Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
We hebben correctiefase 2 in deze legislatuur al een paar keer besproken. Met deze maatregel uit de vorige regeringsperiode werd getracht om historische scheeftrekkingen in de steun voor mensen met een beperking weg te werken. Het uiteindelijke doel is dat je met een gelijke zorgnood gelijke steun krijgt. Initieel was iedereen het erover eens dat het een goede maatregel was. Achteraf is er bij sommigen wat twijfel gerezen.
Het is altijd goed om af te gaan op cijfers. In antwoord op mijn schriftelijke vraag heb ik die cijfers gekregen. Daar vielen een aantal interessante conclusies uit te trekken. Er waren stijgers, maar ook dalers. Die dalers bevonden zich bij een aantal specifieke categorieën. De meeste dalers waren aanwezig bij het zelfstandig wonen.
Er is een diepgaande analyse van de correctiefase nodig. Ik heb een paar keer voorgesteld om daarvoor eens het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) uit te nodigen.
Minister, van u wou ik alvast vernemen wat, op basis van de voorhanden cijfers, de verklaring is van de budgetwijzigingen bij de types zelfstandig wonen en autonoom dagcentrum, waar er ook veel dalers zijn.
Werd ondertussen een evaluatie gemaakt van hoe de dienstverlening binnen de initiatieven zelfstandig wonen en autonome dagcentra is geëvolueerd?
Hoeveel van deze initiatieven hebben begeleiding gehad van het VAPH? Hoe is gebruikgemaakt van die begeleiding? Hoe wordt deze begeleiding geëvalueerd?
De belangrijkste vraag is wellicht de volgende. Als u er niet meteen een antwoord op kunt geven, alle begrip daarvoor, dan zullen we dat eens samen met het VAPH moeten opnemen. Zijn volgens de huidige gegevens de doelstellingen van correctiefase 2, namelijk dat een gelijke zorg een gelijke steun moet krijgen, bereikt?
Minister Beke heeft het woord.
De budgetwijzigingen zijn het rechtstreekse gevolg van de verdeling van de zorggebonden middelen over de cliënten op basis van hun zorgzwaarte en hun zorggebruik zoals de toestand was op 31 december 2016. De methodiek van de budgetbepaling werd hiervoor geëvalueerd en aangepast. Daarbij werd onder meer de verhouding dag- en woonondersteuning aangepast, zodat een relatief groter deel van de middelen naar woonondersteuning zou gaan.
Voor cliënten van autonome dagcentra en zelfstandig wonen is de daling daarom onder meer te wijten aan het feit dat er enkel gebruik wordt gemaakt van één functieondersteuning: dag- of woonondersteuning. Dit gegeven werd ook uitgebreid gesimuleerd en besproken.
Eind 2019 en begin 2020 werd reeds samengezeten met de betrokken diensten om de impact van correctiefase 2 te bespreken en een verder traject uit te stippelen. Aangezien het de intentie was om dit traject op te zetten met onder andere plaatsbezoeken, werd dit door het uitbreken van COVID-19 tijdelijk on hold geplaatst. Er wordt momenteel werk van gemaakt om dit traject in het najaar van 2020 opnieuw op te pikken.
In totaal werden dertig aanvragen voor coachingtrajecten ingediend en goedgekeurd voor de vergunde zorgaanbieders. Het gaat daarbij om negen autonome dagcentra en alle zes de voormalige diensten zelfstandig wonen. Omwille van de pandemie en de maatregelen die ook in de sector van personen met een handicap werden genomen ter bestrijding ervan, werd de opstart van de coachingtrajecten vertraagd. De meeste trajecten moeten opnieuw opstarten of zijn nog maar net opgestart. De opvolging ervan gebeurt in de eerste plaats door de koepelorganisaties SOM (federatie van sociale ondernemingen) en het Vlaamse Welzijnsverbond. Ze zullen op regelmatige basis terugkoppelen naar het VAPH.
Correctiefase 2 is de laatste stap in de uitvoering van de gelijkwaardige budgetten voor gelijkwaardige profielen en het wegwerken van historisch gegroeide verschillen tussen de voormalige voorzieningen. Aangezien de aanpassing van de berekeningen werd uitgevoerd op basis van dezelfde gegevens inzake zorggebruik en zorgzwaarte voor iedereen, zal dit principe na acht jaar worden bereikt.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Inderdaad, alle begrip dat de coaching en begeleiding eventjes on hold staat wegens de omstandigheden. Voor de autonome dagcentra en zelfstandig wonen zijn er objectieve redenen waarom de meeste een daling kennen. Het is cruciaal om dit te blijven opvolgen. Bij de eerstvolgende gelegenheid dat het VAPH kan langskomen, zal het de cijfers in detail bekijken en alle zorgen daaromtrent eventueel wegnemen. Het VAPH kan ervoor zorgen dat we de stelling ‘gelijke steun voor gelijke zorgzwaarte’ aannemen.
