Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Brouns heeft het woord.
De afgelopen jaren hebben al verschillende scholen binnen het gesubsidieerd onderwijs gebruikgemaakt van het huursubsidiesysteem voor de financiering van schoolinfrastructuur. Scholen kampen namelijk vaak met een capaciteitsprobleem. Het huren van schoolgebouwen is daarbij een aantrekkelijk financieel alternatief om flexibel en snel onderwijsinfrastructuur te vernieuwen en bijkomende plaatsten te realiseren.
In uw beleidsnota Onderwijs schrijft u: “Huur van een schoolgebouw kan een passende optie zijn in de globale huisvestingsstrategie van de schoolbesturen. Om de scholen voldoende opties te bieden, blijf ik daarom naast de reguliere investeringen en de DBFM-initiatieven inzake scholenbouw, huursubsidies aanbieden.”
Tijdens de vorige legislatuur ontwikkelde het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (AGION) op initiatief van de toenmalige minister het systeem van de huursubsidies en vonden er verschillende oproepen plaats om aanvraagdossiers voor huursubsidies in te dienen.
Tijdens deze legislatuur lanceerde u nog geen nieuwe oproep voor scholen om nieuwe dossiers voor huursubsidies aan te vragen. In het voorjaar zei u hierover het volgende: “Wat toekomstige extra oproepen betreft, mogen we het mechanisme natuurlijk niet geïsoleerd bekijken, maar in relatie tot het totaal meerjarig investeringsplan rond schoolinfrastructuur, waarvan ook de reguliere vervangings- en capaciteitsinvesteringen en de DBFM-initiatieven deel zullen uitmaken.”
Minister, we krijgen vanuit schoolbesturen regelmatig de vraag of er nog een nieuwe oproep huursubsidies komt. Komt er dit najaar 2020 of in het voorjaar van 2021 een nieuwe oproep? Zo ja, hoeveel middelen worden in de begroting 2021 opgenomen om een nieuwe oproep huursubsidies mogelijk te maken?
Minister Weyts heeft het woord.
Mijnheer Brouns, ik ben een fervent believer van het systeem van huursubsidies als extra mogelijkheid voor scholen van het gesubsidieerd onderwijs om extra of nieuwe infrastructuur te gebruiken. Als je de cijfers erop nakijkt, dan is dat wel succesvol gebleken. Op grond van de afgelopen vier oproepen waren er 240 goedgekeurde projecten ten voordele van 65.000 leerlingen, meer dan 12.000 extra plaatsen en bijna 350.000 vierkante meter gebouwoppervlakte. Ik vind het vooral interessant dat het een instrument is om sneller te kunnen schakelen. In zowat 50 gevallen werd er gebruikgemaakt van modulaire units. In 143 gevallen ging het om nog te realiseren schoolgebouwen. Het biedt dus een mogelijkheid om iets sneller te kunnen schakelen.
In deze legislatuur hebben we een half miljard euro extra voor onderwijsinfrastructuur uitgetrokken. Ik ben volop bezig met het leggen van de laatste hand aan het masterplan Scholenbouw 2.0. De huursubsidie moet bekeken worden in een meerjarig investeringsplan. Het systeem van huursubsidies staat immers niet op zich, maar moet in het ruime budgettaire plaatje worden bekeken. De bedoeling is in elk geval om dit najaar of ten laatste begin volgend jaar een nieuwe oproep te lanceren.
De begroting voor 2021 is momenteel in opmaak op technisch niveau, maar in navolging van hetgeen ik net zei, is het uiteraard mijn bedoeling om hiervoor in de nodige middelen te voorzien, net zoals ik ook dit jaar in extra middelen heb voorzien om de laatste oproep budgettair af te dekken. Dat was 5 miljoen euro. Het is nog even koffiedik kijken, maar het feit dat we iets ruimer in het sop zitten – er is een half miljard bij – biedt ons natuurlijk wel mogelijkheden. We hebben in de begrotingsopmaak geschakeld van 15 miljoen euro naar 20 miljoen euro. Ik heb de vaste overtuiging om dat verder te zetten. Ik hoop dat we veel respons krijgen op de oproep. Opnieuw, ik vind het een nuttig instrument om sneller te kunnen gaan in het beantwoorden van een grote nood aan capaciteit.
De heer Brouns heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw positief antwoord. Het ligt in de lijn van wat wij zelf op dat vlak willen uittekenen. Het blijft inderdaad alle hens aan dek om alle mogelijke instrumenten en middelen in te zetten om alle capaciteitsnoden te lenigen. De huursubsidies hebben op dat vlak hun nut al bewezen, naast de klassieke bouwsubsidies en de DBFM-formule (Design Build Finance Maintain).
Ik hoor dat u voor 2020-2021 een nieuwe oproep wilt lanceren. Minister, is er nog een evaluatie gepland over de huidige methodiek en procedure? Of gaat u gewoon verder omdat u vindt dat het goed loopt en een bijkomende evaluatie niet nodig is?
De heer Coel heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord en uw positieve reactie op de vraag van collega Brouns. Ik denk dat de noden op het terrein duidelijk zijn en dat we elk instrument moeten aangrijpen om voldoende capaciteit te voorzien. Met huursubsidies kan men wat sneller werken dan met bouwconstructies. Ik ondersteun ten volle het voornemen om dit najaar of begin 2020-2021 met een nieuwe oproep te komen. Ik kijk ook uit naar het masterplan waarover we het straks misschien nog zullen hebben.
Minister Weyts heeft het woord.
Wat de evaluatie betreft, denk ik dat de cijfers die ik heb aangehaald, voor zich spreken. Ik heb ook geen weet van enige appreciatie in negatieve zin. Het is wel zo dat AGION momenteel bezig is met een evaluatie van de voorbije oproepen. Dat is vooral in functie van een eventuele bijsturing van het systeem, niet om het systeem ten gronde in vraag te stellen. Wat mij betreft, is het vooral gericht op ‘finetunen’.
De heer Brouns heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw heel duidelijke antwoord. Ik denk dat we op dezelfde lijn zitten. Wij geloven ook ten gronde in het systeem omdat het zijn nut heeft bewezen. Voor ons moet het zeker worden aangehouden. Het kan nog worden gefinetuned om het nog meer optimaal te benutten en in te zetten voor wat het bestemd is, namelijk bijkomende plaatsen creëren in het onderwijs.
Sinds de eerste oproep in 2017 heeft het verschillende honderden plaatsen extra opgeleverd. Als we zien wat er op ons afkomt – de nood aan duizenden plaatsen, vooral in het secundair onderwijs – dan is het goed om alle instrumenten in te zetten die we hebben, ook de huursubsidies, naast de klassieke bouwsubsidies en de DBFM-formule. We moeten alle zeilen bijzetten om zo snel als mogelijk de capaciteit die nodig is, te realiseren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.