Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
De heer Deckmyn heeft het woord.
Voorzitter, op 5 februari 2020 is minister-president Kemmerich door een meerderheid van het parlement van Thüringen tot minister-president van Thüringen verkozen. Die verkiezing heeft tot oproer geleid omdat AfD een van de parlementaire fracties is die mee voor het minister-presidentschap van minister-president Kemmerich heeft gestemd. Toen dit nieuws bekend raakte, kreeg de pas verkozen minister-president meteen honderden doodsbedreigingen en werd een grootschalige intimidatiecampagne opgezet. De bedreigingen tegen minister-president Kemmerich leidden er zelfs toe dat zijn kinderen onder politiebegeleiding naar school moesten worden gebracht. Het duurde dan ook niet lang vooraleer minister-president Kemmerich zich genoodzaakt zag in te binden en af te treden.
In plaats van het democratische proces in Thüringen te ondersteunen en de democratisch verkozen minister-president tegen deze ondemocratische druk van buitenaf te verdedigen, hebben de landelijke leiders van de gevestigde partijen CDU en SPD opgeroepen in Thüringen op nieuwe verkiezingen aan te sturen. De Duitse bondskanselier Merkel heeft de legitieme verkiezing van de minister-president in de deelstaat zelfs onvergeeflijk genoemd. Ze heeft haar regeringscommissaris voor de oostelijke deelstaten, de heer Seibert, doen opstappen naar aanleiding van dit zogenaamde incident en een tweet waarin hij minister-president Kemmerich met zijn verkiezing had gefeliciteerd. Deze directe inmenging van hogerhand heeft ertoe geleid dat AfD zich zelfs genoodzaakt zag tegen de bondskanselier een klacht wegens machtsmisbruik in te dienen.
Dit incident toont aan dat we ons ernstige zorgen moeten maken om de staat van de democratie in Duitsland. Het van hogerhand aansturen op nieuwe verkiezingen net na de verkiezing van een minister-president, de intimidatie van de tegenpartij en het op allerlei manieren monddood maken van dissidente stemmen horen op geen enkele manier thuis in een staat die zich oprecht democratisch wil noemen.
Het Vlaams Belang is overigens van mening dat sommige politici in Vlaanderen een ernstige mate van hypocrisie tentoonspreiden door het beleid van sommige Oost-Europese landen te bekritiseren, maar ondertussen in alle talen te zwijgen over het zeer openlijk fnuiken van de democratie in onze buurlanden.
In het Vlaams regeerakkoord wordt ingezet op de mensenrechten. Ik heb het even opgezocht. Er is een hoofdstuk in opgenomen over de principiële verdediging van de waarden die vervat zijn in de universele en Europese verdragen inzake de mensenrechten. Daarin staat het volgende: “Het Vlaams internationaal beleid mag niet waardenvrij zijn. Vlaanderen zet daarom principieel en volop in op het respecteren van mensenrechten wat doordringt in alle facetten van het internationaal beleid.” Dit indachtig, is een reactie van de Vlaamse Regering volgens ons aangewezen.
Minister-president, wat is uw visie en die van de regering op het incident in Thüringen en op de staat van de democratie in Duitsland in het algemeen? Bent u bereid om uw ongerustheid over de huidige politieke toestand in Duitsland aan te kaarten of om minstens om verheldering te vragen bij de Duitse ambassadeur? Indien niet, waarom niet?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Deckmyn, als regering moeten wij een zekere terughoudendheid bewaren om uitspraken te doen of om positie in te nemen met betrekking tot democratische verkiezingen, aanduidingen van regeringsleiders en regeringsvormingen in het buitenland. Wij zouden het ook niet graag hebben als andere landen dat hier zouden doen.
