Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, voor onze studenten is de examentijd net voorbij, maar voor het rijexamen ziet het ernaar uit dat het nog een lange zomer gaat worden. Ook de examencentra hebben hun deuren moeten sluiten van 16 maart tot en met 17 mei. Als we weten dat er onder normale omstandigheden ongeveer 10.000 tot 15.000 examens per maand plaatsvinden, dan leert een snelle rekensom ons dat er ongeveer 25.000 geplande rijexamens niet door konden gaan, zo meldt de rijscholenfederatie ons alleszins.
Kandidaat-bestuurders konden na de heropstart op 18 mei een nieuw moment vastleggen. Examens die vanaf 18 mei reeds gepland stonden, bleven onveranderd, waardoor kandidaten die hun examens tijdens de coronacrisis gemist hebben, achter aan het rijtje moeten aansluiten. Hierdoor ontstaan er natuurlijk lange wachttijden voor het afleggen van het rijexamen. Ook wie een herexamen heeft voor het rijbewijs B, moet nu een langere wachtperiode overbruggen om te herkansen. Onze goede collega Karin Brouwers vertelde me zelfs dat de vriend van haar dochter pas op 13 november een herexamen kon afleggen. Dat is natuurlijk heel erg laat, zeker als je weet dat het vaak om mensen gaat die op dat moment aan het zoeken zijn naar werk en daarvoor soms een auto nodig hebben.
Hoe lang zijn de wachttijden momenteel voor het afleggen van het rijexamen B? Gelden die wachttijden overal? Moet iedereen die niet geslaagd is, wachten tot het eind van dit jaar om een herkansing af te leggen?
Ziet u ergens een mogelijkheid om deze wachttijden te verkorten? Indien ja, hoe?
Minister Peeters heeft het woord.
De wachttijden zijn momenteel inderdaad langer dan gewoonlijk. In de periode van midden maart tot eind mei zijn meer dan 30.000 praktijkexamens niet kunnen doorgaan, wat zich nu natuurlijk vertaalt in een groter aantal af te leggen examens, boven op de examens die normaal gesproken in deze periode zouden plaatsvinden. De zomerperiode is bovendien traditioneel altijd al een drukke periode in de examencentra. Er moet dus een hele achterstand worden ingehaald.
U vraagt of die wachttijden overal gelden. Welnu, er spelen verschillende factoren. Enerzijds is er de achterstand gecreëerd door de coronaperiode, maar op dit ogenblik bieden er zich ook veel meer mensen aan voor een rijbewijs categorie A, waarschijnlijk omdat men meer vakantie gaat nemen dichtbij huis. Door het arrest van de Raad van State is de termijn van negen maanden bovendien teruggebracht naar drie maanden, waardoor er zich veel meer mensen sneller kunnen aanbieden voor het praktijkexamen categorie B. Dat zorgt ook voor een stijging. Deze verschillende factoren komen nu samen en zorgen dus voor langere wachttijden.
De wachttijden zijn verschillend per examencentrum. Niet elk centrum heeft immers evenveel capaciteit om de extra vraag aan te kunnen. Indien in een klein examencentrum bijvoorbeeld een examinator afwezig is door ziekte of een andere reden, dan heeft dit onmiddellijk een impact op de planning en de wachttijd. Bovendien is de vraag van kandidaten in sommige examencentra een stuk groter dan in andere.
We hebben de wachttijden voor kandidaten in vrije begeleiding per examencentrum op 29 juni opgevraagd. U zult begrijpen dat er ook nog een verschil is tussen kandidaten in vrije begeleiding en kandidaten die via de rijschool leren rijden. Wat de kandidaten in vrije begeleiding betreft, blijkt dat je in Roeselare, Eeklo, Erembodegem en Sint-Niklaas al op 15 juli een examen categorie B kunt afleggen, in Oostende op 21 juli, in Brugge op 15 augustus en in Wevelgem op 20 augustus. In de centra van Mollem, Deurne, Alken, Kontich, Geel, Haasrode, Bree, Gent en Brakel moet je momenteel wachten tot 15 september. We blijven de situatie uiteraard op de voet volgen en we hebben via de Groepering van Erkende Ondernemingen voor Autokeuring en Rijbewijs (GOCA Vlaanderen) gisteren nog doorgekregen dat de wachttijd ook in de centra van Erembodegem en Sint-Niklaas intussen is opgelopen tot midden september. Voor de rijscholen ligt het iets anders, omdat zij hun examens meestal twee maanden op voorhand kunnen inplannen.
GOCA volgt alles verder op. Tijdens de coronacrisis hebben we een taskforce voor de rijscholen opgericht om alles in goede banen te kunnen leiden. In het kader daarvan wordt ook nu nog regelmatig overleg gepleegd en wordt alles goed opgevolgd, om zo tot de nodige oplossingen te kunnen komen.
Wat de mogelijkheden betreft om de wachttijden te verkorten, kan ik meegeven dat er meerdere mogelijkheden zijn. Ten eerste worden de beschikbare examinatoren maximaal ingezet. Sinds de heropening van de examencentra vragen we hun om meer uren te presteren dan in een normale of reguliere periode. Zij werken tot het eind van dit jaar maximaal 20 procent meer, maar in de eerste twee weken van juni presteerden sommigen tot wel 25 procent meer, hebben we al kunnen vaststellen.
