Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Op 11 januari 2020 kreeg het Natuurhulpcentrum Opglabbeek de vraag om 9 hanen op te vangen in het kader van een inbeslagname. Ter plaatse bleek het echter niet om 9 maar om 37 vechthanen te gaan. Daar dit centrum maar plaats had voor 9 hanen werd het vogelopvangcentrum (VOC) Heusden-Zolder opgeroepen om de overige 28 hanen op te vangen. Het vogelopvangcentrum heeft dan deze hanen in beslag genomen, maar ook direct laten afmaken.
Bij het opvangen van verwaarloosde, mishandelde of achtergelaten dieren wordt er steeds van uitgegaan dat de dieren gered kunnen worden. Het doden van gezonde dieren zou nooit een optie mogen zijn. In dit geval zeker niet, omdat er in 2018 in Nederland een illegale fokkerij van vechthanen is opgerold en al deze hanen zonder problemen konden worden geherhuisvest. De geplaatste hanen zijn zelfs nog steeds in leven.
Bij het Departement Dierenwelzijn vind ik terug dat, als inbeslaggenomen dieren niet teruggegeven worden aan de eigenaar, ze definitief worden toegewezen aan een asiel of een andere opvang, waar ze dan verzorgd worden.
Deze definitieve toewijzing van inbeslaggenomen dieren aan een asiel of opvangcentrum kan wel enkele weken in beslag nemen. Tot dan zijn ze geen eigendom van dit asiel of opvangcentrum. Maar deze hanen zijn wel bijna onmiddellijk gedood, zonder dat ze eigenlijk al officieel eigendom waren van het opvangcentrum.
Deze hele situatie roept toch wel vragen op.
Heeft het vogelopvangcentrum Heusden-Zolder de correcte procedure gevolgd alvorens over te gaan tot het doden van perfect gezonde en herplaatsbare hanen?
Het natuurhulpcentrum in Opglabbeek kan wel perfect 9 hanen opvangen en deze weer ter adoptie aanbieden. Waarom werd niet geopteerd voor deze optie door het andere vogelopvangcentrum? Waarom zijn die 28 hanen zogezegd niet herplaatsbaar en de 9 andere wel?
Minister, wat zult u ondernemen om ervoor te zorgen dat gezonde dieren als deze hanen na inbeslagname in de toekomst niet meer onmiddellijk worden geëuthanaseerd?
Minister Weyts heeft het woord.
Hoe zit de regelgeving in elkaar? Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen inbeslagname en geen inbeslagname. In geval van inbeslagname is het altijd zo dat de dienst Dierenwelzijn beslist over de bestemming van de dieren in kwestie. Als er geen inbeslagname is en de eigenaar afstand doet van de dieren, dan berust de beslissing volledig bij de instantie die opvangt, in casu het VOC of een asiel.
In dezen zijn de vechthanen naar het VOC van Heusden-Zolder gebracht. De eigenaar had afstand gedaan van de dieren. Maar blijkbaar had het VOC, verkeerdelijk, begrepen dat het om een ‘zuivere afstand’ ging zonder voorafgaande inbeslagname. Dat was dus niet het geval. Blijkbaar was er daar een misverstand. Indien er geen inbeslagname is, is er geen toewijzingsbeslissing nodig van de dienst Dierenwelzijn. Van de hanen die naar het Natuurhulpcentrum zijn gegaan, werd daarentegen geen afstand gedaan. Er was dus wat verwarring.
Voor de eerste groep dieren die naar het VOC van Heusden-Zolder werden overgebracht, werd inderdaad onmiddellijk beslist om de dieren te euthanaseren. Toch wel een nuance wanneer u zegt dat het ging over perfect gezonde en herplaatsbare hanen. Twee van de hanen bevonden zich in een zeer slechte gezondheidstoestand. Het VOC van Heusden-Zolder heeft geoordeeld dat de plaatsing van de overige dieren ook problematisch tot onmogelijk was en heeft in overleg met zijn dierenarts beslist om deze dieren te euthanaseren. Dat is natuurlijk niet onbegrijpelijk omdat men in het verleden wel wat negatieve ervaringen heeft gehad met vechthanen, namelijk dat ze zeer agressief zijn en je ze absoluut niet kunt samenzetten met andere dieren. Ze zijn zo gesocialiseerd dat ze constant aanvallen.
Voor de dieren die in het Natuurhulpcentrum zijn ondergebracht, loopt de bestemmingsprocedure nog. We zullen zien wat we daarmee kunnen doen. Het is niet zo eenvoudig dat je ze perfect ergens kunt plaatsen. Ook de mensen van het VOC hebben toch wel enige kennis en ervaring met dergelijke dieren en de concrete omstandigheden. Zij gaan niet over één nacht ijs.