Tot op heden heb ik echter geen enkele reden om aan te nemen dat de mensenrechten of de democratie in Duitsland in het gedrang zijn. De wijze waarop de burgers van Thüringen hun Landtag en hun minister-president kiezen, lijkt correct verlopen volgens de regels van de grondwet en het reglement van de Landtag Thüringen. Paragraaf 47 van het reglement van de Landtag van Thüringen werd gerespecteerd bij de aanduiding van minister-president Kemmerich. Ook het partijpolitieke spel tussen de fracties in het parlement, en de beslissingen en de veto’s van partijhoofdkwartieren met betrekking tot de regeringsvorming, behoren tot de gangbare praktijk en brengen als dusdanig de democratie niet in het gedrang.
Indien er politieke intimidaties, fysieke bedreigingen van politici en hun naasten zijn geweest, ongeacht hun politieke overtuiging of persoonlijke mening, dan valt dit inderdaad te betreuren en af te keuren. Intimidatie en agressie tegenover politici is verwerpelijk, dat zal niemand ontkennen. Verder zie ik echter geen reden om ongerust te zijn over de huidige politieke toestand in Duitsland. Zoals ik reeds heb aangehaald, zijn alle parlementaire en grondwettelijke principes gehandhaafd bij de aanduiding van de minister-president van Thüringen.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister-president, uw antwoord stelt mij teleur. U stelt dat u toch altijd enige terughoudendheid moet bewaren ten aanzien van het buitenland. Ik hoor dit graag, maar ik stel vast dat dit in andere dossiers wel gebeurt. Het is af en toe een zaak van twee maten en twee gewichten. Stel nu eens dat de oppositie in Hongarije door Viktor Orbán op een gelijkaardige manier behandeld zou worden. Dan denk ik eerlijk gezegd dat het kot hier te klein zou zijn en dat we verscheidene vragen om uitleg en een resem resoluties erbovenop zouden krijgen. Ik betreur alleszins dat men in deze zaken met twee maten en twee gewichten wikt en weegt. Als het over rechtse politici gaat, is het blijkbaar niet zo’n ernstige zaak. Mocht dit gebeuren ten aanzien van linkse politici, zouden we een heel ander discours horen.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik ga even in op die kwestie van twee maten en twee gewichten. Ik ben daar natuurlijk gevoelig voor. Maar je moet appelen met appelen vergelijken. Ik denk niet dat de Vlaamse Regering zich al ooit gemoeid heeft in een regeringsvorming of een verkiezingsuitslag of wat daar de consequenties van zijn. Maar er zijn in dit parlement wel al resoluties geweest wanneer men door wetgevend werk en initiatieven enigszins een vermoeden heeft dat er een loopje wordt genomen met fundamentele vrijheden. Ik heb als minister-president nog nooit de vraag gekregen om in verkiezingsuitslagen of in een regeringsvorming mijn appreciatie of depreciatie te uiten. Ik zou dat ook nooit doen. Dat is het democratische spel. Als echter Europese staten in hun nationale parlementen beslissingen nemen die ingaan tegen de fundamentele rechten en vrijheden die in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens beschreven staan, dan is dat een totaal andere zaak dan wat u nu bedoelt.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Het is een handig trucje om de verantwoordelijkheden te ontwijken. Ik had het niet over zich moeien met de regeringsvorming. Mijn vraag is wat de visie van de minister-president en de regering is op het incident in Thüringen en op de staat van de democratie in Duitsland in het algemeen. Dat is natuurlijk het rechtstreekse gevolg van bedreigingen van politici. Het gaat niet over regeringsvorming, het gaat over het bedreigen van politici. Die politiebescherming is er niet voor niets. Ik las gisteren nog in De Telegraaf dat er een aanslag is gebeurd op een auto van een prominente rechtse politicus van AfD in Duitsland. Zijn wagen is in brand gestoken door politieke tegenstanders. Ik neem aan dat dit een rechtstreeks gevolg is van al die bedreigingen. Als je op die manier handelt, heb je dergelijke gevolgen. Dat was wat ik wou aankaarten, minister-president, niet dat u zich moest moeien met de gevolgen van een regeringsvorming, maar dat u op zijn minst de ambassadeur moest bevragen naar aanleiding van die incidenten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.