Mevrouw van der Vloet heeft het woord.
Voorzitter, minister, inderdaad alle begrip dat de coaching wat later op het jaar zal vallen. Er zijn er die nog moeten opstarten, er zijn er die pas gestart zijn. Dat nieuws is op zich al langer in de running. Nu nog opstarten vind ik vrij laat. Ik dacht dat er eerst was gezegd dat er een plan van aanpak in april binnen moest zijn. Hebt u daar zicht op? Is dat in orde bij de meeste voorzieningen zodat ze meteen van start kunnen gaan? Of moeten ze effectief nog helemaal beginnen?
Wie kan coach worden? Het Vlaams Welzijnsverbond en SOM gaan dat coördineren. Komen de coaches dan uit het verbond? Dat is me nog niet duidelijk.
Over heel de correctiefase 2 hebben we in de krant al veel kunnen lezen; er zijn namelijk mensen naar de rechtbank gestapt. Zijn daar al resultaten van? Moeten daar budgetten herzien worden? Uit welk budget gaat dat dan komen?
Mevrouw Jans heeft het woord.
We hebben inderdaad al veel gesproken over correctiefase 2. Deze operatie was nodig. Ik vind het goed dat de focus nu komt te liggen op hoe het verder moet, specifiek, zoals de heer Vande Reyde al aangaf, voor de diensten zelfstandig wonen en vaak de dagcentra. We hebben indertijd echt aangedrongen, en u hebt daar echt op ingezet, minister, op het coachen en begeleiden van de voorzieningen waar de budgetten naar beneden zullen gaan.
Ik begrijp uit uw antwoord dat er van de genoemde groepen voorzieningen vele daar hun heil in zien en zich daarop gaan toeleggen. Het is wellicht nog vroeg voor een evaluatie van correctiefase 2, maar ik hoop dat we relatief snel zicht gaan krijgen op duurzame oplossingen die eruit voortkomen voor de betrokken voorzieningen.
Volgens de beleidsnota gaan we proeftuinen intersectoraal organiseren opzetten. Minister, zijn die al in de opstartfase? Kunt u iets meer vertellen over de timing? Ik verwacht wel een en ander van die proeftuinen.
Mevrouw De Martelaer heeft het woord.
Correctiefase 2 gaat vooral over het zelfstandig wonen. Ik hoor de afgelopen tijd en zeker in deze coronaperiode vaak cliënten die zorg krijgen van deze diensten en die onzeker zijn wat ze met hun voucher kunnen betalen. Zo is het beschermingsmateriaal dat ze nodig hadden in deze periode vaak door henzelf aangekocht. Er is onduidelijkheid of de verhoging die bepaalde mensen met een budget van 8,5 procent krijgen, ook is bedoeld voor de mensen van zelfstandig wonen. Het is een beetje een zijvraag, maar ze hoort hier toch bij.
Minister Beke heeft het woord.
Collega’s, de procedures bij de rechtbank hebben nog niet tot uitspraken geleid, toch niet voor zover ik weet.
Ik verwacht dat dit in het najaar zal gebeuren. Dan zullen we zien wat de uitspraak van de rechter hierover zal zijn.
De koepels volgen coaches op, maar de coaches komen zelf niet uit de koepels. Dit is pas gestart omdat de nodige expertise moest worden gezocht.
De proeftuinen moeten nog verder worden uitgewerkt. Dat gebeurde in samenspraak met het agentschap Zorg en Gezondheid, maar ten gevolge van de coronacrisis heeft dit even on hold gestaan. De diensten voor begeleid zelfstandig wonen kunnen nog wel een tegemoetkoming uit het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA) krijgen.
De heer Vande Reyde heeft het woord.
Mevrouw van der Vloet, u hebt de interessante vraag gesteld hoe de coaches door het Vlaams Welzijnsverbond worden geregeld. Ik denk dat daar nog geen antwoord op is gegeven. Als het niet meteen duidelijk is, kunnen we dat antwoord misschien schriftelijk krijgen.
Voorzitter, voor de rest ben ik volledig bevredigd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.