Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
De heer Muyters heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, collega's, het is niet de eerste keer dat dit onderwerp hier aan bod komt. Er is een nieuw gegeven, namelijk dat de Waalse meerderheidspartijen in een commissie hebben gezegd dat de Waalse Regering het samenwerkingsakkoord tot de Mercado Común del Sur (MERCOSUR) niet zal worden geratificeerd en dat de tekst niet kan worden goedgekeurd. Toen ik uw collega Elio Di Rupo op de radio hoorde, was ik wel verbaasd.
De juridische tekst is nog niet klaar – dat hebt u in het parlement en in de commissie herhaald –, het handelsverdrag is nog niet in het Europees Parlement besproken, het is slechts een onderdeel van een veel breder associatieakkoord en het is ook nog niet duidelijk of het om een gemengd akkoord gaat. Toch zegt Wallonië het opnieuw te blokkeren. Je krijgt een beetje een déjà-vugevoel na wat er met het Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) is gebeurd.
Opnieuw horen we dezelfde protectionistische argumenten. Di Rupo sprak van een verwachte massale import van rundsvlees waarbij gebruik van chemische producten en antibioticum totaal niet overeenkomen met onze normen. Het lijkt mij een heel raar statement.
De Waalse houding staat in schril contrast met die van Vlaanderen. De Vlaamse Regering heeft het principeakkoord wel al verwelkomd. We zien het potentieel voor de automobielindustrie, machines, agrovoeding, internationale maritieme diensten en constructiediensten. We zien ook dat de koppeling met duurzame ontwikkeling er is.
In de commissie Buitenland hebt u die positieve stimulans weergegeven en hebt u die arbeids- en milieunormen naar voren gebracht.
Hoe reageert u op het standpunt van Wallonië betreffende MERCOSUR?
Wat is de impact daarvan op de mogelijke goedkeuring van het akkoord en op het Vlaams internationaal handelsbeleid?
Ziet u mogelijkheden om hierop te reageren en uw collega’s tot andere inzichten te brengen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Muyters, ik stel inderdaad vast dat mijn collega-minister-president daar uitspraken over heeft gedaan. Ik heb reeds in deze commissie bericht over de stand van zaken van het dossier en de verdere stappen die nog gezet moeten worden. Zoals u correct geschetst hebt tijdens uw inleiding, verwelkomt Vlaanderen dit principeakkoord wel en zien wij er wel verschillende opportuniteiten in voor onze economie.
De zeer snelle en zeer afwijzende reactie van de Waalse Regering verbaast me, temeer omdat er nog geen volledige analyse is gemaakt van de mogelijke effecten van het akkoord. Het lijkt me dan ook een vreemd signaal om het akkoord reeds in deze fase zo principieel en zo definitief af te wijzen.
De impact daarvan voor ons internationaal beleid, daarop wil ik nog niet te veel vooruitlopen, maar aangezien het hier gaat om een gemengd akkoord, waarvoor unanimiteit in de Raad van de Europese Unie vereist is, zou het principiële verzet van Wallonië het akkoord voor de volledige EU kunnen blokkeren. Ik herinner u ook aan het ratificatieproces van het CETA, waar zich een vergelijkbare situatie voordeed.
Op dit moment wil ik hier het liefst niet al te veel op reageren. Nadat iedere bevoegde regering haar evaluatie heeft gemaakt, zullen we tijdens het intrafederaal overleg moeten proberen om tot een consensus te komen. Ik hoop dat iedereen op dat moment een pragmatische keuze kan maken, ideologische dogma’s achterwege kan laten en de ins en outs van zo’n akkoord objectief kan evalueren. Op dit moment doe ik dus nog geen officiële reactie. Iedereen mag een stelling innemen. We zien elkaar aan de onderhandelingstafel en dan proberen we tot een consensus te komen.
De heer Muyters heeft het woord.
Dank u wel, minister-president.
Op één punt zou ik graag wat dieper willen ingaan, omdat de reactie die gegeven is, doet uitschijnen dat er geen enkele bescherming is en dat we, als dat akkoord er morgen zou zijn, onmiddellijk rundsvlees vol antibiotica en chemische producten zouden krijgen. Vandaag is er ook al import; ik kan mij niet inbeelden dat daar geen kwaliteitseisen voor voorzien zijn. Ik ga er toch van uit – en dat is ook een vraag naar u toe – dat er kwaliteitseisen gesteld zullen worden aan geïmporteerd rundsvlees. Ik hoorde een specialist ook over dit akkoord en specifiek inzake de massale import van rundsvlees zeggen dat er niet alleen vragen gesteld kunnen worden, maar dat er ook een beschermingsmechanisme zou bestaan voor het geval dat die import in bepaalde landen tot ontwrichting zou leiden. Er zouden dus mogelijkheden zijn. Klopt dat?
Tot slot, als ik zie hoe snel het handelsakkoord tussen de EU en Vietnam in werking kan treden, zou het dan geen goed idee zijn om ook in dit geval het handelsgedeelte apart te behandelen, want daarvoor zou enkel de goedkeuring van het Europees Parlement nodig zijn? De andere aspecten, die goedgekeurd moeten worden door de individuele EU-lidstaten zouden dan losgekoppeld worden. Dan kunnen we zoals in het geval van Vietnam sneller vooruitgaan. Is dat iets wat u kunt aankaarten binnen de EU?
