratis previews worden gegeven via een platform als VRT NU. Iedereen heeft uiteraard recht op zijn of haar mening en ik begrijp het standpunt vanuit de belangen van DPG Media en Telenet, maar wat VRT NU wel of niet mag doen, wordt bepaald in de beheersovereenkomst die wij sluiten tussen de Vlaamse overheid, de aandeelhouder, en de VRT. Ik ben het ten gronde niet eens met de idee dat gratis previews via VRT NU a priori uitgesloten zouden moeten zijn. Ik heb ernaar verwezen dat digitalisering een van de krachtlijnen is van onze toekomstige beheersovereenkomst, gelet op het wijzigend mediagebruik, gelet ook op de internationale concurrentie. In dat verband moeten we ook alle mogelijkheden geven aan de VRT om een verstandige digitale strategie uit te werken waarbij VRT NU een centrale rol speelt, en dat natuurlijk in een sterk werkend medialandschap. Met die parameters gaan we aan de slag. Maar voor de duidelijkheid: de heer Vervaet heeft recht op zijn mening, maar wij zullen uiteraard samen met de Vlaamse Regering en de VRT daarover beslissen.
Er was ook de vraag wat de verhouding is tussen fictiereeksen en andere content. Dat is natuurlijk iets, collega Van den Brande, dat constant evolueert. Dat wordt ook constant aangevuld. Mijn aanvoelen – ik heb hier geen cijfers bij de hand – is dat het aandeel van nieuws, duiding en actualiteit zeer aanzienlijk is, ook omdat het dagelijks wordt aangevuld en het in die zin de meerderheid is ten aanzien van fictie.
U hebt ook gepeild naar de situatie van die 1500 titels die in de library zitten van Streamz. Dit was natuurlijk ook al het geval bij Telenet Play en Play More. In die zin is er op dat vlak niets veranderd en zijn die rechten overgedragen van Play naar Streamz.
Collega Van den Brande, u hebt wel iets gezegd waar ik het een beetje moeilijk mee heb. U hebt de indruk gewekt dat de VRT eigenlijk in het begin geen voorstander geweest zou zijn van dit systeem, een Vlaamse Netflix, de nieuwe Streamz, en dat we hen vanuit de Vlaamse Regering als het ware gedwongen hebben om hierin mee te gaan. Ik denk dat dit een zeer foute lezing is van de realiteit. Het staat in elk geval volledig los van de beslissing die de Vlaamse Regering sinds mijn aantreden heeft genomen, enerzijds over het ontslag van de heer Lembrechts, de aanstelling van Leo Hellemans en uiteindelijk van Frederik Delaplace. Ik wil misschien gewoon verwijzen naar een bericht op vrtnws.be van 23 augustus 2018, waarin staat: “Ook Paul Lembrechts, CEO van de VRT, liet eerder al verstaan dat hij een Vlaams fictieplatform een prima idee vindt.” Verder in het artikel staat er ook, en het is gebaseerd op een gesprek van de toenmalige VRT-CEO op Radio 1: “Opvallend is dat Paul Lembrechts er vaart achter wil zetten.” En dan komt er een citaat van de heer Lembrechts: “We moeten er ambitie in steken. Laten we hopen dat we naar een of ander plan kunnen gaan in 2019”. “Er zijn al eerste aftastende gesprekken geweest; binnenkort volgt nog meer overleg tussen VRT en Medialaan”, besloot het artikel op vrtnws.be. Om maar te zeggen dat die strategische lijn eigenlijk vanaf het begin een evidentie is geweest voor de VRT, en dat dit ook door de Vlaamse Regering zo is bevestigd als een belangrijke optie.
Collega Slootmans, u hebt gevraagd welke spijkerharde garanties er zijn dat uiteindelijk de VRT-kijker de zaken waarover contracten bestaan met Streamz en waarover contracten gesloten zullen worden met Streamz, ook gratis zal kunnen zien. Ik kan u zeggen dat die garanties bestaan, die worden namelijk opgenomen in commerciële overeenkomsten die dienaangaande worden gesloten. Dat is ook het geval voor de drie reeksen waarover vandaag gecontracteerd werd tussen de VRT en Streamz. Uiteindelijk zal de VRT-kijker dit ook gratis kunnen zien.
