Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, we beschikken in Vlaanderen over een 125-tal dierenasielen. Dat zijn er heel wat. Dat is op zich goed nieuws, want het zegt heel veel over de bereidheid van heel wat mensen om zich te ontfermen over verwaarloosde en verlaten dieren. We mogen heel veel hulde brengen, want heel veel mensen doen dit uiteraard op vrijwillige basis. Het is dan ook heel warm om dat telkens opnieuw vast te stellen.
Minister, ik heb u bevraagd over de dierenasielen. Uit de cijfers die ik van u mocht ontvangen in het antwoord op mijn schriftelijke vraag nummer 211 van 6 januari jongstleden, blijkt dat er een aanzienlijke verschuiving is in de in- en uitstroom van nieuwe en oude asielen. Vorig jaar leverde de Vlaamse overheid bijvoorbeeld dertig erkenningen af voor dierenasielen, maar tezelfdertijd werden er ook twintig geschrapt.
Verder valt ook op dat niet elk asielcentrum sinds de regionalisering van Dierenwelzijn gecontroleerd werd. Minister, in 2014 sprak u echter de ambitie uit om dat wel te doen. Toen stelde u expliciet dat u tegen 2015 alle instellingen minstens één keer wilde laten inspecteren.
Controles zijn uiteraard geen doel op zich en zijn niet ingegeven om de goede werking van dierenasielen in vraag te stellen. Maar ze vormen uiteraard wel het logische sluitstuk van een evenwichtig dierenwelzijnsbeleid in de brede zin, dat uiteraard ook een luik handhaving bevat om te waken over het welzijn van honden en katten in de asielen. Die dieren moeten een warme thuis missen, en het is evident dat ze in afwachting daarvan goede zorgen krijgen in het dierenasiel waar ze dan verblijven. Bovendien weten we dat zoveel honderden vrijwilligers zich met heel veel goede bedoelingen dag in, dag uit inzetten voor deze verlaten dieren.
Minister, in uw antwoord op mijn vraag geeft u te kennen dat nog niet elk asiel sinds de regionalisering van de bevoegdheid Dierenwelzijn werd gecontroleerd. Dat het niet lukt om op 1 jaar tijd meer dan 100 asielcentra te controleren met een inspectie die op dat moment nog geen versterking had gekregen, is uiteraard begrijpelijk. Maar inmiddels maakte de Vlaamse Regering toch wat middelen vrij om extra mensen aan te werven. Dat versterkt natuurlijk mijn hoop dat binnen afzienbare tijd alsnog de ambitie zal worden waargemaakt om elk dierenasiel in Vlaanderen te bezoeken. In 2019 werden 38 asielen, en sommige meer dan eens, wel gecontroleerd. Dat is ongeveer 1 op de 3. Dat vind ik hoopgevend.
Wat het aantal klachten betreft, ontving de Vlaamse overheid er vorig jaar 90, waarvan sommige over eenzelfde asielcentrum handelden. Die 90 klachten resulteerden in 31 controles en 8 processen-verbaal, waarvan er slechts 2 aan het parket werden bezorgd. Weinig processen-verbaal en slechts 2 doorverwijzingen naar het parket kan slecht, maar eveneens heel goed nieuws betekenen, bijvoorbeeld omdat heel wat van de klachten onterecht waren of omdat het ging om lichte inbreuken. Het is dus belangrijk een zicht te krijgen op de gegrondheid en ook de ernst van de vastgestelde inbreuken.
Minister, welke zijn de redenen waarom in 2019 slechts een beperkt aantal pv’s bij het parket terechtkwam?
Hoe kan de grote in- en uitstroom van het aantal dierenasielen vorig jaar worden verklaard?
Zijn de cijfers van de in- en uitstroom in 2019 eerder uitzonderlijk of is er sprake van een algemene tendens waarbij de in- en uitstroom van dierenasielen elk jaar zeer groot is?
Heeft de schrapping van de erkenningen van dierenasielen steevast te maken met problematische omstandigheden van aanwezige dieren of liggen andere redenen aan de basis?
Zult u uw ambitie, die u enkele jaren geleden uitsprak, om elk dierenasiel in Vlaanderen te controleren, met een versterkte inspectie in 2020 realiseren?
– Karl Vanlouwe treedt als voorzitter op.
Minister, overweegt u een leidraad op te stellen om alle dierenasielen in Vlaanderen om de zoveel tijd te bezoeken en te inspecteren?
Minister Weyts heeft het woord.