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Ik wil mij namens de CD&V-fractie aansluiten bij de bekommernissen van collega Muyters. Wij moeten zeer goed stilstaan bij de manier waarop we omgaan met de invoer van producten uit de MERCOSUR-landen die niet aan dezelfde vereisten inzake voedselveiligheid of sociale normen. In dezen begrijp ik dat er nog voorzichtige antwoorden worden gegeven, maar we moeten dit met deze commissie allemaal toch nog even van naderbij bekijken.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Voorzitter, dit sluit natuurlijk een beetje aan bij de vorige vraag om uitleg. We dreigen tot een ietwat voorspelbare opstelling te komen. Het is een beetje vervelend voorspelbaar, want ik snap niet goed waar de grote verontwaardiging vandaan komt. Ik heb begrepen dat de Waalse Regering zich zorgen maakt om de economische handelsbalans, de arbeidsomstandigheden in de MERCOSUR-landen, de oneerlijke concurrentie en het doorbreken van een goede evolutie in de richting van een level playing field. De Waalse Regering is bezorgd om de garanties inzake gezonde, duurzame productie en inzake de producten die op onze markt komen. Dat lijken me allemaal legitieme bezorgdheden van regeringsleiders. Indien we het debat enkel kunnen voeren in karikaturen over protectionisten die tegen de vrijhandel zijn, wordt het wel heel vermoeiend een goed beleid te voeren waar wij en de MERCOSUR-landen beter van worden.
Om dit te staven, wil ik herhalen wat ik drie weken geleden in deze commissie heb verklaard. Als er een groene bezorgdheid is, staan we daarmee niet alleen. Als de Waalse Regering bezorgd is, staat zij niet alleen. Het afgelopen jaar hebben onder meer Ierland en Frankrijk bezorgdheden geuit. Heel recent, bij de start van de nieuwe Oostenrijkse regering – waar toch een interessante coalitie is gevormd waarover ik in Vlaanderen allerlei meningen hoor –, heeft kanselier Kurz duidelijk gemaakt dat het akkoord in zijn huidige vorm niet zal worden goedgekeurd. Als er niet voldoende garanties zijn inzake de economische balans, de arbeidsomstandigheden, de duurzaamheid en de ecologische normen, dan kan het niet.
Minister-president, u hebt daarnet gezegd dat we ervoor moeten zorgen dat de kar niet wordt overladen en dat niet alles op de kar wordt gegooid. Daarvoor is een analyse nodig. De kar is momenteel redelijk leeg en dat zal nog duidelijk moeten worden. We moeten de analyse afwachten en ik heb hierover een informatieve vraag gesteld. We hebben hierover drie weken geleden van gedachten gewisseld. Wanneer kunnen we die analyse verwachten? Ik denk dat het langs alle kanten verstandig is op basis van die analyse een standpunt in te nemen. We moeten dat niet doen op basis van clichés over protectionisme, maar op basis van de grond van de zaak. Zijn er garanties inzake onze economische belangen, de voorwaarden inzake arbeidsomstandigheden en gezonde, duurzame producten? Ik merk dat het voorliggend handelsakkoord aan de ene kant absoluut wordt verworpen, maar aan deze kant blind wordt aanvaard. Blijkbaar wachten we hier ook niet op de analyse om in te schatten dat het voor de EU en voor Vlaanderen een fantastische evolutie zal zijn. Wanneer zullen we in de analyse kunnen zien of de kar overladen of leeg is?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Het lijkt me evident dat hier kwaliteitseisen in worden opgenomen. De opsplitsing hebben we al toegepast. Het ontsnapt me nu even, maar het gaat om het vorig verdrag dat we hier hebben geratificeerd. Daar is een opsplitsing geweest. Dit zou een techniek kunnen zijn, maar we moeten de analyse afwachten.
Ik wil erop wijzen dat het akkoord nog niet is afgerond. Dit is een work in progress. De analyse komt na de afronding. Zodra het akkoord is afgerond, zullen we die werkzaamheden aanvatten. Nu er nog geen definitief akkoord is, zal ik nog geen definitieve positie innemen of verklaren wat er al dan niet inzit. Heel wat landen nemen al positie in op basis van een akkoord dat nog niet is afgerond, maar we moeten eerst rustig afwachten. Ik wil wachten tot het akkoord is afgerond, dan een analyse maken en dan conclusies trekken.
De heer Muyters heeft het woord.
Mijnheer Vaneeckhout, ik wil kort op uw woorden reageren. We aanvaarden het akkoord niet blind. We zijn niet sloganmatig bezig. Als exporterend land zijn we natuurlijk voor goede handelsakkoorden. Ik heb er niets op tegen de analyse af te wachten. Ik vind het echter heel raar dat anderen dit akkoord al met 100 procent zekerheid afwijzen. U neemt die verdediging op u. (Opmerkingen)
Dat is letterlijk wat is gezegd en wat u ook hebt verdedigd. U hebt het hier over de handelsbalans, maar als ik me niet vergis, komt 83 van alle export naar die vier landen uit Vlaanderen en niet uit Wallonië. Ik ga ervan uit dat de dialoog met de belangrijkste handelspartner wordt gestart, maar dat gebeurt natuurlijk niet. U zou uw collega’s van Ecolo ervan moeten overtuigen de analyse af te wachten en dan op basis van die analyse een inhoudelijke discussie te voeren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.