U hebt ook gepeild naar de rol van de raad van bestuur, collega Slootmans. U weet dat volgens het Mediadecreet de raad van bestuur de verantwoordelijkheid is van de bestuurders van de VRT. Ik vind het belangrijk om dat op te merken. Ik heb hier nog discussies gehad waarin men mij vraagt wat ik vind van deze of gene beslissing van een lid van de raad van bestuur, van de raad van bestuur als geheel of van de voorzitter van de raad van bestuur. Het is aan de leden van de raad van bestuur om dit debat te voeren. Het is niet aan mij om dat vast te stellen, maar ik ben het niet eens met uw stelling dat commerciële overeenkomsten die de directie zou sluiten steeds ter goedkeuring voorgelegd moeten worden aan de raad van bestuur. Dit is conform het Mediadecreet geen juiste stelling. Ik heb u beluisterd en u zegt dat er een illegale praktijk is. Ik kan dat in elk geval niet bevestigen. U verwijst naar een bepaling die het heeft over participaties en samenwerkingsverbanden. Ik moet er u op wijzen dat dit de termen zijn die in het vennootschapsrecht ook hun plaats hebben en dat die geen betrekking hebben op licentieovereenkomsten zoals die vandaag voorliggen. Op dat vlak denk ik dat uw analyse niet klopt.
Ik kom dan tot de argumentatie van collega Segers. Collega Slootmans sprak over illegale praktijken; ik stel vast, collega Segers, dat u ook volhardt in de boosheid en de sfeerschepping ten aanzien van Streamz. Ik wil misschien toch nog even ingaan op de juridische problematiek. Zoals gezegd, is uw stelling onjuist. Ik herhaal ze nog eens, en over sfeerschepping gesproken: u hebt gezegd dat de samenwerking van de VRT en Streamz niet transparant is en de letter en de geest van ons Mediadecreet overtreedt. Het gaat natuurlijk over artikel 6, 6° van het uitvoeringsbesluit – het gaat niet over het Mediadecreet, zoals u verkeerdelijk beweerde in uw berichtgeving en in uw tweet vanmorgen en in de kranten – en dat voorziet een rechtsregeling met betrekking tot het coproductieproject waarin deze participeert. Het artikel stelt: “Om in aanmerking te komen als vorm van bijdrage tot de productie van audiovisuele werken via een coproductie, moeten de coproductieprojecten aan de volgende ontvankelijkheidsvoorwaarden voldoen: (…) 6° de rechten van de participerende dienstenverdeler op de audiovisuele productie worden als volgt geregeld: a)bde gerealiseerde coproductieprojecten kunnen alleen lineair en alleen door een televisieomroeporganisatie in open net worden uitgezonden; b) elke voorafgaande uitzending door de dienstenverdeler van het coproductieproject aan de uitzending in open net is verboden; (…)”. Collega Segers, ik heb u toegelicht dat volgens de omroepen deze regelgeving bepaalt dat alleen de televisieomroeporganisatie deze coproducties lineair en in open net mag aanbieden, en niet de dienstenverdeler, en dat de dienstenverdeler de coproductie niet in preview mag aanbieden. Het is effectief zo dat volgens de VRM hier echter in staat dat een productie die mee tot stand is gekomen op basis van een investeringsverrichting nooit, door geen enkele speler, in preview mag worden aangeboden, maar hierover is momenteel een contentieux lopende voor de Raad van State.
Ik stel ook vast, collega Segers, dat u doelbewust verwarring creëert tussen enerzijds Streamz en de participatie van de VRT hierin en anderzijds het contentieux dat hierover bestaat, een contentieux dat niet nieuw is en een contentieux dat al in het verleden is gevoerd. De VRT is al door de VRM veroordeeld voor inbreuken op dit artikel door Over water, jaargang 1 aan te bieden op VRT NU, collega Segers, en VTM voor het aanbieden van Gina & Chantal op VTM GO.