Het doden van dieren moet vanzelfsprekend altijd de laatste optie zijn, maar ik wil en kan daar niet in de plaats van dierenasielen en dierenartsen over oordelen. Deze mensen zetten zich dag in dag uit belangeloos in voor dieren. Ik twijfel er dan ook niet aan dat zij altijd een weloverwogen beslissing nemen. Elke situatie, elk dier is ook anders en het zijn deze personen die er het dichtstbij staan die hierin moeten oordelen. Ik hoed me ervoor om van hieruit snel een oordeel te vellen zonder dat we daar bij die concrete casus aanwezig waren. Ik kan me voorstellen dat soms gekozen moet worden voor een pijnloze dood wanneer geen diervriendelijk leven gewaarborgd kan worden.
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Minister, ik hoor u zeggen dat er van de 28 eigenlijk 2 hanen echt slecht waren. Ik kan begrijpen dat je die in het kader van dierenwelzijn euthanaseert. Maar van die andere 26 is mijns inziens toch niet goed onderzocht of ze kunnen herplaatst worden, want in Nederland kunnen vechthanen wel perfect herplaatst worden als ze enkel bij hennen worden geplaatst, dus geen twee of meer hanen samen. Zo kunnen zij wel perfect gedijen en nog een goed leven uitbouwen. U zegt dat het VOC een vergissing gemaakt heeft. Vergissen is menselijk maar dan zijn er wel dieren misschien te snel afgemaakt. Ik vind toch dat het opvangcentrum meer moeite had moeten doen om te kijken of ze deze dieren niet eerst hadden kunnen herplaatsen in plaats van zo snel over te gaan tot euthanasie.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Minister, we hebben inderdaad een heel strenge wetgeving over hanengevechten. Er kan nog weinig verstrengd worden. Maar mijn vraag is om daar echt op in te grijpen. Is dat een van de punten die u wilt aanbrengen op Europees niveau?
U weet dat heel wat van onze hanenvechters naar Frankrijk gaan, onder andere uit mijn regio sinds we daar heel streng tegen optreden. Ik denk dat we het alleen maar aan banden kunnen leggen door in te grijpen op het kweken ervan. Iedereen die een beetje betrokken is, weet dat er nog altijd gekweekt wordt, wat trouwens kan, maar dat er ook kruisingen gebeuren met hanen uit Zuid-Amerika en Aziatische landen. Dat zijn zeer agressieve dieren.
Mijn twee vragen zijn dus de volgende. Kaart u dat aan op Europees vlak? Kan er niets gebeuren aan het kweken ervan? Uiteraard moet men een uitzondering maken als het gaat over typisch Vlaamse rassen en zaken die te maken hebben met de geschiedenis, maar ik denk dat we alleen zo het probleem ten gronde kunnen aanpakken. Alles wat we nu doen is goed, maar zo gaan we het nooit uit de wereld helpen.
Mevrouw Sterckx, ik zou me toch een beetje hoeden voor bepaalde zaken. Hoe weet u nu dat die hanen niet goed onderzocht zijn? U zegt dat. Maar hoe weet u dat nu? Ik ga ervan uit dat dat wel gebeurd is. Ik heb dat laten nagaan en men heeft mij bevestigd dat dat effectief wel gebeurd is. Die mensen gaan niet over één nacht ijs. Hoe kunt u nu zeggen vanuit uw parlementszetel dat het VOC op dat vlak in deze concrete casus verkeerd heeft gehandeld? Let daar toch wat voor op.
U spreekt ook over een verkeerde beslissing van het VOC Heusden-Zolder met betrekking tot de inbeslagname. Men zou niet geweten hebben dat het ging over een inbeslagname. Dat had niet noodzakelijk iets gewijzigd aan het al dan niet euthanaseren van de betrokken dieren. Ga daar dus allemaal niet zo snel over. Dit zijn veelal vrijwilligers, maar ook professionelen, die handelen met de nodige kennis en ervaring en altijd vanuit het oogpunt van dierenwelzijn. Wees dan toch iets genadiger in uw oordeel.
Hanengevechten zijn natuurlijk verboden, evenals de kweek van vechthanen. Dat spreekt voor zich. Als u ter zake informatie hebt, dan krijgen wij die natuurlijk graag. We proberen ook samen te werken met de politie. Ik denk dat dat ook heel concreet het voorwerp is van uitwisseling en samenwerking tussen politiezones. We kunnen dat moeilijk van hier uit coördineren. Ik denk dat het belangrijk is dat daar de politiezones aan beide zijden van de grens goed samenwerken.
Minister, u zei zelf in uw eerste antwoord op mijn vraag dat er toch wel degelijk een vergissing gemaakt was door het VOC. Ik betwist niet dat ze het misschien onderzocht hebben. Maar als ze er een langere periode overheen laten gaan hadden, hadden ze misschien toch wel enkele of meerdere hanen kunnen redden, die dan niet afgemaakt hadden moeten worden. Want ik kan me toch wel inbeelden dat niet alle van die 26 hanen ziek waren maar toch afgemaakt werden. Er konden hanen bijgezeten hebben die toch herplaatst konden worden. Er is een fout gemaakt. We moeten dat ook durven toegeven, als er een fout gemaakt is. Ik vind dat we er in de toekomst toch op moeten letten dat deze fouten niet meer kunnen voorkomen en misschien toch het VOC eventjes op het matje moeten roepen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.