Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, dit is een heel punctuele vraag die echter wel breed gaat ondanks het feit dat het misschien klein lijkt.
De gemeenteraad van Kalmthout keurde op 22 juni unaniem een besluit goed waarin een oproep wordt gericht aan de Nederlandse overheid en de provincie Zeeland om bij een beslissing over het eventueel verlengen van de levensduur van de kerncentrale in Borssele, die net op de Belgisch-Nederlandse grens ligt, een openbaar onderzoek te organiseren waarin ook de Belgische omwonenden geraadpleegd worden.
Die vraag wordt gesteld vanuit de ongerustheid over de impact van eventuele lekken, rampen of problemen in de centrale van Borssele die voelbaar zouden zijn tot ver over de Belgische grens en ver buiten Kalmthout. Ik denk dat men die impact tot in Antwerpen zou ondervinden.
Een grensoverschrijdend openbaar onderzoek lijkt ook conform de Europese regels inzake milieueffectrapportering die de ruimte geeft en soms zelfs de verplichting inhoudt van een grensoverschrijdend onderzoek.
Minister, kunt u zich vinden in de logica van de vraag van de gemeente Kalmthout? Zult u er vanuit de Vlaamse Regering bij de Nederlandse en zo nodig ook bij de Europese overheden op aandringen om hier een heldere beslissing te krijgen en een correcte vorm van milieueffectrapport (MER) en openbaar onderzoek waarbij alle betrokkenen kunnen worden betrokken? Het gaat hier toch over ettelijke tienduizenden Vlamingen wanneer men kijkt naar de mogelijk draagwijdte van problemen in een nucleaire centrale.
Minister Demir heeft het woord.
De kerncentrale in Borssele is vergund tot 2033. Het duurt dus nog verscheidene jaren voor er eventueel een procedure tot verlenging van de centrale zal worden opgestart.
In kader van de project-MER-procedure die in dat geval opgestart zal worden, zal in toepassing van de project-MER-richtlijn 2011/92/EU, een grensoverschrijdende consultatie en notificatie volgens het Espoo-verdrag plaatsvinden wanneer er grensoverschrijdende milieueffecten verwacht worden.
Wanneer een grensoverschrijdende consultatie wordt opgestart, zullen de Espoo-contactpunten verwittigd worden. Ook het Vlaams Espoo-contactpunt binnen het departement Omgeving zal dus op de hoogte gebracht worden door de Nederlandse overheid en zal op dat moment instaan voor de verdere informatieverspreiding.
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, dit is een nogal formeel antwoord. Ik ken de regels, het is heel vriendelijk dat u ze nog eens voorleest voor de informatie en voor het verslag. De motie of het besluit in de gemeenteraad vertrekt echter vanuit een bezorgdheid dat de regels niet zullen worden nageleefd of mogelijks zullen worden omzeild. Mijn vraag was er eigenlijk vooral op gericht om ervoor te zorgen dat u vanuit de Vlaamse Regering een oproep zou doen aan de Nederlandse regering. Die contacten zijn er regelmatig, wat logisch is gezien de gezamenlijke grote belangen en de grensoverschrijdende activiteiten. Ik had graag een duidelijk standpunt van de Vlaamse Regering gehoord die de Nederlandse regering mee oproept om dit in de toekomst correct na te leven en tegemoet te komen aan de bezorgdheid die leeft bij heel wat burgers in het grensgebied, namelijk dat er boven hun hoofd of achter hun rug in dit geval beslissingen zouden worden genomen waarbij zij niet worden betrokken.
Ik had toch graag iets meer voluntarisme en engagement van de Vlaamse Regering gehoord om aan de kant van die Vlaamse burgers te gaan staan wanneer het gaat over de verdediging van hun belangen ten opzichte van Nederland.
Ik noteer uw antwoord en ik noteer dat er op dit ogenblik geen overdreven enthousiast engagement van de Vlaamse Regering is om hieraan tegemoet te komen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Ik was mij nu aan het afvragen of ik mijn zakdoek moest bovenhalen vanwege de ontroering die u hebt voor onze noorderburen, collega Tobback. Maar ik denk dat we ook nog niet moeten vooruitlopen op de feiten, behalve dan hetgeen de minister heeft gezegd: als er een procedure is, wordt Vlaanderen automatisch mee ingeschakeld.