Collega’s, er moet mij toch iets van het hart. Ik stel de discussies in deze commissie erg op prijs, ik denk dat het zeer verhelderend is, ik denk dat het goed is dat er in detail vragen komen, en dat daar door mij ook transparant informatie over wordt gegeven. Ik houd ook heel vaak rekening met jullie standpunten en overtuigingen, dat zult u gemerkt hebben. Een voorbeeld daarvan is de aanpassing van het Mediadecreet rond de televisiereclame, waar vanuit het parlement een initiatief is gekomen. Ik waardeer dus absoluut de discussies in deze commissie, ik denk dat dat heel erg belangrijk is. Maar, collega Segers, ik ga ervan uit dat u oppositie voert tegen mezelf, dat u oppositie voert tegen de Vlaamse Regering, maar wat u doet is oppositie voeren tegen de Vlaamse mediaspelers. U voert oppositie tegen Streamz, u voert oppositie tegen Telenet, u voert oppositie tegen SBS, u voert oppositie tegen DPG Media, u voert vooral ook oppositie tegen de VRT, collega Segers.
En ik moet zeggen: dat apprecieer ik echt niet. Het is vandaag alle hens aan dek. Onze mediasector staat enorm onder druk. De internationale concurrentie is gigantisch. Dat kijkgedrag is aan het wijzigen. We moeten op dit moment echt inzetten op samenwerking tussen de mediaspelers die ertoe leidt dat onze Vlaamse kijkers een nóg beter aanbod hebben, en dat in een sterk medialandschap. Dank u wel.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de bijkomende informatie. Artikel 6, ten zesde, van het uitvoeringsbesluit kan aanleiding geven tot enige verwarring. Maar nu u nog eens heel goed hebt uitgelegd dat het daar eigenlijk over de distributeurs gaat, in casu over Telenet, denk ik dat uw interpretatie zeker de juiste is.
Maar goed, hoe dan ook komt er binnenkort een aanpassing van het Mediadecreet. We moeten dat aanpassen aan de Europese richtlijn. Indien nodig kunnen we dat nog altijd finetunen. Hetzelfde geldt voor de beheersovereenkomst met de VRT. U hebt heel duidelijk gezegd dat digitalisering ‘key’ is in die nieuwe beheersovereenkomst die we afsluiten en daarin heeft VRT NU uiteraard een heel belangrijke plaats. Wij gaan ervan uit dat daarrond in de beheersovereenkomst dan ook goede afspraken zullen worden gemaakt.
Ik wilde verder nog zeggen dat we allemaal misschien eens goed moeten luisteren wanneer de minister uitleg geeft. Er is helemaal in het begin heel duidelijk gezegd dat het gaat over een joint venture tussen DPG en Telenet, niet met de VRT. De VRT participeert niet echt, maar sluit licentieovereenkomsten. En dergelijke overeenkomsten, mijnheer Slootmans, komen normaal niet op die raad van bestuur – die met Netflix is daar wellicht ook niet op gekomen –, participaties wel. We kunnen het nakijken, maar ik denk dat daar het verschil zit.
Er is vandaag heel fel gereageerd op mevrouw Segers als oppositielid. Maar, mevrouw Van den Brande, dat de vorige CEO zou zijn vervangen vanwege dit hele project, vind ik gewoon hilarisch, het spijt mij. Het is eigenlijk gewoon niet te geloven dat dat hier gewoon wordt gezegd.
En dan is er het andere verhaal, waarover de heer Slootmans het had, dat de CEO van DPG even zou gaan zeggen wat de strategie van de VRT moet zijn. Ook daar: ik denk niet dat de CEO van DPG zal bepalen hoe de VRT in de toekomst moet werken. Dat zal wel gebeuren via de beheersovereenkomst, door de Vlaamse Regering en uiteraard ook door de raad van bestuur.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Collega’s, ik heb een aantal opmerkingen. Ten eerste, de minister verwijst naar de uitspraken van de CEO van DPG Media. Hij houdt het nogal beleefd – ‘always a gentleman’. Maar ik zal het minder beleefd houden: ‘Kris Vervaet, da gade gij nie bepalen’. Dat heeft niets, maar dan ook niets te maken met de manier waarop de VRT omgaat met haar platform en met VRT NU. Ik denk dat dit heel duidelijk naar voren mag komen in deze Mediacommissie.
