Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Dank u, voorzitter, is het de hinderpremie of de ginderpremie?
Ik ga voor de hinderpremie. (Gelach)
Voorzitter, collega’s, dit is misschien de laatste vraag die hierover gesteld wordt; we hebben er al een heel aantal gehad. Mijn vraag gaat over de specifieke situatie waarbij een onderneming verschillende vestigingen heeft, waarvan er een aantal momenteel open zijn en een aantal gesloten moeten blijven. Voor de gesloten vestigingen zou de onderneming dan een beroep kunnen doen op de daghinderpremie, maar we krijgen geluiden van ondernemingen die er toch geen beroep op kunnen doen, omdat een aantal vestigingen open kunnen gaan.
Concreet gaat het bijvoorbeeld om ondernemingen die enerzijds restaurants uitbaten – restaurants die uiteraard open kunnen zijn – en aan de andere kant ook dancings, die nu nog gesloten zijn. Die ondernemingen zouden vandaag geen recht hebben op de daghinderpremie voor de vestigingen die verplicht gesloten blijven.
Minister, kent u de problematiek? Kunt u die bevestigen? Over hoeveel dossiers bij VLAIO gaat het? Kunt u iets doen aan die situatie?
Kunt u ook zeggen hoeveel ondernemingen vandaag nog recht hebben op een dagpremie? Over welke bedragen gaat het?
Minister Crevits heeft het woord.
Bedankt voor uw interessante vraag. U verwijst naar een categorie van ondernemingen die over meerdere vestigingen beschikken, waarbij in de periode vanaf 8 juni sommige vestigingen open mochten, maar andere vestigingen nog altijd verplicht gesloten bleven ingevolge corona. Ik ben mij absoluut bewust van die categorie en ook van de manier waarop die door VLAIO wordt behandeld als het gaat over de diverse premies.
Eerst en vooral moeten we goed voor ogen houden dat de datum van 8 juni voor de horecaondernemingen cruciaal was. Vanaf die dag mochten zij opnieuw de deuren openen, terwijl een beperkte categorie, namelijk de discotheken en feestzalen, verplicht gesloten bleven. Vanaf 1 juli mochten de feestzalen de deuren openen, zij het met de nodige maatregelen. Maar de discotheken blijven tot op vandaag gesloten. Tot en met 7 juni konden horecaondernemingen genieten van de coronahinderpremie, zoals geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering. In de periode tot en met 5 april 2020 was er de forfaitaire premie van 4000 euro. Vanaf 6 april was er de sluitingspremie van 160 euro per dag.
Gelet op de versoepelde coronavirusmaatregelen van 3 juni 2020, die ingingen op 8 juni, hebben we op 12 juni beslist om een nieuw steuninstrument in te stellen, namelijk de ondersteuningspremie. Die stond open voor ondernemingen die op het niveau van de onderneming vanwege de exploitatiebeperkingen een omzetdaling van minstens 60 procent kenden. De coronaondersteuningspremie heeft als doelgroep de ondernemingen die niet verplicht werden te sluiten, maar ook ondernemingen die na een verplichte sluiting de activiteiten geheel of gedeeltelijk konden heropstarten.
Belangrijk daarbij is de passage die zegt: “Vanaf 8 juni wordt de bijkomende sluitingspremie enkel toegekend aan ondernemingen die ten gevolge van coronavirusmaatregelen verplicht volledig gesloten zijn en waarbij de fysieke locatie gesloten is.” Dat betekent dat je vanaf 8 juni twee mogelijke situaties kreeg. Ofwel is de onderneming in haar geheel nog altijd volledig verplicht gesloten. Dan blijft de sluitingspremie van 160 euro per dag lopen. Ofwel is de onderneming niet meer volledig verplicht gesloten. En daar vallen de ondernemingen onder wier vestigingen weer allemaal open mogen zijn, maar ook de ondernemingen die een combinatie hebben van vestigingen en activiteiten die open mogen zijn én vestigingen die nog altijd verplicht gesloten zijn. En het is die categorie waar u in uw vraag naar verwijst.
In uitvoering van de beslissing van de Vlaamse Regering wordt de sluitingspremie vanaf 8 juni voor die ondernemingen door VLAIO niet meer automatisch toegekend. Maar de ondernemingen vallen niet tussen de mazen van het steunnet. Ofwel krijgen ze nog verder een sluitingspremie, ofwel krijgen ze bij een omzetdaling van 60 procent een coronaondersteuningspremie voor de eerste maand van de heropstart of doorstart. De ondernemingen die weer open zijn, maar nog altijd exploitatiebeperkingen ondervinden, kunnen bovendien vanaf 1 oktober het Vlaams Beschermingsmechanisme aanvragen voor een omzetdaling van minstens 60 procent. Die premie bedraagt 7,5 procent van de omzet in de referentieperiode, met een maximum van 15.000 euro.
Op 10 september waren er in totaal 1637 aanvragen voor een sluitingspremie na 8 juni ingediend. Daarvan zijn er nu nog 77 in behandeling. Er zijn er 935 goedgekeurd, voor een bedrag van iets meer dan 4 miljoen euro. Dat is de stand vandaag. VLAIO houdt geen exacte cijfers bij van het aantal dossiers met een combinatie van nog open en verplicht gesloten vestigingen. Die worden niet zo gecodificeerd in het IT-systeem.
Ondernemingen die nog altijd verplicht gesloten zijn, komen nog in aanmerking voor de sluitingspremie. Het gaat hier vooral over de dancings, 136 ondernemingen. Voor de maand september zal dit een totale subsidie van 547.000 euro betekenen. Die groep is dus heel klein geworden.