We kennen inderdaad heel wat asielen in Vlaanderen, er zijn er een 160-tal. De meeste werken zeer goed, maar goede wil en enthousiasme alleen zijn niet voldoende om een asiel goed te laten functioneren. In sommige gevallen is de oprichting van een asiel het verlengde van een uit de hand gelopen hobby inzake het verzamelen van dieren. Dat is een slechte motivatie.
Daarom zetten we echt in op een professionalisering waar nodig. Dat doen we in hoofdzaak op twee sporen, namelijk door ervoor te zorgen dat er meer ondersteuning is voor de asielen. Op dat vlak hebben we nu de eerste stap gezet met een financiering. In het afgelopen jaar was er een eenmalige financiering en dat willen we nu omzetten naar een structurele financiering vanaf dit jaar.
Daarnaast bieden we ook ondersteuning in natura, namelijk met een gratis opleiding voor asielmedewerkers die bestaat uit een backofficesysteem voor boekhouding en administratie allerhande. We bieden een beheersprogramma aan en dat heet Animal Shelter.
Ten slotte professionaliseren we ook met een eigen aanbod van dieren voor adoptie via de website www.adopteereendier.be. Het gaat dus wel vooruit. Steeds meer asielen maken ook gebruik van de faciliteiten die we bieden.
Dierenasielen worden zeker niet jaarlijks gecontroleerd, net zo min als andere plaatsen waar dieren worden gehouden, zoals kwekerijen of boerderijen. We spreken over een totaal van 50.000 plaatsen. Dat is een immense opdracht, dus enige selectiviteit dringt zich op. Daarom wordt er jaarlijks een controleplan opgesteld. Op grond van dat controleplan wordt er procentueel aangeduid hoeveel controles van welke doelgroep we zullen doen. We doen dit op grond van een risicoanalyse. Het spreekt voor zich dat de grootste risicograad niet bij de asielen zit, maar toch gaan we ze controleren. We leggen ook enige selectiviteit aan de dag op grond van een risicoanalyse in de sector zelf.
Er is wel enige wetenschap over het landschap van de asielen. Sommige goed functionerende asielen die een hele reputatie hebben opgebouwd, behoeven minder onaangekondigde controles dan andere. Enige kennis van het veld door de Inspectiedienst Dierenwelzijn komt hier dus van pas.
Wanneer tijdens controles inbreuken op het dierenwelzijn worden vastgesteld, worden maatregelen opgelegd. We hebben gezorgd voor een vereenvoudiging van de hele handhaving door een onderscheid te maken tussen de lichtste overtredingen tegen het dierenwelzijn, die we administratief afhandelen, en de zaken waarvoor we een proces-verbaal opstellen, en die worden overgemaakt aan het parket. Vroeger seponeerde het parket bijna alles omdat er veel bagatellen tussen zaten.
Pv’s gaan maar naar het parket wanneer boetes bij herhaling niet worden betaald, of als het gaat over ernstige gevallen van dierenverwaarlozing. Het feit dat er op grond van een overtreding tegen de wetgeving op het dierenwelzijn in asielen weinig zaken naar het parket gaan, is op zich vrij positief. Ik zou eens moeten kijken of ik een onderscheid kan maken tussen de gevallen waarbij er sprake is van een proces-verbaal dat overgemaakt is aan het parket, op grond van niet-betaling van administratieve boetes, en de gevallen waarbij het echt om dierenwelzijn gaat. Ik denk dat het in hoofdzaak gaat om die eerste categorie.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Het is inderdaad positief dat er dan maar acht pv’s werden opgesteld. Ik ben vorige week opnieuw naar het dierenopvangcentrum in Zemst gaan kijken, en ik moet zeggen dat daar altijd heel veel mensen zijn die dat met hart en ziel doen. Het is ook echt mooi om te zien hoe gepassioneerd dat gebeurt. Het klopt ook dat dat dikwijls vanuit een hobby ontstaat. Die hobby is dan zo’n grote passie, dat het uiteindelijk hun beroep wordt. Het is heel goed dat we in het regeerakkoord en in het reeds gevoerde beleid inzetten op meer professionalsering en op extra ondersteuning, want dat hebben de dierenasielen en dierenopvangcentra echt nodig.