Ten tweede, een klein beetje vertrouwen, hé mensen: vertrouwen in de VRT-directie, in de nieuwe CEO van de VRT, over wie we, toen hij net was aangeduid, allemaal lovend waren. Mevrouw Van den Brande, uiteraard is zijn voorganger niet weggezet, al wilde hij niet meedoen. Ik vraag mij echt af waar zulke broodjeaapverhalen vandaan komen. Iedereen was pro de nieuwe CEO. Wel, geef hem dan alsjeblieft wat vertrouwen om die deal goed te kunnen afsluiten. Ik denk dat we dat verplicht zijn, als mediacommissie.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Voorzitter, ik probeer het kort te houden.
Minister, u beschuldigt mij ervan oppositie te voeren, niet tegen de regering of tegen de minister, maar tegen de media. Neen, allerminst. Ik ben zowel mijn vraag als mijn eerste interventie begonnen met te zeggen dat ik absoluut, met u, met ons, allen hoop en verwacht dat Streamz een succes kan worden.
Want de vijand zit niet in de Vlaamse mediabedrijven, de vijand is de buitenlandse concurrentie. We moeten daar zo sterk mogelijk tegenover staan.
U weet ook dat ik algemeen bekend sta als de grootste fan van de VRT. Ik geloof ook heel hard in de nieuwe CEO, de heer Delaplace, over wie ik alleen maar positieve geruchten hoor. Maar dit kan ik echt niet begrijpen.
Minister, u bent zelf een legalist. Heel vaak op antwoorden, op vragen van parlementsleden zegt u: ‘Ik ben een legalist’. U geeft dat zelf altijd aan. Wel, dan snap ik niet dat dit is kunnen gebeuren. Ook u wilt absoluut dat dit project slaagt, want dat is ook voor u, als minister van Media, heel belangrijk. Wel, als u wilt dat dit slaagt, dan had deze deal sluitend moeten zijn, maar dat is hij niet. Ook collega Brouwers gaf aan dat er wel wat problemen zijn. En dan maakt u het verschil tussen uitvoeringsbesluit en decreet, komaan. Dit is het voorwerp van discussie. Ik wil zelfs constructief meewerken om te bekijken hoe we ons Mediadecreet en ons uitvoeringsbesluit moeten aanpassen, om ons medialandschap futureproof te maken.
Ik krijg geen antwoord van u op de vraag hoe dat is kunnen gebeuren. Het enige wat ik kan bedenken – en dat stond ook in mijn persbericht – is dat de VRT zich, in aanloop naar de nieuwe beheersovereenkomst, onder druk gezet voelde, door u, door Telenet, door DPG, ik weet het niet, waardoor het zoveel goodwill toonde dat die zelfs de wettelijkheid overschreed.
We hebben een heel sterke VRT nodig. We zijn er allemaal in deze commissie van overtuigd dat deze sterke VRT de enige goede weg is om een sterk medialandschap te garanderen, met sterke zenders en nu ook een sterke streamingsdienst die werkt, een eigen lokale dienst. We willen daar allemaal samen aan meewerken, maar wel binnen wettelijke contouren. Dat is heel, heel belangrijk voor mij.