Mijn excuus voor de technische kant van mijn antwoord.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord. Ik vond het heel duidelijk, al was het dan technisch. Ik was zelf niet op de hoogte dat ondernemingen met verschillende vestigingen, die gesloten, open of een combinatie van beide zijn, niet meer onder die dagpremiestelsels kunnen vallen. Ik begrijp de redenering maar het is toch wel een beetje sneu voor die ondernemingen als ze zien dat collega’s die slechts een enkele vestiging hebben, die dagpremie wel nog krijgen. Zij vallen daarbuiten, hoewel ze dezelfde business hebben. Ik begrijp dat ze van andere maatregelen kunnen gebruikmaken. Maar die andere maatregelen zijn in de meeste gevallen minder voordelig. Mocht de situatie voor ondernemingen zoals dancings – afwachten wat de nationale veiligheidsraad brengt binnenkort – nog geruime tijd duren, dan zou het wijs zijn erover na te denken om het systeem van die premies ook voor hen te laten gelden, ook al hebben zij andere vestigingen die wel open mogen zijn.
Ik hoop, net als u, dat het premiesysteem weldra stopgezet kan worden, in een situatie waarin iedereen weer kan openen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Ik begrijp de bezorgdheid van collega Vande Reyde, maar die hinderpremie is ingevoerd bij het instellen van de lockdown halverwege maart, op een moment dat iedereen ervan overtuigd was dat de situatie niet zo lang zou duren. Er was eerst sprake van tot Pasen, daarna van een maand en dan van drie maanden als periode waarna alles weer goed zou zijn gekomen. Als het dan toch langer blijkt te duren, moet men kijken naar maatregelen die meer op maat zijn gemaakt van de verschillende bedrijfssectoren in plaats van te werken met het soort helikoptergeld zoals tot nu. Dan zullen er altijd wel bedrijven zijn die er juist buiten vallen of die met een nieuw systeem minder krijgen dan met het vorige. Maar we moeten voorkomen dat het systeem al te complex wordt, en het nieuwe systeem moet afgestemd zijn op een transitie op langere termijn. Ik sta achter het voorstel zoals het is geformuleerd door de minister.
Minister Crevits heeft het woord.
Ik begrijp de bezorgdheid van collega Vande Reyde. Toch wil ik nog even verwijzen naar het nieuwe mechanisme. Het Vlaamse beschermingsmechanisme houdt in dat vanaf 1 oktober ondernemingen die meer dan 60 percent omzetverlies hebben geleden, Vlaamse bescherming kunnen aanvragen. Die bescherming geldt tot 7,5 percent van de omzetverliezen met een maximum van 15.000 euro. Dus voor zij die zwaar getroffen zijn, hebben we een nieuw instrument in het leven geroepen.
Waarom doen we dat? De basis was eigenlijk de eventsector omdat die de voorbije maanden echt zwarte sneeuw heeft gezien. Er zit zoveel Vlaams talent in onze eventsector dat we niet verloren willen laten gaan. Maar ik volg de heer Gryffroy dat hoe langer steunmaatregelen lopen, hoe meer moet worden bekeken hoe die op het juiste niveau kunnen worden gebracht. Zij die het zwaarst getroffen zijn, kunnen eigenlijk bijna meer steun krijgen dankzij het beschermingsmechanisme. Als het mogelijk was, dan hadden we nu die maatregelen zo gedifferentieerd en forfaitair laten doorlopen.
Ik kreeg ook steeds meer kritiek op het feit dat de maatregelen forfaitair waren, ook van de ondernemingen zelf. In het begin vond men dat heel goed, snel en voor iedereen gelijk, maar na een tijdje doofde het draagvlak daarvoor uit omdat kleintjes te veel kregen en er wat jaloezie ontstond waardoor het fairnessgevoel weg was. Vandaar dat we soberder moeten worden en op deze manier werken.
Ik heb heel positieve reacties gekregen toen we met het steunmechanisme kwamen, ook al vroegen sommigen zich af of er nog steun moest worden gegeven. Dit is echter steun op maat. Ik sta 100 procent achter de manier waarop we het nu aanpakken en ik hoop, mijnheer Vande Reyde, dat u daar ook wat begrip voor hebt, maar dat zei u eigenlijk al in uw antwoord. Ik kan niet iedereen 100 procent gelukkig houden. We moeten ook een beetje sober zijn in de manier waarop we steun verlenen.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Ik ben het er inderdaad mee eens dat we die switch tussen helikoptergeld naar gerichte maatregelen moesten maken en dat ook op het goede moment hebben gedaan.
Minister, het sentiment dat u beschrijft bij ondernemers, eerst is het nodig en nadien komt de vraag of het wel efficiënt wordt besteed, voel ik ook, en ik ben het dan ook 100 procent met u eens. Het enige wat een beetje wringt, is die unfaire situatie tussen verschillende ondernemers. Wanneer je meer onderneemt en diversifieert in je ondernemingsportefeuille en de energie en de drive hebt om zowel dancings, als restaurants en speelhallen open te houden, en dan ziet dat de concurrent nog elke dag een premie krijgt en jij niet, dan wringt dat een beetje met het gelijkheidsbeginsel. Maar ik begrijp zeker en vast uw redenering en heb daar alle begrip voor. Ik dank u voor uw antwoord. Het was helder als pompwater.
De vraag om uitleg is afgehandeld.