Volgens wat ik heb gehoord, is het blijkbaar zo dat deze wet gewijzigd moet worden alleen al om een onderzoek te mogen doen naar de technische en bedrijfseconomische haalbaarheid van het langer openhouden na 2033. Het gaan dan nog niet eens over een beslissing die wordt genomen over of het al dan niet langer openhouden. Ik denk dus dat we nog ver af zitten van de stelling dat er mogelijk een verlenging zit aan te komen. Het is nog maar zeer de vraag of die verlenging er zal komen. Men moet dus eerst kijken naar de technische en vooral de bedrijfseconomische aspecten. Dat bedrijfseconomische is in Nederland wel degelijk een probleem omdat daar blijkbaar een ‘tolling contract’ is in verband met de prijs van de stroom die lager ligt dan hun eigen kostprijs.
Dus ik denk dat die vraag vanuit de Nederlandse politiek gewoon logisch is: laat het ons onderzoeken. Daarom moet men die wet aanpassen, zonder hier al te spreken over een verlenging, waarbij men na 2033 open blijft. Maar ik vond uw medeleven met onze noorderburen zeer ontroerend.
Collega Gryffroy, dit was geen vraag aan de minister neem ik aan?
Minister Demir heeft het woord.
Voor alle duidelijkheid, collega Tobback, dit heeft weinig te maken met het al dan niet enthousiast zijn. Ik zal gewoon de regels en de procedures volgen in grensoverschrijdende gevallen, zoals dit ook het geval is. Mijn excuses als ik misschien niet te enthousiast ben, ik ben ook wat moe, eigenlijk.
Los daarvan gaan wij gewoon de procedures naleven. We gaan ook niets omzeilen. Dat wordt vervolgd. Ik ben blij dat u dat ook op mijn radar hebt gezet.
De heer Tobback heeft het woord.
Ik ben blij dat ik het op de radar van de minister heb kunnen zetten, als dat er nog niet op stond.
Ik ben ook blij dat ik collega Gryffroy heb kunnen ontroeren, maar het gaat niet over medeleven met de noorderburen. Die doen hun ding. Ik ben in ieder geval blij dat men in Nederland wel grondig kijkt naar technische en bedrijfseconomische aspecten vooraleer men zou beslissen om kerncentrales te verlengen. Het is in dit land niet altijd even evident om dat gedaan te krijgen.
De vraag is niet zozeer vanuit solidariteit met de noorderburen gesteld maar wel vanuit een reactie op de bezorgdheid die leeft bij een aantal Vlaamse burgers rond de grens. Hun bezorgdheid komt op dit misschien vroeg of zelfs voorbarig, maar op dit moment merkt men dat er in Nederland wordt nagedacht over potentiële verlengingen, waarvoor er zelfs wetgevend werk wordt geleverd.
Dan denk ik dat de vraag naar een duidelijk signaal van de Vlaamse Regering niet verkeerd is, een signaal dat de regering er inderdaad op staat dat alle burgers in Vlaanderen die mogelijk impact ondervinden ook betrokken zullen worden bij zo’n openbaar onderzoek. U hoeft daarvoor geen internationaal diplomatiek incident te creëren, maar ik denk dat het standpunt van de Vlaamse Regering duidelijk moet zijn, namelijk dat ze zal staan op het naleven van die regels op het moment dat het relevant wordt, dat ze dat ook zal afdwingen en dat ze desnoods bereid is om contact te hebben met de Nederlandse regering indien blijkt dat er met de voeten gesleept wordt. Ik denk dat dat een krachtiger signaal geweest zou kunnen zijn dan het signaal dat u nu hebt gegeven.
Maar ik noteer dat we met z’n allen afwachten. En dan hoop ik dat uw radar voldoende energie heeft om te blijven werken op een moment dat het misschien wel acuut wordt volgens u.
De vraag om uitleg is afgehandeld.