Deze discussie toont eigenlijk hoe dat medialandschap constant wijzigt, razendsnel. Een wetgevend kader loopt per definitie altijd achterop. Ik wil de hand reiken aan de minister, aan de collega’s, om de komende tijd te werken aan een aantal zaken die mee dat succes van Streamz zouden kunnen garanderen. Eén, er moet een garantie komen dat dat lineaire aanbod van de VRT en VRT NU absoluut niet wordt uitgehold. Het zal inderdaad niet de heer Vervaet zijn die dat zal bepalen. Zo kunnen alle Vlamingen maximaal en zonder een tweede keer te moeten betalen, genieten van het aanbod van de openbare omroep. Twee, er moet maximale transparantie komen over de deals die de VRT sluit met andere partners, ook binnen de raad van bestuur. Want het klopt wat de heer Slootmans zegt: de raad van bestuur had op voorhand minstens geïnformeerd en zelfs betrokken moeten worden bij de besluitvorming. Drie, er moet maximaal overleg zijn tussen de VRT en de productiehuizen, want zij staan nu echt met de rug tegen de muur, zodat ze kunnen rekenen op een faire vergoeding voor de exploitatie van hun productie op alle platformen. Vier, voor mij is het heel belangrijk dat er duidelijke regels zijn inzake een faire vergoeding, onder andere voor de artiesten, voor elke exploitatie op alle platformen. Daarom doe ik nogmaals een oproep aan het federale niveau: zorg ervoor dat acteurs ook worden vergoed wanneer producties op digitale platformen worden gespeeld. Want zij hebben momenteel 0 eurocent wanneer dit gebeurt. Ik hoor schrijnende verhalen van acteurs, van wie succesvolle series constant worden getoond, maar die daar zelf geen cent van ontvangen. Ten slotte pleit ik voor een echt debat over de rol van Telenet. Want bij de overname van SBS door Telenet was dat al een issue, nu wordt dat des te belangrijk. Nogmaals: het ondernemingsnummer van Streamz staat op naam van Telenet Red Carpet. Ik ga ervan uit dat het een dochteronderneming is, maar zeer duidelijk gelinkt aan Telenet. We moeten dus echt een debat voeren over de rol van Telenet, die niet alleen distributeur-eigenaar van zenders is, maar nu ook de facto de enige speler die previews kan opkopen. Ik nodig iedereen van onze commissie uit om snel werk te maken van die pijnpunten, om de gezondheid van dat medialandschap te kunnen garanderen en het niet te ontwrichten.
Mevrouw Segers, dank om toch de intentie te hebben gehad bondig te blijven.
Mevrouw Van den Brande heeft het woord.
Ik wil nog iets zeggen over mijn uitspraak over de ex-CEO. Die ging over mijn angst dat de VRT in een hoek wordt geduwd. Dat was een uitspraak die ging over mijn angst over de afbouw van het VRT NU-platform. Ik heb die uitspraak in die context gedaan en ik wil dan ook dat ze in die context wordt geciteerd. Ik moet zeggen dat ik daarin nog altijd niet gerustgesteld ben, maar de toekomst zal het natuurlijk uitwijzen.
Verder moet ik natuurlijk zeggen dat ik zeker fan ben van een extra streamingplatform. Op zich zou het maar heel raar zijn, ook gezien mijn verleden en mijn beroep in het verleden, dat ik er niet voor zou zijn als er op een of andere manier meer middelen naar cultuur en naar Vlaamse fictie zouden kunnen gaan en dat artiesten, maar ook productiehuizen, alle mensen die daarbij betrokken zijn, beter en meer aan bod zullen komen.
Ik ben blij, minister, met uw uitspraken over de heer Vervaet en iedereen die zich daarbij heeft aangesloten. Ik wil er toch ook nog eens opnieuw op wijzen dat u er heel strikt blijft op toezien dat onze openbare omroep niet wordt mismeesterd door deze regering. Streamz is voor mij daarin helaas opnieuw een klein schakeltje. We doen besparingen, lage dotaties, restricties op reclameplafonds en nu dit, waarbij ik nog altijd het gevoel blijf hebben dat – en ik hoop dat het positief zal uitdraaien – de VRT gedwongen wordt in een verplicht nummertje waarbij de commerciëlen de VRT in dit geval gewoon kunnen kortwieken en dat u dat gewoon toestaat. Over de toekomst van het VRT NU-platform – ik zei het daarnet al – heb ik niet echt veel geruststelling. Ik hoop dat het goedkomt, maar ik heb het gevoel dat we dat hier op een of andere manier op het spel zetten en daarbij dus ook de toekomst, het draagvlak en de vindbaarheid van de VRT op termijn. Ik kan alleen maar hopen, minister – al heb ik daar natuurlijk ook wel vertrouwen in – dat u over een goede beheersovereenkomst zult onderhandelen waarin de autonomie en ook de vrijheid van de VRT gegarandeerd blijven en waarin politieke inmenging ten stelligste wordt geweerd.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.