We hebben ook een oplossing gevonden door een examen naar voren te schuiven voor kandidaat-examinatoren. Normaal gezien stond die opleiding gepland voor het najaar, maar we hebben dat dus vervroegd. 8 kandidaat-examinatoren hebben examens afgelegd. 6 van de 8 kandidaten zijn geslaagd en zij zullen dus onmiddellijk kunnen worden ingezet, boven op de 142 reeds actieve examinatoren.
We hebben trouwens gevraagd aan de examencentra om de achterstand tegen het einde van het jaar volledig weg te werken. We hebben daartoe een ministerieel besluit genomen om de geldigheid van de voorlopige rijbewijzen te verlengen. In eerste instantie gold die verlenging tot 30 september, daarna hebben we nog een bijkomende verlenging toegekend tot eind 2020. Dat moest natuurlijk afgestemd worden met federale regelgeving, omdat voorlopige rijbewijzen in principe maar tot 30 september geldig waren. Mensen konden tussen 30 september en 31 december dan wel nog een praktijkexamen afleggen, maar mochten niet meer oefenen met hun voorlopig rijbewijs. We hebben daaromtrent contact opgenomen met minister Bellot en er is ondertussen een ontwerp van koninklijk besluit overgemaakt om het voorlopig rijbewijs te verlengen tot eind dit jaar, zodat iedereen tot dan praktijkervaring kan opdoen, gedekt door een geldig voorlopig rijbewijs.
Aan de taskforce die ik daarnet al vermeld heb, hebben we ook gevraagd om ons eventuele bijkomende suggesties of voorstellen zeker te melden, omdat we die zeker allemaal willen meenemen.
Tot zover mijn antwoord. We hopen in ieder geval dat we de achterstand via overleg en dankzij de maatregelen die we genomen hebben, weg kunnen werken.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Dank u wel, minister, ook voor de volledigheid omtrent de achterstand in de verschillende examencentra. Als ik dat antwoord zo beluister, dan heb ik de indruk dat de situatie in het oostelijk gedeelte van Vlaanderen problematischer is dan in het westelijk gedeelte, want daar zitten de langste wachttijden. Ik denk dat het goed is dat er een aantal initiatieven genomen worden, zoals het verlengen van de geldigheid van de voorlopige rijbewijzen, maar wat we moeten vermijden, minister, is dat we de achterstand blijven meeslepen, want ondertussen blijven er zich nieuwe kandidaat-bestuurders aanmelden, ook voor andere categorieën rijbewijs, zoals mensen die in coronatijden – het corona-effect – met de moto door Vlaanderen willen gaan rijden. We moeten er dus voor zorgen dat we die achterstand op een bepaald moment hebben weggewerkt .
Mijn bijkomende vraag is dus eigenlijk of er een optie is – en dan moet er misschien ook eens gekeken worden naar het feit dat er in het oostelijk gedeelte van Vlaanderen blijkbaar meer achterstand is dan in het westelijk gedeelte – om ergens een tussencapaciteit te voorzien of ergens een bijkomende capaciteit te creëren, zodat die achterstand eigenlijk helemaal weggewerkt kan worden. Ik ben namelijk bang dat we die achterstand met ons mee gaan blijven slepen de komende maanden, want er komen altijd maar nieuwe kandidaat-bestuurders bij.
Minister Peeters heeft het woord.
Welke maatregelen nemen we nog? Door in het kader van die taskforce veel onderling overleg te houden, hebben we bijvoorbeeld de suggestie gekregen om de examens voor de motorfiets op het terrein van het examencentrum te laten plaatsvinden. We hebben dat onderling besproken, ook binnen het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) en we hebben daar al groen licht voor gekregen en gegeven. Dat zorgt al voor een bijkomende mogelijkheid.
We moeten inderdaad proberen om de achterstand zo snel mogelijk weg te werken. We zitten inderdaad met die 30.000 examens die tussen nu en het einde van dit jaar afgelegd moeten worden. Maar ik denk, en dat wordt heel goed opgevolgd door GOCA en door alle participanten binnen de taskforce, dat men die achterstand wel kan wegwerken. Het probleem met de geldigheid van de voorlopige rijbewijzen is opgelost, er zijn extra examinatoren, de examinatoren presteren meer uren en de examens voor de motorfiets kunnen op de terreinen van het examencentrum worden afgelegd. Dankzij al die maatregelen denkt men de achterstand te kunnen inhalen.
Uiteraard moeten we waakzaam blijven, zeker als er misschien een tweede golf zou komen, maar zoals het er nu uitziet, zou de achterstand weggewerkt moeten kunnen worden.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Dank u wel, minister. Ik ga ervan uit dat u dit van zeer nabij blijft opvolgen.
Gisteren vernamen we dat het aantal vacatures in juni weer het normale peil bereikt heeft, wat goed nieuws is. Uiteraard is niet elke vacature gelinkt aan het rijbewijs en het moet ook onze ambitie zijn om eigenlijk zo weinig mogelijk vacatures te hebben die gelinkt zijn aan het rijbewijs, maar ondertussen moeten we er wel voor zorgen dat jonge mensen die afgestudeerd zijn, die aan het solliciteren zijn en voor hun job een rijbewijs nodig hebben, zo snel mogelijk een rijexamen kunnen afleggen. Dat is belangrijk om op te volgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.