We hebben inderdaad eenmalig 3000 euro gegeven, en ik had daar ook een vraag over gesteld. Ik heb gezien dat er 78 asielcentra gebruik hebben gemaakt van het asielbeheerprogramma Animal Shelter, en 3000 euro in ontvangst hebben genomen. Er zijn daarnaast natuurlijk nog heel wat centra die hier niet mee werken. Want er waren natuurlijk wel voorwaarden gekoppeld aan die eenmalige 3000 euro: zij moesten gebruik maken van Animal Shelter en Adopteer een dier. Ik wil dan ook even informeren op welke manier u wilt verder werken om de asielcentra die daar nu nog geen gebruik van maken, te stimuleren om toch naar een uniform beleid te gaan.
Ik ben uiteraard tevreden dat er ook toekomstgericht naar een structurele ondersteuning zal worden gegaan. Minister, ik weet dat er een studie is besteld om onderzoek te doen naar de verschillende financieringssystemen. Het is wachten op de resultaten van dit onderzoek, maar ik ben uiteraard heel benieuwd of die resultaten effectief al binnen zijn, of wanneer we die mogen verwachten. Misschien gaat u die resultaten nog meedelen. Welk budget stelt u hiervoor ter beschikking, en welk concreet actieplan hebt u om het functioneren van de dierenasielcentra toekomstgericht nog te gaan verbeteren? Zo kunnen we effectief naar meer professionalisering gaan, want dat hebben we met zijn allen onderschreven in het regeerakkoord.
Wat de onaangekondigde controles betreft: ik heb kennisgenomen van het feit dat u uw mening hebt herzien. In 2015 had u duidelijk gesteld dat u elk asielcentrum wilde controleren. Nu zegt u dat u werkt met een effectief controleplan en met een risicoanalyse, en dat u selectiever te werk gaat. Daar zie ik een verscheidenheid. Maar op zich is het positief om vast te stellen dat er maar acht pv’s waren. Aangezien het controleorganisme van uw diensten versterkt is geweest, ga ik ervan uit dat uw diensten in de toekomst, op een positieve manier, toch nog meer dierenasielcentra zullen bezoeken.
– Els Ampe treedt als voorzitter op.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Ik denk dat het verhaal van dierenasielen die starten en stoppen ook in andere sectoren zichtbaar is. Het zijn inderdaad mensen die met hart en ziel een dierenasiel openen. Het is belangrijk dat iemand die start, of het idee heeft om te starten, goed wordt geïnformeerd over de verantwoordelijkheid die men draagt. Minister, misschien hebt u nog bijkomende initiatieven om net die mensen die interesse hebben om een nieuw dierenasiel op te starten, goed te informeren en te wijzen op hun verantwoordelijkheid? Zult u daar nog iets extra’s rond doen?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik wil eerst duidelijk stellen dat het de ambitie blijft om alle asielen te controleren, maar zeker niet jaarlijks. Dat zal over meerdere jaren zijn.
De studie naar structurele financiering loopt. Ik heb er van hieruit geen zicht op wanneer die zou moeten worden opgeleverd. Het gaat gewoon over de vraag welke criteria we kunnen hanteren voor de hoogte van de subsidies. Vorig jaar heb ik een eenmalige financiering gegeven van 3000 euro voor iedereen. Natuurlijk is dat arbitrair. De vraag is nu op grond van welke criteria we subsidies zouden toekennen. Bijvoorbeeld het aantal diersoorten dat wordt gehouden, vind ik een belangrijk criterium. De meeste asielen, ongeveer 100 van de 160, houden maar één diersoort. Er is een asiel dat acht diersoorten houdt. De complexiteit, de moeilijkheidsgraad en de kost verschillen dus wel. Het is vooral die opdracht die we hebben gegeven.
Wat betreft de eenmalige financiering, zei u: 78 asielen. Ik weet niet op welk moment dat was, maar dat is eigenlijk al een goed cijfer, want het loopt nog altijd. Men heeft nog tot eind april de mogelijkheid om een beroep te doen op de financiering. Het is dus een tussenscore en die zal nog wel grondig oplopen, denk ik.
Het klopt, inderdaad. Ik dacht dat ik in januari dat antwoord heb gekregen. Het is te hopen dat veel mensen die daarmee bezig zijn, aan het luisteren zijn en alsnog een beroep doen op die subsidie, niet alleen voor het geld maar vooral voor de ondersteuning die ze krijgen en het feit dat de opgevangen dieren in een breder kader aan de mensen die interesse hebben om een dier te adopteren, worden bekendgemaakt. Dat is sowieso een win-winsituatie.
Minister, wat betreft de structurele financiering om de dierenasielen goed te ondersteunen, kijk ik uiteraard uit naar wat precies verkozen zal worden. Uiteraard ben ik uw bondgenoot om daar mee over na te denken en om structurele maatregelen te nemen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.